Voetbalhooliganisme
Inleiding
Hooliganisme en vandalisme bij voetbalwedstrijden zijn zeer ruime begrippen. In deze verhandeling wordt het onderwerp beperkt tot het schetsen van een “standaard” hooligan, waarbij getracht wordt af te rekenen met een aantal vooroordelen en zal aan de hand van een voorbeeld uit de recente geschiedenis een beeld gevormd worden van de grote problematiek.
Het woord hooligan wordt in Van Dale verklaard als ‘vandaal bij voetbalwedstrijden’. Het is een fenomeen dat sinds de jaren ’60 een serieuze opmars heeft gemaakt. Steeds meer komt geweld bij sportwedstrijden voor en het wordt ook steeds gewelddadiger. Etymologisch stamt woord ‘hooligan’ af van een Ierse naam eb meer bepaald van de Ier Patrick Hooligan. Hij was de van een bende die op verschillende manieren geld wist af te troggelen van voorbijgangers.
Sociale typering: Wie zijn hooligans?
Hooligans of vandalen zijn mannen, van 15 jaar en ouder, maar de gemiddelde leeftijd is 20 jaar. Deze “jongens” zijn meestal ongehuwd. Het zijn slechts uitzonderingen die thuis een bange vrouw en kinderen hebben. Een deel van de hooligans komt uit de lagere arbeidersklasse. Als ze niet professioneel actief zijn, zijn zij of student of werkloos, als ze toch een baan hebben is dit een reguliere baan, want hooliganisme is duur. Dit trekt ook snobistische “yuppies” aan die op zaterdag of zondag hun agressie kwijt willen. Studies hebben echter uitgewezen dat hooliganisme niet toeneemt in perioden van werkloosheid. Het zijn over het algemeen autochtonen, vandaar hun racistische uitspattingen. Ze zijn afkomstig uit dichtbevolkte buurten met veel achterstandsproblemen die gelegen zijn in de stad of omringende gemeenten van hun ploeg. Van jongsaf aan kwamen deze vandalen in contact met kleine of grote criminaliteit, en zijn ze gewend aan het straatleven in peergroups. Hooliganisme wordt vaak in verband gebracht met overmatig drankgebruik (norm van mannelijkheid), maar in principe gaan vechten en drinken niet samen. Een ‘gewone’ hooligan’ pleegt binnen de voetbalcontext voornamelijk vandalisme, gericht tegen personen, maar buiten de voetbalcontext is hij ook vaak geneigd tot delinquent gedrag.Kledij is zeer belangrijk voor een groep ‘hools’, hooligans gaan meestal casual gekleed, waarbij een aantal merken (Burberry, Stone Island, Aquascutum, Lacoste, ...) een voorname rol spelen. Ze zijn te herkennen aan een gemeenschappelijk hoedje, petje, mutsje, trui,… en hebben zeker en vast enkele vlaggen bij, die ze fier als een gieter met zich meezeulen, deze vlaggen zijn zelden in de kleuren van de club, maar het symbool van de specifieke hooligans staat erop. Hooliganclubs zijn politiek getint, bij de rechts gezinden in België zullen de vlaggen dikwijls van Vlaamse leeuwen zijn, en daar tegenover de rechtsen zijn er natuurlijk de linksgezinden met vlaggen van che guevara.
Op straat zijn ze duidelijk herkenbaar door hun lawaai, luidkeels roepen ze aanmoedigingen, ze ‘zingen’ liederen,… , ook in het stadion, maar dan draagt dit bij aan een positieve sfeer en is voetbal weer een feest voor even…
Dit is natuurlijk maar een standaard profiel, tegenwoordig valt het op dat de supporters uit alle lagen van de bevolking komen en met het hele gezin naar een wedstrijd gaan.
Wat zijn hun waarden en normen?
· “Present centered fatalism” (dit is het aanbidden van het moment)
· Een sterke identificatie met domein,club, familie; een sterke wij-zij tegensteling.
· Anti-school, anti-establishment, raakvlakken met (kleine) criminaliteit
· Status wordt ontleend aan vertoon van mannelijke moed en geweld
· Sensatie van hooliganisme als tegengewicht voor de alledaagse saaiheid
· Voetbal is voor velen het belangrijkste in hun leven
· Voetbal en vechten levert een enorm aanzien op in de mannelijke cultuur
· Eigen lustvolle cultuur van mannelijkheid bestaat vooral in die sociale sectoren die van oudsher buitengesloten zijn van kansen op stijging
· Het hooliganisme is niet in de eerste plaats en protest tegen de achterstelling, maar een cultuur van buitenstaanders met een lange traditie.
· Sociale scheidslijnen verschillen per land.
Wat zijn hun activiteiten?
Het zijn niet alleen de hooligans die bijdragen tot een sfeer van rivaliteit binnen een stadion. De spelers en scheidsrechters dragen ook hun steentje bij tot het fenomeen.
De spelers op het veld provoceren de tegenstanders, de scheidsrechters en de supporters.
De supporters provoceren de spelers, de scheidsrechters en de toeschouwers van de tegenpartij. De supporters scanderen racistische slogans. En in de media gooien de spelers, trainers en de clubleiders nog eens olie op het vuur door hun ondoordachte reacties en interviews. Hooligans bewegen zich groepsgewijs naar het stadion en treden op als 1 grote groep. Er bestaat een enorme vijandigheid tussen de 2 ploegen, het gevolg is competitie voor, tijdens en na de wedstrijd. De hooligans spreken onderling een plaats af waar ze tegenover elkaar zullen komen te staan, sommigen zijn gewapend, dan vindt een confrontatie plaats met wat vechten, duwen, trekken, roepen,… allen kenmerken van straatruzies e.d. Hooligans beschadigen vaak ook materiële zaken, in en rondom het stadion zoals graffiti,… Een nieuwe trend is het stelen van mekaars middenstip…
Het betreft hier “vandalisme”.
Ontstaansgeschiedenis:
Algemeen wordt verkeerdelijk aangenomen dat het hooliganisme ontstaan is in de jaren ’60, (meer bepaald in Engeland) maar er zijn schriftelijke bronnen die dateren uit het jaar 1314, die een soort van hooliganisme beschrijven. Het ging om een sport “village football” genoemd. Dit is een woest spel, een wedstrijd leek meer op een veldslag dan op een sport, het is verwant aan rugby (hurling). Bij zo’n wedstrijd vielen er altijd gewonden en soms ook doden, de overheid was sterk verontrust maar kon enkel met machteloze ogen toekijken Het spel was steeds ongeregeld: er was geen scheidsrechter, geen geschreven regels, per dorp waren de regels anders, maar er waren wèl enkele fair-play opvattingen. Het was een enorm geliefde vrijetijdsbesteding en lokaal amusement was verzekerd. In het spel speelden ook de persoonlijke belangen een grote rol, het was diep verweven met bestaande spanningen tussen parochies, gilden, dorpen, gehuwden-ongehuwden,… Het spel werd door de autoriteiten tussen 1314 en 1667 meer dan 30 keer officieel verboden. Rond 1850 kwamen er echte regels voor het voetbal en werd alles binnen de perken gehouden (of toch een poging tot), sinds 1870 zijn er de eerste krantenberichten over toeschouwersgeweld bij voetbalwedstrijden, toen ook is de naam “hooliganisme” ontstaan. Tussen 1880 en 1955 bleven de geweldsincidenten relatief laag, maar vanaf 1955 is er een sterke stijging geweest, met name na de worldcup in 1966. Dat het hooliganisme zo laag was tussen 1914 en 1955 is te wijten aan verschillende zaken: de pers en de overheid moeiden zich niet zo sterk als nu, de samenleving accepteerde het geweld blijkbaar, de levensomstandigheden van de arbeiders verbeterde, de macht van de vrouwen nam toe en natuurlijk de grote effecten van de oorlogen (minder mannen en geweld genoeg buiten het voetbal!)
Het hooliganisme heeft zich ook o.m. “ontwikkeld” in de Franse boerendorpjes waarbij jeugd uit verschillende dorpen met elkaar op de vuist gingen als een vorm van vermaak op feestdagen (vergelijk met de gladiatorengevechten). Er werden “Soule-wedstrijden” georganiseerd, een ruwe combinatie van oervoetbal en oerrugby, nauwelijks minder gewelddadig dan een gewone vechtpartij, maar als kijkspel veel leuker. Het “echte” hooliganisme begon in Engeland toen de vechtersbazen niet meer getolereerd werden op het voetbalveld, hierdoor ontstond het moderne voetbal. De hooligans maakten toen hun eigen clubcompetitie op de tribune. Voor de buitenstaander is er sprake van zinloos geweld, maar voor de hooligan is het zinvol geweld.
Na 1960 is er een sterke toename te merken van het aantal en de ernst van de incidenten, hierbij spelen een aantal factoren een zeer belangrijke rol:
· De media speelt nu een vuile rol, door het geweld systematisch op te blazen en in het nieuws te brengen, zorgen ze voor een extra stimulans voor de hooligans.
· De welvaart is toegenomen.
· Emancipatie van een deel van de arbeidersklasse, ook de herstructureringen binnen deze klasse hebben gezorgd voor een toename.
· De jongeren van tegenwoordig hebben meer macht, meer geld, een ander mannelijkheidideaal en minder controle van de ouders.
· Door professionalisering en commercialisering van de sport nam het vandalisme toe.
· Het voetbalpubliek is door de jaren heen sterk veranderd.
· De overheid is veel repressiever dan vroeger.
Door de nieuwe veiligheidsmaatregelen zijn er een aantal andere vormen van vandalisme ontstaan, supportersgroepen gaan doelbewuster op zoek naar confrontaties , hierbij hoort het meenemen van wapens, en de consumptie van drugs. De zogenaamde ‘harde kernen’ begonnen gewelddadige ontmoetingen tussen de supporters te organiseren, buiten het directe voetbal om. Zo kreeg het meer het karakter van gladiatorengevechten op locatie, als volksvermaak, waarbij de gladiatoren zich konden onderscheiden door hun moed en vechtkunst. D e laatste jaren ontstond nog een bijkomend probleem voor de autoriteiten, door de moderne communicatiemiddelen van tegenwoordig (GSM,internet,…) is het nog moeilijker geworden om confrontaties te vermijden of om op tijd in te kunnen grijpen. De hooligans maken hier uiteraard gretig gebruik van om zo met de rivaliserende ploeg een afspraak tot confrontatie te maken. Ook hierin speelt de media weer een zeer belangrijke rol.
Gladiatoren
Het past voor een goed begrip van het probleem nog even stil te staan bij de historische figuur van de “gladiator”. Gladiator komt van het Latijnse woord "gladius" wat zwaard betekent.
De Gladiatoren waren de professionele strijders van het oude Rome, ze traden oorspronkelijk op bij Etruskische begrafenissen, zonder twijfel met de bedoeling de dode een gewapende begeleider mee te geven in zijn volgende leven, en dat de geesten van de doden bevredigd zouden worden door dit bloedoffer, dat is ook de reden waarom de gladiatoren vochten tot de dood. In Rome werden de gladiatorengevechten immens populair en namen snel in omvang toe. De eerst bekende voorstelling vond plaats in 264 vC, op de begrafenis van een zekere Junius Brutus, schonken zijn zonen hem drie paren gladiatoren. Julius Caesar in 44 vC, liet tot driehonderd paren gladiatoren in blinkend zilveren uitrusting vechten als eerbetoon aan zijn vader die 20 jaar eerder gestorven was en het zouden er zelfs meer geweest zijn als een nerveuze Senaat hem niet had tegengehouden. Door deze toename in populariteit werden de voorstellingen uitgebreid van één dag tot soms zelfs een honderd-tal dagen, dit gebeurde soms onder de regering van keizer Titus. Keizer Trajanus liet tijdens zijn triomfviering vijfduizend paren gladiatoren vechten...
Er waren 3 klassen gladiatoren:zijn drie klassen onder de gladiatoren:
1. De ter dood veroordeelden en misdadigers Geen opleiding
2. De slaven die streden om de eer van hun baas Opleiding van 3-4 maanden
3. De vrijen Konden kiezen, meestal volledige training
Klassen 1 en 2 konden door gladiator te worden hun vrijheid terugwinnen. Maar aangezien het contract 10 jaar duurde en de overlevingskansen van een gevecht 1/10 waren, haalden weinigen het einde. Zulks remde de mensen niet af om zich vrijwilliger te stellen aangezien er veel eer was meegemoeid. Vele rijken (zelfs keizers!) deden mee om hun imago op te krikken. Zelfs vrouwen stelden zich kandidaat en op de duur in een zó alarmerend groeiende hoeveelheid, dat één van de laatste West-Romeinse keizers (Septimius Severus) in het begin van de 3e eeuw een verbod maakte zodat ze niet meer mochten meedoen. Tijdens de teloorgang van het Romeinse Rijk was vermoedelijk de helft van alle gladiatoren het vrijwillig geworden.
Hieruit blijkt duidelijk dat de mensen toen ook al verlekkerd waren op een goede vecht(slacht)partij! Het is dus geen fenomeen van de laatste tijd! Gevechten waren een duidelijke vorm van ontspanning, mensen kwamen voor hun amusement kijken hoe andere mensen op een gruwelijke en vreselijke manier de dood in werden gejaagd. In de mens zit dus blijkbaar een vreselijke vorm van sadisme, mensen kicken op gevechten en bloed e.d. Hooliganisme neemt hopelijk nooit zulke vormen aan, maar er zijn wel een aantal gelijkenissen: mensen gaan voor hun plezier de confrontatie met elkaar aan, hoewel ze weten rivalen te zijn en er wellicht gewond uit zullen komen, als er zo’n confrontatie plaatsvindt zullen omstaanders ook zeker niet wegkijken,… Bij de Romeinen werden de gevechten speciaal georganiseerd om het volk te entertainen tijdens feestdagen e.d. ,het volk kwam kijken naar de gevechten, nu komen de supporters kijken naar een soort van gevecht, alleen vallen er bij voetbal geen doden, de Romeinen supporterde voor hun favoriet, deze ging voor hen op de vuist. Nu gaan de supporters zo op in het spel dat dit soms tot onderlinge gevechten leidt en zij voor hun ploeg op de vuist gaan. Het gebeurt allemaal zelfs in een gelijkaardig gebouw. De mens door de eeuwen heen gaat op zoek naar een manier om met zijn agressie om te gaan, zowel voetbal als gladiatorengevechten zijn hier een vorm van. Mensen kicken al eeuwenlang op geweld, zelf deelnemen of gewoon toekijken, het is dus verkeerd om te zeggen dat het de laatste jaren extreme vormen aanneemt.
Preventie en het bestrijden van hooliganisme/vandalisme:
Hooliganisme is een internationaal probleem. Om het te bestrijden zijn al vele maatregelen getroffen, maar het verdwijnt niet, naar een echte oplossing wordt dus nog steeds gezocht. Om voetbalvandalisme verder te verminderen is een geïntegreerde aanpak op lange termijn noodzakelijk. Daarbij moeten bindende afspraken gemaakt worden tussen alle bij het organiseren van wedstrijden betrokken organisaties. Clubs en (inter)nationale voetbalautoriteiten moeten hun verantwoordelijkheden waar gaan maken. In de stadions zal een evenwicht moeten gezocht worden tussen veiligheid enerzijds en gastvrijheid anderzijds.
Communicatie is een sleutelwoord bij het voorkomen van voetbalvandalisme. Daarbij gaat het niet alleen om communicatie tussen de veiligheidsdiensten. Communicatie van politiemensen, stewards en supportersbegeleiders met supporters in hun eigen taal, helpt incidenten te vermijden. De samenwerking bij internationale wedstrijden en tornooien is nog verre van optimaal: veel landen blijken niet in staat de benodigde informatie te leveren. Ook hebben landen met veel ervaring met de aanpak van voetbalvandalisme het gevoel dat hun ervaringen niet volledig wordt benut. Daarnaast draagt de sensationele mediaberichtgeving, die soms inspeelt op nationalistische tendensen, bij tot een klimaat waarin voetbalvandalisme gedijt.
Het lijkt ons dan ook verstandig om het bestaande pakket aan repressieve maatregelen aan te vullen met preventieve maatregelen om voetbalvandalisme te voorkomen. Clubs en voetbalautoriteiten moeten verplicht worden geïntegreerde veiligheidsplannen op te stellen. Daarbij horen maatregelen zoals de aanstelling van supportersbegeleiders en het uitzetten van een mediastrategie. In Nederland worden steeds meer publieksvriendelijke stadions gebouwd die gastvrij zijn en die ook de sociale controle vergemakkelijken. Deze ontwikkeling verdient steun. De betrokkenheid van supporters en supportersvereniging moet vergroot worden. Het is tijd voor een Europees plan van aanpak voor supportersbegeleiders. In landen waar dat nodig is, zoals in ons land, zouden alle wedstrijden van de nationale competitie op een gelijk tijdstip gespeeld moeten worden. Zo wordt voorkomen dat hooligans van een club die op een bepaald moment niet speelt, naar een rivaliserende club afreizen om daar rotzooi te trappen.
De internationale samenwerking en afstemming kunnen beter.Stadionverboden zouden internationaal moeten gelden, want het is toch vreemd dat hooligans binnen eigen landsgrenzen uit stadions te weren terwijl ze in het buitenland wel ongehinderd voetbalwedstrijden kunnen bezoeken. Bijvoorbeeld tijdens de laatste derby K.V. Mechelen tegen Racing Mechelen in de Belgische 3de klasse werden voor de wedstrijd 50 hooligans opgepakt die van Nederlandse, Duitse en zelfs Engelse nationaliteit waren.
Alle deelnemende landen zouden flinke aantallen stewards en supportersbegeleiders met hun supporters moeten meesturen.
Door een actieve en open relatie met de media moet overdreven en onjuiste berichtgeving voorkomen worden.
De internationale samenwerking dient voor en tijdens het kampioenschap geëvalueerd te worden. In de speelsteden moeten internationale ontmoetingscentra komen waar supporters in hun eigen taal terecht kunnen voor informatie en ondersteuning.
Ieder deelnemend land dient een publiciteitscampagne op te zetten om een feestelijke en tolerante sfeer te bevorderen. Bij dit soort campagnes kunnen populaire spelers een rol spelen.
Voetbal is tenslotte een feest en moet dat blijven! Een benadering die zich zowel richt op repressie als preventie en die zich kenmerkt door een vergaande mate van Europese samenwerking kan daar op een positieve wijze aan bijdragen.
Enkele jaren geleden werd in België de supporterskaart ingevoerd, dit is een pasje dat elke supporter moet bezitten om toegelaten te kunnen worden in het stadion, door zo’n pasje te bezitten toont te supporter in feite aan geen hooligan te zijn en zich te houden aan de reglementen. Wie in het verleden heibel maakte, zal de kaart niet krijgen.Op deze kaart zou ook een registratie van eerdere misdrijven moeten gemaakt worden.
Een andere maatregel is dat de supporters bij bepaalde risicomatchen verplicht zijn om met een supportersbus te komen, anders mogen ze het stadion niet binnen, deze bus wordt dan door de politie begeleid en de supporters komen buiten het stadion niet in contact met de tegenpartij,want ze worden apart binnengelaten in het stadion en worden na afloop direct terug naar hun eigen bussen gebracht.
Bij elke wedstrijd is er bijna een heel leger van politiemensen aanwezig, ook stewards en supportersbegeleiding worden ingeschakeld om binnen het stadion het geweld en de commotie zoveel mogelijk binnen de perken te houden. Rond het hele plein zijn er enorme dranghekken, die de supporters beletten om zich op het veld te begeven en zo oproer veroorzaken. Bij vele wedstrijden is de keeper vaak de dupe, zij staan het dichtste bij de supporters en worden vaak het slachtoffer van flesjes, blikjes,stenen, stokken, vuurwerk,…
Een grotere inzet van video- en fotomateriaal is vereist.
Harde kernen zouden in de toekomst beschouwd moeten worden als georganiseerde misdaad.
Tot slot kan men zich afvragen of de gespannen aandacht in ons land voor hooliganisme het verschijnsel niet eerder verhoogt i.p.v. verlaagt. Hoewel voetbalvandalen in het algemeen van mening zijn dat de weergave van voetbalvandalisme in de media volstrekt overdreven, zijn ze erg geïnteresseerd in informatie via deze media. Als behaalde heldendaden worden vermeld, ontlenen ze daar prestige aan, ook al hebben ze er maar in de verte verte mee te maken. Wanneer de eigen “Side”, als ruig of gevaarlijk wordt genoteerd, is de prestige-winst nog groter.
Zodoende kunnen de media een niet te onderschatten bijdrage leveren aan het ontstaan van voetbalvandalisme. De meeste mensen kunnen absoluut geen begrip opbrengen voor het feit dat bepaalde groepen jongeren zich schuldig maken aan het voetbalvandalisme.
Voorbeeld van een uit de hand gelopen vorm van hooliganisme:
“Het Heizeldrama”(bron Gazet Van Antwerpen)
Titel: Vak Z of de schande van de Heizel
Feit: Supportersgeweld leidt tot stadionramp.Datum: 29 mei 1985.Plaats: Heizelstadion, Brussel, België.Slachtoffers: 39 doden, 670 gewonden.Niemand zal ooit begrijpen wat Juventus Turijn bezielde die avond een ereronde te lopen. Liverpool was verslagen, dat wel, Michel Platini had van op de strafschopstip de enige treffer van de wedstrijd gescoord, Juventus mocht de Beker der Landskampioenen mee naar huis nemen. Toch was die ereronde in het Brusselse Heizelstadion zowat het laagste, meest walgelijke wat Juventus op dat moment kon doen. Nauwelijks vier uur vroeger waren in datzelfde Heizelstadion 39 mensen omgekomen, slachtoffers van zinloos voetbalgeweld, van een misdadig gebrek aan organisatie, van nalatigheid en onverschilligheid zonder weerga. Dat de wedstrijd alsnog gespeeld werd, was al schrijnend genoeg. Wat was er gebeurd?Even voor acht uur die woensdagavond had nieuwslezer Herman De Prins het algemeen nieuws op BRT onderbroken. Er is iets aan de hand in het Heizelstadion waar vanavond de finale van de Beker voor Landskampioenen wordt gespeeld tussen Juventus en Liverpool, klonk het. Bij rellen tussen supporters zouden zelfs doden gevallen zijn. Er werd verwezen naar vak Z. Zowat een uur voor de wedstrijd was daar deining ontstaan. Verbazingwekkend, want in vak Z zouden alleen Belgische voetballiefhebbers staan. Kwestie van een buffer te hebben tussen de Liverpool- en Juventus-supporters. Fout. Door de kaartenzwendel in de weken voor de finale bleken veelal Italiaanse supporters in vak Z te staan. Niet alleen de politie merkte dat, ook enkele tientallen Engelse supporters in het aanpalende vak Y. Zij waren stomdronken, gedroegen zich al de hele dag bijzonder luidruchtig en agressief. Hooligans werden ze genoemd, op dat moment nog een relatief onbekend begrip op het Europese vasteland. Om twee minuten voor half acht vielen ze vak Z aan, voor de ogen van tv-kijkend Europa. Onmiddellijk ontstond paniek. Toeschouwers vluchtten alle kanten uit. Naar achteren, waar een zijmuur instortte. Naar beneden, waar supporters verpletterd werden tegen dranghekken. De Engelsen chargeerden nogmaals. De chaos was totaal. Negenendertig mensen werden vertrappeld, stikten, stierven.De oorzaak? Nog jaren zou erover gedebatteerd worden. Een slechte organisatie? Absoluut. Nalatigheid van de ordediensten? Ongetwijfeld. Onverschilligheid van de politieke verantwoordelijken? Toenmalig minister van Binnenlandse Zaken Nothomb vond het niet eens nodig die avond ter plekke aanwezig te zijn. De lijst van gemaakte fouten was eindeloos lang en leidde tot strenge straffen. Britse clubs werden voor vijf jaar van Europees voetbal uitgesloten. Albert Roosens, secretaris-generaal van de Belgische voetbalbond, kreeg een voorwaardelijke gevangenisstraf. Veertien Britse hooligans kregen effectieve gevangenisstraffen van drie jaar.En de Heizel? Die heet tegenwoordig het Koning Boudewijn-stadion. Op een kleine gedenksteen na doet niets meer denken aan woensdag 29 mei.
Het Heizeldrama. (Een eeuw in beeld: Het belang van Limburg):
Voetbal moet een feest zijn, maar op een warme avond in mei wordt het in het Brusselse Heizelstadion een nachtmerrie. Vòòr de aftrap van de Europese bekerfinale tussen Juventus Turijn en Liverpool komt het tot vechtpartijen tussen Engelse en Italiaanse supporters. Er ontstaat paniek en 39 toeschouwers worden doodgeplet. Amper twee weken na het inferno in het stadion van het Engelse Bradford (52 doden) wordt de voetbalwereld opnieuw geconfronteerd met slechte organisatie en onvoldoende veiligheidsmaatregelen.
Conclusie (eigen mening)
Uit het voorgaande blijkt dat het voetbalhooliganisme geen typisch fenomeen is van onze tijd, maar reeds honderden jaren oud is en wellicht samenhangt met iedere vorm van menselijke organisatie. De bestrijding vandaag moet toegespitst worden op preventieve maatregelen die ook een ver doorgedreven vorm van informatievergaring impliceren over de staatsgrenzen heen. Eerlijk gezegd heb ik er geen bezwaar tegen dat groepen onder elkaar hun agressie uitwerken op voorwaarde, vanzelfsprekend, dat zij hiermee geen schade berokkenen aan anderen. Het spreekt voor zich dat daden van vandalisme die verboden zijn, ook daadwerkelijk door de rechtbanken worden bestraft. Het racisme moet ook bestreden worden, voetbal is ten slotte voor iedereen, een reden tot racisme mag er dus niet bestaan.
De belangrijkste waarde van sport blijft het in gemeenschap beleven van wedstrijden in harmonie met de medemens, wat op zich een verrijking betekend voor ieder individu.
REACTIES
1 seconde geleden
G.
G.
nice gedaan goed verslag handig voor mijn verslag
9 jaar geleden
Antwoorden