Edelgassen

Edelgassen
De edelgassen zijn een bijzondere groep van stoffen. Ze vormen groep 18 uit het periodiek systeem. Dus de edelgassen zijn: Helium, Neon, Argon, Krypton, Xenon en Radon. De edelgassen vormen een speciale groep met gassen. ze worden gassen genoemd omdat ze bij kamertemperatuur in gasvorm voorkomen. Helium
Helium is in 1895 ontdekt door W. Ramsay. Helium-gas is kleurloos en geurloos. Bij een kamertemperatuur komt helium voor als een gas. Als je Helium in ademt heeft dit invloed op je stem. Men noemt dit ook wel een zogenaamde 'Donald Duck-stem'. Helium kan nergens mee reageren, daardoor is het ook niet brandbaar. Het is dus een veilige vulling voor balonnen. Helium wordt dus gebruikt om balonnen te vullen. De dichtheid van Helium is kleiner dan de dichtheid van lucht, hierdoor zweeft helium in de lucht. Dit is ook een reden voor het gebruik van Helium als vulling voor balonnen. Helium komt in de natuur voor in de lucht, maar de concentratie is erg klein. In de Verenigde Staten is de concentratie van helium 7%. Helium wordt verkregen door het destilleren van lucht in vloeibare toestand. Helium wordt vloeibaar bij 4 graden Kelvin. Dit is gelijk aan -269 graden Celsius. Neon
Neon is in 1998 ontdekt, rond dezelfde tijd als de ontdekking van Helium. De naam 'Neon' komt van het griekse woord neos, dat nieuw betekent. Als je neon in een vacuumbuis doet gloeit het roodachtig oranje op. Neon komt in een kleine concentratie in onze dampkring voor. Neon komt in de dampkring voor als 1 staat op 65000. Dit wordt , net als Helium, uit de lucht gehaald door vloeibare lucht te destilleren. Vloeibare Neon verkoelt 40 keer meer dan vloeibare helium en maar liefst 3 keer meer dan vloeibare waterstof. Neon wordt gebruik voor 'reclame-verlichting'. Dit wordt dan ook wel 'neon-reclame'genoemd. In flitsers van fototoestellen zit ook neon. Verder wordt het gebruik in: mistlampen, TV-beeldbuizen, lasers. Argon

In 1894 is argon ontdekt. Argon komt bij kamertemperatuur is gasvorm voor en het is dan kleur- en geurloos. Argon komt in kleine hoeveelheden in onze dampkring voor. Het wordt meestal gebruikt als vulling voor gloeilampen. Dit wordt dan wel meestal gemengd met 20 % stikstof. Het gaat ook het verdampen van de wolfraam gloeidraad tegen. Bij het lassen van metalen, zoals koper, aluminium, titaan, magnesium en staal wordt argon gebruikt als beschermgas. Het voorkomt dan het oxideren van het metaal. Het zorgt er dus voor dat het metaal niet gaat roesten. Krypton
de concentratie van krypton in de lucht is 1 ppm. Op 298 graden Kelvin is Krypton een gas. De dampkring van Mars bevat ook een kleine concentratie Krypton, namelijk 0,3 ppm. Onder normale omstandigheden is Krypton kleurloos, geurloos en een heel duur gas. In vaste fase is Krypton een witte, gekristaliseerde stof met in het midden een holte met een struktuur van een kubus, wat normaal is bij alle edelgassen. Xenon
Xenon is ook bij normale omstandigheden een gas. Xenon komt in de dampkring voor. Ook bevat de dampkring van Mars xenon. Allen niet in een erg groot percentage, namelijk 0,08 ppm.Xenon wordt gebruikt in UV-lampen voor zonnebanken. Ook in elektronenflitsers en projectielampen wordt Xenon als gasvulling gebruikt. Voor 1962 was het veronderstelt dat Xenon en andere edelgassen geen scheikundige verbinding konden maken. Nu zijn er echter wel een paar scheikundige bindingen mogelijk bijvoorbeeld Xenonhydroxide. Wanneer je Xenon in een vacuum-buis doet gloeit het blauw op. Dit zie je bij het elektronisch vrijlaten van Xenon in een stroboscoop. Het is een geurloos en kleurloos gas. Radon
Radon is het laatste gas in het rijtje van de edelgassen. Dit is een zeer zeldzaam element. Zoals de andere edelgassen komt ook radon voor in de atmosfeer. Bij een vulkaanuitbarsting komt ook radon vrij. Diverse bouwmaterialen geven radon af. Ook in kruipruimte van huizen wordt radon aangetroffen. Dit is dan wel in zeer kleine hoeveelheden. Radon wordt ook gebruik als aardschok voorspeller. Hoe, dat is nog niet duidelijk. Wel heeft men ontdekt dat in een periode voorafgaand aan een aardbeving een toename van de radon-concentratie optreedt. Bij normale temperaturen is Radon kleurloos. Wanneer je Radon afkoelt tot het vriespunt toont het schitterend fosfor-achtig wat geel wordt als de temperatuur lager maakt en oranje-rood wordt bij het smeltpunt. Het voornaamste gevaar is bij het inademen van het element. Het bevat produkten die giftig zijn bij mengen met lucht. Nu wordt radon gebruikt in de bouw van huizen. Grond omgeven door rotsen en sommige gebieden zijn een veilige gelegenheid geworden voor gebouwen voor radon gas. Het is het zwaarste gas wat men kent. Radon zit in sommige waterbronnen. Het bijzondere aan de edelgassen is dat de buitenste schillen van de elektronenwolk vol zitten met elektronen. Hierdoor reageren de atomen niet met anderen atomen. Daarom zijn dit edelgassen. Ze reageren dus met geen enkele stof, omdat ze dat niet kunnen. Ze kunnen dus ook niet geladen zijn, want ze hebben een volle elektronenwolk. Dus ze willen geen elektronen kwijt en geen elektronen erbij! Toch zijn er soms uitzonderingen, zoals bij Xenon. Hiernaast zit ook nog een stukje over een combinatie van edelgassen. Dit is uitzonderlijk! Een paar jaar geleden zei men nog dat er geen enkele combinatie met edelgassen mogelijk is. Combineren met edelgassen gaat nog steeds niet makkelijk. Het zou nooit uit zichzelf gebeuren, maar het is wel mogelijk. Net zoals er in het stukje hiernaast staat.