Vogelgriep
Bij het schrijven van dit betoog heb ik verscheidene bronnen gebruikt. Dit waren voornamelijk websites, - o.a. die van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport- vanwege het feit dat er nog maar weinig boeken over vogelgriep beschikbaar zijn. Ook heb ik informatie uit verschillende kranten gebruikt, voornamelijk uit het Reformatorisch Dagblad.
De bronnen brachten weinig moeilijkheden met zich mee, alleen kwam de informatie heel vaak op hetzelfde neer, het was soms lastig om uit een bron iets nieuws te halen. Wel ben ik verschillende meningen rond het thema vogelgriep tegengekomen, zo volgt uit de ene bron dat Nederland totaal niet goed voorbereidt is op een uitbraak van dit gevreesde virus, terwijl een andere bron precies het tegenovergestelde beweert. De meeste bronnen hebben als overeenkomst dat vogelgriep als zeer gevaarlijk wordt gezien, maar ook dit is niet bij alle bronnen het geval.
Ik wil dit thema aan de hand van een aantal deelthema's behandelen, met de bedoeling om op zo'n manier een eigen mening te vormen over vogelgriep en alles wat daarmee te maken heeft.
Nieuwe pandemie
Alles wijst erop dat zich een vierde pandemie, een wereldwijde epidemie, ontwikkelt. Sinds 2003 is het aantal slachtoffers van vogelgriep gestaag gestegen. Een pandemie ontstaat als een virus een geheel andere samenstelling krijgt. Eerdere grieppandemieën waren de Spaanse griep (1918) de Aziatische griep (1957-1958) en de Hongkong-griep (1968). De griepvirussen bestaan uit de eiwitten hemagglutitinine (H) en neuraminidase (N), die vrij makkelijk veranderen. Het virus wat vogelgriep veroorzaakt heeft de samenstelling H5N1. Vogelgriep is een epidemische ziekte bij vogels en pluimvee. Maar bij de zeer besmettelijke H5N1-variant kan het ook op mensen overslaan. De slachtoffers zijn meestal mensen die direct en intensief contact hebben met besmette dieren. H5N1 verandert erg snel en is in staat genen van andere virussen op te nemen. Als een varken bijvoorbeeld tegelijkertijd met een vogelvirus en een menselijk virus wordt besmet, zitten deze virussen bij elkaar in één cel. Zo ontstaat er weer een nieuwe variant. Als het H5N1-virus genoeg menselijke genen opneemt, wordt het makkelijk overdraagbaar van mens tot mens. Pas in 1997 ontstond het inzicht dat directe besmetting van mensen door vogels mogelijk is. Momenteel kan H5N1 zich nog niet snel verspreiden onder de bevolking.
Het virus heeft bij dieren andere uitwerkingen dan bij mensen. Bij dieren gaat het virus het hele lichaam door en tast bijna alle organen aan. Bij de mens veroorzaakt vogelgriep vooral infectie aan de luchtwegen, hoewel er ook gevallen bekend zijn waarbij de hersenen en de darmen waren aangetast. De symptomen van vogelgriep bij dieren zijn luchtwegbezwaren, daling van de eiproductie, milde tot zware ontsteking van de luchtpijp, gezwollen kop, ophoping van abnormale hoeveelheid vocht aan hoofd, gezicht en nek, onderhuidse bloedingen in poten, lellen en de kam, weefselsterfte, luchtwegproblemen, ontsteking bijholte van de neusholte, diarree en traagheid.
Bij mensen zijn de symptomen van de vogelgriep snel opkomende koorts, spierpijn, rillerigheid, keelpijn, hoesten en een uitgeput gevoel.
Het H5N1-virus
De infectie openbaart zich heel plotseling. In korte tijd (binnen 2 tot 3 uur) voelt de patiënt zich echt ziek. De klachten houden meestal ongeveer 5 dagen aan. Daarna voelt de patiënt zich nog allerminst helemaal beter. De nasleep, die ook nog eens enkele dagen in beslag kan nemen, kenmerkt zich door slapheid, verlies van uithoudingsvermogen en sterke vermoeidheid. De ziekte kan dodelijk zijn, tot nu toe zijn er ongeveer 60 mensen aan overleden. Mensen overlijden vaak aan een zware longontsteking. Als het virus een pandemie zou veroorzaken, zullen er volgens de VN mogelijk 150 miljoen doden vallen. Het meest gebruikte medicijn tegen het H5N1-virus is Tamiflu, wat nu in grote voorraden wordt ingekocht. De beste manier om vogelgriep te bestrijden is een vaccin, maar aangezien het virus steeds verandert, is dat vaccin nog niet beschikbaar. Men weet nog niet wat de stam is van het virus en hoe de samenstelling precies moet zijn. Ook duurt de productie van een vaccin een half jaar en kan er pas begonnen worden met produceren als de uitbraak van de vogelgriep een feit is. De voorraad Tamiflu dient er dan ook voor om bij de uitbraak mensen te behandelen tot het vaccin er is. Een ander antiviraal middel is Relenza, dat geïnhaleerd moet worden. Dit is voor bepaalde leeftijdsgroepen echter niet makkelijk. Ook een nadeel van Relenza is de beperkte houdbaarheidsdatum. Relenza is drie jaar houdbaar, terwijl Tamiflu wel vijftien jaar houdbaar kan zijn.
Verspreiding van vogelgriep
Trekvogels, vooral wilde eenden, dragen milde varianten van het virus bij zich, zonder dat ze er zelf ziek van worden. Ze brengen dit virus over op pluimvee en vervolgens ontwikkeld het virus zich tot een kwaadaardig vorm. Vogels kunnen het virus doorgeven via ademhaling, oogvocht en mest. Kippen en kalkoenen zijn het meest gevoelig voor besmetting. Het virus kan ook verspreid worden via mensen en handelstransporten. Toeristen kunnen dat bijvoorbeeld doen via een restje vogelpoep onder hun schoenen. Onderzoekers hebben berekend hoeveel trekvogels uit het Zuid-Oeralgebied, waar het H5N1-virus is geconstateerd, Nederland aandoen. Ze schatten dat het om ongeveer 1000 tot 20.000 exemplaren gaat. De kans dat het virus dat deze vogels eventueel met zich omdragen in de pluimveehouderij terechtkomt, lijkt dan niet zo hoog. Men schat dat die kans ongeveer 0,2 procent is. Maar de kans dat de dijken het begeven is ongeveer even groot, dus zijn de maatregelen die tegen vogelgriep genomen worden niet overdreven. De kans dat wilde vogels het virus overdragen wordt overigens groter als rekening gehouden wordt met verschillende trekroutes. Zo kunnen vogels uit verschillende gebieden zich met elkaar vermengen en het virus op elkaar overbrengen.
Momenteel is het vogelgriepvirus gesignaleerd in Cambodja, China, Indonesië, Japan, Kazachstan, Zuid-Korea, Laos, Maleisië, Mongolië, Filippijnen, Rusland, Taiwan, Thailand, Vietnam, Roemenië en Turkije, Kroatië, Griekenland en Groot-Brittanië.
Verspreiding van vogelgriep
Maatregelen
In Nederland is natuurlijk de bekende ophokplicht afgekondigd. Er is besloten om onderscheid te maken tussen bedrijven die dichtbij water(trek)vogels zijn gelegen en bedrijven daar verder vandaan, dus bedrijven met een hoge contactkans en bedrijven met een lagere contactkans. De laagrisicobedrijven zullen in de praktijk kunnen volstaan met het afschermen van buitenuitloop met bijvoorbeeld grofmazige netten. Daarmee wordt direct contact met wilde water(trek)vogels voorkomen. Bedrijven met een hoger risico kunnen ook (een deel van) de buitenuitloop instandhouden door het aanbrengen van netten, maar moeten die constructies aan de bovenzijde afdichten tegen het risico van insleep via uitwerpselen van wilde trekvogels. Er is in ieder geval sprake van een hoog risico als een bedrijf in de cirkel van 1 km van watergebieden van trekvogels ligt. Ongeveer 10% van de bedrijven met vrije-uitloop valt onder het hoog risico.
Naast commerciële bedrijven, krijgen ook de houders van hobbypluimvee te maken met een ophokplicht. Dit om te voorkomen dat de dieren in contact komen met wilde watervogels die het virus bij zich kunnen dragen. De maatregel geldt alleen voor risicogebieden buiten de bebouwde kom. Verder moeten transporten uit risicolanden bij terugkeer in Nederland worden gereinigd en ontsmet als ze levend pluimvee of broedeieren vervoeren. Veerman heeft de Voedsel en Waren Autoriteit en de Algemene Inspectiedienst opdracht gegeven de naleving 'strikt te controleren'. Ten derde komt er voorlichtingsmateriaal voor reizigers naar Turkije, Roemenië, Griekenland, en de door vogelgriep getroffen Aziatische landen. Zij krijgen een folder met adviezen en waarschuwingen. Bovendien zal de douane reizigers uit de getroffen landen extra gaan controleren.
Tot slot bereidt Veerman een plan voor om al het hobbypluimvee in Nederland in te enten tegen vogelgriep.
In de landen waar het virus reeds is geconstateerd wordt het pluimvee in grote getalen afgemaakt en er heerst een im- en exportverbod.
Afslachting van kippen
Nederland en vogelgriep
Is Nederland goed voorbereidt op de komst van het H5N1-virus? Over het algemeen beantwoordt men deze vraag negatief. De WHO heeft de regeringen van alle landen gevraagd plannen te ontwikkelen om zich voor te bereiden op een uitbraak van de ziekte. Ook de Nederlandse overheid heeft plannen ontwikkeld, zoals een draaiboek voor noodgevallen. Het is maar zeer de vraag of het wel mogelijk is je voor te bereiden op een ramp die zo verstrekkend zal zijn. Viroloog professor Jan Wilschut van de afdeling medische microbiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen waarschuwde meerdere malen over het gebrek aan medicijnen. Hij zegt: ''De voorraad geneesmiddelen die in ons land beschikbaar is om te worden ingezet bij een grote uitbraak van griep moet fors worden vergroot. Het land is nu nog niet klaar voor een effectieve aanpak van een nieuwe, wereldwijde griepgolf''. De overheid is wel bezig een voorraad Tamiflu aan te leggen maar deze is nooit voldoende bij een grote epidemie. Met de huidige voorraad Tamiflu kunnen maar 220.000 mensen worden geholpen. Het middel zal ook slechts aan een beperkte groep verstrekt worden. Te denken valt aan hulpverleners (politie, brandweer, verpleging), nationale en locale bestuurders en mensen die belangrijk zijn voor bepaalde voorzieningen zoals gas, water, elektra en dergelijke. Er blijft dan bijna niets meer over voor de gewone burger.
Veel Nederlanders proberen dan ook zelf Tamiflu aan te schaffen, via de apotheek of via internet. De prijzen lopen snel op en ook worden er steeds meer nep-medicijnen aangeboden. Hoewel de overheid heeft besloten om 5 miljoen dosis Tamiflu te bestellen is het niet te verwachten dat deze voorraad al snel beschikbaar is. De producent van Tamiflu, de farmaceut Roche, kan de wereldwijde vraag nauwelijks aan, maar het wil ook het recept voor Tamiflu niet vrijgeven.
Ook in de andere EU-landen is men zich terdege bewust van het gevaar van vogelgriep. Onze buurlanden zijn echter beter in staat om de bevolking te beschermen, dan Nederland. Dat blijkt onder meer uit de hoeveelheden virusremmers die men beschikbaar heeft voor de bevolking.
Voorraad virusremmers in de EU landen dat het percentage inwoners kan beschermen:
- Frankrijk: 66%
- Italië: 50%
- Noorwegen: 30%
- België: 30%
- Groot Brittanie: 25%
- Finland: 24%
- Duitsland: 10%
- Spanje: 10%
- Zweden: 7-10%
- Nederland: 1,4%
Uit de bovenstaande tabel blijkt dat Nederland erg schril afsteekt bij de meeste andere EU-landen. Het is daarom te hopen dat de extra bestelde voorraad virusremmers op tijd in Nederland kan zijn. Wel heeft Nederland een goed lopende organisatie rondom infectieziekten. De GGD'en werken hiervoor met standaardprotocollen. Huisartsen en eerstehulpartsen hebben een meldingsplicht: zij melden een ziektegeval aan de GGD, waarop de patiënt wordt geïsoleerd. Daarna wordt onderzoek gedaan om het vermoeden te bevestigen of ontkennen.
De Quarantainewet geeft sinds 2001 ruimere bevoegdheden. De GGD en artsen kunnen iemand tegen zijn wil isoleren.
In Nederland zijn, sinds de vorige uitbraak van vogelgriep in Azië, draaiboeken gemaakt om gecoördineerd te kunnen reageren op een uitbraak van een grieppandemie. Deze zijn in heel Nederland ingevoerd en worden momenteel getoetst door de Inspectie voor de Gezondheidszorg.
Gevolgen
Tenslotte de belangrijkste vraag, wat zouden de gevolgen kunnen zijn van een uitbraak van de vogelgriep? Hierover zijn grote aantallen scenario's gemaakt, sommige wel erg vergaand, maar ik zal hieronder een aantal mogelijke gevolgen opnoemen.
- Grote sociale onrust en paniek onder de bevolking;
- Ernstige ontwrichting van het maatschappelijk leven;
- Rellen, plunderingen en ongeregeldheden;
- Uitval van nutsvoorzieningen;
- Uitval van openbaar vervoer;
- Scholen die sluiten;
- Bevolking gaat massaal hamsteren;
- Leger en politie worden ingezet om ziekenhuizen en andere centra te beschermen tegen een woedende menigte die op zoek zijn naar virusremmers;
- Mortuaria die onvoldoende capaciteit hebben om de doden te bergen;
- Ziekenhuizen die onvoldoende capaciteit hebben voor zieken.
Een pandemie zal de gezondheidszorg aanzienlijk onder druk zetten. Een snel stijgend aantal mensen met griep zullen immers een behandeling nodig hebben thuis, in een instelling of in het ziekenhuis.
Ook zal een pandemie zijn uitwerking hebben op de handel. Wanneer een groot aantal personen zijn werk niet kan verrichten vanwege ziekte, kan dat zorgen
voor een grote ontwrichting van de arbeidsprestaties, zelfs bij niet-noodzakelijk personeel. Het transport en de levering van materialen zullen sterk gereduceerd zijn. Een pandemie heeft een invloed op alle sectoren van de samenleving door de ziekte zelf maar ook door mogelijke reisbeperkingen, beperkt openbaar transport en uitgestelde leveringen etc.. Je kan hierbij een onderscheid maken tussen ontwrichting die alleen maar hinderlijk is en ontwrichting die levensbedreigend is of een gevaar vormt voor de structuur van de gemeenschap.
Het laatste gevolg dat ik wil noemen is de uitvaardiging van negatieve reisadviezen naar de getroffen regio's, maar ook het beperken van de verplaatsing binnen een land zelf, om zo de verspreiding van het virus tegen te gaan.
Al met al zal een uitbraak van vogelgriep grote gevolgen hebben, zeker als het zich ontwikkelt tot een pandemie. We hopen maar dat Nederland tegen die tijd zich voldoende gewapend heeft tegen het beruchte H5N1-virus!
Bij het schrijven van dit betoog heb ik verscheidene bronnen gebruikt. Dit waren voornamelijk websites, - o.a. die van het Ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport- vanwege het feit dat er nog maar weinig boeken over vogelgriep beschikbaar zijn. Ook heb ik informatie uit verschillende kranten gebruikt, voornamelijk uit het Reformatorisch Dagblad.
De bronnen brachten weinig moeilijkheden met zich mee, alleen kwam de informatie heel vaak op hetzelfde neer, het was soms lastig om uit een bron iets nieuws te halen. Wel ben ik verschillende meningen rond het thema vogelgriep tegengekomen, zo volgt uit de ene bron dat Nederland totaal niet goed voorbereidt is op een uitbraak van dit gevreesde virus, terwijl een andere bron precies het tegenovergestelde beweert. De meeste bronnen hebben als overeenkomst dat vogelgriep als zeer gevaarlijk wordt gezien, maar ook dit is niet bij alle bronnen het geval.
Ik wil dit thema aan de hand van een aantal deelthema's behandelen, met de bedoeling om op zo'n manier een eigen mening te vormen over vogelgriep en alles wat daarmee te maken heeft.
Alles wijst erop dat zich een vierde pandemie, een wereldwijde epidemie, ontwikkelt. Sinds 2003 is het aantal slachtoffers van vogelgriep gestaag gestegen. Een pandemie ontstaat als een virus een geheel andere samenstelling krijgt. Eerdere grieppandemieën waren de Spaanse griep (1918) de Aziatische griep (1957-1958) en de Hongkong-griep (1968). De griepvirussen bestaan uit de eiwitten hemagglutitinine (H) en neuraminidase (N), die vrij makkelijk veranderen. Het virus wat vogelgriep veroorzaakt heeft de samenstelling H5N1. Vogelgriep is een epidemische ziekte bij vogels en pluimvee. Maar bij de zeer besmettelijke H5N1-variant kan het ook op mensen overslaan. De slachtoffers zijn meestal mensen die direct en intensief contact hebben met besmette dieren. H5N1 verandert erg snel en is in staat genen van andere virussen op te nemen. Als een varken bijvoorbeeld tegelijkertijd met een vogelvirus en een menselijk virus wordt besmet, zitten deze virussen bij elkaar in één cel. Zo ontstaat er weer een nieuwe variant. Als het H5N1-virus genoeg menselijke genen opneemt, wordt het makkelijk overdraagbaar van mens tot mens. Pas in 1997 ontstond het inzicht dat directe besmetting van mensen door vogels mogelijk is. Momenteel kan H5N1 zich nog niet snel verspreiden onder de bevolking.
Het virus heeft bij dieren andere uitwerkingen dan bij mensen. Bij dieren gaat het virus het hele lichaam door en tast bijna alle organen aan. Bij de mens veroorzaakt vogelgriep vooral infectie aan de luchtwegen, hoewel er ook gevallen bekend zijn waarbij de hersenen en de darmen waren aangetast. De symptomen van vogelgriep bij dieren zijn luchtwegbezwaren, daling van de eiproductie, milde tot zware ontsteking van de luchtpijp, gezwollen kop, ophoping van abnormale hoeveelheid vocht aan hoofd, gezicht en nek, onderhuidse bloedingen in poten, lellen en de kam, weefselsterfte, luchtwegproblemen, ontsteking bijholte van de neusholte, diarree en traagheid.
Bij mensen zijn de symptomen van de vogelgriep snel opkomende koorts, spierpijn, rillerigheid, keelpijn, hoesten en een uitgeput gevoel.
Het H5N1-virus
De infectie openbaart zich heel plotseling. In korte tijd (binnen 2 tot 3 uur) voelt de patiënt zich echt ziek. De klachten houden meestal ongeveer 5 dagen aan. Daarna voelt de patiënt zich nog allerminst helemaal beter. De nasleep, die ook nog eens enkele dagen in beslag kan nemen, kenmerkt zich door slapheid, verlies van uithoudingsvermogen en sterke vermoeidheid. De ziekte kan dodelijk zijn, tot nu toe zijn er ongeveer 60 mensen aan overleden. Mensen overlijden vaak aan een zware longontsteking. Als het virus een pandemie zou veroorzaken, zullen er volgens de VN mogelijk 150 miljoen doden vallen. Het meest gebruikte medicijn tegen het H5N1-virus is Tamiflu, wat nu in grote voorraden wordt ingekocht. De beste manier om vogelgriep te bestrijden is een vaccin, maar aangezien het virus steeds verandert, is dat vaccin nog niet beschikbaar. Men weet nog niet wat de stam is van het virus en hoe de samenstelling precies moet zijn. Ook duurt de productie van een vaccin een half jaar en kan er pas begonnen worden met produceren als de uitbraak van de vogelgriep een feit is. De voorraad Tamiflu dient er dan ook voor om bij de uitbraak mensen te behandelen tot het vaccin er is. Een ander antiviraal middel is Relenza, dat geïnhaleerd moet worden. Dit is voor bepaalde leeftijdsgroepen echter niet makkelijk. Ook een nadeel van Relenza is de beperkte houdbaarheidsdatum. Relenza is drie jaar houdbaar, terwijl Tamiflu wel vijftien jaar houdbaar kan zijn.
Trekvogels, vooral wilde eenden, dragen milde varianten van het virus bij zich, zonder dat ze er zelf ziek van worden. Ze brengen dit virus over op pluimvee en vervolgens ontwikkeld het virus zich tot een kwaadaardig vorm. Vogels kunnen het virus doorgeven via ademhaling, oogvocht en mest. Kippen en kalkoenen zijn het meest gevoelig voor besmetting. Het virus kan ook verspreid worden via mensen en handelstransporten. Toeristen kunnen dat bijvoorbeeld doen via een restje vogelpoep onder hun schoenen. Onderzoekers hebben berekend hoeveel trekvogels uit het Zuid-Oeralgebied, waar het H5N1-virus is geconstateerd, Nederland aandoen. Ze schatten dat het om ongeveer 1000 tot 20.000 exemplaren gaat. De kans dat het virus dat deze vogels eventueel met zich omdragen in de pluimveehouderij terechtkomt, lijkt dan niet zo hoog. Men schat dat die kans ongeveer 0,2 procent is. Maar de kans dat de dijken het begeven is ongeveer even groot, dus zijn de maatregelen die tegen vogelgriep genomen worden niet overdreven. De kans dat wilde vogels het virus overdragen wordt overigens groter als rekening gehouden wordt met verschillende trekroutes. Zo kunnen vogels uit verschillende gebieden zich met elkaar vermengen en het virus op elkaar overbrengen.
Momenteel is het vogelgriepvirus gesignaleerd in Cambodja, China, Indonesië, Japan, Kazachstan, Zuid-Korea, Laos, Maleisië, Mongolië, Filippijnen, Rusland, Taiwan, Thailand, Vietnam, Roemenië en Turkije, Kroatië, Griekenland en Groot-Brittanië.
Verspreiding van vogelgriep
Maatregelen
In Nederland is natuurlijk de bekende ophokplicht afgekondigd. Er is besloten om onderscheid te maken tussen bedrijven die dichtbij water(trek)vogels zijn gelegen en bedrijven daar verder vandaan, dus bedrijven met een hoge contactkans en bedrijven met een lagere contactkans. De laagrisicobedrijven zullen in de praktijk kunnen volstaan met het afschermen van buitenuitloop met bijvoorbeeld grofmazige netten. Daarmee wordt direct contact met wilde water(trek)vogels voorkomen. Bedrijven met een hoger risico kunnen ook (een deel van) de buitenuitloop instandhouden door het aanbrengen van netten, maar moeten die constructies aan de bovenzijde afdichten tegen het risico van insleep via uitwerpselen van wilde trekvogels. Er is in ieder geval sprake van een hoog risico als een bedrijf in de cirkel van 1 km van watergebieden van trekvogels ligt. Ongeveer 10% van de bedrijven met vrije-uitloop valt onder het hoog risico.
Tot slot bereidt Veerman een plan voor om al het hobbypluimvee in Nederland in te enten tegen vogelgriep.
In de landen waar het virus reeds is geconstateerd wordt het pluimvee in grote getalen afgemaakt en er heerst een im- en exportverbod.
Afslachting van kippen
Nederland en vogelgriep
Is Nederland goed voorbereidt op de komst van het H5N1-virus? Over het algemeen beantwoordt men deze vraag negatief. De WHO heeft de regeringen van alle landen gevraagd plannen te ontwikkelen om zich voor te bereiden op een uitbraak van de ziekte. Ook de Nederlandse overheid heeft plannen ontwikkeld, zoals een draaiboek voor noodgevallen. Het is maar zeer de vraag of het wel mogelijk is je voor te bereiden op een ramp die zo verstrekkend zal zijn. Viroloog professor Jan Wilschut van de afdeling medische microbiologie aan de Rijksuniversiteit Groningen waarschuwde meerdere malen over het gebrek aan medicijnen. Hij zegt: ''De voorraad geneesmiddelen die in ons land beschikbaar is om te worden ingezet bij een grote uitbraak van griep moet fors worden vergroot. Het land is nu nog niet klaar voor een effectieve aanpak van een nieuwe, wereldwijde griepgolf''. De overheid is wel bezig een voorraad Tamiflu aan te leggen maar deze is nooit voldoende bij een grote epidemie. Met de huidige voorraad Tamiflu kunnen maar 220.000 mensen worden geholpen. Het middel zal ook slechts aan een beperkte groep verstrekt worden. Te denken valt aan hulpverleners (politie, brandweer, verpleging), nationale en locale bestuurders en mensen die belangrijk zijn voor bepaalde voorzieningen zoals gas, water, elektra en dergelijke. Er blijft dan bijna niets meer over voor de gewone burger.
Ook in de andere EU-landen is men zich terdege bewust van het gevaar van vogelgriep. Onze buurlanden zijn echter beter in staat om de bevolking te beschermen, dan Nederland. Dat blijkt onder meer uit de hoeveelheden virusremmers die men beschikbaar heeft voor de bevolking.
Voorraad virusremmers in de EU landen dat het percentage inwoners kan beschermen:
- Frankrijk: 66%
- Italië: 50%
- Noorwegen: 30%
- België: 30%
- Groot Brittanie: 25%
- Finland: 24%
- Duitsland: 10%
- Spanje: 10%
- Zweden: 7-10%
- Nederland: 1,4%
Uit de bovenstaande tabel blijkt dat Nederland erg schril afsteekt bij de meeste andere EU-landen. Het is daarom te hopen dat de extra bestelde voorraad virusremmers op tijd in Nederland kan zijn. Wel heeft Nederland een goed lopende organisatie rondom infectieziekten. De GGD'en werken hiervoor met standaardprotocollen. Huisartsen en eerstehulpartsen hebben een meldingsplicht: zij melden een ziektegeval aan de GGD, waarop de patiënt wordt geïsoleerd. Daarna wordt onderzoek gedaan om het vermoeden te bevestigen of ontkennen.
De Quarantainewet geeft sinds 2001 ruimere bevoegdheden. De GGD en artsen kunnen iemand tegen zijn wil isoleren.
Gevolgen
Tenslotte de belangrijkste vraag, wat zouden de gevolgen kunnen zijn van een uitbraak van de vogelgriep? Hierover zijn grote aantallen scenario's gemaakt, sommige wel erg vergaand, maar ik zal hieronder een aantal mogelijke gevolgen opnoemen.
- Grote sociale onrust en paniek onder de bevolking;
- Ernstige ontwrichting van het maatschappelijk leven;
- Rellen, plunderingen en ongeregeldheden;
- Uitval van nutsvoorzieningen;
- Uitval van openbaar vervoer;
- Scholen die sluiten;
- Bevolking gaat massaal hamsteren;
- Leger en politie worden ingezet om ziekenhuizen en andere centra te beschermen tegen een woedende menigte die op zoek zijn naar virusremmers;
- Mortuaria die onvoldoende capaciteit hebben om de doden te bergen;
- Ziekenhuizen die onvoldoende capaciteit hebben voor zieken.
Ook zal een pandemie zijn uitwerking hebben op de handel. Wanneer een groot aantal personen zijn werk niet kan verrichten vanwege ziekte, kan dat zorgen
voor een grote ontwrichting van de arbeidsprestaties, zelfs bij niet-noodzakelijk personeel. Het transport en de levering van materialen zullen sterk gereduceerd zijn. Een pandemie heeft een invloed op alle sectoren van de samenleving door de ziekte zelf maar ook door mogelijke reisbeperkingen, beperkt openbaar transport en uitgestelde leveringen etc.. Je kan hierbij een onderscheid maken tussen ontwrichting die alleen maar hinderlijk is en ontwrichting die levensbedreigend is of een gevaar vormt voor de structuur van de gemeenschap.
Het laatste gevolg dat ik wil noemen is de uitvaardiging van negatieve reisadviezen naar de getroffen regio's, maar ook het beperken van de verplaatsing binnen een land zelf, om zo de verspreiding van het virus tegen te gaan.
Al met al zal een uitbraak van vogelgriep grote gevolgen hebben, zeker als het zich ontwikkelt tot een pandemie. We hopen maar dat Nederland tegen die tijd zich voldoende gewapend heeft tegen het beruchte H5N1-virus!
REACTIES
1 seconde geleden