Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2020
• 384 pagina's
• Uitgeverij: Manteau / Standaard Uitgeverij

Flaptekst

Eerste zin

Roisin Benting lag naakt en vastgebonden in haar bad.

Samenvatting

Centraal in dit verhaal staan drie personages die  iemand verloren hebben: hoofdinspecteur Sara Cavani van de Brusselse Moordbrigade verloor haar tweelingzus, zij pleegde zelfmoord, oud-hoofdcommissaris van dezelfde Brusselse Moordbrigade Alex Berger, die zijn vrouw verloor bij de aanslagen in Parijs, en Eric Machiels, een bevriende boekhandelaar van Alex die bij een auto-ongeluk zijn zoon verloor.

Sara wordt op de zaak gezet van Roisin Benting, die in Londen vermoord is. Ze is een bad met ijs gelegd en op haar buik is een sneeuwbol gevonden van het Atomium, een bezienswaardigheid tijdens de Expo/Wereldtentoonstelling van 1958 in Brussel. Sara is onzeker over haar kunnen en roept de Moordbrigade bijeen: een groepje buitenstaanders dat met een frisse blik naar alle details van een zaak kijkt om daar nieuw licht op te werpen. Alex en Eric maken deel uit van deze brigade en Sara vraagt Alex om haar officiële adviseur te worden.

De tweede dode is Philippe Platel, advocaat bij lobbyfirma Stratton & Mills. De omstandigheden zijn dezelfde. Alex zegt toe Sara met het onderzoek te helpen en hij reist naar Londen om daar de plaats delict te bezoeken en met Roisins oma te spreken. En het derde slachtoffer is Bruno Vandaele-Bonard, nummer drie in de beroemde Bonard Holding met belangen over de hele wereld. Vanwege het internationale karakter van de moorden wordt de leiding van het onderzoek overgenomen door Interpol maar Sara mag aanblijven als contactpersoon. Ze stuurt Alex naar Frankrijk om daar ook te plaats delict te bekijken. Hij wordt daar nogal onvriendelijk weggestuurd door een Franse inspecteur maar kan wel contact maken met Bruno's vriendin en ziet kort David Bonard, het hoofd van het imperium. Sara krijgt vanwege Alex' aanwezigheid een uitbrander en mag hem nergens meer voor inschakelen.

Samen met Sara bezoekt Alex toch Davids broer en zus in België, waarna hij wordt gebeld door Davids secretaris Anton Ronse en wordt uitgenodigd voor een diner met David zelf. Alex gaat op de uitnodiging in maar spreekt David amper en komt niet achter de reden voor de uitnodiging. Hij is dan ook verbaasd als David hem uitnodigt om een paar dagen mee te gaan naar zijn familievilla in Zwitserland. Hij moet daar Anton Ronse weer en Davids vrouw en dochter Loren en iedereen is allervriendelijkst, tussen Loren en hem klikt het echt, maar van David wordt hij wederom niet veel wijzer. Ondertussen komen ze er in Brussel wel achter dat David en Philippes vader jeugdvrienden zijn en Alex brengt een bezoek aan de kostschool waar ze samen op zaten.

Als hij op het punt staat om met David en Loren uiteten te gaan, hoort hij Loren gillen en als hij buiten komt, is Davids bodyguard neergestoken. Alex rent de dader tevergeefs achterna. Terug bij de villa wordt hij door de politie verhoord en door David naar huis gestuurd, maar hij wil nog niet weg en neemt de ferry naar Gandria. Via zijn contact in Londen komt hij erachter dat Roisins opa zaken deed met Robert Bonard en dat ze ook bevriend waren. Sara en hij realiseren zich dat het niet om de slachtoffers maar om hun (groot)ouders gaat en dat Loren dus ook in gevaar is. Alex reist zo snel mogelijk naar Sankt Moritz waar ze zou gaan skiën maar komt te laat: ze is op dezelfde manier als de anderen vermoord. Weer wordt hij verhoord en als hij terug wil naar Gandria voor zijn spullen, ontmoet hij Franco Hübner, een plaatselijke journalist. Vanwege hevige sneeuwval moet hij zelfs bij hem overnachten en de journalist heeft dan tijd genoeg om Alex te vertellen over een lugubere vondst in de bergen van een paar maanden geleden: vanwege het smeltende ijs was het lichaam gevonden van een jonge Belgische vrouw die al veertig jaar vermist werd: Margot Nissen. Ze droeg veel juwelen en ook rondom haar lagen allerlei juwelen, die in 1980 als gestolen waren opgegeven door Robert Bonard. De juwelen waren van zijn vrouw en Robert vermoedde dat Margot ze had gestolen, maar zij was destijds spoorloos verdwenen. De gletsjer waarin ze gevonden was, ligt ook achter het chalet van de Bonards.

Franco is geïnteresseerd in de oude en nieuwe rijken van Sankt Moritz en heeft in dat verband allerlei societytijdschriften over hen verzameld. Alex en hij zoeken samen naar bladen uit 1980 en vinden een kerstfoto van Robert Bonard en zijn zoon David, het jonge koppel Rafael en Jennifer Platel en Kirsten en Jonathan Benting, de grootouders van Roisin. Nu is er duidelijk bewijs van hun vriendschap. En het kan geen toeval zijn dat op dezelfde dag een dievegge er met de familiejuwelen vandoor gaat. De sneeuw houdt aan en Alex vindt in een ander magazine een fotoreportage van de chalet van de Bonards. Emily Bonard, Roberts vrouw, vertelt daarin trots over haar juwelen, vooral over haar verlovingsgeschenk, een pronkstuk, en Alex verbaast zich erover dat Margot dat niet ook gestolen heeft, omdat dat niet op of naast haar lichaam is aangetroffen.

Dan herinnert hij zich dat hij de naam Nissen in de leerlingenlijst van 1990 heeft zien staan van de kostschool in Zwitserland. En dan vallen er meer kwartjes: deze Michael Nissen moet de zoon van Margot zijn. Zijn moeder werd geboren in het jaar van de Wereldtentoonstelling in Brussel, vandaar de sneeuwbol van het Atomium. En de sneeuw en ijsblokjes verwezen naar de koude waarin zijn moeder Margot om het leven gekomen was. Michael is dus de moordenaar, maar deze man blijkt als sinds zijn achttiende spoorloos verdwenen. Tot die leeftijd woonde hij bij Margots halfzus Annabelle, maar zij wil niet met de politie praten. Uit de bankgegevens van Robert Bonard achterhalen ze dat hij al die tijd een kostschool in Engeland en later die in Zwitserland voor Michael betaald heeft, maar toen Robert ziek werd, heeft zijn zoon David de betalingen stopgezet en moest Michael zijns school verlaten.

Alex is inmiddels terug in Brussel maar Sara gaat later alleen terug naar Annabelle en dwingt haar te praten. Ze vertelt dat Margot hostess was voor grote bedrijven en op de manier Robert Bonard ontmoette. Ze werden verliefd en wilden hun verloving bekendmaken tijdens kerstavond 1980, maar toen verdween Margot ineens. Robert bood Annabelle aan zijn opvoeding te betalen en dat aanbod nam ze aan. Op zijn dertiende stond Michael weer voor haar neus: een droevige, ontgoochelde jongen. Als hij erachter komt dat zijn moeder een relatie had met Robert, is hij ervan overtuigd dat de familie hun leven verwoest heeft. Samen met Annabelle achterhalen ze de achternaam die Michael aangenomen heeft: Kenton. Hij is data controller en heeft dus alle mogelijkheden gehad om de geschiedenis te achterhalen die Sara en Alex nu ook kennen.

En dan is er een vijfde slachtoffer: Pou Hakanononga, een beeld van de god van de tonijnvissers van Paaseiland, wordt opgeblazen in het museum van Christine Bonard. Zij had dan wel geen kinderen, maar Pou Hakanononga was haar heel dierbaar, hij was haar passie. Sara en Alex vermoeden dat nu dat ook Simons theater, van de jongste zoon van Robert, gevaar loopt en rijden erheen, maar onderweg worden ze gebeld door de ex-vriendin van Bruno die hun vertelt dat Lotte verdwenen is. Zij blijkt de geheime dochter van Simon te zijn. Sara en Alex rijden naar het begin van Bonards imperium, zijn eerste bedrijf in de haven. Als ze het gebouw binnensluipen, ziet Alex als eerste het naakte meisje en hij kan alleen maar brullend op haar af rennen. Michael wil hem aanvallen maar Sara schakelt hem uit.

Twee dagen later pleegt Christine zelfmoord. Ze laat het verlovingsgeschenk van haar moeder achter. Alex wordt weer gebeld de secretaris door David Bonard en gaat voor de laatste keer op zijn uitnodiging in. David vertelt hem over het laatste puzzelstukje: op die bewuste kerstavond had zijn vader Margot aan hen voorgesteld en alle kinderen waren geschrokken. Hun moeder was nauwelijks een jaar dood en David was ouder dan Margot. Vooral Christine was boos omdat ze vond dat Margot haar vader van haar afpakte. Als Margot buiten gaat roken, gaat ze haar achterna. Er ontstaat een woordenwisseling waarbij Christine haar een duw geeft en Margot over de reling van het balkon valt. Om Christine uit de wind te houden doen David en zij Margot de juwelen van haar moeder om, wat niet past stoppen ze in een tas, en ze rollen haar naar de kloof van de gletsjer. Tegen hun vader zeggen ze dat Margot ervandoor is met de juwelen. David zegt dat hij alles verknoeid heeft en Alex beaamt dat.

Personages

Sara Cavani

Sara is hoofdinspecteur in Brussel, heeft net haar tweelingzus Mia verloren en heeft last van niet-slapen, paniekaanvallen en faalangst. De dood van haar zus die ze absoluut niet zag aankomen, heeft haar doen twijfelen aan alles, aan wie ze is en wat ze kan, en ze voelt zich immens schuldig. Vroeger was ze goedgeluimd, uitgelaten. 'Wie haar niet goed kende, zag een jonger en gekker zusje van Dolly Parton, een frêle vrouw met lange nepnagels in suikerspinkleuren en blond, nogal woest haar dat ze met indrukwekkende haarspelden in bedwang probeerde te houden.' (p. 14)Ze was analytisch, doelgericht en trok meestal heldere conclusies. Maar nu was ze van binnen alleen nog maar woest en zorgelijk.

Alex Berger

Alex Berger (48 jaar) heeft stug zwart haar en helderblauwe ogen. Hij draagt vaak een spijkerbroek en zwarte trui met V-hals. Hij was hoofdcommissaris bij de Moordbrigade in Brussel maar sinds de dood van zijn vrouw Camille is hij privédetective en hij neemt alleen klussen aan waar hij zin in heeft, ook al moet hij van dat geld leven. Hij is op zoek naar rust, zowel in zijn omgeving als in zichzelf. Sinds de dood van zijn vrouw had hij een tijdje door het leven gezworven als een dronken en gedesillusioneerde man. Dankzij Sara en meditatie was hij daarbovenop gekomen. Op werkgebied is Alex een grondige vakman, hij doet de dingen niet half en bekijkt alle details.

Eric Machiels

Eric is het derde lid van De Gekneusden, zoals Sara, Alex en Eric zich samen noemen. Hij is een mollige vijftiger, heeft een stoppelbaard, een leesbrilletje aan een koordje om zijn nek en veel, warrig haar. Hij houdt van boeken en van koken. Ook hij lacht eigenlijk nooit meer echt sinds hij zijn zoon Kai verloren is. Vlak hierna scheidde hij van zijn vrouw en liet haar het huis en de inboedel.

Thematiek

Liefde

Het leven van de hoofdpersonages draaide om de liefde voor de personen die ze verloren zijn, nu ze er niet meer zijn, staan ze onzeker in het leven en kunnen ze zichzelf geen rol meer geven. Ze vinden vriendschap bij elkaar en zelfs een beetje liefde. Hetzelfde geldt voor de moordenaar: zijn moeder is vermoord en hoewel hij haar nooit gekend heeft, houdt hij zoveel van wie ze voor hem had kunnen zijn en vindt hij haar dood zo onrechtvaardig dat hij uit liefde voor haar gaat moorden. Zijn moeder is vermoord uit liefde van een dochter voor haar vader en geheim gehouden vanuit de liefde voor een familie. Vervolgens probeert de moordenaar deze mensen te raken daar waar het het pijnlijkst is: in de liefde voor hun kinderen, die hij een voor een wurgt.

Motieven

Maatschappijkritiek

In dit verhaal wordt veel gemopperd op de gang van zaken binnen de politie: 'Er was ooit een tijd waarin een chef voor je door het vuur ging voor zijn mensen en hen beschermde, zowel naar buiten als bij de hogere echelons in het eigen korps. [...] Maar vandaag leek het alsof er nog enkel mensen als Reynders overbleven, bureaucraten die alleen maar geïnteresseerd waren in wat de media over hen dachten en die zich bij elk initiatief afvroegen of het hun carrière wel vooruit zou helpen.' (p. 12) Sara's chef heet Reynders en hij is hier een typisch voorbeeld van, het hele verhaal lang werkt hij Sara eerder tegen met zijn twijfels dan dat hij het onderzoek vooruit helpt. Daarnaast is een van de slachtoffers klimaatactiviste en weidt een journalist in Zwitserland uit over de temperatuurstijgingen en de gevolgen daarvan.

Dood

De drie hoofdpersonages worden geleid door de dood van een geliefde. Sara is haar zus verloren, zij heeft zelfmoord gepleegd. Alex is bij een terreuraanslag zijn vrouw verloren en Eric is bij een auto-ongeluk zijn zoon verloren. Deze doden maken de personages eenzaam: Sara gaat alleen naar het bos waar haar zus zich van het leven beroofde, Alex maakt alleen lange strandwandelingen en Eric giet zich vol en gaat dan met een vrouw mee. Ze voelen zich vaak ook onbegrepen en kunnen dan alleen bij elkaar terecht voor troost. 'Ze hingen het niet aan de grote klok en ze zeiden het zelden met zoveel woorden, maar ze hadden een sterke band met elkaar: op de een of andere manier voelde het alsof ze alle drie aan de zijlijn van het leven stonden, het echte leven dan, uit eigen keuze of omdat hun de moed ontbrak om er opnieuw volop aan deel te nemen.' (p. 32) De moordenaar laat zich ook leiden door de dood van een geliefde: zijn moeder is vermoord en hij neemt wraak. Ook hij is eenzaam. Uiteraard spelen daarnaast de moorden - doden - zelf een rol.

Referentiekader

Iedereen heeft een ander referentiekader en bekijkt een zaak dus anders. In het begin kijken Sara en Alex bijvoorbeeld vooral naar de slachtoffers van de moorden, dus die personen op zichzelf. Ze vragen zich af of ze vijanden hadden of dat er andere redenen waren om ze te vermoorden. Later verandert hun referentiekader: het gaan niet om de slachtoffers zelf, maar om hun ouders. Hetzelfde geldt bijvoorbeeld voor David Bonard, die voor de meeste mensen een geheimzinnige rijkaard is, een soort mythisch, maar als Alex hem leert kennen ziet hij vooral een eenzame, getroebleerde en vreemde man, voor Loren is hij haar afwezige maar geliefde vader, voor Christine haar broer die hem geholpen heeft met het verdoezelen van een moord en voor de moordenaar medeplichtig aan de dood van zijn moeder. Alleen op deze manier, door je te verdiepen in de referentiekaders van anderen, kun je een zaak oplossen en daarom is de Moordbrigade ook zo'n succes: de architect verwoordt dat mooi met betrekking tot hoe verschillende mensen naar duiven kijken.

The rabbit effect

Alex' vrouw was veel bezig het belang van simpele dingen als een aai of een vriendelijk woord. Dat is begonnen toen ze het boek 'De neuroloog en de boedhha las'. Als ze dood is, verdiept Alex zichzelf in haar boeken. Hij vindt het niet te verteren dat juist zijn vrouw, die zo bezig was met vriendelijkheid en liefde slachtoffer werd van een in en in slechte daad. Wat betekende zoiets? Zelf merkt hij ook veel behoefte te hebben aan vriendelijkheid en sociaal contact maar door zijn werkt met het tegendeel in aanraking te komen. Deed dat iets met hem? Hij schaft het boekje 'The Rabbit Effect' aan over een wetenschappelijk onderzoek met konijnen naar het verband tussen dodelijk vet voedsel en hoog cholesterol en hartziekten. De konijnen sterven aan het voedsel maar een groep die door een onderzoeker ook werd opgepakt en geknuffeld, bleef langer leven. Waarschijnlijk had dit soort vriendelijkheid ook veel doden kunnen voorkomen: toen David Bonard achter het bestaan van ... kwam, het kind van Margot Nissen, schrapte hij hem onmiddellijk uit de familie en stuurde hem van school. Als hij in plaats daarvan aardig en vriendelijk geweest was, geïnteresseerd, had ... zich misschien niet zo alleen en ellendig gevoeld dat hij niet aan wraak was gaan denken. Omdat Alex aardig doet tegen een journalist in plaats van hem af te snauwen, komt hij uiteindelijk achter deze waarheid.

Motto

'In the end, it's all about love.'

Zowel de moordenaar als de mensen die achter hem aan zitten, laten zich leiden door een gebroken hart.

Opdracht

Voor Bernd en Berenice

Titelverklaring

Letterlijk slaat de titel op de val in een kloof die Margot Nissen gemaakt heeft van de gletsjer in Zwitserland, waardoor ze stierf. Figuurlijk doet de titel me denken aan 'falling in love': zie hiervoor het thema.

Structuur & perspectief

Het verhaal is verdeeld in 22 genummerde hoofdstukken. Het wordt niet-chronologisch verteld. Er is sprake van een alwetende verteller die boven het verhaal staat, ook meekijkt ten tijde van de moorden en samenvattinkjes geeft van de karakters en levens van de hoofdpersonages.

Decor

Het verhaal speelt zich af in het heden, vijf jaar na de aanslagen in Parijs dus in 2020, en in de plaatsen Brussel, waar Sara woont en werkt, en Oostende, waar Alex en Eric wonen. Alex woonde vroeger ook in Brussel maar sinds de dood van zijn vrouw kan hij niet meer tegen die stad en Sara en hij hebben van huis gewisseld. Sara werkt ook nog bij de politie in Brussel, Alex niet meer, dus je zou kunnen zeggen dat ze van rol gewisseld hebben. Oostende staat voor Alex symbool voor ruimte, Brussel voor benauwdheid.

De moorden vinden plaats in Londen, Brussel, Zuid-Frankrijk en Zwitserland.

Stijl

'De schrijfstijl van Coppers is prettig: korte, goed leesbare en verzorgde zinnen en veel aandacht voor de plekken en de omgeving waar het boek zich afspeelt.' (Wolfs 2020)

Slotzin

'We kunnen alleen maar ons best doen. Meer kunnen we niet, maar da's al goed genoeg, hoor. Altijd blijven proberen en altijd mislukken.' 'En dan?' 'Opnieuw proberen', zei Alex.

Beoordeling

'Val' heb ik met heel veel plezier gelezen. Het boek begint wat traag maar het is fijn om de hoofdpersonages uitgebreid te leren kennen en daarna komt de actie echt op gang. Ik denk zeker dat ik voor mijn plezier meer boeken over Alex Berger ga lezen. Het boek is zeker aan te raden aan jonge lezers, ook beginnende.

Recensies

"In Vlaanderen is thrillerschrijver Toni Coppers (1961) een Grote Meneer. Zijn reeks rond inspecteur Liese Meerhout kreeg als Coppers een tv-serie op VTM, en zijn bibliografie vermeldt 24 (veelbekroonde) titels. Een van zijn creaties is commissaris Alex Berger, voorheen baas moordzaken te Brussel, maar nu min of meer in ruste. Het heeft er alles mee te maken dat hij zijn vrouw Camille verloor bij de terroristische aanslagen op 13 november 2015 in Parijs. Ongelukkigerwijs stond ze met een vriendin op het terras van bar Le Carillon toen drie met kalasjnikovs bewapende mannen vanuit een zwarte Seat Leon het vuur openden. Sindsdien leeft Alex Berger stil in Oostende, geplaagd door schuldgevoelens. Het is maar een voorbeeld van hoe deze auteur de grimmige realiteit met zijn verhalen vervlecht." https://www.volkskrant.nl...~b41f6af6/

"Dit boek moet het vooral hebben van de goed uitgewerkte personages, want spanning is minimaal aanwezig. Desalniettemin leest dit boek als een trein en is Coppers gewoon één van de beste (thriller)schrijvers van onze zuiderburen." https://www.thrillzone.nl...ppers-val/

Bronnen

Denise Wolfs - Coppers, Toni – Val

https://www.thrillzone.nl...ppers-val/