Biologisch voedsel

Biologische voeding

Interview met oud-medewerker van een natuurwinkel:

-Wat is biologisch voedsel?
Het is voedsel dat op een natuurlijke wijze verbouwd is: zonder bestrijdingsmiddelen en zonder kunstmest.
-Wat is het verschil tussen biologisch en biologisch-dynamisch (BD)?
Biologisch is voedsel dat op natuurlijke wijze verbouwd is en biologisch-dynamisch is verbouwd volgens de regels van (de antroposofische) vereniging de biologisch-dynamische landbouw.
-Wat is dynamisch dan?

Dynamisch betekent actief ingrijpen in de natuurlijke groei. Bij BD landbouw wordt niet alleen niet bespoten , ze letten ook nog op bepaalde maan standen voor zaaien en oogsten. Ook passen ze bepaalde bemesting-methoden toe en houden ze er rekening mee dat bepaalde planten die samen geplant worden, beter groeien dan wanneer ze alleen geplant worden. Zo worden er bijvoorbeeld meststoffen gemaakt uit verrotte smeerwortelplanten. Ze planten bijvoorbeeld prei tussen de aardappelen om bepaald ongedierte te voorkomen. De planten worden in de BD tuinbouw tegen ongedierte bijvoorbeeld ook besproeid met brandnetel sap.
Er bestaat ook nog Ecologisch voedsel en dat zijn voedingsmiddelen die van nature niet bespoten worden zoals sommige soorten appels en kersen. Ook de brandnetels die je zelf plukt om te eten zijn Ecologisch.
-Wanneer ben je biologisch voedsel gaan kopen en waarom?
Toen ik 15 was kocht ik al zilvervliesrijst, om mezelf tegen de ongezonde leefwijze van mijn ouders af te zetten. Later ben ik in die natuurvoedingswinkel gaan werken en heb veel over gezonde voeding geleerd.
-Ben je door de BSE en MKZ meer gaan nadenken over gezonde voeding?
Nee, dat deed ik al. Vooral na de geboorte van mijn twee allergische kinderen en een gezondheidsprobleem bij mijn vrouw, zijn wij als gezin erg fanatiek gezond gaan eten.
Koop je uitsluitend biologisch voedsel of ook niet biologische producten?
Biologische producten zijn nogal duur en daarom halen we veel fruit en groente op de markt. Veel fruit dat goed geschild is, is beter dan weinig en duur fruit. Sommige groenten zijn bovendien helemaal niet biologisch te krijgen. Gezond eten is belangrijker dan biologisch eten.
-Eten mensen die voorkeur hebben voor biologisch voedsel geen vlees?
Vaak wel, maar wij zijn geen vegetariërs maar wel gezondheidsfreaks.
-Ben je geneigd minder vlees te gaan eten door de crisissen van de laatste tijd?

Ja, en meer vis.
-Is er ook biologisch vlees?
Er is ook biologisch vlees van dieren die niet uit de bioindustrie komen en zonder hormonen opgroeien, maar dat is nogal duur.
-Bij welke winkel koop je het liefst je producten?
Op de biologische markt, omdat daar de prijs kwaliteit verhouding goed is.
-Ben je blij dat de supermarkten zoals de AH en de Konmar steeds meer biologisch producten in huis heeft?
Nee, want deze zijn alleen maar uit op winst. Normale groenten en fruit kosten daar net zoveel als biologische groente en fruit op de biologische markt. Bovendien vind ik dat ze allen maar een trend proberen te volgen.
-Waarin verschillen AH en de Konmar van natuurvoedingswinkels?
Natuurvoedingswinkels hebben uitsluitend biologische of biologisch-dynamische producten terwijl ze voor de supermarkten slechts een luxe product zijn. Ook natuurvoedingswinkels onderling hebben prijs en kwaliteitsverschillen.
-Verwacht je dat de grotere supermarkten de kleinere natuurvoedingswinkels gaan verdringen?
Nee, het zal nooit een massaproduct worden zolang de maatschappij op economie en niet op ecologie is gebaseerd.
-Als je in de biologische voedingswinkels en de biologische markt koopt waar let je dan het meest op?

Op wat ik die dag nodig heb. Voornamelijk op de prijs maar ook let ik op de kwaliteit. Wat de ingrediënten betreft zit je daar altijd wel goed. Bovendien koop ik daar niet alles. Biologische melk en boter koop ik liever bij de Konmar.
-En zou je dat ook doen in normale supermarkten of op de markt?
Ja zeker wel. Bovendien zijn er op de markt ook verkopers die soms op de veiling doorgedraaide biologische groenten en fruit verkopen.
-Waarom koop je biologische producten: omdat het lekkerder is of door de manier waarop het verbouwd of gefokt is?
Beiden. Maar vaak is het biologische eten duidelijk lekkerder.
Hoe weet je zeker dat producten onbespoten zijn? Vaak hoor je dat ze partijen die bespoten zijn voor veel geld als zogenaamd onbespoten willen verkopen.
In Nederland zijn er instanties die biologische producten keuren en die garanderen dat ze echt biologisch zijn. Daarvoor zijn keurmerken zoals het Eco-keurmerk van de SKAL, en het Demeter-keurmerk.

Biologische voeding

De biologische dynamische landbouw komt, zoals Paul Klaui in het interview al zegt, voort uit de antroposofie, een levensvisie die begin 20e eeuw is ontwikkeld door Rudolf Steiner.
Uitgangspunt is dat er een samenhang bestaat tussen plant, dier, bodem en kosmos.
Kosmische krachten worden in BD-landbouw optimaal gebruikt. Er wordt gestreefd naar een kringloop van eigen voer en mest. Biologisch-dynamische producten zijn te herkennen aan, zoals Paul Klaui ook al zei, het Demeter-kwaliteitskeurmerk en worden ook gecontroleerd door Skal. Dit is een door de overheid aangewezen controle-organisatie.
Biologisch produceren is veel beter voor het milieu. De producten zijn geteeld zonder kunstmest en (giftige) chemische bestrijdingsmiddelen en bevatten geen chemisch-synthetische geur-, kleur- en smaakstoffen en conserveringsmiddelen. De biologische landbouwnormen zijn gebaseerd op het behoud van het milieu, natuur, landbouw en het welzijn van de dieren. Deze normen gelden in de hele Europese Unie.

Ik vind het heel goed dat steeds meer mensen biologisch voedsel kopen. Nu is het nog prijzig maar als meer boeren biologisch produceren omdat er meer vraag naar is dan zal het een stuk goedkoper worden.
Ik vind dat we genoeg crisissen hebben gehad en dat we er iets van moeten leren.
Je zou denken dat men er zelf ook wat aan zou kunnen doen: bijvoorbeeld door het boycotten van de bioindustrie. Dat is helaas onlogisch vooral als je weet dat het gemiddelde mens niet geïnteresseerd is in wat hij eet, maar meer geïnteresseerd is in de prijs van het voedsel. Toch is het niet echt helemaal waar dat biologisch voedsel veel duurder is. Stel, je koopt op de biomarkt heel bewust alleen biologische producten of producten waar geen kunstmatige stoffen aan toegevoegd zijn. Je bent veel goedkoper uit dan iemand die zijn bespoten groenten koopt bij de Konmar. Je ziet het verschil bij de kassa !
Ik vind het wel grappig dat je nu ook biologische producten bij de Albert Heijn of de Konmar kan kopen. Volgens een artikel in het Volkskrant-Magazine is de jacht op de eco-consument geopend: "Biologisch voedsel schijnt niet langer alleen gewild te zijn bij idealisten en biokosmopolieten, maar ook bij de 'gewone' consument die veilig wil eten."
Het gevolg hiervan schijnt te zijn dat de biologische landbouw nog een van de weinige landbouwsectoren waar nog schot in zit. Terwijl het aantal agrarische bedrijven afneemt, groeit het aantal biologische. Bij ons thuis vinden we het belangrijk dat het voedsel op een goede manier is verbouwd of gefokt. Voor ons geen bioindustrie en thuis vinden we het natuurlijk belangrijk dat we gezond voedsel binnen krijgen. Als ik zelfstandig woon dan zal ik zelf ook op goede producten letten. Vanaf mijn geboorte hebben mijn ouders altijd op mijn voeding gelet. Gezonde voeding is niet perse gezond voor iedereen. Je hebt ook mensen die overgevoelig zijn voor bepaalde producten, al zijn die nog zo natuurlijk en gezond.
Ook het milieu is jammergenoeg heel erg vervuild. Als je zelf een tuintje hebt waarop je biologisch wil gaan tuinieren moet je eerst goed de grond laten onderzoeken. Voordat je het weet verbouw je worteltjes op gifgrond.
Paul Klaui zegt dat hij meer vis is gaan eten. Ik las laatst in de krant dat je niet te vaak vis moet eten vanwege alle PCB's, en andere chemicaliën in de Noordzee. Zwangere vrouwen en kleine kinderen zouden maar een keer in de maand vis mogen eten. Dus het idee van meer vis gaan eten is misschien niet zo'n goed idee !
Ik vind het erg jammer dat mensen door hun eigen belangen, geen of weinig rekening houden met het milieu.
Doordat de landbouw de afgelopen eeuw alleen maar om zo veel mogelijk productie draaide, zal het produceren in het toekomst door de milieuvervuiling alleen maar moeilijker worden.
In principe is het erg dom geweest, want de milieuvervuiling gaat ook weer ten koste van de belangen van de mensen die geen of weinig om het milieu geven. Door uitstoting van koolstofdioxide word het broeikaseffect groter en er valt steeds meer zure regen waardoor de kwaliteit van het voedsel erop achteruit gaat.
Ik vind het interessant om over de relatie tussen voedsel en de mens na te denken. Ik ben vanaf mijn geboorte overgevoelig voor melkproducten, chocolade, kleurstoffen en smaakstoffen. Op de basisschool hoopte ik altijd dat tractaties geen stoffen bevatten waar ik allergisch voor was.

Sinds een jaar ongeveer verdraag ik voedsel beter, maar als ik een knalrood snoepje krijg, zal ik het nog steeds niet durven te eten. Ik weet te goed dat zo'n snoepje allemaal chemische rotzooi bevat.
In principe is het net zo iets als met het kopen van een kippeëi. Als je ooit hebt gehoord of gezien hoe de kippen worden verzorgd, dan wil je best meer betalen voor een ei van een kip die lekker heeft kunnen rondrennen. Ik denk dat het met biologische voeding net zo zal gaan: hoe meer je je erin verdiept, hoe bewuster je zal eten.

Moeilijke woorden

Biologische kosmopolieten: kapitaalkrachtige tweeverdieners die op lekker letten en gezondheid als voornaamste motief hanteren om voor biologisch te kiezen. Ze geven hun kinderen liever een natuurzuiver dropje dan zoetigheid waar de e-nummers van afspatten, en ze eten graag vlees van koeien die zijn gevoed met iets anders dan antibiotica en groeihormonen, hoe toegestaan die e-nummers en groeihormonen ook mogen zijn.
BSE: besmettelijke dierenziekte, in Nederland ook bekend als de "gekke-koeien-ziekte".
Ecologie: wetenschap die de betrekkingen tussen de organismen en hun omgeving
bestudeert.
MKZ: besmettelijke dierenziekte, afkorting van Mond- en KlauwZeer.
PCB's: chemische gifstoffen, afkorting van Poly Chlorinated Biphenyls.
Skal: Stichting Keurmerk Alternatieve Landbouw.
Vegetariërs: mensen die geen vlees eten.

Literatuur

* Smaakmakend [: u aangeboden door uw natuurvoedingsspecialist], 8(2000)herfst, nr. 3
* De prijs van puur natuur : de jacht op de eco-consument is geopend / tekst Wilma de Rek.
In: Het Volkskrant Magazine 19-05-2001, nummer 90, p.24-28


Vragen over het gelezen artikel

1. Vindt je de hoofdgedachte "Supermarkten en natuurwinkels vechten om de consument die natuurlijk voedsel wenst" in de tekst terug ?
2. Wat is het doel van de tekst, wil de schrijver de mensen informeren of amuseren?
3. Heeft de schrijver belang bij het schrijven van dit artikel ? Wil de schrijver waarschuwen ? Denkt hij dat de supermarkten de natuurvoedingswinkels zullen verdringen, net als dat vroeger gebeurde met de kleine kruideniers ?
4. Zou de schrijver willen dat de lezer overgehaald wordt om biologisch te gaan eten ?
5. Voor welke doelgroep is de tekst geschreven? Wie zijn de lezers van het Volkskrant Magazine?
6. Is de schrijver deskundig en betrouwbaar, is dit een betrouwbare tekstbron? Wie is Wilma de Rek ?
7. Is de informatie compleet?
8. Geeft de tekst goede argumenten?
9. Waarom wil meneer molenaar van Demeter zijn producten nooit aan de super markten leveren?
10. Worden de biologische dieren niet getroffen door crisissen van de laatste jaren zoals BSE, MKZ e.d.?
11. Kan de consument de Groene Weg-slagers blindelings vertrouwen; hoe weet je als consument, dat zij je biologisch voedsel verkopen?
12. Is devaluatie van het EKO-keurmerk een serieuze bedreiging voor de biologische sector?
13. Is de angst van meneer molenaar terecht?("mijn angst is dat het EKO-keurmerk straks alleen nog maar staat voor 'diervriendelijk geproduceerd', dat de biologische slager een soort veredelde scharrelslager wordt.")

14. Is het uiteindelijk de bedoeling dat alle boeren milieu vriendelijk produceren?
15. Klop het dat de boeren alleen uit economische motieven omschakelen naar het biologisch produceren?