Feitelijke gegevens

• 1e druk, 2019
• 93 pagina's
• Uitgeverij: CPNB

Flaptekst

Eerste zin

Dolores, Dolly, Poppedijn Mijn één, mijn alles, o zo klein. Voorbestemd mijn levenslicht Ik was voor een andere naam gezwicht

Samenvatting

De inhoud van deze novelle is vaag en voor enkele interpretaties vatbaar.  Dat komt vooral door het perspectief van de onbetrouwbare vertelster.
De ik-figuur Charlotte heeft een meisje Dolores dat gestorven is. Het meest waarschijnlijke is dat dit meisje omgekomen is, terwijl ze in bad zat en dat Charlotte haar even alleen heeft gelaten. Charlotte kan de dood van de baby niet verwerken en zit vaak in de babykamer die Dolores heeft gehad. Haar man Gilman heeft het er erg moeilijk mee dat zijn vrouw de dood van Dolores niet kan verwerken. Dat is ongezond. Hij neemt een hond, die hij Dolly noemt. Het is in de ogen van Charlotte  een  ruige herdershond. Volgens de vertelster is hij ook schuldig aan de miskraam die ze ondergaat. Charlotte vertelt dat ze twee keer per week bezoek krijgt van ene Annabel, waarschijnlijk is dat niemand die haar psychisch begeleidt. Enkele keren wordt ook verteld dat Charlotte in " De Rozentuin" heeft gezeten. dat lijkt een inrichting te zijn. 

Soms hoort de vertelster de stem van de dode Dolores, bijvoorbeeld door de muren heen. Wanneer ze op straat de kinderwagen van een onvoorzichtige buurvrouw ziet, wordt ze boos. Het jongetje wordt niet goed door de moeder opgevangen. Later lees je dat de vrouw ook het jongetje heeft moeten begraven op de St. Anthoniusbegraafplaats en dat Charlotte haar een boekte heeft gestuurd.

Gilham koopt een zeer realistische pop voor zijn vrouw. Ze verzorgt die net alsof het een echt kind is.Ze noemt de pop ook Dolores. Ze probeert ook de pop wat aan te passen, want het was een hij-popje met een piemel. Zo transformeert ze de jongenspop in een meisje. Gilman wordt wel woedend daarom en gaat steeds meer twijfelen aan de toestand van zijn vrouw. Op een zeker moment haalt hij de pop weg en sluit die op in de schuur. Charlotte weet waar de sleutel ligt.

Op een dag is er sprake van een wedergeboorte van het kind. Elke dag daarna begraaft ze het kind in een kist onder de weegbree in haar tuin, want Gilman mag het niet weten.  Maar het kind vertoont steeds tekenen van ontbinding. Soms warmt ze het babylijkje op in de oven. Het stinkt allemaal heel erg. Ze wil het lijkje balsemen en gebruikt formaline die ze koopt. Ze wil het kindje de borst geven, maar die zuigt niet. Ze wordt dan weer boos door de afwijzing en legt haar hand op het fornuis.
Wanneer Gilman thuiskomt, ziet hij tot zijn ontzetting dat Dolores 2 geen pop is. Het lijkt een gruwelijke gedachte, maar als lezer interpreteer ik de tekstgegevens zo dat Charlotte het dode lichaampje van haar buurjongetje heeft opgegraven. Ze wil dat  als een goede moeder reïncarneren. Op de laatste dag haalt ze pop en lijkje uit de schuur. Ze knipt de piemel van het lichaampje. Wanneer Gilman iets  daartegen wil doen, steekt ze hem neer met de schaar. Hij bloedt dood en de woedende hond Dolly stormt naar binnen en verscheurt het lichaampje. Met een zware presse-papier verbrijzelt ze de kop van het dier. Daarna wacht ze met dichtgetimmerde ramen de komst van de politie af. 

Het is derhalve een bizar verhaal dat qua lugubere inhoud nogal doet denken aan een verhaal van Edgar Allen Poe. Ook na twee keer lezen is me niet helemaal duidelijk geworden hoe de vork precies in de steel zit.
Er zijn nogal wat vragen die overblijven:
- Is Charlotte schuldig aan de dood van haar dochtertje Dolores (verdronken in bad?)
- Is ze schuldig aan de dood van het buurjongetje?
- Heeft ze na de begrafenis het jongetje opgegraven ?
Op blz. 72 staat immers dat de grond in haar tuin minder hard is dan die op de St. Anthoniusbegraafplaats waar het jongetje begraven is. Dolores is namelijk gecremeerd.
- Heeft ze het lijkje van het jongetje (er is immers sprake van maden die  uit de mond komen)  willen reïncarneren?

Opmerking: Je kunt als schrijver ook teveel gegevens weglaten. Het krankzinnige einde bezorgde mij in ieder geval een onbevredigend gevoel.

Personages

Charlotte

Charlotte is de vertelster. Ze is een jonge vrouw die de dood van haar dochtertje niet heeft verwerkt. Wellicht is dat het geval omdat ze een schuldgevoel heeft. We weten verder weinig over haar: niet hoe oud ze is, niet waar ze woont en ook niet wat ze voor beroep heeft. Dat ze psychisch in de war is, mag duidelijk zijn. Toch moet de lezer zelf veel invullen over haar.

Gilman

Gilman komt eigenlijk alleen maar voor in de rol van observator. Hij ziet met lede ogen toe hoe zijn vrouw lijdt, maar kan er eigenlijk weinig aan veranderen. Hij moet zijn uiteindelijke ingrijpen bekopen met de dood.

Quotes

"Vergeef me dat ik af en toe een rijmpje verzin! maar van schattige rijmelarij is nog nooit iemand slechter geworden, is het wel?" Bladzijde 11

"Maar zo kwam het dus dat toen ik mijn miskraam kreeg en die nare hond me aanviel, ik die ogen op me gevestigd voelde als een heldere roe[p van boven." Bladzijde 14

"Tijdens mijn verblijf in de Rozentuin heb ik vaak over mijn miskraam gedroomd. Alleen in mijn droom deed de valse teef een uitval naar mijn schoot." Bladzijde 15

"Soms maakt het me werkelijk ziedend. Dan denk ik dat ik de baby schromelijk overschat heb. Was ze maar rechtop blijven zitten in bad! Maar ze gunnen je ook geen tweede kans om het te bewijzen. " Bladzijde 16

"Nu, waarom zal die man zo hebben gewankeld, alsof hij op het punt stond om, flauw te vallen! Maar dat deed hij en hij stamelde:: "Dat is geen pop...O mijn god, Charlotte, dat is geen pop !"" Bladzijde 86

"Mijn moeders mooie kraamgeschenk, ik griste het van het drsoir. Het was natuurlijk de presse-papier; het ding was werkelijk loodzwaar. Met twee handen hief ik hem boven mijn hoofd en liet hem met al mijn kracht naar beneden zeilen. Ik hoorde het versplinteren van het schedelbot en met een plof viel de teef op de grond." Bladzijde 88

Thematiek

Rouw (verwerking)

Het thema van de novelle is de onverwerkte dood van een baby van een vrouw. Mogelijk is die vrouw schuldig aan de dood van het meisje. Ze wil dolgraag weer een nieuwe baby, maar ze krijgt helaas een miskraam.Ze slaat daarna een luguber pad in. Ze graaft het lijkje van een dood buurjongetje op en probeert dat weer tot leven te brengen. Als haar man dat ziet en het wil verhinderen, steekt ze die dood.

Motieven

Moord

Als Gilman Charlotte wil tegenhouden in haar rare fantasie het dode jongetje tot leven te brengen, steekt ze hem neer met een schaar. Hij bloedt dood.

Jaloezie

Charlotte is erg jaloers als ze ziet hoe een buurvrouw twee kinderen heeft en een beetje onvoorzichtig is met het ene kind , omdat het andere teveel aandacht vraagt.

Psychische afwijking

Charlotte heeft en psychische afwijking die veroorzaakt is door het schuldgevoel dat ze aan de dood van haar Dolores heeft overgehouden. Ze graaft het dode kind van een buurvrouw op en probeert dat weer tot leven te brengen. In d e tekst staat ook dat ze ene tijdje in De Rozentuin heeft gezeten, wat een inrichting lijkt die psychische problemen behandelt.

Kinderwens

Charlotte heeft na de dood van Dolores een obsessieve kinderwens.

Schuld(gevoel)

Charlotte heeft een schuldgevoel overgehouden aan de dood van haar dochtertje. Waarschijnlijk is ze te onvoorzichtig geweest toen het kind in bad zat.

Trivia

Het boekje wordt cadeau gedaan in de Spannende Boekenweken.

Titelverklaring

Dolores, Dolly en Poppeijn zijn de drie namen van baby en dier die een rol spelen in de novelle van de vrouw die door waanzin gedreven haar dode baby doet herleven. Dolly is de naam van de herdershond die haar man heeft gekocht. 

Structuur & perspectief

De schrijver noemt het verhaal een wiegelied. Het is het ik-verhaal van een jonge vrouw die haar baby is verloren en die tot waanzin wordt gedreven. Omdat het verhaal een ik-perspectief heeft (ov.t.) is dit een schoolvoorbeeld van een verhaal waarin sprake is van een onbetrouwbaar perspectief. Aangezien de verteller psychisch in de war is, moet de lezer zich steeds afvragen wat waar is en wat niet.
De psychisch in de war zijnde vrouw zegt dat ze haar gevoelens ook nog op schrijft in 5 gedichtjes, eigenlijk meer rijmende versjes. Uit die versjes kan de lezer opmaken wat er mogelijk gebeurd kan zijn in de 'verhaalwerkelijkheid'. 
Naast de versjes staan ook  tekeningen  van de staat waarin  een baby transformeert van een jongetje naar een meisje.  

Het door de vrouw vertelde verhaal wordt onderverdeeld in hoofdstukjes zonder titel. De afscheiding tussen de hoofdstukjes heeft een typografisch teken, dat een klein doodskopje voorstelt. 

Grappig is ook dat de vertelster van perspectief wisselt  van ik naar zij  als ze zichzelf beschrijft als Poppendokter Lot. Ze beschrijft die als een vreemde vrouw.

Decor

Het decor is heel vaag. Er wordt geen stad en geen andere gegevens  genoemd. In een  gedichtje is sprake van een St. Anthoniusbegraafplaats.  Ook dat geeft weinig houvast.

Er is dus eerder sprake van een psychische ruimte/belangenruimte dan van een topografische. De belangenruimte is die van het huis en de tuin van de vertelster.
Ook over de tijd worden geen mededelingen gedaan. Er wordt geen jaartal genoemd en ook data worden niet vermeld. Er  wordt  enige tijd van rouwverwerking  besproken, maar hoe lang dat is , wordt ook weer niet vermeld.  

Stijl

Vlotte stijl van vertellen.  Op die manier is het verhaal  goed te volgen voor een grote groep lezers. De gedichtjes zijn eigenlijk maar rijmpjes, maar dat geeft de vertelster zelf ook toe. Misschien is het de bedoeling  dat de lezer uit die versjes ook interpreteert dat de vertelster niet heel erg intelligent is. 
WE zitten door de stijl ook echt in het hoofd van een verwarde vrouw. 

Slotzin

Ik zing zacht, maar mijn wiegelied overstemt nimmer het gesabbel van de baby daarbinnen die drinken wil. De glazen, blauwe ogen van Dolores staren naar een griezelige concentratie... en absoluut stil.

Beoordeling

Bizarre vertelling in de horrorsfeer van bijv. Edgar Allan Poe. Er wordt aan de lezer heel weinig prijsgegeven over wat er werkelijk is gebeurd. Door de ik-verteller is er sprake van onbetrouwbaar perspectief. 
Het verhaal is natuurlijk wel heel spannend. Maar door teveel open eindjes gaf het mij als lezer een onbevredigend gevoel.  

Recensies

"Desondanks weet de auteur de lezer toch wel wat nieuwsgierig te maken, je wilt uiteindelijk toch weten hoe het verhaal afloopt. Je weet dat er in de ontknoping wat gaat gebeuren, dat voel je door het hele verhaal heen, maar wat dat dan is, blijft tot het eind in het ongewisse. Die uiteindelijke finale is onverwacht en bizar en laat zelfs nog het nodige aan de verbeelding van de lezer over. Alsof er na het laatste hoofdstuk en de laatste woorden nog meer kan gebeuren. Hoewel de slotscène enigszins luguber is, Olde Heuvelt heeft daar geen problemen mee, heeft Dolores Dolly Poppedijn niet de kwaliteit van de reguliere boeken van de auteur. Om lezers voor zich zien te winnen, is het schrijven van dit geschenkboekje een gemiste kans." https://www.hebban.nl/rec...-poppedijn

"Interview met de auteur over zijn boekje. "Het gaat over een moeder die haar baby Dolores verliest en geobsedeerd raakt in haar verdriet met het herscheppen van haar baby. Het begint heel onschuldig. Zij is poppenmaakster, ze wil haar baby terugvinden in die poppen, in feite. Op een gegeven moment heeft ze zo’n reborn doll, ken je dat gegeven? Moet je eens op YouTube kijken. Reborn dolls, afschuwelijk eng is dat. Dat is een echt fenomeen, in Amerika maken ze die poppen. Dat zijn levensechte poppen, die zien er echt uit als baby’s, en die geven ze dan aan vrouwen die geen kind kunnen krijgen, ofzo. Maar het ziet er doodeng uit, want het is net een dood baby’tje, omdat het niet beweegt maar wel echt lijkt. Heel naar is dat. Dat heeft ze dus en op een gegeven moment ontdekt ze dat de buren een nieuwe baby hebben, met alle gevolgen van dien."" https://www.thrillersandm...poppedijn/

"Diverse meningen van Hebbanlezers over het Geschenk." https://www.hebban.nl/spo...de-heuvelt