Literatuur in de middeleeuwen

Beoordeling 5.4
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 6e klas vwo | 1047 woorden
  • 29 september 2006
  • 38 keer beoordeeld
Cijfer 5.4
38 keer beoordeeld

Literaire productie in de Middeleeuwen

Rond 1260 werd het verhaal Van den vos Reinaerde geschreven. Wanneer het verhaal precies is geschreven is niet bekend. Van den vos Reinearde is geschreven door Willem. Hij wordt vaak Willem die Madoc maakte genoemd. De reden van deze naam is dat over Willem weinig bekend is. In de proloog van Van den Vos Reinaerde verwijst hij naar Madoc. Madoc is een vroeger werk wat hij heeft geschreven. Het verhaal is nooit teruggevonden en we weten dus helemaal niets over Madoc. De hoop om ooit nog eens een deel van het verhaal terug te vinden is echter nog niet verloren gegaan. Waarschijnlijk was al rond 1400 niets meer bekend in Madoc. De interesse was verloren gegaan in het verhaal. Willem die Madoc maakte heeft het verhaal niet helemaal zelf geschreven. Willem zou een minstreel zijn geweest die het verhaal heeft vertaald uit het Frans en het na enige aanpassingen heeft voorgedragen. Een bron voor hem zou het Franse boek ‘Roman de Renart’ zijn geweest wat een verzameling is van 27 losse verhaaltjes. Als dank voor het opschrijven van het verhaal werd de schrijver in de proloog vernoemd. Het is goed mogelijk dat dit bij Reinaert ook het geval was. Er is niet veel bewaard gebleven uit de tijd van Willem die Madoc maakte. Waarschijnlijk kwam hij uit Oost-Vlaanderen. Hij schreef voor een luisterend publiek dat vertrouwd was met de plaatsnamen en situaties uit het Waasland en omstreken. Waar Willem precies moet hebben gewoond zijn de geleerden het niet over eens. Sommigen beweren dat hij uit Aardenburg of Hulst kwam. Anderen beweren stellig dat hij in Gent woonde. Voor de genoemde plaatsen zijn allebei aanwijzingen te vinden het het verhaal van Reinaert. Dichter Willem was een meester in het gebruiken van dubbelzinnigheid. Hij probeert voortdurend zijn publiek op het verkeerde been te zetten.
Over veel verhalen uit de Middeleeuwen is niets meer bekend. Er zijn veel verhalen verloren gegaan. Toen in 1544 de boekdrukkunst werd uitgevonden werden veel oude boeken gerecycled voor nieuwe boeken. Daarbij werden veel beschreven perkament gebruikt om lijm van te koken. Er zijn ook veel werken verloren gegaan bij branden, rellen en rampen. We zijn dus niet zeker wie welke verhalen precies heeft geschreven. De voornaamste reden waarom de meeste verhalen uit de Middeleeuwen gaan auteur hebben is dat de verhalen mondeling werden overgeleverd. Er was dus eigenlijk niet één persoon die het verhaal bedacht. De mensen brachten zelf veranderingen aan in de verhalen. In de Middeleeuwen kon een verhaal alleen op schrijft gezet worden als je monnik was of iemand het wilde bekostigen. Als dank hiervoor werd degene die het schreef in de proloog bedankt. Deze persoon werd later, toen de mensen interesse in de Middeleeuwen bij de mensen terug begon te komen, benoemd tot de auteur van het verhaal.

Beatrijs en Reinaert zijn ten opzichte van veel dingen met elkaar te vergelijken. In de proloog worden vaak dezelfde topoi gebruikt. Een topos (meervoud topoi) is een vast motief dat vaak in de literatuur terugkeert. In het begin van beide prologen komt terug dat het zo moeilijk is geweest voor de schrijvers om het verhaal te voltooien. Bij Willem werd de nadruk gelegd op dat het zijn nachtrust kostte en bij de schrijver van Beatrijs op dat hij er zelf weinig voordeel mee behaalde. Ook in allebei de prologen wordt dit heel erg in het begin gezegd. Beide schrijvers hebben ook de reden gegeven om het verhaal te schrijven: de schrijver van Beatrijs deed dit ter ere van Maria en god, Willem omdat Aernout het verhaal nooit had afgemaakt en hij dit zonde vond. De opdrachtgevers van beide verhalen komen ook terug in de prologen: bij Reinaert is dit een rijke oude vrouw die wilde dat hij het verhaal opschreef en bij Beatrijs werd het verhaal voor de moeder geschreven. Er zijn echter niet alleen maar overeenkomsten. Een groot verschil zit in wat je over de schrijver te weten komt. Het verhaal van Reinaert begint met de naam van de schrijver, in de proloog van Beatrijs wordt de hele schrijver niet genoemd. We weten zijn naam niet. In Beatrijs wordt er wel wat over de schrijver gezegd, over zijn moeder, maar we komen niet te weten wie hij zelf is. Dit is het grootste verschil wat betreft de schrijver.
Wij vinden dat Van den vos Reinaerde gerekend kan worden tot de literatuur. Er zijn verschillende punten waaraan het verhaal voldeed. Het eerste punt waaraan een verhaal moet voldoen om het te rekenen tot literatuur is originaliteit in het verloop van het verhaal. Het verhaal van Reinaert voldoet zeker aan dit punt. In het begin van het verhaal is nog niet te voorspellen hoe het gaat aflopen. Het is niet te voorspellen of Reinaert gepakt zal worden of dat hij doorgaat met zijn streken. Het is niet voorspelbaar welke streken Reinaert zal uithalen bij de dieren van het hof. Het taalgebruik is moeilijk te beoordelen vanwege het middeleeuwse taalgebruik als het gaat om originaliteit in het taalgebruik. Er zou gezegd kunnen worden dat het taalgebruik origineel is vanwege het gebruik van de middeleeuwse taal. De diepgang van de thematiek of de problematiek is bij Reinaert beter te beoordelen. De problemen en onderwerpen die in het verhaal aan bod komen worden vrij uitgebreid uitgewerkt. Het verhaal is niet lang, maar er wordt langer op een bepaald onderwerp doorgegaan. Het verhaal is duidelijk geschreven met een doel. Er zit een bepaalde gedachte achter. Niets is wat het lijkt. Het is geen verhaal dat is geschreven ter ontspanning. Er zit een moraal in het verhaal. Het was de bedoeling van de schrijver om de lezers iets te leren. Dit is iets waar literatuur ook aan moet voldoen en dat doet dus het boekje Van den vos Reinaerde. Na het onder elkaar zetten van al deze punten zij wij tot de conclusie gekomen dat het boek Van den vos Reinaerde tot de literatuur gerekend kan worden.

Bronnenlijst

• Reinaert de vos, samengesteld door Hubert Slings.
• ‘Beatrijs’
• Dossier lezen- vwo, Joop Dirksen
• Eigen documentatie

Sites:
www.google.nl
http://www.literair.gent.be/html/lexicondetail.asp?ID=6&AID=217
http://home.tiscali.nl/werff/link/reinaert.htm
http://users.telenet.be/michel.vanhalme/nonfic50.htm
http://www.leidenuniv.nl/ub/bnm/Zoeken/ingangs.htm
www.literatuurgeschiededenis.nl
http://middeleeuwen.beginthier.nl/

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.