Wilhelmina

Wilhelmina

De Koningin in de Tweede Wereldoorlog

Inhoudsopgave

1. De geboorte en de jeugd van Wilhelmina
2. Wilhelmina wordt echt koningin
3. De koningin moet weg in ballingschap
4. De koningin in Engeland
5. De koningin komt terug
Eigen menig en literatuur

1. De geboorte en de jeugd van Wilhelmina

Wilhemina Helena Pauline Maria is geboren op 31 augustus 1880 in het paleis Noordeinde in Den Haag. Koning Willem III had eigenlijk al twee zoons en nu ook een dochter en dus was hij nu opnieuw vader geworden, op zijn drieënzestigste jaar, voor de derde keer. Een dochter, van zijn tweede vrouw Emma van Waldeck Pyrmont, die was pas 23 jaar en kreeg haar eerste kind. Dat kwam omdat de eerste vrouw van Koning Willem III was overleden. En de oudste zoon die ook Willem heette, van Koning Willem III was toen al overleden en zijn jongere broer prins Alexander stierf in 1884. Wilhemina had een korte jeugd, want op haar tiende had ze al geen vader meer, die was in 1890 overleden. Toen haar vader nog leefde heeft hij haar heel erg verwend en was ze heel gelukkig. Nu, nog maar net tien jaar geworden, werd ze aan gesproken als majesteit. Nu is ze eigenlijk al koningin. Ze had geen leuke jeugd meer en ze moest alleen maar leren en serieus zijn. Tot haar achttiende jaar bestuurde haar moeder “Emma” het land.

2. Wilhelmina wordt echt koningin

Wilhelmina is al vanaf haar tiende koningin alleen toen mocht ze het land nog niet besturen, want ze was nog te jong. Op haar achttiende ging zijzelf het land besturen. Dat vond ze erg moeilijk. Op zeven februari 1901 trouwt ze met hertog Hendrik van Mecklenburg Schwerin, een prins die uit Duitsland komt. Aan het eind van de zomer in 1901 is er een kind op komst alleen het werd een miskraam. Er was veel verdriet.
In begin 1902 was er opnieuw hoop. Ze was weer in verwachting. Dat wisten maar weinig mensen, iemand die het wel wist, was haar moeder Koningin Emma. Wilhemina heeft daarna nog drie miskramen gehad en eindelijk werd op 30 april 1909 Juliana geboren. ER IS FEEST.
Vlak voor de Eerste Wereldoorlog ging prins Hendrik van Mecklenburg Schwerin vreemd met een dienstmeisje uit het paleis, de verhalen gaan dat hij dat veel vaker deed en Wilhelmina daar veel verdriet van had. Een tijd later breekt de Eerste Wereldoorlog uit.

Nederland blijft gelukkig neutraal. Wilhemina krijgt het in de Eerste Wereldoorlog erg zwaar. Er komen meer werklozen en het gaat in haar ogen niet goed met het land. Ze gaat zich bemoeien met het leger en met de werklozen. Ze gaat af en toe naar het volk om ze een hart onder de riem te steken. Dat deed ze ook op 20 maart 1934. Plotseling werd ze gehaald door iemand van het paleis. Ze moest onmiddellijk naar het paleis komen haar moeder was ernstig ziek. Toen ze er was, overleed haar moeder Emma.

Drie maanden later overleed Wilhemina’s echtgenoot, Prins Hendrik. Juliana was naar Engeland en zat op de nachtboot naar Nederland. Toen ze in Nederland was aangekomen heeft haar moeder het uiteindelijk verteld. Aan het eind van de zomer van 1936 werd Juliana verliefd op een Duitse prins, Bernhard von Lippe Biesterfeld.
Ze trouwden op 7 januari 1937.

Na een paar weken op huwelijksreis vond Wilhemina het wel genoeg worden, de plicht roept. Kort daarna blijkt dat Juliana in verwachting was en op 31 januari 1938 wordt Beatrix (vreugde) geboren, een paar weken later dan verwacht. En als daarna ook nog snel Irene (vrede) word geboren kan het geluk niet op. Als de strenge Wilhemina bij haar kleindochters komt verandert ze en is ze heel en heel aardig

3. De koningin moet weg in ballingschap

Al voor de oorlog was Wilhelmina ontevreden over hoe ons land met het leger omging. Wilhelmina zag er niet tegen op in het openbaar vervelende dingen te zeggen over officieren die volgens haar te weinig deden in hun plicht om het vaderland zo goed mogelijk te verdedigen. Ook de opperbevelhebber van het Nederlandse leger, generaal Reynders, was in haar ogen geen sterke figuur. Toen de generaal in conflict raakte met zijn minister van defensie kon Reynders, in tegenstelling tot zijn voorganger Snijders, niet op steun van Wilhelmina rekenen. De gepensioneerde generaal Winkelman kwam als opperbevelhebber terug in dienst.
Op 10 mei 1940 breekt de Tweede Wereldoorlog ook in Nederland uit. Wilhemina zit op dat moment in paleis Noordeinde, in de schuilkelder.
En ging daarna naar buiten. Kort na de Duitse aanval op Nederland (10 mei 1940) werd het duidelijk dat het Nederlandse leger niet sterk genoeg was tegen Duitsland.

13 May, 1940
The destroyer evacuated Holland´s Queen Wilhelmina to Britain after the Netherlands had been invaded by Germany on 10 May.

Op zondag 12 mei 1940 gaan Juliana en de kleindochters van Wilhelmina naar Engeland. Prins Bernhard heeft opdracht gekregen om hen naar Engeland te brengen. Wilhelmina liet niet merken dat ze bang was. Wilhelmina wilde niet vertrekken. Wilhelmina realiseerde zich dat haar vlucht uitgelegd zou kunnen worden als het in de steek laten van haar volk, maar ze besefte ook dat op dat moment geen andere oplossing mogelijk was. Liever had zij zich "naar de strijdenden aan de Grebbeberg begeven om het lot van de krijgsman te delen en zoals Willem III het zei, “als de laatste man te vallen in de laatste loopgraaf." Wilhelmina probeerde op 13 mei per schip vanuit Hoek van Holland uit te wijken naar Zeeuws-Vlaanderen. De situatie bleek echter zo onveilig dat de Engelse kapitein van de Britse kruiser Hereward het niet verstandig vond om nog aan te leggen in Nederland. Dus moesten ze oversteken naar Londen. En toch wilde Wilhelmina in Nederland blijven en haar volk niet in de steek laten. Ze moesten naar Engeland, tegen haar zin in. Want de kapitein van het schip vond dat het te gevaarlijk was en ging ook niet meer terug. DE KONINGIN MOEST NAAR ENGELAND.

4. De Koningin in Engeland

De koningin woonde eerst bij de Engelse Koning in het paleis maar wilde daar niet tot last zijn en gaf opdracht ergens een huis te huren. Toen er weer eens een keer gebombardeerd werd zei ze tegen haar klusjesman “Als de moffen hier komen dan schiet jij mij dood”. Hij zei met veel moeite “Ja”.

De snelle nederlaag van Frankrijk, in juni 1940, deed velen in Europa vrezen dat de Duitse overwinning nog slechts een kwestie van maanden was. Wilhelmina heeft in ieder geval in het openbaar nooit getwijfeld aan de Duitse nederlaag. Ze bleef maar berichten krijgen in Engeland. Wilhelmina werd steeds bozer. Onder het diner komt er een bericht binnen dat Nederland is gevallen. Er volgden spannende maanden. Londen werd steeds gebombardeerd.

Het waren allemaal zeurpieten en slaapkoppen die praatten en praatten en niks deden en Wilhelmina wilde wat doen en niet meer kletsen. In Engeland maakte zij "als enige kerel tussen allemaal oude wijven" indruk door haar voortvarend optreden. Haar grote aanpak zoals ze dat altijd gewend was kon in Londen niet door een sterk controlerend parlement worden belemmerd. Zij slaagde erin, in plaats van de zwakke De Geer, Gerbrandy premier te maken. Op 20 maart 1941 kwam er een nieuwe regering in Engeland die Nederland moest besturen. Wilhelmina wilde het liefst opnieuw beginnen met een hele nieuwe ministersploeg (de koningin volledig toegewijd), maar Gerbrandy was het daar niet mee eens, hij wilde democratisch blijven. De zorgvuldig voorbereidde radioboodschappen die Wilhelmina, via de BBC en radio Oranje, de wereld instuurde staken talloze Nederlanders een hart onder de riem. Ook stelde zij veel prijs op het contact met “Engelandvaarders”. Helden naar haar hart, die hun leven hadden gewaagd voor het geliefde vaderland.
Wilhelmina gaat naar de VS om te vragen of zij Nederland uit de brand willen helpen. Ze wilden zich er op dat moment nog niet mee bemoeien.
In Engeland kwamen er steeds meer mensen op bezoek bij Wilhelmina en vertelden hun verhaal. Bijvoorbeeld over iemand die in de verhoorzaal het Wilhelmus ging zingen en daarna vermoord werd.
Wilhelmina wilde steeds meer macht over Nederland. Dit kreeg ze ook.

Tijdens haar lange verblijf in Engeland bedacht ze dat er na de oorlog een "nieuw" Nederland zou moeten komen. De oude partijen met de ruziemakers uit het verleden, konden maar beter verdwijnen en plaats maken voor een sterk uitvoerend gezag waarin het koningshuis en de leiders van het verzet veel meer te vertellen zouden krijgen. De verlaatte opening van de Staten-Generaal in november 1945 met een duidelijk militair karakter, vond zij de mooiste “Prinsjesdag” uit haar leven als koningin.

5. De koningin komt terug

Nederland was al voor de helft bevrijd toen Wilhelmina terug kon komen. Toen ze net in Nederland terug was kreeg ze te horen dat de Duitsers zich terug gingen trekken uit de rest van Nederland.
Ze kreeg te zien hoe rampzalig Nederland er uit zag. Ze ging kijken of paleis Noordeinde er nog stond. Dit was gelukkig zo.

Een paar maanden na de oorlog kwam Nederlands Indië in opstand. Ze wilden niet langer een kolonie van Nederland zijn maar zelfstandig.
Nederlandse troepen hebben ze er heen gestuurd. Aan bijde kanten vielen veel doden. Uiteindelijk werd Indië de onafhankelijke republiek Indonesië.
Wilhelmina had een lang leven als koningin achter de rug waarin veel gebeurd was. De onafhankelijkheid van Indië ging tegen haar zin in. Het was haar onmogelijk om koningin te blijven na zo’n meningsverschil met de regering. In 1948 trad ze af en werd haar dochter Juliana koningin.