Piano

1. De geschiedenis van de piano

De eerste piano
De eerste pianoforte, dit later de piano genoemd werd, werd in het jaar 1698 gebouwd door de Italiaan Bartolomeo Cristofori. Bartolomeo Cristofori was een Italiaans muziekinstrumentenbouwer. De naam pianoforte betekent eigenlijk zacht (piano) en hard (forte). Later werd deze naam ingekort tot piano. Het instrument werd gebruikt voor solo- en begeleidingsinstrument.
Bijna 1000 jaar geleden waren er hakkeborden, dat zijn een soort houten planken met snaren erop gespannen. Daar sloegen de mensen dan met hamertjes op. Dat je snaren langs een stuk hout kunt spannen wisten de mensen al heel erg lang. Het was heel moeilijk om met twee hamertjes tegelijk te spelen, omdat je maar met één hamertje kan spelen. Je kon ook maar twee snaren tegelijk aanslaan. Na deze hakkeborden werden er toetsen uitgevonden. Nu kon je 10 toetsen tegelijk indrukken.

Voordat de piano werd uitgevonden waren er al twee populaire muziekinstrumenten waar de piano redelijk veel op lijkt. Dat zijn de klavecimbel en de clavichord.
Een klavecimbel was een heel erg populair muziekinstrument in de achttiende eeuw.
Een klavecimbel lijkt op een piano en is ook al heel oud.
Ongeveer 300 jaar geleden leefde dus Bartolomeo Cristofori. Hij wilde het geluid van de klavecimbel sterker maken en bedacht daarom hamertjes. Een hamertje raakt de snaar heel even aan. De snaren trilden heel erg lang na als er hard op sloeg, dus je hoorde verschillende tonen door elkaar. De toetsen en hamertjes zitten met kleine balletjes aan elkaar vast.
Voordat de piano van nu werd ontworpen werden er nog vele andere modellen uitgevonden. Deze vele modellen werden vooral in Oostenrijk en Duitsland uitgevonden. In Engeland was er een doorbraak: een groep Duitse instrumentenbouwers ontwierp in plaats van het vleugelmodel kleinere vierkanten modellen. Het was John Broadwood die zowel de kleinere piano als de concertvleugel een zodanige klankkwaliteit meegaf dat het instrument algemeen als een volwaardig instrument werd geaccepteerd.
De pedalen
In 1783 vond de Britse firma Broadwood een heel belangrijke, modern onderdeel van de piano uit. Het pedaal. Later werd in alle piano’s één pedaal ingebouwd. Nog wat later werd er een tweede pedaal toegevoegd aan de piano. Nu heeft de piano drie piano’s.
Eerst werden de pedalen van de pianoforte als kniepedalen gebruikt. Later werden de pedalen dichter bij de grond geplaatst.

Digitale piano
Nog niet zo lang geleden kwam er de digitale piano. Er was toen ook al een elektrische piano.
Maar ze wilden ook nog een digitale piano maken. Deze piano is een namaak van de gewone piano en werkt op elektriciteit.
In de digitale piano zitten meestal ook nog andere instrumenten, bijvoorbeeld de trompet, strijkorkesten of koren. Met deze piano kun je ook met een koptelefoon spelen.

2. De moderne piano

De moderne piano bestaat in 2 vormen, de vleugel die vaak in concertzalen te zien is en de buffetpiano (of tafelpiano’s) die mensen thuis hebben.

Bij de vleugel kun je een soort klep openzetten voor een zuivere en heldere toon. De snaren lopen over de lengte, daarom is de vorm van de piano zo groot. Bij de tafelpiano is dit niet zo, omdat de snaren over de breedte lopen.
Ook bestaat er al een elektrische piano wat al eerder in dit werkstuk is genoemd. Deze piano is ideaal voor in kleine huizen en in flats, want je kunt er op spelen met een koptelefoon, zodat niemand er wat van hoort. Een vleugel
De piano heeft zich ontwikkel tot één van de populairste instrumenten.
Voor alle muziekstijlen is er wel bladmuziek geschreven. In allerlei soorten nummers komt de piano terug.

3. Hoe werkt de piano?

Aan de binnenkant van de piano zitten snaren. Binnenin zit ook een hamer. De hamer tikt op de snaren. Dan gaan de snaren trillen. Hoe sneller de snaren trillen, hoe hoger het geluid.
Als de hamertjes niet op dezelfde afstand als de snaren staan, klinkt de piano vals.
Als het mechaniek – dat is het binnenste van de piano – te zwaar is, moet je hard op de toetsen drukken. Als het mechaniek te licht is hoor je de klank niet zo goed. Dan moet de piano gestemd worden. De houten bodem en de buitenkant van de piano maken het geluid van de trillende snaren harder. Als je een open deksel hebt, hoor je het geluid nog beter.
Onder aan de piano zitten twee of drie pedalen. Bij oudere piano’s zitten twee pedalen, bij nieuwere piano’s zitten drie pedalen. Het linker pedaal is een demppedaal. Hiermee hoor je de tonen zachter. Het middelste pedaal wordt gebruikt in een concert. Je slaat een toon aan en druk het pedaal in, dan klinkt de klank door.
Het linker pedaal is ook een doorklink pedaal. Maar hier moet je eerst het pedaal indrukken en daarna de klank.


4. De bouw van de piano

Vanaf het jaar 1600 zijn de eerste piano’s gemaakt, maar die waren nog niet te vergelijken met de piano’s en vleugels uit de tijd van nu. Het waren kleine tafel modellen met 10, 20 of 30 toetsen, die op een makkelijke manier de snaren raakten. Het geluid was dus ook niet te vergelijken met de latere piano’s en vleugels.
De eerste gebouwde tafelmodellen heten:
- Klavecimbel
- Spinett
- Clavichord
- Hammerklavier
- Tafelklavier
- Pianoforte

Pianoforte
Tegenwoordig hebben de piano’s en vleugels bijna allemaal 88 toetsen en 220 snaren. Er zijn 52 witte toetsen en 36 zwarte toetsen.
Vanaf ongeveer 1890 werden er al goede piano’s en vleugels gebouwd. Sommige fabrikanten bouwden hun merken in kwaliteit en geluid bijna net zo goed of zelf beter als de gebouwde instrumenten van nu. De beste en de meest bekende merken zijn:
- Yamaha - Bösendorfer

- Bechstein - Förster
- Steinway - Petrof
- Blütner - Zimmermann
- Schimmel - Fatzidi Yamaha piano

Piano’s en vleugel zijn in verschillende maten en grootte gebouwd. De breedtes zijn meestal even breed. Maar de hoogtes van de piano zijn verschillend. De meeste piano’s zijn tussen de 1 meter en de 1 meter 70.
De snaren van een kleine piano zijn korter dan van een hogere piano. In een hogere piano zijn de klanken veel mooier dan in een lagere.
Bij de vleugels geld het zelfde, alleen in de lengte bestaan er grote verschillen.
Er bestaan 3 verschillende vleugels:
1. De baby vleugel van 1 meter tot 1 meter 85 lang
2. De salon vleugel 1 meter 85 tot 2 meter 20 lang
3. Concert vleugel van 2 meter 20 tot 2 meter 85 lang

5. Verschillende soorten piano’s

Je hebt verschillende soorten piano’s. Hier worden ze genoemd:

- Klavecimbel. De klavecimbel is het oudste instrument. Het lijkt op een piano. Omdat veel mensen het geluid van een klavecimbel nog steeds mooi vinden, worden er nog steeds klavecimbels gemaakt en verkocht.
- Tafelpiano. De tafelpiano was zo klein dat hij op de tafel kon staan. Het klepje van de tafelpiano wordt opengezet zodat het geluid harder en langer klinkt.

- Girafpiano. De girafpiano is een piano waarvan de klankkast omhoog staat. Bovenaan zit een krul. (zie plaatje) Deze piano is ontworpen door J. van Raay.
Deze piano heeft 6 pedalen die zijn voor: demping, Girafpiano
Fagot (bas), Dolce (bas), Dolce (geheel), Verschuiving en triangel met trom.
- Pyramidepiano. Ook de klankkast van deze piano staat omhoog en heeft de vorm van een piramide. De pyramidepiano heeft vier pedalen die zijn voor: verschuiving (één snaar wordt aangeraakt), verschuiving (twee snaren worden aangeraakt), dolce en demping.
- Vleugel. De vleugel is een instrument waarvan de snaren plat liggen. Deze piano is veel groter en breder dan een gewone piano en wordt door pianisten veel gebruikt.

6. Beroemde componisten

Een componist is iemand die muziekstukken schrijft.
Er zijn negen erg beroemde componisten:

Domencio Scarlatti (1685-1757)
Scarlatti kreeg zijn eerste pianolessen van zijn vader Alessandro.
Toen Scarlatti zestien was, was hij organist en speelde hij voor Koninklijke families.
Na een korte periode werd Scarlatti tot musicus benoemd.
Zijn muziekstukken waren altijd moeilijk, zoals de snelheid, de
vingerzetting en de akkoorden.

Johan Sebastiaan Bach (1685-1750)
Toen Bach negen jaar was, had hij al belangstelling voor muziek. Hij schreef muziekstukken van zijn broer over. Bach kon later goed orgel en klavecimbel spelen. Hij was de eerste componist die klavierconcerten schreef. Klavierconcerten zijn muziekstukken voor de klavecimbel.


Wolfgang Amadeus Mozart (1756-1791)
De vader van Mozart (Leopold) leerde Mozart al vroeg in zijn levensjaren pianospelen. Toen hij vier jaar was, speelde hij al foutloos oefenstukken (etudes). Toen hij ouder werd, maakte hij al erg mooie opera’s. Hij deed ook de raarste dingen met de piano wat de mensen niet gewend waren. Hij maakte hele vreemde akkoorden en dan speelde hij heel zachtjes. Zo begon de tijd van de moderne muziek.

Ludwig van Beethoven (1770-1827)
Beethoven speelde toen hij vijf was al erg moeilijke muziekstukken. Hij mocht toen hij zeven was al voor het hof optreden. De vader van Beethoven had gezegd dat hij twee jaar jonger, zodat de mensen meer onder de indruk waren.
In het jaar 1808 werd Beethoven doof. Hij moest stoppen met muziek spelen. Hij was nog wel doorgegaan met muziekstukken schrijven.

Franz Peter Schubert (1797-1828)
Schubert speelde erg goed piano, maar hij schreef geen orkeststukken. Wel heeft hij veel liederen en sonates gemaakt. Een sonate is een bepaalde muzieksoort.
Deze man werd ernstig ziek en twee maanden later stierf hij op vroege leeftijd.

Frederic Chopin (1810-1849)
Chopin woonden in Polen in de plaats Warschau. Toen hij zeven jaar was, begon hij met pianospelen en met componeren. Zijn eerste compositie heette: de polonaise.
Chopin schreef niet veel orkeststukken.
Hij was een bekende pianoleraar en verdiende daar veel geld mee.
De laatste drie jaar schreef hij bijna geen muziekstukken meer, omdat hij leed aan een ernstige ziekte.

Robert Schumann (1810-1856)
Toen Schumann nog jong was, bleek hij al een muziekaal talent te zijn. Alleen zijn ouders wilden dat hij rechten ging studeren. Maar daar was hij al snel mee gestopt en hij ging iets met muziek doen. Zelf had hij later een mechaniek gemaakt van gewichtjes en katrolletjes dat hij met touwtjes aan zijn vingers vast maakte. Dit gebruikte hij als hij speelde. Hij hoopte dat hierdoor zijn vingers soepeler werden. Doordat hij dit vaak gebruikte, gingen zijn vingers kapot. Hij stierf aan een erge ziekte die heerste in Duitsland.


Franz Liszt (1811-1886)
Liszt kreeg zijn eerste pianolessen van zijn vader toen hij zes jaar was. Hij had twee concerten geschreven. De eerste vonden de mensen slecht, omdat er een triangelsolo in voor kwam. Twaalf jaar later schreef hij het tweede concert, die vonden de mensen prachtig.
In de vrije tijd van Liszt schilderde hij ook, maar dat deed hij niet vaak, want componeren vond hij veel leuker. Liszt had als gewoonte dat hij vaak Hongaarse kleding droeg, omdat hij wou laten zien dat hij er trots op was dat hij Hongaars was.

Johannes Brahms (1833-1897)
Toen Brahms 8 jaar was, kreeg hij les van zijn vader die ook veel met muziek deed. Brahms groeide op in een arm gezin en verdiende geld met het spelen in danslokalen en kroegen.
Toen hij ongeveer twintig jaar was, schreef hij al drie grote sonates. In 1859 gaf Brahms zijn eerste optreden bij belangrijke mensen. Die vonden dat hij geweldig speelde. Brahms maakte veel romantische stukken en werd daarmee erg populair.
Hij hield er ook van om zelf te improviseren op andere stukken. Bijvoorbeeld volksliederen of pianostukken van andere componisten.