Feitelijke gegevens
- 27e druk, 2013
- 230 pagina's
- Uitgeverij: ambo I anthos
Flaptekst
'Wat schrijf je over iemand die er niet meer is? Ik wil je niet tekortdoen. In je hoofd kijken kon ik niet, had ik dat maar gekund. Of was het voor mij dan net zo verschrikkelijk geweest als voor jou?'
Isa Hoes en Antonie Kamerling ontmoeten elkaar tijdens de edities van 'Goede tijden slechte tijden' en worden verliefd. De buitenwereld ziet een stralend stel, maar in werkelijkheid kampt Antonie steeds vaker met depressies. Isa probeert haar gezin bij elkaar te houden, tot Antonie op 6 oktober 2010 besluit zijn leven te beëindigen.
Eerste zin
De kamer ziet er bijna feestelijk uit.Samenvatting
Personages
Antonie Kamerling
Natuurlijk is er geen sprake van personages want de personages in dit boek bestaan echt. Er is dus ook geen hoofdpersoon of helper of tegenstander, hoewel je wel kunt zeggen dat het boek over Antonie gaat en dat hijzelf, zijn depressie, zijn grootste tegenstander is. Antonie houdt zielsveel van Isa en zijn kinderen maar zijn zwaarte is groter dan die liefde. Hij houdt niet van het grote sentiment, maar van helderheid, zuiverheid en de waarheid. Hij was onzeker en vond dat hij niets kon maar hij heeft hard gewerkt en is een succesvolle acteur geworden. Hij heeft een groot hart, misschien te groot voor deze wereld. Antonie is als puber klein voor zijn leeftijd en Mick Jagger is zijn idool. Hij kan goed leren en na zijn diploma gaat hij rechten studeren en hij stort zich in het studentenleven. Bij toeval maakt hij kennis met toneel en hij wil daarmee verder. Antonie is onzeker maar ook tegendraads. Thuis was hij de oudste en hij heeft al zijn rechten moeten bevechten. Hij wil geen gewoon leven en uiteindelijk doet hij auditie voor GTST. Hij is charmant, heeft een goede kop en is duidelijk aanwezig, maar hij lijkt ook voortdurend op zoek naar bevestiging. Hij lijkt gen schaamte te kennen maar kan ook niet tegen kritiek en zweeft door het leven.
Isa Hoes
Isa is Antonies tegenpool en daarom passen ze zo goed bij elkaar. Zij zegt dat hij het beste in haar naar boven haalde. Zij houdt van drama, melancholische muziek, kaarsen en huilbuien. Zij mocht hysterisch zijn en gek worden van het opvoeden omdat Antonie rustig bleef en het overnam. Ze kan wel beter met (gedrags)veranderingen omgaan dan hij en is aardser. Isa speelt al toneel sinds ze een klein meisje is, ze doet niets liever, en beschrijft zichzelf als een verlegen iemand. Ze is thuis de jongste en trekt zich graag in haar eigen wereld terug. Haar gevoelens stopt ze weg of ze maakt de werkelijkheid mooier dan die is. Op leren voor school kan ze zich slecht concentreren: ze vindt het saai en is een dromer. Ze zakt twee keer en wordt afgewezen voor de toneelacademie. Een jaar later wordt ze wel aangenomen en ze geniet van de lessen en de studiegenoten maar in het tweede jaar wordt ze bang van al het talent om zich heen en verstijft ze. Ze moet weg en gaat in Amsterdam voor kinderen spelen. Daar maakt ze ook kennis met televisiewerk en uiteindelijk wordt ze gecast voor GTST.
Quotes
"Ik zag mezelf altijd als het 'bange burgermeisje' en jou als de 'vrije intellectueel'. Wat mijn instinct, mijn voelsprieten me ingaven interpreteerde ik als iets negatiefs van mezelf. Ik haalde mezelf onderuit. Ik viel natuurlijk niet voor niets op jou. Jij stond voor alles waar ik van droomde, maar wat ik zelf niet durfde. Jij deed wat ik diep in mijn hart ook wilde. Maar ik was bang. Dat het mij toch niet zou lukken, dat ik het niet kon. Ik ben lang een vlindertje in een cocon geweest. Jij en ik waren allebei laatbloeiers, heb ik lang gedacht, maar ik had het mis. Ik was de laatbloeier. Jij niet. Jij was al snel uitgebloeid." Bladzijde 87
"Als ik op een dag de deur uitga om boodschappen te doen, komt er een gezette Marokkaanse jongen met een vriendelijke gezicht op me af. Of ik de vrouw ben van Antonie Kamerling. Hij heeft het ook zwaar, zit aan de antidepressiva, en hij zegt dat de een het nou eenmaal redt en de ander niet. Ik moet het mijn man maar niet kwalijk nemen; als je elke dag met zo'n rotgevoel wakker wordt, stemmen hoort, dan is het leven zwaar. Hij begrijpt 'm wel." Bladzijde 216
Thematiek
Dood van een geliefdeHet thema is (onmogelijke) liefde. Er is vanaf het begin chemie tussen Antonie en Isa en ze lijken het beste in elkaar naar boven te halen. Maar Antonies liefde voor zichzelf en het leven hapert en zit hun liefde in de weg. Uiteindelijk doet dat hun relatie de das om. Ze willen contact, ze willen elkaar begrijpen en elkaar helpen en proberen dat te bereiken door op vakantie te gaan, veel te praten en te analyseren, maar Isa begrijpt Antonie steeds minder goed en Antonie verwijt Isa steeds vaker op zijn lip te zitten. Uiteindelijk kan Antonie niet verder leven en misschien denkt hij Isa en de kinderen ook wel te helpen met zijn dood. Isa verwijt hem niets en is niet boos op hem. Ze zal altijd van hem blijven houden.
Motieven
Eenzaamheid & isolement
Antonie is depressief maar houdt voor de buitenwereld verborgen, niet alleen voor de bladen en dergelijke maar ook voor zijn familie en vrienden. Thuis slaapt hij en is hij somber en daarbuiten ziet niemand iets aan hem. Isa doet hierin met hem mee: de knop omzetten en zich op leuke dingen richten wordt een overlevingsstrategie. Dit breekt haar echter steeds meer op. Ze heeft geen echt contact meer met Antonie en kan met niemand over hem praten en dat maakt haar eenzaam. Antonie lijkt alleen oppervlakkige contacten te hebben en is verder volledig op zichzelf teruggeworpen. Na zijn eerste zelfmoordpoging doorbreekt Isa dat isolement door een mail te schrijven aan familie en vrienden en om hulp te vragen. En als Antonie overleden is, is ze voortdurend omringd door mensen die van hen houden en om haar geven, iets wat ze erg gemist heeft.
Depressief gedrag
Antonie kent eerst onzekere en sombere buien die steeds vaker voorkomen en langer duren. Uiteindelijk ligt hij dagen en weken in bed. Als hij na zijn eerste zelfmoordpoging bij een psychiater terechtkomt, wordt hij gediagnostiseerd met bedekt narcisme en als manisch-depressief. Vanwege dat manische twittert hij ook zoveel.
Acteren
Toneel en acteren is een motief. Isa en Antonie leren elkaar kennen op de set van GTST en hun gehele leven maakt toneel en acteren deel uit van hun relatie. Isa wilde altijd al toneelspelen, Antonie is erin gerold. Antonie doet alsof hij denkt alles te kunnen, maar is van binnen heel onzeker en heeft steeds weer het gevoel zich te moeten bewijzen. Met een dergelijke baan zal dat gevoel sterker zijn dan met een huis-tuin-en-keukenbaan. Isa wordt juist steeds zekerder over wie ze is en wat ze kan en kan steeds meer genieten van haar rollen. Het toneelspelen en acteren zorgt ook voor een druk leven waarin ze dan weer zeeën van tijd voor zichzelf hebben en dan weer allebei ‘s avonds aan het werk zijn en bijvoorbeeld een oppas moeten regelen. Ook dat maakt hun leven druk en dynamisch.
Motto
Het boek heeft geen motto.Opdracht
Trivia
'In 2010 maakte de acteur Antonie Kamerling een einde aan zijn leven. Deze week werd bekend dat in het boek dat zijn toenmalige partner en collega-acteur Isa Hoes vorig jaar schreef over haar leven met Kamerling, Toen ik je zag, de periode ontbreekt die het stel doorbracht met Stichting Fun, de beruchte sektarische ‘toneelvereniging’, en haar omstreden ‘goeroe’ Jacqueline de Haan. In 1997 schreef redacteur Elma Drayer zich in voor een weekend bij deze club. En in haar reportage was al sprake van een ‘beroemde soapactrice’ en haar ‘acteursvriendje’.' (Drayer 2015)
Titelverklaring
‘Toen ik je zag’ is de titel van een liedje dat Antonie zong als Hero in de film 'Allstars'. Het gaat over de liefde. Isa en Antonie zagen elkaar voor het eerst op de set van GTST. Pas veel lager krijgen ze iets, terwijl hun collega’s al heel lang zagen dat er iets broeide. Het boek eindigt met: ‘Ik zal altijd van je blijven houden, tot aan de maan, tot aan de sterren, tot ik je weer zie.’ (p. 223)Structuur & perspectief
Decor
Het verhaal begint in 1978 als Antonie op de middelbare school zit. Antonie woont vlakbij Gouda en gaat in Amsterdam studeren. Isa woont in Brabant, gaat naar de toneelschool in Maastricht en komt uiteindelijk ook in Amsterdam terecht. De opnames voor GTST zijn in Aalsmeer. Amsterdam en Aalsmeer zijn druk en hectische vanwege hun bekendheid en ze gaan wonen in Bergambacht, op het terrein van Antonies ouders, waar ze tot rust kunnen komen. Daarna wonen ze in Zevenhuizen, ook vanwege de rust, als Antonie dood is, gaat Isa weer naar Amsterdam. Het verhaal eindigt in 2010, in het jaar dat Antonie sterft. De vertelde tijd is dus 32 jaar, hoewel er vooral vertelde word vanaf hun ontmoeting.Stijl
'Hoes – je mag haar rustig auteur noemen, er schijnt geen inktslaaf aan te pas te zijn gekomen – heeft in een vlotte stijl het turbulente einde van een échte liefde ingebed in hun beider levensloop, de toevallige ontmoeting en de al even toevallige wijze waarop rollen zijn verkregen die naderhand bepalend zijn geweest voor de verdere carrière.Het geheel schuurt weleens tegen het sentimentele aan, maar op een of andere wijze stoort dit niet echt.' (Bauer 2014)Slotzin
Ik zal altijd van je blijven houden, tot aan de man, tot aan de sterren, tot ik je weer zie.Beoordeling
'Toen ik je zag' is voor mij een indrukwekkend verhaal over samenleven met iemand met een depressie. Ik ben opgegroeid met Antonie Kamerling en Isa Hoes op tv en over Antonies dood was ik toentertijd best verdrietig. Ik vroeg me toen al af hoe hun leven samen geweest was en het indrukwekkendste aan dit boek vind ik dan ook het ophouden van de schone schijn voor de buitenwereld en hoe Isa daaronder lijdt. Het cursieve commentaar van de wijzere Isa die terugblikt op de Isa die er middenin zit, vind ik goed gevonden, want zo is het natuurlijk precies: als alles voorbij is, weet je prima wat je had moeten doen, maar als je er middenin zit, ben je blij dat je de boel draaiende houdt.
Dit is natuurlijk non-fictie en het boek is gemakkelijk te lezen. Hierna zou je een ander boek over een onmogelijke liefde kunnen proberen, bijvoorbeeld 'Turks fruit' van Jan Wolkers of 'Sonny boy' van Annejet van der Zijl.
Recensies
"Toen ik je zag werd bekroond met de Psyche Mediaprijs 2015 en genomineerd voor de NS Publieksprijs 2014." https://www.ad.nl/show/is...~a07a357a/
"Dit boek gaat misschien nog meer over Ida Hoes dan over Antonie Kamerling. Het zou mensen kunnen helpen die na een zelfdoding worstelen met de ‘waaromvraag’. Het valt te hopen dat Toen ik je zag voor Hoes, haar kinderen en de verdere familie een afsluiting mag zijn." https://www.tzum.info/201...ik-je-zag/
REACTIES
1 seconde geleden