Zelfmoord: daadwerkelijk helpen

Zelfmoord: daadwerkelijk helpen We kunnen ons de vraag stellen of een mens het recht heeft om een einde aan zijn leven te maken of niet. Op deze vraag is er geen welbepaald antwoord en ze leidt vaak tot beschuldigingen. We zouden ons beter de vraag stellen: "Wat kan ik doen opdat de anderen zich goed voelen in het leven?" God heeft ons deze wereld toevertrouwd om hem voor de mensen bewoonbaar te maken. Deze opdracht loopt als een rode draad door de bijbel. Het is ieders opdracht om verantwoordelijkheid te dragen voor elkaar. Wat kan je zelf doen voor iemand die dreigt een einde aan zijn leven te maken? 1. een bezoek aan de huisdokter aanraden De dokter kan de ernst van de toestand vaststellen. Hij kan beslissen of het voldoende is om te praten , of hij bepaalde medicamenten moet voorschrijven of dat hij de patiënt moet doorverwijzen naar gespecialiseerde hulpverleners, zoals een psycholoog of een psychiater.
2. verwijzen naar specifieke sociale voorzieningen Specifieke hulpdiensten zijn bijvoorbeeld de centra voor geestelijke gezondheid en voor maatschappelijk welzijn, consultatiebureaus voor levens- en gezinsmoeilijkheden, het jongerenadviescentrum, de AA-groepen voor alcoholisten, gespreks- en ontmoetingscentra voor homofielen, enz. Maar er zijn ook telefonische hulpdiensten. Tele-onthaal richt zich tot mensen met problemen in het algemeen. Het centrum voor preventie van zelfmoord helpt mensen, die in een ernstige situatie leven en voor wie zelfmoord een acute levensbedreiging vormt. Voordelen van die telefonische hulpdiensten zijn: - het zijn permanente hulpdiensten: ze zijn dag en nacht bereikbaar - je hebt onmiddellijk contact en de zekerheid dat er iemand naar je wil luisteren en je wil helpen - je bent anoniem - je hebt geen verdere verplichtingen: de intensiteit, het verloop en het beëindigen van het gesprek wordt door jezelf bepaald 3. zelf verantwoordelijkheid nemen We moeten alle verantwoordelijkheid ook niet doorschuiven naar specialisten. Een zelfmoordpoging is meestal een noodkreet naar de anderen toe. Iedereen kan mensen met zelfmoordneigingen helpen door hen vriendschap te geven of zelfs een gesprek met de persoon kan al hulp bieden. Het is vaak een hele opluchting voor de persoon, die met zelfmoordgedachten rondloopt, als hij zijn ideeën eens mag uitdrukken en weet dat er iemand naar hem luistert. Het is belangrijk om samen over de situatie te praten, naar oplossingen te zoeken en die proberen uit te voeren. Het is gebleken dat een klein gebaar, een gesprek of een bevestigend woord iemand echt kan helpen. Het is dus belangrijk om te luisteren en de signalen op te vangen van de persoon die aan zelfdoding denkt. Soms zijn dat directe boodschappen, zoals: - ik wil er een eind aan maken - het leven is de moeite niet meer waard - ik zou voor altijd willen inslapen - ... Ofwel gebruikt de persoon indirecte boodschappen, bijvoorbeeld: - mijn leven is zinloos - ik ben een last voor jullie - ik heb mijn testament gemaakt - ik zal een lange reis maken - ... Een suïcidair persoon kan zich ook anders gaan gedragen, bijvoorbeeld door zich af te zonderen , door overmatig gebruik van alcohol of medicatie, of door hyperactief gedrag. De persoon komt niet noodzakelijk depressief over, hij kan zich joviaal gedragen om een grote triestheid te verbergen. Het is belangrijk om op die signalen te reageren en wel op de juiste manier. Je mag die persoon niet gaan beoordelen of veroordelen, het probleem niet ontkennen ("zo erg is het toch niet"), geen geluksrecepten geven of zedenpreken houden, geen valse hoop geven en de persoon niet aanmoedigen om te blijven leven voor zijn naasten of familie, want dit kan schuldgevoelens meebrengen. Dan gaat de persoon er waarschijnlijk niet meer over praten en vergroot het gevoel van eenzaamheid. Er zijn bepaalde vooroordelen over zelfmoord. Zo zouden mensen die over zelfmoord praten, het zeker niet doen. Dat is zeker niet waar , 75% van de mensen die gestorven zijn door zelfmoord, hadden het op voorhand bekend gemaakt. En het is ook niet waar dat "praten over zwarte gedachten, die gedachten alleen maar zwarter zullen maken". Een gesprek kan de bepaalde persoon weer hoop geven of beter inzicht doen krijgen in zichzelf of de situatie. 4. wijzen op de psychologische milieu-verontreiniging Veel mensen plegen zelfmoord omdat ze het niet meer zien zitten in onze samenleving. We moeten onder ogen durven zien dat er iets ernstig mis is met onze samenleving. Zelfmoord is dan ook vaak een gedrag waaruit maatschappij- kritiek spreekt. Onze maatschappij wordt steeds onpersoonlijker, menselijke relaties verkillen en prestatie en succes ziijn de normen geworden. Veel mensen voelen zich niet aanvaard en overbodig. Veel jongeren kunnen niet meer voldoen aan de hoge eisen om mee te tellen, om erbij te horen. Het percentage zelfdodingen is echter het grootst bij bejaarden. Zij kiezen voor de dood omdat ze door de maatschappij al (sociaal) dood verklaard zijn. Ook het gezin is belangrijk. Goede relaties binnen het gezin bieden de warmte, geborgenheid en levensvertrouwen die een mens nodig heeft om te kunnen leven.