Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2014
• 272 pagina's
• Uitgeverij: Promtheus

Flaptekst

Eerste zin

Waarschoot is een dorp ten zuiden van de rivier. Ik verbleef er een poos met m’n nieuwe minnares, een zwarte negerin met een bruin gat.

Samenvatting

1 – De ik-figuur (Herman Brusselmans) bevindt zich met zijn nieuwe minnares, Paraplubak Bongo Bongo (afgekort Para), in het dorp Waarschoot. Para en Herman hebben elkaar leren kennen bij een literaire lezing en die avond treedt Para op in Waarschoot als zangeres. Ze brengen eerst samen enige tijd door in het hotel en gaan daarna eten in een restaurant, waar Herman flirt met de serveerster. Het meisje heet Isabelle en ze wisselen nummers uit. Wanneer ze zijn uitgegeten gaan ze naar nightclub The Snook, waar Para zal optreden. Hier ontmoeten ze backstage de andere artiesten die die avond op het programma staan, zoals de jongens van de rockgroep The Lovendegem Pimps en Bolle Bukmans, de begeleidend pianist van Para. Herman verveelt zich dood tijdens de optredens en vindt de zang van Para niet om aan te horen. Na het optreden gaan ze weer samen terug naar het hotel, maar Herman weigert seks met haar te hebben omdat hij daar geen zin in heeft, waarna Para hem de deur wijst.

2 – Herman hoort daarna niks meer van Para. Hij is bezig met het schrijven van een nieuwe roman, De moord op de poetsvrouw van Hugo Claus, en vraagt zich af door wie hij de poetsvrouw zal laten vermoorden. Ondertussen denkt hij ook aan Poppy, de vrouw die hem op 6 mei 2010 verliet. Hij is alleen thuis en voelt zich eenzaam. Hij besluit Isabelle te bellen, de serveerster uit het restaurant. Een uurtje later komt Isabelle op bezoek en gaan ze samen wat eten bij de Kleingeestige Zebra. Herman heeft een gezellige avond met Isabelle, maar denkt ondertussen vooral aan Poppy. Zijn ex-vrouw heeft kanker en hij vraagt zich af hoe het met haar gaat, in wiens gezelschap zal ze nu verkeren? Na het eten neemt Isabelle Herman mee naar de opening van een expositie waar ook een schilderij van haar hangt. Herman loopt wat rond op de expositie en praat met verschillende mensen, onder andere met Maya waarmee hij nummers uitwisselt. De avond eindigt ermee dat Isabelle 50.000.- van Herman wil lenen, wat hij weigert.

3 – Herman is er nog steeds niet uit door wie de poetsvrouw van Hugo Claus vermoord zal worden. Hij besluit op het terras te gaan zitten en daar raakt hij in gesprek met Jula, de serveerster en Lut, een vrouw op het terras.  Wanneer Para langs het terras komt en erbij komt zitten, verlaat Herman spoedig het terras. Herman voelt zich eenzaam en mist Poppy en de hond. Hij belt Maya en zij nodigt hem uit voor het familietuinfeest van haar opa de volgende dag. Die avond bezoekt hij nog De Tob en De Pich en Het Boze Ei, drie kroegen in Gent waarna hij weer alleen naar huis gaat.

4 – Herman is op weg naar Mariakerke, naar het familiefeest van Maya. Het feest vindt plaats in een kasteel. Maya stelt Herman voor aan haar opa en aan nog wat andere aanwezigen op het feest en geeft Herman daarna een rondleiding door het kasteel. Ook Bolle Bukmans, de pianist van Para, is aanwezig op het feest. Die weet hem te vertellen dat Para is verongelukt met haar brommer. Herman keert weer huiswaarts alwaar hij de eerste zin van een roman noteert (dit is dezelfde zin als waar Poppy en Eddie mee begint).

5 – In het laatste hoofdstuk zegt Herman de waarheid te willen vertellen. Para bestaat niet en ze is dus ook niet verongelukt. De waarheid is dat hij iedere dag Poppy bezocht op de Mirabellostraat om haar te ondersteunen tijdens haar chemokuren. Hij heeft deze roman in wezen geschreven om de werkelijkheid te omzeilen omdat deze vanwege de ziekte van Poppy te zwaar was. Ook de opbloeiende relatie met het meisje dat nog niet in een roman mag, is niet geschikt voor in een roman.

Personages

Herman Brusselmans

De hoofdpersoon is de ik-figuur, die dezelfde naam draagt als de auteur zelf, namelijk Herman Brusselmans. Het personage vertoont veel overeenkomsten met de auteur want ook het personage is auteur, 55 jaar en woont in Vlaanderen. Naast romans schrijven bezoekt Herman veel cafés en rookt hij aan de lopende band.

Poppy

Poppy is de ex-vrouw van het personage Herman Brusselmans en is gemodelleerd naar de ex-vrouw van de auteur Herman Brusselmans, Tania. Poppy heeft kanker en is hiervoor in behandeling. In de eerste 4 hoofdstukken treedt ze niet op als personage, enkel in de gedachten van Herman. In het laatste hoofdstuk is een grotere rol voor haar weggelegd.

Overige personages

Er komen veel personages voor in deze roman, maar deze personages blijven allen redelijk vlak, vooral omdat de meeste personages maar even optreden. Een enkeling, zoals Para en Maya, komen meerdere malen voor. Typerend voor deze personages is dat hun namen allemaal worden afgekort, wat vaak tot hilariteit leidt: ‘… en op de koop toe was de moeder van Para, Cleemput Bongo Bongo, afgekort Put, maar één meter zesendertig, …’ (p.10)

Quotes

"De mier is een van m’n favoriete dieren, voor zolang het zal duren. Deze specifieke mier trok zich nergens wat van aan, en zette z’n wandeling voort op een wijze die verried dat thuis niemand op hem wachtte, wat zeldzaam is in het mierenrijk. De meeste mieren leven in gezinsverband, hebben een uitgebreide familie, en hun buren mag je evenmin onderschatten. De tweede sigaret was opgerookt en ik liep opnieuw naar binnen bij bistro Les Bottines." Bladzijde 24

"Laten we doorgaan met de waarheid. Het is uiteraard niet zo dat ik Poppy moest volgen vanop een afstand in tijd en ruimte; dat ik haar moest toespreken in geschreven woorden, en dat ik andere mensen nodig had omdat ik haar te veel miste. Welneen, ik zag Poppy iedere dag." Bladzijde 224

Thematiek

Fantasie en werkelijkheid

In het laatste hoofdstuk vindt er een wending plaats en wordt duidelijk hoe de roman is geconstrueerd. Er zitten als het ware twee lagen in het verhaal. De eerste laag is compleet fictief; het is de roman die Herman begint te schrijven. In deze verhaallaag ontmoet Herman allerlei mensen. Ondertussen denkt hij veel aan Poppy, maar hij ziet haar niet. In het laatste hoofdstuk blijkt dat hij haar wel degelijk veel heeft gezien de afgelopen tijd, en dat hij de overige personages in het leven heeft geroepen om zijn gedachten te verzetten van de ziekte van zijn ex-vrouw: ‘… en in deze roman zou het ik-personage alles doen om de werkelijkheid te omzeilen, en hij zou schrijven dat hij Poppy niet meer zag, terwijl Poppy ondertussen voor de volgende schrijfbeurt een maaltijd voor hem had bereid,…’ (p.227) Hij gebruikt dus zijn schrijverschap om de werkelijkheid wat dragelijker te maken: ‘… en er zijn en blijven altijd weer twee werkelijkheden, een die je leeft en een die je schrijft, en de ene is in staat om de andere weg te drukken, en vice versa,…’ (p.229)

Motieven

Eenzaamheid

Herman geeft verschillende malen aan dat hij eenzaam is. In deze gevallen gaat hij vaak naar een café of belt een meisje waarmee hij nummers heeft uitgewisseld. Deze contacten zijn vaak echter oppervlakkig en verdrijven niet de eenzaamheid; hij blijft Poppy missen.

Ziekte

Ondanks dat Herman juist allerlei personages en situaties in het leven roept om niet bezig te zijn met de ziekte van zijn ex-vrouw, sijpelt dit er soms toch tussendoor. Hij kan het niet helpen dat hij toch de hele tijd met zijn ex-vrouw en haar ziekte bezig is.

Schrijverschap

In de roman reflecteert Herman veel op zijn eigen schrijverschap. Soms zijn deze overpeinzingen serieus bedoeld, zoals wanneer hij ‘opbiecht’ dat hij het schrijven gebruikt om de werkelijkheid weg te duwen, vaak neemt hij ook een loopje met zichzelf en het schrijven. Zo antwoordt de pastoor aan wie hij vraagt of hij een boek van hem heeft gelezen: ‘“Nee, waarom zou ik,” zei hij, “ik ben daar eerlijk in. Jouw boeken zijn immoreel, pornografisch en stilistisch een doos potjeslatijn.”’ (p.47)

Trivia

Het personage Poppy is gemodelleerd naar Tania, de ex-vrouw van Herman Brusselmans. Ook zij leed aan borstkanker maar ze is inmiddels aan de beterende hand.

Titelverklaring

Poppy is de ex-vrouw van Herman. In de eerste 4 hoofdstukken wordt haar naam verschillende keren genoemd; Herman denkt veel aan haar omdat ze ziek is. Ze treedt in deze hoofdstukken niet op als personage en het duurt ook even voordat Herman benoemt wie Poppy precies is. Pas in hoofdstuk 5 blijkt hoe de vork precies in de steel zit. Herman ziet haar namelijk veel vaker dan hij in de eerste 4 hoofdstukken doet vermoeden. Eddie is de naam van de hond, die na hun scheiding bij Poppy is gebleven. 

Structuur & perspectief

Het boek bestaat uit 5 genummerde hoofdstukken. Het laatste hoofdstuk onderscheidt zich van de 4 hoofdstukken daarvoor doordat het vierde hoofdstuk wordt afgesloten met: ‘je kunt zeggen wat je wilt, je kunt jezelf en iedereen alles van a tot z wijsmaken, je kunt schrijven tot je erbij neervalt en het hoofd leeg is, maar dat sluit niet uit dat je op den duur, met de belangrijkste ademstoot van allemaal, alleen maar de waarheid kunt stamelen.’ (p.223) Vanaf dan gaat hij dus de werkelijke situatie beschrijven. De eerste 4 hoofdstukken zijn chronologisch en zijn nadrukkelijk fictief. Het laatste hoofdstuk staat qua tijd als het ware boven de eerste 4 hoofdstukken; het vertelt hoe de roman tot stand is gekomen.

Het verhaal wordt verteld vanuit een ik-perspectief. De ik is de auteur zelf, Herman Brusselmans.

Decor

De roman speelt zich af in Vlaanderen en dan voornamelijk in de stad Gent. Vooral cafés, kroegen, terrassen en restaurants zijn locaties die typerend zijn voor de sfeer in de roman. Herman gaat hierheen om zijn eenzaamheid te verdrijven, maar het blijft eigenlijk altijd bij oppervlakkig contact met de mensen die hij daar ontmoet. Het eerste hoofdstuk speelt zich voornamelijk af in Waarschoot, een plaatsje dicht bij Gent. Het vierde hoofdstuk speelt zich grotendeels af in Mariakerke, waar het kasteel staat waar het familietuinfeest van Maya plaatsvindt.

De tijd waarin het verhaal zich afspeelt is de huidige tijd en het recente verleden. Herman heeft het bijvoorbeeld over Facebook (p. 14), Lady Gaga (p. 43) en zijn Galaxy (p. 107); allemaal moderne termen. Daarnaast begint het laatste hoofdstuk met de zin: ‘Eindelijk was de nacht aangebroken tussen 26 en 27 augustus 2013.’ (p.224), een zeer concrete tijdsaanduiding.

Stijl

Aan het taalgebruik is duidelijk te merken dat Herman Brusselmans uit Vlaanderen komt, zoals bijvoorbeeld in het volgende fragment: ‘Een voorbijganger wuifde naar mij. Waar was z’n fiets? Ik wuifde terug. Waar was z’n bril? Ik wuifde nogmaals terug, voor hem een sein om mij te negeren als was ik een knoop in de zakdoek des doods.’ (p.23) Brusselmans legt op sommige momenten ook de nadruk op het verschil tussen Nederlandse en Vlaamse uitspraak:

‘“Dat weet ik,” zei ik, “je reputaatsie is je vooruitgesneld.”

“M’n wat, meneer?”

“Je reputaatsie.”

“Taatsie?”

“Of tatie, zo je wil. Nu en dan laat ik m’n Nederlandse invloeden gelden. Ik kom veel in contact met Nederlanders, zo onder meer Jeroen Krabbé, de nazaten van Willem V, de onderdirecteur van DAF, maar ook Matthijs van Nieuwkerk, Halina Reijn, Jort Kelder, Giel Beelen, de gebroeders Willy en René van de Kerkhof, Carice van Houten, Frank Evenblij, Mies Bouwman, The Golden Earring, Bevlap El Gamachi, Juul Knorrekoek, boer Sietzke uit Zoeterwoelde met z’n achtenzestig melkkoeien, Jerney Kaagman, uiteraard Arnon Grunberg, Patricia Paay en haar entourage, Willy Wartaal, Bram Peper, en doe er nog maar een paar Pepers bovenop. Vandaar dat hun taalgebruik in het mijne is geslopen. Ergo reputaatsie, poepen op het Leidseplein, en kejje nachaan, Truus.”’ (p. 39)

Daarnaast is het van de hak op de tak springen en het grove taalgebruik kenmerkend voor deze roman.

Slotzin

Zij zei boos: Geef m’n geld terug, en wil je eindelijk, éindelijk toch ‘ns ophouden met je verdomde fictie?! Nee, dat wilde ik niet.

Beoordeling

Ik kan me erg goed vinden in de recensie van Daniëlle Serdijn in de Volkskrant. ‘Poppy en Eddie’ bevat goedgevonden en ontzettend grappige passages; ik heb soms hardop zitten lachen. Maar het geklets over onbenulligheden is soms wel erg langdradig en lijkt nergens heen te gaan. Toch heeft de roman ook een diepere laag, die vooral in het laatste hoofdstuk wordt uitgediept. Wanneer je houdt van verhalen met een spannend plot, is deze roman geen aanrader. Ook bevat de roman veel grof taalgebruik en soms beledigende uitspraken. Ik kon hier wel de humor van inzien maar dat is misschien niet voor iedereen weggelegd.

Recensies

"Brusselmans' humor is van elastiek zo rekbaar dat een grap makkelijk in z'n tegendeel kan omslaan. Dat maakt het lastig het werk te classificeren; het is briljant en stupide tegelijkertijd." http://www.volkskrant.nl/...Eddie.html

"Het eerste deel van het boek is door deze manier van schrijven vooral heel grappig. Toch wordt het na ruim 200 pagina’s met aaneenschakelingen van nietszeggende anekdotes soms een beetje flauw en vraagt de lezer zich af waar dit verhaal nu eigenlijk naar toe gaat." http://www.cultuurbewust....-en-eddie/

Bronnen

Herman Brusselmans: 'Dóé iets, hang de sissy niet uit'

http://www.humo.be/humo-a...-niet-uit