De Ozonlaag

Inleiding Waarom ‘De Ozonlaag’? Ik weet bijna niks over de ozonlaag. Ik wil graag wat meer te weten komen over het gat, op het zuidelijk halfrond. Het gat in de ozonlaag is een tijd lang heel erg actueel geweest, ik weet er alleen bijna niks vanaf, dus ik wil er wel graag wat meer van weten. Ik wil mijn verslag richten op het gat in de ozonlaag, omdat ik anders niet echt een hoofdvraag kan maken. Je kan namelijk heel veel kanten op met de ozonlaag. De hoofdvraag: - Waarom moeten wij de aantasting van de ozonlaag voorkomen. De deelvragen: - Wat zijn de functies van de ozonlaag? - Waardoor ontstaat het gat in de ozonlaag? - Wat zijn de gevolgen van de beschadiging? - Hoe kunnen we de beschadiging beperken? De Ozonlaag Ozon is gas, dat vooral in de ozonlaag voorkomt. Door de zonnestraling wordt zuurstof omgezet in ozon. Bijna al het ozon in de atmosfeer bevind zich tussen de 15 en 45 kilometer hoogte. Deze laag wordt daarom de ozonlaag genoemd. De ozonlaag bestaat uit O3 moleculen (ozonmoleculen), deze zijn bijna hetzelfde als zuurstofmoleculen. Ozonmoleculen zijn heel erg schadelijk voor je lichaam, als ze je lichaam binnen komen. Toch is de ozonlaag heel belangrijk, want zonder de ozonlaag zou alles verschroeien. In de ozonlaag is ongeveer tien op de miljoen moleculen een ozonmolecuul. Dit aantal is niet overal hetzelfde. In de tropen worden heel veel ozonmoleculen gemaakt, omdat de UV-straling daar bijna loodrecht op de aarde valt. Door luchtstromen in de atmosfeer wordt deze ozon naar de polen verplaatst. Boven de polen wordt ozon vastgehouden, er is daar ook een hele hoge ozonconcentratie. De Ozonlaag beschermd de aarde tegen Ultraviolet straling van de zon, dat komt doordat ozon de eigenschappen heeft om UV straling tegen te houden. Doordat de ozonlaag ieder jaar een beetje dunner wordt, wordt er steeds minder UV-straling tegengehouden. (Hierdoor zijn er steeds meer gevallen van huidkanker.) De productie van CFK’s (ChloorFluorKoolwaterstoffen), een aantaster van de ozonlaag, is sterk verminderd, omdat deze verboden geworden is. De ozonlaag begint ook weer wat dikker te worden. Waarschijnlijk is de ozonlaag pas 2050 weer hersteld. Sommige vervangers voor de CFK’s, zoals de HFK’s, zijn ook schadelijk voor de ozonlaag. De HFK’s, ook vervangers, zijn niet schadelijk voor de ozonlaag, maar bevorderen wel het broeikaseffect, doordat zij de warmte vasthouden.
Het Ozongat Wat is het ozongat? Het Ozongat is een plek waar de ozonlaag dunner is dan op andere plekken. Het gaat dus niet echt over een gat, maar over een verdunning. Waarom zit het ozongat boven de Zuidpool? Ik heb in het vorige hoofdstuk al wat verteld over het transport van ozon, van de Tropen naar de polen. Doordat de zuidpool in de winter wordt afgesloten, door een luchtstroom, kan er geen ozon meer komen boven de Zuidpool. De afsluiting komt doordat er wolken zijn ontstaan. Deze wolken heten polaire stratosferische wolken. Deze wolken komen alleen voor in de stratosfeer. De wolken ontstaan als er een temeratuur van –80 graden is. Dit komt bijna alleen voor bij de polaire gebieden. In deze wolken zitten aantastingsstoffen die men vroeger heeft achtergelaten. Door chemische reacties ontstaan chloor en broom verbindingen. Als de zon schijnt en het is koud, kan ozon hierdoor worden afgeboken.Ozon wordt hier vooral afgebroken in de periode van augustus tot september. Doordat er geen ozon meer kan komen, wordt de ozonlaag hier heel dun. Doordat we de productie van CFK’s en NOx hebben verboden zal dit wel een stuk minder zijn. Als het weer zomer is, kan het ozon de Zuidpool weer bereiken, omdat dan de ‘muur’doorbroken is. Aantasters van de Ozonlaag CFK’s: (ChloorFluorKoolwaterstoffen) Dit is een gas dat vooral werd gebruikt als drijfgas (freon) in spuitbussen en koeling in koelkasten en aiconditionings. Dit gas is een aantaster van de ozonlaag, omdat het ozonmoleculen kan afbreken. CFK’s zijn geen natuurlijke gassen. De productie van dit gas is nu verboden. Als CFK’s vrijkomen, stijgen ze op. Na een tijdje worden ze afgebroken door het zonlicht. Als er dan chloor vrijkomt, vernietigd het ozon. Per CFK-molecuul worden er 100.000 ozonmoleculen vernietigd. br: (Broom) Dit wordt meestal gebruikt in brandwerende kleding, medicijnen en in de foto-industrie. Verder wordt broom bijna niet meer gebruikt. Vroeger werd broom vooral gebruikt in de industrie en in de landbouw. Broom komt ook voor in de natuur, bijvoorbeeld in zeewater. N0x: (stikstofoxiden)(N0 en No2) Dit gas komt vooral door de auto’s en vliegtuigen. Ook bij de verbranding van biomassa en andere industriële processen wordt dit gas uitgestoten. De natuur maakt zelf ook stikstofoxiden bij bliksem. Natuur: - Vulkanen: Als vulkanen uitbarsten wordt er chloor geproduceerd. Chloor vernietigd de ozonmolecuul. Wat zijn de gevolgen van de beschadiging? Als de ozonlaag dunner blijft worden, zal er binnen kort geen leven meer mogelijk zijn op aarde. Doordat de ozonlaag UV-straling tegenhoud, en deze nu steeds dunner wordt, neemt de hoeveelheid UV-straling die ons bereikt toe. Hierdoor heb je meer kans om huidkanker te krijgen. Huidkanker kunnen we meestal niet genezen. Veel gewassen zullen verdrogen, en de hoeveelheid plankton zal afnemen. Als er minder planten en plankton op aarde is, zal er meet koolstofdioxide in de atmosfeer komen. Hierdoor zal het klimaat heel erg kunnen veranderen. Het broeikaseffect wordt bevorderd als de afbraak van de ozonlaag zo doorgaat. Heel veel vervangers, voor de aantasters van de ozonlaag, veroorzaken zelf ook een probleem. Zo heb je de HCFK’s als vervanger voor CFK’s, maar deze bevorderen het broeikaseffect. Hoe kunnen we de beschadiging beperken? Een groot deel van de beschadigingen aan de ozonlaag worden veroorzaakt door de CFK’s

Er is een ander middel ontwikkelt voor de CSK’s , omdat deze heel gevaarlijk zijn voor de ozonlaag. Het middeltje dat ze hebben gemaakt heet HCFK. Dit middel scheen eerst heel goed te zijn, maar later bleek het gevaarlijk te zijn. HCFK’s bevorderen het broeikaseffect. Ze hebben daarom ook de producte van HCFK’s verboden. We weten nu dat propaan en butaan heel goede koelvloeistoffen zijn. De onderzoekers proberen over de hele wereld om koelkasten te maken die ‘ozonvriendelijk’ zijn. Dat doen ze vooral met deze stoffen. Ze willen proberen om alle ‘niet-ozonvriendelijke’ koelkasten uit de handel te halen, en zo al een heel groot deel van de aantasting van de ozonlaag voorkomen. Ook in matrassen en verpakkingen zaten vroeger CFK’s, maar daar zijn heel veel oplossingen voor. Dit is dus niet echt een groot probleem. De producenten moeten de consumenten erop wijzen dat de CFK’s gevaarlijk zijn, en vertellen dat er producten zijn waar deze niet in zitten. De producenten zijn verplicht om op de verpakkingen te zetten of z CFK’s bevatten. Wij moeten dus alleen kijen wat er op de verpakking staat. Zo kan er al een deel van de ozonlaag ‘gered’ worden. Voor de airconditionings worden nu ook gassen als propaan en butaan gebruikt, omdat deze eigenlijk bijna dezelfde dingen bereiken als de CFK’s. De gassen die auto’s en vliegtuigen achterlaten, kunnen voorkomen worden. Ze maken filters die ze in de motor plaatsen. Hierdoor komen de gevaarlijke gassen niet vrij, en hebben ze ook geen effect meer. Het schoonmaken van elektrische apparaten werd vaak gedaan met behulp van CSK’s. Toen ze hoorden dat dit gevaarlijk was zijn ze snel een nieuwe manier gaan bedenken, en zijn er zo achter gekomen dat zeep ook hielp. Eigenlijk komt het erop neer dat we beter geen chemische producten kunnen gebruiken. Een natuurlijk product is veel minder schadelijk. De consumenten moeten worden ingelicht over andere mogelijkheden, en zij moeten ook oplette wat ze kopen. Dit kunnen ze natuurlijk doen door propaganda en reclames. Conclusie De ozonlaag is heel belangrijk voor ons als mens, maar ook voor de rest van de natuur. Zonder de ozonlaag is er geen leven mogelijk, omdat alles verschroeid zou zijn van de hitte. De ozonlaag moet de Ultra violette straling van de zon tegenhouden, omdat er anders veel kans is op huidkanker, en het kan makkelijk andere vormen van leven aantasten. Wij hebben het probleem dat de ozonlaag wordt afgebroken. Als dit zo door gaat hebben we een heel groot probleem: Er is geen kans meer op overleven. We moeten dus voorkomen dat de ozonlaag verdwijnt. We hebben gelukkig al een aantal maatregelen genomen. Gelukkig zal rond 2050 de ozonlaag weer hersteld zijn. We moeten zorgen dat de ozonlaag dan ook goed blijft. Het is ook voor Nederland heel belangrijk dat de ozonlaag hersteld raakt. Als de ozonlaag verder afbreekt kan dit het broeikaseffect bevorderen. Hierdoor zullen dan alle ijsrotsen smelten. Nederland zal dan voor grote delen onder water lopen. Het is dus voor iedereen heel belangrijk dat de ozonlaag hersteld!