“Wat zijn de verschillen en overeenkomsten in Nederland en Amerika, qua wapenbezit, wetten etc.?”
1. De wetten
Nederland
De Wet op wapens en munitie is sinds ongeveer drie jaar geleden hersteld. Deze wet geeft de politie meer bevoegdheden om te controleren zonder gerede verdenking. Ook mag wapenbezit en wapenhandel strenger gestraft worden.Toch blijkt het nog makkelijk om aan illegale vuurwapens te komen, want het illegale wapenbezit is er niet minder op geworden. De incidenten dat de politie illegale vuurwapens vindt, stijgt nog steeds. Dit blijkt uit de politiecijfers.
Vorig jaar zijn er 3.094 incidenten gerapporteerd bij de politie als bedreiging met vuurwapens en wapenbezit in heel Nederland. Illegaal wapenbezit vorme daarbij de grootste groep met 1.253 incidenten. In 2000 was het totaal in beslag genomen vuurwapens nog maar 1.771.
De groei komt gedeeltelijks door de betere registratie volgens Hans Groothuis van Korps Landelijke Politiediensten. Hij zegt zelf wel dat de politie het gevoel heeft dat het vuurwapengebruik toeneemt.
Minister Donner van Justitie wil vuurwapenmisdaag harder aanpakken. Een speciaal rechereteam krijgt opdracht onderzoek te doen naar bendes die in wapens handelen. Zo opsporing vond tot nu toe nauwelijks plaats. De politie moet ook zorgvuldiger vuurwapendelicten registreren, zodat we een beter beeld krijgen van de vuurwapencriminialiteit. Korthals pleitte nog voor preventief fouilleren in risicogebieden. Hij wilde ook een versterkte internationale samenwerking via de Europese politiedienst Europol en gerichte acties met landen waar de illegale wapens vandaan komen. Hiermee reageert hij op het onderzoek onder auspiciën van de Katholieke Universiteit Brabant naar wapensmokkel en wapenhandel. Dit is nu mogelijk door de nieuwe wetgeving. Voorheen mocht de politie alleen brugers fouilleren als er sprake was van een ernstige verdenking van wapenbezit. Burgemeesters hebben nu de mogelijkheid om te bepalen in welke wijken preventief gefouilleerd mag worden. Zo mogen ze ook de buurten 12 uur afgrendelen, waarop de politie alle passanten op wapenbezit mag controleren.
De Nederlandse wapenwetgeving is streng als je die vergelijkt met onze omringende landen. Het doel hiervan is om het illegaal bezit van wapens en munitie tegen te gaan en het legaal bezit van wapens en munitie te beheersen en te controleren.
Volgens de Canadese onderzoeker Wendy Cukier ziet Nederland de gevaren van wapenbezit onvoldoende in. Ze merkt dat Europa weinig besef heeft van de omvang van het probleem. Vooral Nederland, die een strenge wetgeving heeft en waar weinig wapens zijn, kan van de Canadese situatie leren. Canada grenst aan een land met 260 miljoen inwoners en 200 miljoen wapens, de VS dus. Canada heeft een strenge wetgeving, in tegenstelling tot de VS. De gevolgen zijn dat de Canadese wetgeving weinig zin heeft zolang het in de VS zo makkelijk is om aan wapens te komen. Hier kan Nederland wat van opsteken. Nederland zou van de anderen EU-landen een strengere wetgeving moeten eisen op gebied van wapens en munitie. De verschillen tussen de landen hier zijn te groot. Zo is het namelijk vrij makkelijk om aan wapens te komen in Frankrijk en Oostenrijk. Nederland bevindt zich in een kwetsbare positie. Nederland moet erop wijzen dat er een strengere Europese wetgeving komt voor wapenbezit. Wapenbezit is namelijk moeilijk te voorkomen, maar nog veel moeilijker om terug te dringen.
Verenigde Staten
“We moeten onze kinderen helpen beschermen, in onze scholen en straten, door nu echt en strikt de wapenwetten van ons land na te leven. Boven alles moeten we onze kinderen leren de cultuur van het geweld te verslaan”, zegt Bush.
In de VS zijn de wetten per staat bepaald. Daardoor krijg je zeer uiteenlopende wetten, waaronder wapenwetten. Er zijn staten waar er hele strenge wapenwetten zijn en staten waar bijna alles is toegelaten. Dit is niet alleen afhankelijk van de desbetreffende staat, maar ook van de stad. De staten die de strengste wapenwetten hebben, hebben opvallend ook de hoogste misdaad cijfers. Washington, D.C. heeft 600.000 inwoners en zijn wapens bijna niet toegestaan. Toch is het moordenaantal in Washington, D.C. hoger dan in South of Dakota waar bijna elk huis een wapen heeft.
Wapenbezit is een onderwerp dat sinds de schietparijten op middelbare scholen en openbare gelegenheden veel aandacht krijgt onder het presidentsschap van Bush. Bush is voor een harde aanpak van de misdaad. De nadruk ligt op straffen in plaats van preventie en rehabilitatie. Politici zijn bang om het etiket ‘soft on crime’ opgeplakt te krijgen.
De standpunten van Bush lijken veel op de punten van de Nationale Wapenbond, de NRA. Dat houdt in: strengere straffen voor illegale aanbieders van wapens en degenen die een wapen gebruiken tijdens het plegen van een misdaad. De aanpak van illegale wapenbezit is volgens hem de beste manier om ongelukken te voorkomen. Tijdens Bush zijn gouverneurschap in Texas heeft hij de wappenwetten daar verregaand verspoeld. Inwoners van Texas met een vergunnig mogen ongestraft verborgen wapens dragen, ook in kerken en ziekenhuizen. Maar hij heeft er ook voor gezorgd dat minderjarigen die met een illegaal wapen rondlopen een gevangenisstraf krijgen in Texas. Ook is Bush verantwoordelijk voor ‘weapon-free school zones’. In een straal van 100 meter rond een school lopen met een wapen op zak, is in Texas een misdrijf.
Wapens zijn dus over het algemeen toegestaan in Amerika. De regels zijn daar veel soepeler dan hier.
Het verschil tussen de wetten van Nederland en de Verenigde Staten is dat de wetten hier heel streng zijn en daar niet. De wetten worden hier steeds nog harder aangepakt en de Verenigde Staten wil alleen hardere straffen. Dit verschil is denk ik niet alleen nu, maar al jaren geleden ontstaan toen de grondwetten bepaald werden. De Verenigde Staten en Nederland verschilt ook erg in de norm wat wel en niet toegestaan is, daarbij draagt ook bij dat de samenleving totaal anders is.
2. Wapens
Nederland
De volgende vuurwapens zijn verboden als ze illegaal in bezit zijn: schietwapens en blanke wapens die er uiterlijk anders uitzien dan een wapen, schietwapens die zodanig zijn gewijzigd dat het dragen niet of minder zichtbaar is dan wel de aanvalskracht wordt verhoogd, schietwapens geschikt om automatisch af te vuren, opvouwbare schietwapens en schietwapens waarvan de kolf of verschillende delen uitneembaar zijn, bajonetten, geluiddempers voor schietwapens,geweren, revolvers, pistolen, door Onze Minister aangewezen start-, alarmpistolen en revolvers en enkel ander schietwapen dat een menselijke bedreiging is.
Niet iedereen komt zomaar aan wapens. Volgens de een brochure van de politie over Wapenbezit en Veiligheid bevindt de wapenbezitter zich in een bevoorrechte uitzonderingspositie, ten opzichte van de andere burgers. Na een zorgvuldige overweging heeft de overheid diegene het recht gegeven om in handen te komen van een wapen en/of munitie. Hiervoor ging een procedure vooraf waarbij het persoon “gescreend” werd en het belang om vuurwapens en/of munitie in handen te hebben werd overwogen. Er wordt verwacht dat deze personen op een verantwoorde en zorgvuldige wijze met vuurwapens en/of munitie omgaan.
Een Amsterdamse horecaondernemer verbaast zich erover hoeveel mensen verstand van wapens en explosieven blijken te hebben. Zelf heeft hij een machinegeweer en drie handgranaten. Hij had die handgranaten eens op de tafel gelegd en een kennis haalde alles zo uit elkaar en zette het net zo makkelijk in elkaar. Volgens de Amsterdamer heeft tegenwoordig elk kind wel pistolen en granate, en anders kunnen ze er zo aan komen.
De moeilijkste manier om aan wapens te komen is via een vereniging, dat komt door de strenge toelatingseisen. Nederland telt 36.000 geregistreerde schutters bij bijna 700 schietverenigingen. Volgens A. van Dijk van de Nederlandse Vereniging voor Wapenhandel is het veel makkelijker om aan illegale wapens te komen. Het aantal legale wapens is een fractie van de illegale wapens die in omloop zijn. Van Dijk: ,,De overheid stelt steeds strengere eisen aan de legale branche. Ons kunnen ze wel pakken, maar ze blijken niets te kunnen doen tegen illegale handel en bezit.''
Leden van schietverenigingen zeggen dat het heel makkelijk is om aan een illegaal wapen te komen. Het gaat om de juiste contacten en de juiste vragen stellen. Het “Tijdschrift voor Criminologie” schreef in 2000: “Voonamelijk het sociale milieu bepaalt in hoeverre mensen in staat zijn illegaal aan een vuurwapen te komen.” Naar schatting van Peter G.M. van der Heijden, hoogleraar statisiek te Utrecht, zijn er tussen de 68.000 en 75.000 illegale wapens in Nederland. De vuurwapens worden ook wel eens gestolen, want zo doorsnee 9mm-pistool is wel tussen de 500 en 750 euro waard.
Verenigde Staten
Een schrijver in Amerika is naar een politieke bijeenkomst geweest. Dat ging over wapenrechten. De bijeenkomst was georganiseerd door S.A.F.E, de Sportman’s Association for Firearms Education. Het leert mensen hoe ze goed met wapens moeten omgaan. Zelf heeft hij ook een wapen. Hij vertelt wat hem die avond is opgevallen. Zijn eerste indruk van een kamer vol 1.200 anderen wapeneigenaren was dat het een vriendelijke menigte was. Hij wist eigenlijk niet wat voor mensen hij kon verwachten. Misschien wel hele een kring van buildozers of een gasten van de set van “Deliverance”. Maar het het overgroote deel van de deelnemers waren zijn buren. Een werkende en midden klasse Amerikanen die hun rechten liefhebben en zichzelf willen verdedigen. Het verrassende was dat er veel vrouwen waren.
Het viel hem ook op dat het wapenvolk een hoog niveau van manieren had. Robert A. Heinlein’s zei ooit eens: “ An armed society is a polite society.” De radicale mix van de groep was interessant. Er waren een paar zwarte mensen in het publiek. Ook al was het een blanke suburb waar deze bijeenkomst was gehouden, de schrijver was er toch bijna zeker van dat er te weinig donkeren mensen waren. Als het waar is, dan is het een schande. Prof. Lott wees erop dat het in het bezit zijn van een wapen de meeste schade toe brengt bij de zwakkere groepen in de samenleving zoals: vrouwen, de ouderen en de minderheden. Een van de eerste wapenwetten in de U.S.A. was dat de wapens uit de handen van de zwarte slaven gehaald moesten worden.
Het niveau van praten was erg hoog. Deze mensen stonden op dezelfde basis, en vulden elkaar goed aan. Prof. Lott gaf een korte samenvatting van zijn stellingen uit zijn boek. Natuurlijk heeft een samenleving met veel gewapende burgers meer dodelijke ongelukken en rampen door gewapende lunatiks dan een samenleving zonder wapens. Het zal ook meer misdaden afschrikken, ontmoedigen en in de war brengen. En een verantwoordelijke sociale wetenschapper zou moeten proberen te schatten wat het netto verlies is.
Een man die al ergens in de 50 was vertelde hoe het hij opgroeide met wapens op Long Island in New York, waar deze bijeenkomst werd gehouden. Toen hij 14 jaar oud was liep hij op straat met een geweer op zijn schouder. Hij was op weg om te gaan jagen. Kinderen namen pistolen mee naar school in de bus. In New York City haden de stedelijke scholen zelfs wapen clubs. Niemand leerde er iets van. Er waren geen ongelukken waar hij ooit iets van gehoord had, mensen wisten hoe ze met de wapens om moesten gaan. De 50-jarige man vraagt zich of hij mensen zoveel veranderd zijn dat ze niet meer vertrouwd kunnen worden met dezelfde rechten die de mensen 40 jaar geleden ook hadden. Hij gelooft van niet.
Het gaat tegenwoordig om de strijd of de burgers nog wel met hun wapens vertrouwd zullen moeten worden. Ze lijden hun eigen leven. De politieke tegenstanders wonnen de meeste slagen in de laatste jaren tegen de wapens. Maar de oppositie van gewapende burgers is sterk. Deze mensen willen hun eigen leven lijden en hun eigen lot bepalen.
De NRA, de National Rifle Association, houdt tegen dat er een electronische registratie komt van wapens en hun eigenaren. Er zit een ‘vingerafdruk’ op de kogels uit ieder wapen die zou geregistreerd kunnen worden. Aan de hand daarvan zou de sluipschutter in Washington sneller opgespoord kunnen worden. Er is alleen geen database om mee te werken. De wapenfabrikanten registreren zelf de kopers en dat gebeurt nog steeds handmatig. De politie moet nu alle wapenwinkels af om daar handmatig dozen met formulieren te doorzoeken. Het blijkt weer dat de NRA een machtig instituut is binnen de VS.
De Verenigde Staten is geïsoleerd geraakr nu de wereld kleine wapens wil aanpakken. In New York werd er een conferentie gehouden tegen de illegale handel in lichte wapens. De Amerikanen wille voorkomen dat de VN zich bemoeit met de praktijk in de VS. De Amerikanen die voor het wapenbezit zijn, hierbij sterk gesteund door George W. Bush, klagen al een geruime tijd dat de VN de conferentie wilt gebruiken om hun ‘rechtmatige eigenaren’ af te nemen. De Amerikaanse staatssecretaris van Buitenlandse zaken, John Bolton, zei dan ook dat het actieplan van de VN-conferentie alleen tot doel mag hebben om het ‘illegale handel in wapens voor militair gebruik’ aan te pakken. Het grondwettelijke recht van elke Amerikaan om zichzelf te verdedigen met een wapen mag van Washington niet in geding komen, evenmin als het bezit van jachtgeweren.
Onder de kleine wapens vallen de pistolen, machinegeweren en de luchtafweergeschut. Jaarlijks gaat er in de legale handel in kleine wapens 10 tot 15 miljard gulden om en in de illegale handel wordt geschat van ruim 2.5 miljard gulden. Wereldwijd zijn er ruim 500 miljoen kleine wapens in omloop, één per twaalf mensen op de wereld. Meer dan de helft van deze wapens is afkomstig uit de illegale handel.
Kleine wapens veroorzakten sinds 1990 ruim 4 miljoen doden,waarvan 80 procent vrouwen en kinderen waren. Wereldwijd sterven er dagelijks nog 1300 mensen door het gebruik van kleine wapens.
Rusland, China en de VS zijn de grootste tegenstanders van internationale regelgeving, tevens zijn ze ook de grootste producenten.
Tegenstanders van wapenbezit klagen er juist over dat de internationale gemeenschap zich onder druk van wapenproducerende landen bij voorbaat neerlegt bij een krachteloos slotdocument.
''Door beperkingen op te leggen aan de agenda van de conferentie en door openlijk te waarschuwen dat ze zich niet zullen houden aan enige bindende uitkomst, zullen de deelnemende regeringen niet veel meer bereiken dan een paar technische afspraken,'' zegt Joost Hiltermann van de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.
De meeste van de 500 miljoen kleine wapens die in omloop zijn, zijn in bezit van politie mensen, legers en particulieren. Toch komen de wapens veel wapens terecht bij niet-reguliere strijdkrachten, criminelen en terroristen.
In een rapport van Amnesty International staat vast dat minstens honder regeringen kleine wapens gebruiken voor allerlei mensenrechtenschendingen. Zo worden worden vrouwen onder bedreiging van pistolen verkracht en demonstranten het zwijgen opgelegd. De kleine wapens spelen ook een grote rol bij ontvoeringen en bedreigingen. Amnesty wil dan ook dat de gemeenschap erop toe ziet dat de wapens alleen verkocht worden aan landen waarvan aangetoond is dat deze kleine wapens niet gebruikt zullen worden voor schendingen van mensenrechten op grote schaal of massamoorden.
Er bestaat op scholen in de VS geen ‘epidemie van vuurwapen delicten’. Het Amerikaanse ‘Justice Policy Institute’ concludeerde vorig jaar op basis van de cijfers dat de schietparijten geisoleerde gevallen en niet de norm zijn. Er is een kleine vermindering van de criminaliteit onder jongeren. De schietpartij op Columbine High is inderdaad een geisoleerd geval. Er vielen niet eerder zoveel doden bij. Amerikaanse psychologen denken na over de vraag hoe het mogelijk is dat jongeren, en zelfs kinderen, in staat zijn om een eenslachting aan te richten onder medescholieren. De twee daders van Columbine High zouden zelfs giechelend de leerlingen hebben doodgeschoten. Het gemak waarmee Amerikaanse jongeren aan wapens komen is zorgwekkend volgens neuropsycholoog Mark DeAntonio. “Wapens en jongeren is een dodelijks mengel”, zegt DeAntonio. “Pubers zijn in hoge mate gevoelig voor uitsluiting of aansluiting binnen een groep”.
Alleen in Groot-Brittanië vond een schietpartij op een school van een vergelijkbare omvang plaats. De dader was echter een gefrustreerde volwassenen. Dit leidde in Groot-Brittanië tot een verscherping op de wapenwet. Het is de vraag of dat in de VS zal gebeuren. De discussie laait elke keer op, maar pogingen om de wetten van de wapenbezit te versterken lopen steeds stuk door het verzet van de NRA. Het recht op wapenbezit staat in de grondwet en daar moet iedereen van af blijven volgens de NRA.
Clinton haalde het congres over om de Brady-Bill aan te nemen. In die wet staat dat er een wachttijd is van vijf dagen bij de aankoop van een wapen. In die tijd kan worden nagegaan of de koper een misdadig of psygchichs verleden heeft. Deze wet blijkt weinig voor te stellen. Het is nog steeds eenvoudig om een wapen aan te schaffen in de VS. De jongeren kunnen daarvoor terecht in de bureaula van hun ouders.
In Nederland is het niet zo makkelijk om aan een wapen te komen, maar in de Verenigde Staten wel. Dat komt door de wapenwetten in de VS , maar ook de samenleving. De samenleving bepaalt toch hoe makkelijk het is om aan wapens te komen. De V.S. telt ook veel meer wapenbezitters dan in Nederland. In Nederland is er een strenge controle en word eerst onderzocht of je wel geschikt ben om een wapen te hebben, ook moet je een bewijs hebben en geregistreerd staan. De wapenbezitters hebben niet zoveel te zeggen. In tegendeel tot de V.S., waar het NRA, sterk voor de wapenbezitters op komt. Ze hebben allemaal een beetje een losse houding tegenover wapens. De wapenbezitters komen sterk voor hun rechten op en willen afhankelijk blijven van de rest van de wereld, waar vooral in de rijkere landen de wapenwetten niet zo soepel zijn.
3. Toename wapenbezit
Nederland
Het wapenbezit in Nederland is bijna twee maal zo groot als tot nu toe werd aangenomen. Volgens de laatste schattingen zijn er 85 duizend tot 125 duizend wapens in omloop waarmee scherp kan worden geschoten. Voorgaande onderzoeken kwamen uit op 75 duizend vuurwapens, inclusief gas- en alarmpistolen. Jaarlijks worden ongeveer 25 duizend nieuwe wapens het land ingesmokkeld. Deze toename blijkt uit het rapport Vuurwapens gezocht van het instituut IVA voor sociaal-wetenschappelijk beleidsonderzoek van Universiteit van Tilburg. Volgens ministerie van Justitie zijn er voor het eerst landelijke betrouwbare cijfers. Justitie gaf zelf opdracht voor dit onderzoek.
Het gebrijk van vuurwapens is tussen 1998 en 2000 niet gestegen. Het aantal schietindicidenten en het aantal bedreigingen met vuurwapens lag steeds rond de vijfduizend. In ongeveer 1/5 van de gevallen is echt geschoten. In Amsterdam, Rotterdam en steeds meer in Brabant komen de meeste vuurwapendelicten voor. Allochtonen komen het meest voor bij vuurwapendelicten. Vooral jonge net naar Nederland verhuisde Antillianen. Van de autochtone Nederlanders komen de bewoners van woonwapenkampen slecht uit het onderzoek.
In de meeste gevallen word een vuistwapen gebruikt, in 1 à 2 procent wordt er gebruik gemaakt van zware wapens. In de laaste jaren zijn er gemiddeld tussen de 2000 en de 2500 scherpschietende wapens in beslag genomen. Dit gebeurde tijdens huisbezoekingen, na meldingen of op grond van informatie van de criminele inlichtingendienst en bij verkeerscontrole’s.
Ook niet scherp-schietende wapens zijn verboden volgens de wapenwet. In 200 werden 1554 gas- en alarmpistolen in beslag genomen, ook nog 1781 imitatie wapens. Daar moet extra aandacht aan worden besteed, omdat deze nepwapens nauwelijks van de echte zijn te onderscheiden.
Een oorzaak van de groei in het aanbod van illegale vuurwapens, is de val van de voormalige communistische regimes in Oost-Europa. De criminelen die daar werkten, verplaatste hun activiteiten naar het Westen, onder andere naar Nederland. De meeste wapens komen uit Kroatië en Tsjechië. Criminele groeperingen in Rotterdam en Amsterdam zijn vrijwel verantwoordelijk voor de hele smokkel uit Oost-Europa. Ongveer 15 tot 25 (voormalig) Joegoslaven vormen de kern van die wapensmokkel. In de jaren ’90 kwamen Joegoslavische criminelen naar Nederland. Vooral zij zorgde voor de verharding van de criminaliteit, ze dumpten ook grote aantallen wapens en explosieven op de markt. Tussen de 2000 en 4000 wapens komen er jaarlijks binnen in Nederland uit de voormalige Oostbloklanden. Bijna alle machinepistolen in het Nederlandse criminele circuit zijn afkomstig uit Kroatië en Tsjechië. Het totaal aantal wapens dat elk jaar naar Nederland wordt gesmokkeld, ligt tussen de 9000 en 18000.
Wapenhandel is de voornaamste bezigheid van criminelen naast drugs en prostitutie. Maar de wapenhandel is niet de belangrijkste activiteit. Het is iets wat de criminelen erbij doen. De wapens dienen ter bescherming, maar ook als statussymbool.
“We weten heel weinig over het wapenbezit in Nederland”, zegt Peter van der Laan. Hij is programmacoördinator bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR( en universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling criminologie van de Universiteit Leiden. Hij onderzoekt met name jeugdcriminaliteit. De cijfers van de politie zijn gebaseerd op toevallige ontdekkingen, zijn onderzoek is gebaseerd op zelfrapportage. Uit het onderzoek van Van der Laan is gebleken dat er een lichte stijging is in het wapenbezit onder jongeren. Zijn wapens variëren wel van een broekriem tot een vuurwapen.
Of het aantal van de 'liefhebbers', legaal of illegaal, werkelijk stijgt, is moeilijk na te gaan. Het aantal 'brave jongens', zoals wapenbezitters mét vergunning zichzelf graag noemen, stijgt nauwelijks, vertelt P. Hoogeveen, voorzitter van de “Koninklijke Nederlandse Schuttersassociatie”.
Verenigde Staten
“In Amerika zijn wapens legaal, en er worden veel misdrijven mee gepleegd, gevolg = onveiligheids gevoel, mensen kopen dus wapens voor de veiligheid, maar doordat er meer wapens zijn gebeuren er meer misdrijven, visieuse cirkel, klaar.” Dit is een mening over wapens bij het forum van “KIJK”. Er was een reactie hierop gegeven.
“Als je Bowling for Columbine goed hebt bekeken, weet je ook dat daaruit eerder blijkt dat de hoeveelheid (vuur)wapens op zich geen garantie is voor misbruik - zie bijvoorbeeld Canada. Het gaat in die docu juist om dat onveilige gevoel. Canada (en andere 'bewapende' landen) bewijst dat dat onveilige gevoel niet automatisch aan wapens kan worden gekoppeld. Maw, Moore constateert eerder dat die vicieuze cirkel niet bestaat en dat het probleem in Amerika dus met andere zaken te maken heeft. “
In de Verenigde Staten is er jaren lang een discussie over het wapenbezit. Leidt wapenbezit tot meer geweld of niet? De gelegenheid maakt de dief, zegt criminoloog Jaap Timmer van de Vrije Universiteit. Sociale factoren spelen hierbij een belangrijke rol. De Amerikaanse maatschappij is heel anders dan de Nederlandse. Je kan niet zomaar zeggen: meer wapens leiden tot meer geweld. Vuurwapens zijn natuurlijk wel dodelijker dan andere wapens. Meer vuurwapens leiden niet tot meer geweld, maar wel tot meer dodelijk geweld.
Landelijk in Amerika zijn de misdaadcijfers sterk terug gelopen de laatste jaren. In 1999 was er een daling van 8 procent.
Het aantal mensen in de gevangenis is erg gestegen, van 200.000 gevangenen in 1970 tot een en kwart miljoen in 1999. Dat zijn alleen de mensen die vastzitten in de federale en staatsgevangenissen. Daarnaast zitten nog eens ongeveer 606 duizend mensen vast in lokale gevangenissen. De VS heeft per 100.000 inwoners 682 gevangen. En dat op een totale bevolking van 270 miljoen mensen. Wereldwijd staan ze op de tweede plaats, na Rusland.
Wellicht heeft de versoepeling van de wapenwetten, hier iets mee te maken.
In Nederland is de laaste jaren het wapenbezit wel toegenomen. In de V.S. niet, omdat daar al de meeste mensen wapens hebben. Het wapenbezit hier is vooral onder de jagers, de mensen die lid zijn van een schietvereniging en de criminelen. In tegenstelling tot de burgers in de V.S. waar ze de wapens bezitten, omdat het hun recht is en zichzelf te beschermen. Er zal in de V.S. wel een meer gevaarlijke sfeer hangen in straten dan hier, want anders hebben ze geen behoefte aan wapens. In de V.S. zitten ook erg veel mensen in de gevangenis en gevangenissen worden nog steeds bijgebouwd. Toch zijn de misdaad cijfers laatste jaren gedaald. Dit zal te danken zijn aan de zwaardere straffen die worden opgelegd.
Ik denk wel dat in beide landen ook de status meespeelt om een wapen te bezitten.
4. Schietpartijen
Nederland
Op 7 december 1999 was er een schietpartij in het opleidingscentrum ‘De Leijgraaf’ in Veghel. De 17-jarige Ali D. schoot om twee uur ‘s middags tijdens een achtervolging in de hal en het computerlokaal van de pistool zijn pistool leeg op de 19-jarige Hasan Keskin. Er vielen vijf gewonden: Hasan, drie leerlingen en een docente. Na het incident wachtte Kerim D, de vader van Ali, zijn zoon op, waarna ze samen naar het politiebureau reden.
De reden voor deze schietpartij was dat Hasan een relatie had met Ali’s vijftienjarig zusje Yeliz. Ze waren in de zomer stiekem naar Turkije gereisd. Kerim, een rijke Koerdische zakenman, wou niet dat Yeliz en Hasan een relatie hadden. Hasan kwam namelijk uit een lagere bevolkingsgroep, en daar wou Kerim niks mee te maken hebben. Kerim vloog naar Ankara in Turkije om zijn dochter terug te halen. De spanningen tussen deze twee families liepen hoog op. De familie van Ali besloot dat Hasan gedood moest worden.
Het gaat hier niet om de de schietpartijen, die in de Amerikaanse scholen zijn voor- gekomen. Het is eerwraak, maar dan wel een mislukte. Ali is afgezet bij school door zijn vader. Toen hij de school binnenkwam zag hij Hasan staan en wou hem neerschieten. Hasan zette het op een rennen en Ali achtervolgde hem schietend. Via het computerlokaal, waarin ze een rondje om de tafels renden, kwamen ze weer in de hal. Hasan liep vast doordat hij niet tegen de klapduren moest duwen maar eraan trekken. Ali wou hem neerschieten, maar hij had geen kogels meer. Hasan heeft het overleefd. Dit komt niet vaak voor, omdat een eerwraak niet fout hoort te gaan. Een eerwraak is nog nooit eerder voorgekomen in Nederland. Een dergelijke schietpartij evenmin.
In de gemeente Rotterdam mogen leraren de leerlingen fouilleren op wapenbezit en hun kluisjes onderzoeken. Dit is besloten na overleg met de politie en justitie.
Preventie van schietpartijen op scholen is vrijwel ondoenlijk volgens Van der Laan.
Een verslaggever ging naar Zwolle om te kijken hoe het daar gesteld is met het wapenbezit. Mevrouw Jansen, adjunctdirecteur van het Thomas a Kempis college vind zo regeling niet nodig op haar school. Ze vindt dat je dan een soort gewapende vestiging krijgt. De leerlingen zijn het daar wel mee eens. Hidde (16) vindt dat fouilleren alleen kan als er een bedreigende sfeer hangt in de school. Volgens haar zijn de maatregelen niet nodig, al zegt ze wel dat ze er niet zo op let. Irma (15) zegt als er al iets voorkomt op die school, dan is dat uniek, want het is best een rustige school. Directeur Veeling van het Greijdanuscollege is blij dat het fouilleren van leerlingen in Zwolle niet nodig is. "Ik kan het natuurlijk niet voor geheel Zwolle overzien, maar ik heb het binnen deze school nog niet meegemaakt. Als er een incident gebeurt zijn er wel regels in ons protocol, maar dat heb ik qua wapenbezit nog niet meegemaakt. Voor het inzien van de kluisjes bestaat geen echte regeling, maar mocht er van een leerling worden gedacht dat hij wapens in zijn kluisje verbergt, dan zal die leerling gevraagd worden het kluisje in het bijzijn van de directie te openen." Volgens Maria (16) is er geen sprake van geweld of wapens op school. "Ik vind dat als er door jongeren wordt geklooid met wapens leraren wel recht hebben om in te grijpen. Het zijn nog kinderen, die kunnen niet met wapens omgaan."
‘Detectiepoortjes houden de wapens buiten de scholen, maar wat daarbuiten gebeurt, kun je op die manier niet controleren. Daar komt bij dat dergelijke incidenten zo uitzonderlijk zijn dat het moeilijk is daar algemeen beleid op te baseren.’ Belangrijker is de opvattingen en het gedrag van jongeren veranderen. Jongeren zeggen: ‘Met een wapen op zak voel ik me veilig’. Het tegendeel is waar. Het gaat erom die houding te veranderen.
Op 13 januari 2004 werd in het Haagse Terra College de 49-jarige conrector/ biologieleraar Hans van Wieren neergeschoten door een leerling en is overleden. De schietpartij vond plaats in de volle kantine om ongeveer half 2, waarna de leerlingen snel naar huis werden gestuurd. De leraar is in zijn hoofd neergeschoten waarna de dader wegrende. Het slachtoffer werd zwaargewond naar een ziekenshuis gebracht, waar artsen hem niet meer konden redden. Hij overleed kort na 22.00 uur.
De dader heeft zich diezelfde dag s’avonds op het politiebureau gemeld. Hij werd daar gebracht door een man die zich ‘een vriend van de vader van de jongen’ noemde. Volgens geruchten is de leerling geschorst en gaat het om wraak.
Op de leerlingen op te vangen, zijn er hulpverleners aanwezig van onder meer Slachtofferhulp en de GGD. De dag na het incident werden er geen lessen gegeven. Op velen scholen door het land is er op vrijdag 17 februari om 11.00 uur een minuut stilte gehouden ter nagedachtenis van Hans van Wieren.
Hans van Wieren was raadslid voor D66 in Zoetermeer. Hij was binnen de school betrokken bij projecten om veiligheid in het onderwijs te verbeteren.
Vedere informatie over dit incident is te lezen in de bijgevoegde krantenknipels uit de Telegraaf.
De schietpartij op het Haagse Terra College die een leraar het leven heeft gekost, is de tweede ooit in Nederland. In Veghel schoot in 1999 een scholier vier leerlingen en een docent neer.
Eerwraak
Die schietpartij draaide om 'eerwraak'. Een van de gewonde leerlingen had een relatie met de zus van de schutter. De eer van de Turkse familie zou door die relatie geschonden zijn.
Doodgestoken
In oktober 1995 kwam een 17-jarige leerling van het Prisma College in Utrecht om het leven. Hij werd door een 19-jarige mede-leerling doodgestoken.
Cijfers 2002
De Algemene Onderwijsbond zet elk jaar de cijfers over agressie binnen het onderwijs op een rijtje. Uit het meest recente onderzoek blijkt dat in 2002 7% van de leraren is bedreigd met fysiek geweld. 5% van het onderwijspersoneel kreeg te horen dat hun eigendommen of die van de school vernield zouden worden. Ruim 3% van de leraren werd met de dood bedreigd.
Andere geweldsincidenten op scholen:
November 1999:
Vier leerlingen van het Ashram College in Alphen a/d Rijn bedreigen en slaan een 40-jarige docent in elkaar op het schoolplein. Aanleiding is onenigheid tussen de leerlingen, die de leraar probeerde te sussen. Het slachtoffer loopt kneuzingen, schaafwonden en blauwe plekken op.
Januari 2001:
Een man mishandelt met een honkbalknuppel de interim-directeur van de Borgloschool, in Deventer. Het slachtoffer breekt zijn onderarm. Volgens de dader had de interim-directeur zijn dochter ten onrechte aangesproken op haar gedrag.
Februari 2001:
Twee ouders uit Deventer slaan een leerkracht met een hockeystick. Ze zijn het niet eens over de schooladviezen aan hun kinderen. De leraar loopt beenletsel op. Ook de directeur en een conciërge lopen klappen op, toen de man en vrouw om uitleg kwamen vragen.
Oktober 2002:
In Amsterdam-Noord mishandelen familieleden van een basisschoolleerlinge een leraar. Het meisje moest nablijven. Een gesprek hierover loopt volledig uit de hand.
November 2003:
Een leraar van een middelbare school in Amsterdam krijgt slaag van een 16-jarige leerling en een aantal andere scholieren na ruzie in de kantine van de school. De politie arresteert de jongen. De docent moet zich aan lichte verwondingen in het ziekenhuis laten behandelen.
Verenigde Staten
Op 20 april 1999 is er op een middelbare school, Columbine High, in het Amerikaanse, welvarende stadje Littleton, een voorstad van Denver een bloedbad aangericht door twee zwaarbewapende scholieren. Daarbij zijn 15 doden gevallen. De twee daders hebben zelfmoord gepleegd. De twee hadden zwarte regenjassen aan. Kort voor het middaguur begonnen ze op medeleerlingen te schieten. De school brak in paniek uit, maar de twee jongens liepen schietend door de gangen op zoek naar slachtoffers. Sommige medeleerlingen werden bedreigd, anderen werden kloedbloedig neergeschoten. Ook werd er één staafbom tot ontploffing gebracht.
Veel leerlingen vluchtten naar buiten, tientallen verscholen zich in klaslokalen waar ze soms pas uren later bevrijd werden. Velen raakten gewond, waarvan ongeveer twintig in het ziekenhuis werden opgenomen. Honderden politieagenten omsingelden de school, speciale eenheden ging de school binnen om de daders te zoeken en de leerlingen te redden. De ouders werden in een naburge lagereschool opgevangen en wachtten op nieuws. De politie had uren later nog de school doorzocht. Ze waren bang dat er nog meer explosvieven waren verscholen. De daders hadden op hun lichaam een soortbommen. In hun auto zijn er explosieven aangetroffen.
De moderne school Columbine High School had zo’n 1.800 leerlingen. Het stond tot nu toe niet bekend om geweldadigheid.
De daders, Dylan Klebold en Eric Harris, stonden bekend als jongens die zich aansloten bij de ‘regenjassenmaffia’. Deze groep had weinig aansluiting bij de rest van de leerlingen. De Amerikaanse televisiestations beweerde dat de schutters extreem rechtse sympathieën hadden en opzettelijks de verjaardag van Adolf Hitler hadden uitgekozen voor hun actie.
Sinds 1997 zijn er meer dodelijke schietparijten op Amerikaanse scholen voorgekomen, maar in geen van alleen vielen zoveel doden.
Dave Cullen heeft een stuk geschreven waarin staat dat de waarheid zelfs nog enger is dan de mythes over Columbine High. Ze waren nooit lid van de zwarte regenjassen maffia. Hun mikpunten waren niet boeren, minderheden of christelijke. Ze hadden wel een lijst met slachtoffers opgesteld, maar niemand van de lijst was geraakt. Ze hadden verwacht dat de explosieven en de bommen het meeste van de school zouden laten opblazen. De motieven die de zenders verspreidden waren niet waar. Eric had een dagboek, daar zijn is veel informatie uitgevonden. Onderzoekers weten nu zeker dat de aanval van de twee jongens was gepland als een zelfmoord missie, gedreven door onverschillige haat, en wouden het meeste van de school uitwissen. Hun haat was grenzeloos, vaak belachelijk. In het dagboek van Eric treiterde hij iedereen, van langzame rijders op de weg tot de WB network. En in zijn hitlist waren doelen zoals Tiger Woods. Hij begint zijn dagboek met de zin: “I hate the fucking world”. Ze waren evenwaardige haters, tegen minderheden en blanken, ze preesde Hitler’s “final solution”.
De Jefferson County Sheriff’s heeft meer dan 10.000 stukken van bewijs gevonden met behulp van de FBI en het bureau van alcohol, tabak en vuurwapens.
Ook al had Dylan ook een paar teksten zoals schoolwerkstuken, in vergelijking met Eric was er weinig. Dylan hield geen dagboek bij en zijn computer was schoongemaakt van persoonlijke bestanden. Zijn profiel is grootendeels ontwikkeld door vrienden, familie en overlevenden. Maar de interviews met de ouders van Dylan, die eerst weigerde met de onderzoekers te praten, maakten alles meer duidelijk. Onderzoekers concludeerde dat Eric de leider van de ramp was en dat Dylan meer een ongelukkige volgeling was. Dylan scheen meer een passief karakter te hebben. Uit andere bronnen bleek dat ze evenwaardige partners waren. Uit forenisische bewijzen blijkt dat ze beide verantwoordelijk waren voor een gelijk verdeelde aantal moorden. Terwijl de onderzoekers veel hadden ontdekt over de daders willen scholen, ouders en gemeenschappen een duidelijk antwoord. Er is geen eenvoudig antwoord.
Vier maanden nadat Eric (18) en Dylan (17) de school bestormd hebben met wapens en bommen moeten de leerlingen weer terug naar school. Ze hebben leerlingen vermoord en een leraar voordat ze zelfmoord hadden gepleegd. 23 anderen waren gewond geraakt.
Op maandag 16 augustus 1999 moeten weer 2.000 leerlingen terug naar Columbine High, omdat de school weer begint.
De directeur Frank DeAngelis begint met een speech. De vlag hangt half stok.
De leerlingen en leraren worden buiten de media gehouden doordat er een barrière is gemaakt tussen de parkeerplaats en de school. Het Jefferson County districht heeft fotografen en televisie crews verboden foto’s te maken of te filmen van gewonde leerlingen.
In de school zijn de kogelgaten opgevuld en overgeverfd. Er is ook een nieuw muur gekomen van kluisjes dat de ingang naar de bibliotheek blokkeert op de tweede verdieping waar 10 mensen zijn omgekomen. Zelfs het alarm is verandert dat non-stop afging op 20 april 1999, om te voorkomen dat leerlingen flashbacks krijgen.
Veel leerlingen vinden het nog steeds eng om terug te gaan naar een gebouw waar zoveel bloed was vergoten. Julie McGinley vind het spannend om weer terug te gaan naar school. Zij was in de cafetaria aan het eten toen de schietpartij begon. Maar ze is ook nerveus. De hele zomer heeft ze geprobeerd weer normaal te gaan leven, maar om terug te zijn haalt weer erg veel herinneringen op. Voor het geval dat het te veel wordt, zijn er mentale gezondheid raadgevers om de leerlingen en de leraren op te vangen.
De veiligheidsmaatregelen zijn toegenomen op Colbumbine High. Elke leerling en faculteit moet een identiteitsembleem dragen. Er zijn 16 kleurenvideo’s in en uit de school. Een vermindering van de ingangen van buiten af en een derde geuniformde wachter.
Elk jaar valleen er 3 miljoen jonge slachtoffers in de VS als gevolg van crimineel gedrag op school. Bijna 2 miljoen van deze incidenten beschikt over geweld. In twee jaar zijn er in totaal 85 jonge mensen omgekomen door geweld op VS scholen. Bij 75% van deze incidenten wordt er gebruik gemaakt van voorwapens. Meldingen van aanrandingen, vandalisme en diefstallen stegen in de VS scholen van de late 1960 en in de vroege jaren van 1970. School geweld bleef stil staan op 1975. Maar in 1980 steeg het school geweld weer en haalde een nieuwe piek in het begin van de jaren ’90. Vandaag vertelt recente informatie dat het schoolgeweld daalt.
De behandeling van aanvallen op school kan angst en warrigheid creeren tussen studenten en leraren. Volgens een studie uit 1995 zijn er 34% van middelbare scholieren en 20% van hoge school leerlinge bang om het slachtoffer te worden van schoolgeweld. Leraren zeggen dat ze geweld een keer per maand behandelen. Twee procent word lichamelijk aangevallen elk jaar. In één jaar in New York City, zijn er 3.984 meldingen gedaan door leraren waarbij geweld tegen hen werd gebruikt. Middelbare school scholieren komen meer in aanraking met schoolgeweld dan hoge school leerlingen. 7% van de laatste klassers blijft minstens een keer per maand thuis om het gepest worden te ontwijken. 22% procent van de 11- en 12-jarige die in een stad wonen kennen tenminste een persoon die lid is van een gang.
Er zijn twee oorzaken van de hoge cijfers van school geweld volgens studies. Als eerste: jonge teenagers zijn vaak lichamelijk hyperactief en hebben niet geleerd wat het acceptabele sociaal gedrag is. Ten tweede: veel middelbare school leerlingen komen voor het eerst in contact met jonge mensen met verschillende achtergronden en verder liggende buurten.
Op de stedelijke scholen kom het meeste geweld voor. Maar door onderzoek is geconculdeerd dat 30% van de scholen in de buitenwijken ook last hebben van schoolgeweld en dat gestegen is over de laaste 5 jaar. 50% van alle jongeren gelooft dat hun scholen steeds meer geweldadiger worden.
De laatste schietparijten op scholen:
1 oktober 1997: een 16-jarige jongen in Pearl schiet eerst zijn moeder dood. Daarna schiet hij op school 9 leerlingen, waarvan er twee overlijden.
2 februari 1996: een 14-jarige jongen (in een regenjas) loopt in de algebra klas met een jachtgeweer en opent het vuur. Hij vermoord twee leerlingen en een leraar. Een derde leerling is gewond geraakt tijdens de schietpartij op een junior high school in Moses Lake.
19 februari 1997: een 16-jarige leerling opent het vuur met een shotgun in het gebied van Bethel, high school. Hij heeft de directeur en een leerling vermoord. Twee anderen zijn gewond. De autoriteiten beschuldigen later twee anderen, omdat ze van de schietpartij afwisten. Evan Ramsey is veroordeeld tot twee 99 jaar durende termijnen in de gevangenis.
1 oktober 1997: een 16-jarige jongen in Pearl heeft zijn moeder vemoord en is daarna naar Pearl High school gegaan en heeft 9 leerlingen neergeschoten. Twee overleden, waarvan een de ex-vriendin van de dader is. De 16-jarige is veroordeelt tot levenslang.
1 december 1997: in West Paduch komen drie scholieren om he leven in de hal, nadat een 14-jarige jongen op school het vuur opent. Vijf scholieren raken gewond. De jongen pleit dat hij schuldig is, maar geestelijk ziek. Hij moet heel zijn leven in de gevangenis blijven. Een meisje die gewond geraakt is, is verlamd geraakt.
24 maart 1998: in Jonesboro nemen twee jongens, van elf en dertien, hun school onder het vuur vanuit de bossen. Vier leerlingen en een lerares komen om het leven, tien anderen raken gewond.
24 april 1998: een 14-jarige scholier in Edinboro schiet een leraar dood bij een schoolfeest.
28 april 1998: twee jongens zijn neergeschoten en overleden en een derde is gewond geraakt nadat ze op een basketbalveld speelde op school in Pomona. Een 14-jairge jongen is aangeklaagd, omdat er een rivaal zou zijn tussen twee jeugdige groepen.
19 mei: twee jongens zijn van school geschorst, omdat ze leerlingen met briefjes bedreigde. Er stonden dingen op zoals dat al hun vrienden dood zijn. Ze mogen niet meer op school komen zolang er onderzocht wordt of ze gevaarlijk zouden zijn.
19 mei 1998: een 18-jarige scholier opent het vuur op de parkeerplaats van zijn school in Fayetteville tien dagen voor zijn diploma-uitreiking. Een klasgenoot overlijdt, zijn vriendin was de ex-vriendin van de dader.
21 mei 1998: drie jongens uit de zesde klas hadden een lijst met slachtoffers en hadden samengezworen klasgenoten op de laatste schooldag te doden tijdens een vals vuuralarm .
21 mei 1998: een 15-jarige jongen uit Onalaska is overleden door een zelf toegebrachte wapenkogel in zijn hoofd. Eerder op die dag, stapte de jongen de schoolbus in met een wapen in zijn hand, beval zijn vriendin om uit de bus te stappen en bracht haar naar zijn huis, waar hij zichzelf neerschoot.
21 mei 1998: een 15-jarige jongen in Springfield schiet eerst zijn ouders dood, daarna veroorzaakt hij een bloedbad op school waarbij hij twee leerlingen doodschiet. Twintig anderen raken gewond.
21 mei 1998: een 15-jarige meisje is neergeschoten en gewond geraakt op Houston high school toen een wapen in een rugzak van een 17-jarige klasgenoot af ging in een biologie klas. De jongen is beschuldigd van een derdegraads misdaad voor een wapen meenemen naar school.
15 juni 1998: een leraar en een vrouwelijke raadgeefster zijn neergeschoten in de gang op Richmond Va., high school.
20 april 1999: twee jonge mannen gekleed in zwarte, lange regenjassen opende het vuur op Columbine High in Littleton. Meer dan 20 leerlingen waren gewond geraakt. In totaal zijn er 15 mensen vermoord, inclusief de daders zelf.
20 mei 1999: een student opende het vuur op Heritahe High School vlakbij Conyers. Zes leerlingen waren gewond. De verdachte werd snel in hechtenis genomen.
6 maart 2001: een 15-jarige jongen heeft een bloedbad aangericht op Santana HigH School in Santee. In de middagpauze opende hij het vuur waarbij 2 doden vielen en 13 gewond raakten. Hij grijnsde toen hij schoot. Velen waren op de hoogt van Andy’s plannen, alleen niemand nam het serieus.
Het verschil tussen de schietpartijen in Nederland en de VS ligt in het aantal en de motieven. In de VS is er meer een gewelddadige sfeer op de scholen, waarbij kinderen zich niet op hun gemak voelen. Dit aantal neemt toe. Ik denk zelf dat er nog meer schietpartijen op scholen zullen voor komen, aangezien de kinderen veel aan depressie, agressie en angst lijden. Ze kunnen ook erg makkelijk aan een wapen komen.
Bronnen:
http://www.madrisa.nl/illegaalwapenbezitveelhoger.htm
http://scholieren.nrc.nl/weekkrant/2002/21/2.shtml
http://www.groene.nl/2002/0219-20-21/1403wapens.html
http://www.smoel.nl/blad/archief/7/scholen.html
http://www.heroquest.nl/wapens/wapenbezit_folder_2.htm#wapenbezit_beleid
www.schietsport.be/scriptie_nieuwe_wapenwet.pdf
http://www.iva.nl/srcPub.php?kenID=5&pubID=1143
http://www.parool.nl/994757727214.html
http://www.gesprekvandedag.nl/forum/messages/10305/9776.html
http://www.nationalreview.com/nr_comment/nr_comment092600a.shtml
http://www.home.earthlink.net/~glsimmons7/Archives/Jan2001.html
http://www.home.earthlink.net/~glsimmons7/Extra/NRA/President.html
http://www.nrc.nl/W2/Lab/AmVerkiezingen/bushtoespraak.html
http://www.omroep.nl/nos/nieuws/dossiers/USelex/nieuws/oktober/301011/misdaad.html
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/AmerikaanseVerkiezingen/internet.html
http://www.salon.com/news/feature/1999/09/23/columbine/index.html
http://www.breggin.com/luvox.html
http://www.geocities.com/Heartland/Park/1286/ColumbineHigh.html
http://www.crf-usa.org/violence/school.html
http://www.cnn.com/US/9908/16/columbine.shooting.02/index.html
http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/1999/04/21/Vp/05.html
http://www.tegenwicht.org/03_littleton_en/list_of_school_shootings.htm
http://www.tegenwicht.org/03_littleton/weer_bloedbad.htm
http://www.toestandindewereld.nl/believe.htm
http://www.rtl.nl
1. De wetten
Nederland
De Wet op wapens en munitie is sinds ongeveer drie jaar geleden hersteld. Deze wet geeft de politie meer bevoegdheden om te controleren zonder gerede verdenking. Ook mag wapenbezit en wapenhandel strenger gestraft worden.Toch blijkt het nog makkelijk om aan illegale vuurwapens te komen, want het illegale wapenbezit is er niet minder op geworden. De incidenten dat de politie illegale vuurwapens vindt, stijgt nog steeds. Dit blijkt uit de politiecijfers.
Vorig jaar zijn er 3.094 incidenten gerapporteerd bij de politie als bedreiging met vuurwapens en wapenbezit in heel Nederland. Illegaal wapenbezit vorme daarbij de grootste groep met 1.253 incidenten. In 2000 was het totaal in beslag genomen vuurwapens nog maar 1.771.
Minister Donner van Justitie wil vuurwapenmisdaag harder aanpakken. Een speciaal rechereteam krijgt opdracht onderzoek te doen naar bendes die in wapens handelen. Zo opsporing vond tot nu toe nauwelijks plaats. De politie moet ook zorgvuldiger vuurwapendelicten registreren, zodat we een beter beeld krijgen van de vuurwapencriminialiteit. Korthals pleitte nog voor preventief fouilleren in risicogebieden. Hij wilde ook een versterkte internationale samenwerking via de Europese politiedienst Europol en gerichte acties met landen waar de illegale wapens vandaan komen. Hiermee reageert hij op het onderzoek onder auspiciën van de Katholieke Universiteit Brabant naar wapensmokkel en wapenhandel. Dit is nu mogelijk door de nieuwe wetgeving. Voorheen mocht de politie alleen brugers fouilleren als er sprake was van een ernstige verdenking van wapenbezit. Burgemeesters hebben nu de mogelijkheid om te bepalen in welke wijken preventief gefouilleerd mag worden. Zo mogen ze ook de buurten 12 uur afgrendelen, waarop de politie alle passanten op wapenbezit mag controleren.
De Nederlandse wapenwetgeving is streng als je die vergelijkt met onze omringende landen. Het doel hiervan is om het illegaal bezit van wapens en munitie tegen te gaan en het legaal bezit van wapens en munitie te beheersen en te controleren.
Volgens de Canadese onderzoeker Wendy Cukier ziet Nederland de gevaren van wapenbezit onvoldoende in. Ze merkt dat Europa weinig besef heeft van de omvang van het probleem. Vooral Nederland, die een strenge wetgeving heeft en waar weinig wapens zijn, kan van de Canadese situatie leren. Canada grenst aan een land met 260 miljoen inwoners en 200 miljoen wapens, de VS dus. Canada heeft een strenge wetgeving, in tegenstelling tot de VS. De gevolgen zijn dat de Canadese wetgeving weinig zin heeft zolang het in de VS zo makkelijk is om aan wapens te komen. Hier kan Nederland wat van opsteken. Nederland zou van de anderen EU-landen een strengere wetgeving moeten eisen op gebied van wapens en munitie. De verschillen tussen de landen hier zijn te groot. Zo is het namelijk vrij makkelijk om aan wapens te komen in Frankrijk en Oostenrijk. Nederland bevindt zich in een kwetsbare positie. Nederland moet erop wijzen dat er een strengere Europese wetgeving komt voor wapenbezit. Wapenbezit is namelijk moeilijk te voorkomen, maar nog veel moeilijker om terug te dringen.
Verenigde Staten
“We moeten onze kinderen helpen beschermen, in onze scholen en straten, door nu echt en strikt de wapenwetten van ons land na te leven. Boven alles moeten we onze kinderen leren de cultuur van het geweld te verslaan”, zegt Bush.
In de VS zijn de wetten per staat bepaald. Daardoor krijg je zeer uiteenlopende wetten, waaronder wapenwetten. Er zijn staten waar er hele strenge wapenwetten zijn en staten waar bijna alles is toegelaten. Dit is niet alleen afhankelijk van de desbetreffende staat, maar ook van de stad. De staten die de strengste wapenwetten hebben, hebben opvallend ook de hoogste misdaad cijfers. Washington, D.C. heeft 600.000 inwoners en zijn wapens bijna niet toegestaan. Toch is het moordenaantal in Washington, D.C. hoger dan in South of Dakota waar bijna elk huis een wapen heeft.
Wapenbezit is een onderwerp dat sinds de schietparijten op middelbare scholen en openbare gelegenheden veel aandacht krijgt onder het presidentsschap van Bush. Bush is voor een harde aanpak van de misdaad. De nadruk ligt op straffen in plaats van preventie en rehabilitatie. Politici zijn bang om het etiket ‘soft on crime’ opgeplakt te krijgen.
De standpunten van Bush lijken veel op de punten van de Nationale Wapenbond, de NRA. Dat houdt in: strengere straffen voor illegale aanbieders van wapens en degenen die een wapen gebruiken tijdens het plegen van een misdaad. De aanpak van illegale wapenbezit is volgens hem de beste manier om ongelukken te voorkomen. Tijdens Bush zijn gouverneurschap in Texas heeft hij de wappenwetten daar verregaand verspoeld. Inwoners van Texas met een vergunnig mogen ongestraft verborgen wapens dragen, ook in kerken en ziekenhuizen. Maar hij heeft er ook voor gezorgd dat minderjarigen die met een illegaal wapen rondlopen een gevangenisstraf krijgen in Texas. Ook is Bush verantwoordelijk voor ‘weapon-free school zones’. In een straal van 100 meter rond een school lopen met een wapen op zak, is in Texas een misdrijf.
Wapens zijn dus over het algemeen toegestaan in Amerika. De regels zijn daar veel soepeler dan hier.
2. Wapens
Nederland
De volgende vuurwapens zijn verboden als ze illegaal in bezit zijn: schietwapens en blanke wapens die er uiterlijk anders uitzien dan een wapen, schietwapens die zodanig zijn gewijzigd dat het dragen niet of minder zichtbaar is dan wel de aanvalskracht wordt verhoogd, schietwapens geschikt om automatisch af te vuren, opvouwbare schietwapens en schietwapens waarvan de kolf of verschillende delen uitneembaar zijn, bajonetten, geluiddempers voor schietwapens,geweren, revolvers, pistolen, door Onze Minister aangewezen start-, alarmpistolen en revolvers en enkel ander schietwapen dat een menselijke bedreiging is.
Niet iedereen komt zomaar aan wapens. Volgens de een brochure van de politie over Wapenbezit en Veiligheid bevindt de wapenbezitter zich in een bevoorrechte uitzonderingspositie, ten opzichte van de andere burgers. Na een zorgvuldige overweging heeft de overheid diegene het recht gegeven om in handen te komen van een wapen en/of munitie. Hiervoor ging een procedure vooraf waarbij het persoon “gescreend” werd en het belang om vuurwapens en/of munitie in handen te hebben werd overwogen. Er wordt verwacht dat deze personen op een verantwoorde en zorgvuldige wijze met vuurwapens en/of munitie omgaan.
Een Amsterdamse horecaondernemer verbaast zich erover hoeveel mensen verstand van wapens en explosieven blijken te hebben. Zelf heeft hij een machinegeweer en drie handgranaten. Hij had die handgranaten eens op de tafel gelegd en een kennis haalde alles zo uit elkaar en zette het net zo makkelijk in elkaar. Volgens de Amsterdamer heeft tegenwoordig elk kind wel pistolen en granate, en anders kunnen ze er zo aan komen.
De moeilijkste manier om aan wapens te komen is via een vereniging, dat komt door de strenge toelatingseisen. Nederland telt 36.000 geregistreerde schutters bij bijna 700 schietverenigingen. Volgens A. van Dijk van de Nederlandse Vereniging voor Wapenhandel is het veel makkelijker om aan illegale wapens te komen. Het aantal legale wapens is een fractie van de illegale wapens die in omloop zijn. Van Dijk: ,,De overheid stelt steeds strengere eisen aan de legale branche. Ons kunnen ze wel pakken, maar ze blijken niets te kunnen doen tegen illegale handel en bezit.''
Leden van schietverenigingen zeggen dat het heel makkelijk is om aan een illegaal wapen te komen. Het gaat om de juiste contacten en de juiste vragen stellen. Het “Tijdschrift voor Criminologie” schreef in 2000: “Voonamelijk het sociale milieu bepaalt in hoeverre mensen in staat zijn illegaal aan een vuurwapen te komen.” Naar schatting van Peter G.M. van der Heijden, hoogleraar statisiek te Utrecht, zijn er tussen de 68.000 en 75.000 illegale wapens in Nederland. De vuurwapens worden ook wel eens gestolen, want zo doorsnee 9mm-pistool is wel tussen de 500 en 750 euro waard.
Verenigde Staten
Een schrijver in Amerika is naar een politieke bijeenkomst geweest. Dat ging over wapenrechten. De bijeenkomst was georganiseerd door S.A.F.E, de Sportman’s Association for Firearms Education. Het leert mensen hoe ze goed met wapens moeten omgaan. Zelf heeft hij ook een wapen. Hij vertelt wat hem die avond is opgevallen. Zijn eerste indruk van een kamer vol 1.200 anderen wapeneigenaren was dat het een vriendelijke menigte was. Hij wist eigenlijk niet wat voor mensen hij kon verwachten. Misschien wel hele een kring van buildozers of een gasten van de set van “Deliverance”. Maar het het overgroote deel van de deelnemers waren zijn buren. Een werkende en midden klasse Amerikanen die hun rechten liefhebben en zichzelf willen verdedigen. Het verrassende was dat er veel vrouwen waren.
Het niveau van praten was erg hoog. Deze mensen stonden op dezelfde basis, en vulden elkaar goed aan. Prof. Lott gaf een korte samenvatting van zijn stellingen uit zijn boek. Natuurlijk heeft een samenleving met veel gewapende burgers meer dodelijke ongelukken en rampen door gewapende lunatiks dan een samenleving zonder wapens. Het zal ook meer misdaden afschrikken, ontmoedigen en in de war brengen. En een verantwoordelijke sociale wetenschapper zou moeten proberen te schatten wat het netto verlies is.
Een man die al ergens in de 50 was vertelde hoe het hij opgroeide met wapens op Long Island in New York, waar deze bijeenkomst werd gehouden. Toen hij 14 jaar oud was liep hij op straat met een geweer op zijn schouder. Hij was op weg om te gaan jagen. Kinderen namen pistolen mee naar school in de bus. In New York City haden de stedelijke scholen zelfs wapen clubs. Niemand leerde er iets van. Er waren geen ongelukken waar hij ooit iets van gehoord had, mensen wisten hoe ze met de wapens om moesten gaan. De 50-jarige man vraagt zich of hij mensen zoveel veranderd zijn dat ze niet meer vertrouwd kunnen worden met dezelfde rechten die de mensen 40 jaar geleden ook hadden. Hij gelooft van niet.
Het gaat tegenwoordig om de strijd of de burgers nog wel met hun wapens vertrouwd zullen moeten worden. Ze lijden hun eigen leven. De politieke tegenstanders wonnen de meeste slagen in de laatste jaren tegen de wapens. Maar de oppositie van gewapende burgers is sterk. Deze mensen willen hun eigen leven lijden en hun eigen lot bepalen.
De NRA, de National Rifle Association, houdt tegen dat er een electronische registratie komt van wapens en hun eigenaren. Er zit een ‘vingerafdruk’ op de kogels uit ieder wapen die zou geregistreerd kunnen worden. Aan de hand daarvan zou de sluipschutter in Washington sneller opgespoord kunnen worden. Er is alleen geen database om mee te werken. De wapenfabrikanten registreren zelf de kopers en dat gebeurt nog steeds handmatig. De politie moet nu alle wapenwinkels af om daar handmatig dozen met formulieren te doorzoeken. Het blijkt weer dat de NRA een machtig instituut is binnen de VS.
De Verenigde Staten is geïsoleerd geraakr nu de wereld kleine wapens wil aanpakken. In New York werd er een conferentie gehouden tegen de illegale handel in lichte wapens. De Amerikanen wille voorkomen dat de VN zich bemoeit met de praktijk in de VS. De Amerikanen die voor het wapenbezit zijn, hierbij sterk gesteund door George W. Bush, klagen al een geruime tijd dat de VN de conferentie wilt gebruiken om hun ‘rechtmatige eigenaren’ af te nemen. De Amerikaanse staatssecretaris van Buitenlandse zaken, John Bolton, zei dan ook dat het actieplan van de VN-conferentie alleen tot doel mag hebben om het ‘illegale handel in wapens voor militair gebruik’ aan te pakken. Het grondwettelijke recht van elke Amerikaan om zichzelf te verdedigen met een wapen mag van Washington niet in geding komen, evenmin als het bezit van jachtgeweren.
Onder de kleine wapens vallen de pistolen, machinegeweren en de luchtafweergeschut. Jaarlijks gaat er in de legale handel in kleine wapens 10 tot 15 miljard gulden om en in de illegale handel wordt geschat van ruim 2.5 miljard gulden. Wereldwijd zijn er ruim 500 miljoen kleine wapens in omloop, één per twaalf mensen op de wereld. Meer dan de helft van deze wapens is afkomstig uit de illegale handel.
Kleine wapens veroorzakten sinds 1990 ruim 4 miljoen doden,waarvan 80 procent vrouwen en kinderen waren. Wereldwijd sterven er dagelijks nog 1300 mensen door het gebruik van kleine wapens.
Rusland, China en de VS zijn de grootste tegenstanders van internationale regelgeving, tevens zijn ze ook de grootste producenten.
Tegenstanders van wapenbezit klagen er juist over dat de internationale gemeenschap zich onder druk van wapenproducerende landen bij voorbaat neerlegt bij een krachteloos slotdocument.
''Door beperkingen op te leggen aan de agenda van de conferentie en door openlijk te waarschuwen dat ze zich niet zullen houden aan enige bindende uitkomst, zullen de deelnemende regeringen niet veel meer bereiken dan een paar technische afspraken,'' zegt Joost Hiltermann van de Amerikaanse mensenrechtenorganisatie Human Rights Watch.
In een rapport van Amnesty International staat vast dat minstens honder regeringen kleine wapens gebruiken voor allerlei mensenrechtenschendingen. Zo worden worden vrouwen onder bedreiging van pistolen verkracht en demonstranten het zwijgen opgelegd. De kleine wapens spelen ook een grote rol bij ontvoeringen en bedreigingen. Amnesty wil dan ook dat de gemeenschap erop toe ziet dat de wapens alleen verkocht worden aan landen waarvan aangetoond is dat deze kleine wapens niet gebruikt zullen worden voor schendingen van mensenrechten op grote schaal of massamoorden.
Er bestaat op scholen in de VS geen ‘epidemie van vuurwapen delicten’. Het Amerikaanse ‘Justice Policy Institute’ concludeerde vorig jaar op basis van de cijfers dat de schietparijten geisoleerde gevallen en niet de norm zijn. Er is een kleine vermindering van de criminaliteit onder jongeren. De schietpartij op Columbine High is inderdaad een geisoleerd geval. Er vielen niet eerder zoveel doden bij. Amerikaanse psychologen denken na over de vraag hoe het mogelijk is dat jongeren, en zelfs kinderen, in staat zijn om een eenslachting aan te richten onder medescholieren. De twee daders van Columbine High zouden zelfs giechelend de leerlingen hebben doodgeschoten. Het gemak waarmee Amerikaanse jongeren aan wapens komen is zorgwekkend volgens neuropsycholoog Mark DeAntonio. “Wapens en jongeren is een dodelijks mengel”, zegt DeAntonio. “Pubers zijn in hoge mate gevoelig voor uitsluiting of aansluiting binnen een groep”.
Alleen in Groot-Brittanië vond een schietpartij op een school van een vergelijkbare omvang plaats. De dader was echter een gefrustreerde volwassenen. Dit leidde in Groot-Brittanië tot een verscherping op de wapenwet. Het is de vraag of dat in de VS zal gebeuren. De discussie laait elke keer op, maar pogingen om de wetten van de wapenbezit te versterken lopen steeds stuk door het verzet van de NRA. Het recht op wapenbezit staat in de grondwet en daar moet iedereen van af blijven volgens de NRA.
Clinton haalde het congres over om de Brady-Bill aan te nemen. In die wet staat dat er een wachttijd is van vijf dagen bij de aankoop van een wapen. In die tijd kan worden nagegaan of de koper een misdadig of psygchichs verleden heeft. Deze wet blijkt weinig voor te stellen. Het is nog steeds eenvoudig om een wapen aan te schaffen in de VS. De jongeren kunnen daarvoor terecht in de bureaula van hun ouders.
In Nederland is het niet zo makkelijk om aan een wapen te komen, maar in de Verenigde Staten wel. Dat komt door de wapenwetten in de VS , maar ook de samenleving. De samenleving bepaalt toch hoe makkelijk het is om aan wapens te komen. De V.S. telt ook veel meer wapenbezitters dan in Nederland. In Nederland is er een strenge controle en word eerst onderzocht of je wel geschikt ben om een wapen te hebben, ook moet je een bewijs hebben en geregistreerd staan. De wapenbezitters hebben niet zoveel te zeggen. In tegendeel tot de V.S., waar het NRA, sterk voor de wapenbezitters op komt. Ze hebben allemaal een beetje een losse houding tegenover wapens. De wapenbezitters komen sterk voor hun rechten op en willen afhankelijk blijven van de rest van de wereld, waar vooral in de rijkere landen de wapenwetten niet zo soepel zijn.
3. Toename wapenbezit
Nederland
Het wapenbezit in Nederland is bijna twee maal zo groot als tot nu toe werd aangenomen. Volgens de laatste schattingen zijn er 85 duizend tot 125 duizend wapens in omloop waarmee scherp kan worden geschoten. Voorgaande onderzoeken kwamen uit op 75 duizend vuurwapens, inclusief gas- en alarmpistolen. Jaarlijks worden ongeveer 25 duizend nieuwe wapens het land ingesmokkeld. Deze toename blijkt uit het rapport Vuurwapens gezocht van het instituut IVA voor sociaal-wetenschappelijk beleidsonderzoek van Universiteit van Tilburg. Volgens ministerie van Justitie zijn er voor het eerst landelijke betrouwbare cijfers. Justitie gaf zelf opdracht voor dit onderzoek.
Het gebrijk van vuurwapens is tussen 1998 en 2000 niet gestegen. Het aantal schietindicidenten en het aantal bedreigingen met vuurwapens lag steeds rond de vijfduizend. In ongeveer 1/5 van de gevallen is echt geschoten. In Amsterdam, Rotterdam en steeds meer in Brabant komen de meeste vuurwapendelicten voor. Allochtonen komen het meest voor bij vuurwapendelicten. Vooral jonge net naar Nederland verhuisde Antillianen. Van de autochtone Nederlanders komen de bewoners van woonwapenkampen slecht uit het onderzoek.
Ook niet scherp-schietende wapens zijn verboden volgens de wapenwet. In 200 werden 1554 gas- en alarmpistolen in beslag genomen, ook nog 1781 imitatie wapens. Daar moet extra aandacht aan worden besteed, omdat deze nepwapens nauwelijks van de echte zijn te onderscheiden.
Een oorzaak van de groei in het aanbod van illegale vuurwapens, is de val van de voormalige communistische regimes in Oost-Europa. De criminelen die daar werkten, verplaatste hun activiteiten naar het Westen, onder andere naar Nederland. De meeste wapens komen uit Kroatië en Tsjechië. Criminele groeperingen in Rotterdam en Amsterdam zijn vrijwel verantwoordelijk voor de hele smokkel uit Oost-Europa. Ongveer 15 tot 25 (voormalig) Joegoslaven vormen de kern van die wapensmokkel. In de jaren ’90 kwamen Joegoslavische criminelen naar Nederland. Vooral zij zorgde voor de verharding van de criminaliteit, ze dumpten ook grote aantallen wapens en explosieven op de markt. Tussen de 2000 en 4000 wapens komen er jaarlijks binnen in Nederland uit de voormalige Oostbloklanden. Bijna alle machinepistolen in het Nederlandse criminele circuit zijn afkomstig uit Kroatië en Tsjechië. Het totaal aantal wapens dat elk jaar naar Nederland wordt gesmokkeld, ligt tussen de 9000 en 18000.
Wapenhandel is de voornaamste bezigheid van criminelen naast drugs en prostitutie. Maar de wapenhandel is niet de belangrijkste activiteit. Het is iets wat de criminelen erbij doen. De wapens dienen ter bescherming, maar ook als statussymbool.
“We weten heel weinig over het wapenbezit in Nederland”, zegt Peter van der Laan. Hij is programmacoördinator bij het Nederlands Studiecentrum Criminaliteit en Rechtshandhaving (NSCR( en universitair hoofddocent verbonden aan de afdeling criminologie van de Universiteit Leiden. Hij onderzoekt met name jeugdcriminaliteit. De cijfers van de politie zijn gebaseerd op toevallige ontdekkingen, zijn onderzoek is gebaseerd op zelfrapportage. Uit het onderzoek van Van der Laan is gebleken dat er een lichte stijging is in het wapenbezit onder jongeren. Zijn wapens variëren wel van een broekriem tot een vuurwapen.
Of het aantal van de 'liefhebbers', legaal of illegaal, werkelijk stijgt, is moeilijk na te gaan. Het aantal 'brave jongens', zoals wapenbezitters mét vergunning zichzelf graag noemen, stijgt nauwelijks, vertelt P. Hoogeveen, voorzitter van de “Koninklijke Nederlandse Schuttersassociatie”.
Verenigde Staten
“In Amerika zijn wapens legaal, en er worden veel misdrijven mee gepleegd, gevolg = onveiligheids gevoel, mensen kopen dus wapens voor de veiligheid, maar doordat er meer wapens zijn gebeuren er meer misdrijven, visieuse cirkel, klaar.” Dit is een mening over wapens bij het forum van “KIJK”. Er was een reactie hierop gegeven.
“Als je Bowling for Columbine goed hebt bekeken, weet je ook dat daaruit eerder blijkt dat de hoeveelheid (vuur)wapens op zich geen garantie is voor misbruik - zie bijvoorbeeld Canada. Het gaat in die docu juist om dat onveilige gevoel. Canada (en andere 'bewapende' landen) bewijst dat dat onveilige gevoel niet automatisch aan wapens kan worden gekoppeld. Maw, Moore constateert eerder dat die vicieuze cirkel niet bestaat en dat het probleem in Amerika dus met andere zaken te maken heeft. “
In de Verenigde Staten is er jaren lang een discussie over het wapenbezit. Leidt wapenbezit tot meer geweld of niet? De gelegenheid maakt de dief, zegt criminoloog Jaap Timmer van de Vrije Universiteit. Sociale factoren spelen hierbij een belangrijke rol. De Amerikaanse maatschappij is heel anders dan de Nederlandse. Je kan niet zomaar zeggen: meer wapens leiden tot meer geweld. Vuurwapens zijn natuurlijk wel dodelijker dan andere wapens. Meer vuurwapens leiden niet tot meer geweld, maar wel tot meer dodelijk geweld.
Het aantal mensen in de gevangenis is erg gestegen, van 200.000 gevangenen in 1970 tot een en kwart miljoen in 1999. Dat zijn alleen de mensen die vastzitten in de federale en staatsgevangenissen. Daarnaast zitten nog eens ongeveer 606 duizend mensen vast in lokale gevangenissen. De VS heeft per 100.000 inwoners 682 gevangen. En dat op een totale bevolking van 270 miljoen mensen. Wereldwijd staan ze op de tweede plaats, na Rusland.
Wellicht heeft de versoepeling van de wapenwetten, hier iets mee te maken.
In Nederland is de laaste jaren het wapenbezit wel toegenomen. In de V.S. niet, omdat daar al de meeste mensen wapens hebben. Het wapenbezit hier is vooral onder de jagers, de mensen die lid zijn van een schietvereniging en de criminelen. In tegenstelling tot de burgers in de V.S. waar ze de wapens bezitten, omdat het hun recht is en zichzelf te beschermen. Er zal in de V.S. wel een meer gevaarlijke sfeer hangen in straten dan hier, want anders hebben ze geen behoefte aan wapens. In de V.S. zitten ook erg veel mensen in de gevangenis en gevangenissen worden nog steeds bijgebouwd. Toch zijn de misdaad cijfers laatste jaren gedaald. Dit zal te danken zijn aan de zwaardere straffen die worden opgelegd.
Ik denk wel dat in beide landen ook de status meespeelt om een wapen te bezitten.
4. Schietpartijen
Nederland
Op 7 december 1999 was er een schietpartij in het opleidingscentrum ‘De Leijgraaf’ in Veghel. De 17-jarige Ali D. schoot om twee uur ‘s middags tijdens een achtervolging in de hal en het computerlokaal van de pistool zijn pistool leeg op de 19-jarige Hasan Keskin. Er vielen vijf gewonden: Hasan, drie leerlingen en een docente. Na het incident wachtte Kerim D, de vader van Ali, zijn zoon op, waarna ze samen naar het politiebureau reden.
De reden voor deze schietpartij was dat Hasan een relatie had met Ali’s vijftienjarig zusje Yeliz. Ze waren in de zomer stiekem naar Turkije gereisd. Kerim, een rijke Koerdische zakenman, wou niet dat Yeliz en Hasan een relatie hadden. Hasan kwam namelijk uit een lagere bevolkingsgroep, en daar wou Kerim niks mee te maken hebben. Kerim vloog naar Ankara in Turkije om zijn dochter terug te halen. De spanningen tussen deze twee families liepen hoog op. De familie van Ali besloot dat Hasan gedood moest worden.
In de gemeente Rotterdam mogen leraren de leerlingen fouilleren op wapenbezit en hun kluisjes onderzoeken. Dit is besloten na overleg met de politie en justitie.
Preventie van schietpartijen op scholen is vrijwel ondoenlijk volgens Van der Laan.
Een verslaggever ging naar Zwolle om te kijken hoe het daar gesteld is met het wapenbezit. Mevrouw Jansen, adjunctdirecteur van het Thomas a Kempis college vind zo regeling niet nodig op haar school. Ze vindt dat je dan een soort gewapende vestiging krijgt. De leerlingen zijn het daar wel mee eens. Hidde (16) vindt dat fouilleren alleen kan als er een bedreigende sfeer hangt in de school. Volgens haar zijn de maatregelen niet nodig, al zegt ze wel dat ze er niet zo op let. Irma (15) zegt als er al iets voorkomt op die school, dan is dat uniek, want het is best een rustige school. Directeur Veeling van het Greijdanuscollege is blij dat het fouilleren van leerlingen in Zwolle niet nodig is. "Ik kan het natuurlijk niet voor geheel Zwolle overzien, maar ik heb het binnen deze school nog niet meegemaakt. Als er een incident gebeurt zijn er wel regels in ons protocol, maar dat heb ik qua wapenbezit nog niet meegemaakt. Voor het inzien van de kluisjes bestaat geen echte regeling, maar mocht er van een leerling worden gedacht dat hij wapens in zijn kluisje verbergt, dan zal die leerling gevraagd worden het kluisje in het bijzijn van de directie te openen." Volgens Maria (16) is er geen sprake van geweld of wapens op school. "Ik vind dat als er door jongeren wordt geklooid met wapens leraren wel recht hebben om in te grijpen. Het zijn nog kinderen, die kunnen niet met wapens omgaan."
‘Detectiepoortjes houden de wapens buiten de scholen, maar wat daarbuiten gebeurt, kun je op die manier niet controleren. Daar komt bij dat dergelijke incidenten zo uitzonderlijk zijn dat het moeilijk is daar algemeen beleid op te baseren.’ Belangrijker is de opvattingen en het gedrag van jongeren veranderen. Jongeren zeggen: ‘Met een wapen op zak voel ik me veilig’. Het tegendeel is waar. Het gaat erom die houding te veranderen.
Op 13 januari 2004 werd in het Haagse Terra College de 49-jarige conrector/ biologieleraar Hans van Wieren neergeschoten door een leerling en is overleden. De schietpartij vond plaats in de volle kantine om ongeveer half 2, waarna de leerlingen snel naar huis werden gestuurd. De leraar is in zijn hoofd neergeschoten waarna de dader wegrende. Het slachtoffer werd zwaargewond naar een ziekenshuis gebracht, waar artsen hem niet meer konden redden. Hij overleed kort na 22.00 uur.
De dader heeft zich diezelfde dag s’avonds op het politiebureau gemeld. Hij werd daar gebracht door een man die zich ‘een vriend van de vader van de jongen’ noemde. Volgens geruchten is de leerling geschorst en gaat het om wraak.
Op de leerlingen op te vangen, zijn er hulpverleners aanwezig van onder meer Slachtofferhulp en de GGD. De dag na het incident werden er geen lessen gegeven. Op velen scholen door het land is er op vrijdag 17 februari om 11.00 uur een minuut stilte gehouden ter nagedachtenis van Hans van Wieren.
Hans van Wieren was raadslid voor D66 in Zoetermeer. Hij was binnen de school betrokken bij projecten om veiligheid in het onderwijs te verbeteren.
Vedere informatie over dit incident is te lezen in de bijgevoegde krantenknipels uit de Telegraaf.
Eerwraak
Die schietpartij draaide om 'eerwraak'. Een van de gewonde leerlingen had een relatie met de zus van de schutter. De eer van de Turkse familie zou door die relatie geschonden zijn.
Doodgestoken
In oktober 1995 kwam een 17-jarige leerling van het Prisma College in Utrecht om het leven. Hij werd door een 19-jarige mede-leerling doodgestoken.
Cijfers 2002
De Algemene Onderwijsbond zet elk jaar de cijfers over agressie binnen het onderwijs op een rijtje. Uit het meest recente onderzoek blijkt dat in 2002 7% van de leraren is bedreigd met fysiek geweld. 5% van het onderwijspersoneel kreeg te horen dat hun eigendommen of die van de school vernield zouden worden. Ruim 3% van de leraren werd met de dood bedreigd.
Andere geweldsincidenten op scholen:
November 1999:
Vier leerlingen van het Ashram College in Alphen a/d Rijn bedreigen en slaan een 40-jarige docent in elkaar op het schoolplein. Aanleiding is onenigheid tussen de leerlingen, die de leraar probeerde te sussen. Het slachtoffer loopt kneuzingen, schaafwonden en blauwe plekken op.
Januari 2001:
Een man mishandelt met een honkbalknuppel de interim-directeur van de Borgloschool, in Deventer. Het slachtoffer breekt zijn onderarm. Volgens de dader had de interim-directeur zijn dochter ten onrechte aangesproken op haar gedrag.
Februari 2001:
Oktober 2002:
In Amsterdam-Noord mishandelen familieleden van een basisschoolleerlinge een leraar. Het meisje moest nablijven. Een gesprek hierover loopt volledig uit de hand.
November 2003:
Een leraar van een middelbare school in Amsterdam krijgt slaag van een 16-jarige leerling en een aantal andere scholieren na ruzie in de kantine van de school. De politie arresteert de jongen. De docent moet zich aan lichte verwondingen in het ziekenhuis laten behandelen.
Verenigde Staten
Op 20 april 1999 is er op een middelbare school, Columbine High, in het Amerikaanse, welvarende stadje Littleton, een voorstad van Denver een bloedbad aangericht door twee zwaarbewapende scholieren. Daarbij zijn 15 doden gevallen. De twee daders hebben zelfmoord gepleegd. De twee hadden zwarte regenjassen aan. Kort voor het middaguur begonnen ze op medeleerlingen te schieten. De school brak in paniek uit, maar de twee jongens liepen schietend door de gangen op zoek naar slachtoffers. Sommige medeleerlingen werden bedreigd, anderen werden kloedbloedig neergeschoten. Ook werd er één staafbom tot ontploffing gebracht.
Veel leerlingen vluchtten naar buiten, tientallen verscholen zich in klaslokalen waar ze soms pas uren later bevrijd werden. Velen raakten gewond, waarvan ongeveer twintig in het ziekenhuis werden opgenomen. Honderden politieagenten omsingelden de school, speciale eenheden ging de school binnen om de daders te zoeken en de leerlingen te redden. De ouders werden in een naburge lagereschool opgevangen en wachtten op nieuws. De politie had uren later nog de school doorzocht. Ze waren bang dat er nog meer explosvieven waren verscholen. De daders hadden op hun lichaam een soortbommen. In hun auto zijn er explosieven aangetroffen.
De moderne school Columbine High School had zo’n 1.800 leerlingen. Het stond tot nu toe niet bekend om geweldadigheid.
Sinds 1997 zijn er meer dodelijke schietparijten op Amerikaanse scholen voorgekomen, maar in geen van alleen vielen zoveel doden.
Dave Cullen heeft een stuk geschreven waarin staat dat de waarheid zelfs nog enger is dan de mythes over Columbine High. Ze waren nooit lid van de zwarte regenjassen maffia. Hun mikpunten waren niet boeren, minderheden of christelijke. Ze hadden wel een lijst met slachtoffers opgesteld, maar niemand van de lijst was geraakt. Ze hadden verwacht dat de explosieven en de bommen het meeste van de school zouden laten opblazen. De motieven die de zenders verspreidden waren niet waar. Eric had een dagboek, daar zijn is veel informatie uitgevonden. Onderzoekers weten nu zeker dat de aanval van de twee jongens was gepland als een zelfmoord missie, gedreven door onverschillige haat, en wouden het meeste van de school uitwissen. Hun haat was grenzeloos, vaak belachelijk. In het dagboek van Eric treiterde hij iedereen, van langzame rijders op de weg tot de WB network. En in zijn hitlist waren doelen zoals Tiger Woods. Hij begint zijn dagboek met de zin: “I hate the fucking world”. Ze waren evenwaardige haters, tegen minderheden en blanken, ze preesde Hitler’s “final solution”.
De Jefferson County Sheriff’s heeft meer dan 10.000 stukken van bewijs gevonden met behulp van de FBI en het bureau van alcohol, tabak en vuurwapens.
Ook al had Dylan ook een paar teksten zoals schoolwerkstuken, in vergelijking met Eric was er weinig. Dylan hield geen dagboek bij en zijn computer was schoongemaakt van persoonlijke bestanden. Zijn profiel is grootendeels ontwikkeld door vrienden, familie en overlevenden. Maar de interviews met de ouders van Dylan, die eerst weigerde met de onderzoekers te praten, maakten alles meer duidelijk. Onderzoekers concludeerde dat Eric de leider van de ramp was en dat Dylan meer een ongelukkige volgeling was. Dylan scheen meer een passief karakter te hebben. Uit andere bronnen bleek dat ze evenwaardige partners waren. Uit forenisische bewijzen blijkt dat ze beide verantwoordelijk waren voor een gelijk verdeelde aantal moorden. Terwijl de onderzoekers veel hadden ontdekt over de daders willen scholen, ouders en gemeenschappen een duidelijk antwoord. Er is geen eenvoudig antwoord.
Vier maanden nadat Eric (18) en Dylan (17) de school bestormd hebben met wapens en bommen moeten de leerlingen weer terug naar school. Ze hebben leerlingen vermoord en een leraar voordat ze zelfmoord hadden gepleegd. 23 anderen waren gewond geraakt.
Op maandag 16 augustus 1999 moeten weer 2.000 leerlingen terug naar Columbine High, omdat de school weer begint.
De directeur Frank DeAngelis begint met een speech. De vlag hangt half stok.
De leerlingen en leraren worden buiten de media gehouden doordat er een barrière is gemaakt tussen de parkeerplaats en de school. Het Jefferson County districht heeft fotografen en televisie crews verboden foto’s te maken of te filmen van gewonde leerlingen.
In de school zijn de kogelgaten opgevuld en overgeverfd. Er is ook een nieuw muur gekomen van kluisjes dat de ingang naar de bibliotheek blokkeert op de tweede verdieping waar 10 mensen zijn omgekomen. Zelfs het alarm is verandert dat non-stop afging op 20 april 1999, om te voorkomen dat leerlingen flashbacks krijgen.
Veel leerlingen vinden het nog steeds eng om terug te gaan naar een gebouw waar zoveel bloed was vergoten. Julie McGinley vind het spannend om weer terug te gaan naar school. Zij was in de cafetaria aan het eten toen de schietpartij begon. Maar ze is ook nerveus. De hele zomer heeft ze geprobeerd weer normaal te gaan leven, maar om terug te zijn haalt weer erg veel herinneringen op. Voor het geval dat het te veel wordt, zijn er mentale gezondheid raadgevers om de leerlingen en de leraren op te vangen.
Elk jaar valleen er 3 miljoen jonge slachtoffers in de VS als gevolg van crimineel gedrag op school. Bijna 2 miljoen van deze incidenten beschikt over geweld. In twee jaar zijn er in totaal 85 jonge mensen omgekomen door geweld op VS scholen. Bij 75% van deze incidenten wordt er gebruik gemaakt van voorwapens. Meldingen van aanrandingen, vandalisme en diefstallen stegen in de VS scholen van de late 1960 en in de vroege jaren van 1970. School geweld bleef stil staan op 1975. Maar in 1980 steeg het school geweld weer en haalde een nieuwe piek in het begin van de jaren ’90. Vandaag vertelt recente informatie dat het schoolgeweld daalt.
De behandeling van aanvallen op school kan angst en warrigheid creeren tussen studenten en leraren. Volgens een studie uit 1995 zijn er 34% van middelbare scholieren en 20% van hoge school leerlinge bang om het slachtoffer te worden van schoolgeweld. Leraren zeggen dat ze geweld een keer per maand behandelen. Twee procent word lichamelijk aangevallen elk jaar. In één jaar in New York City, zijn er 3.984 meldingen gedaan door leraren waarbij geweld tegen hen werd gebruikt. Middelbare school scholieren komen meer in aanraking met schoolgeweld dan hoge school leerlingen. 7% van de laatste klassers blijft minstens een keer per maand thuis om het gepest worden te ontwijken. 22% procent van de 11- en 12-jarige die in een stad wonen kennen tenminste een persoon die lid is van een gang.
Er zijn twee oorzaken van de hoge cijfers van school geweld volgens studies. Als eerste: jonge teenagers zijn vaak lichamelijk hyperactief en hebben niet geleerd wat het acceptabele sociaal gedrag is. Ten tweede: veel middelbare school leerlingen komen voor het eerst in contact met jonge mensen met verschillende achtergronden en verder liggende buurten.
Op de stedelijke scholen kom het meeste geweld voor. Maar door onderzoek is geconculdeerd dat 30% van de scholen in de buitenwijken ook last hebben van schoolgeweld en dat gestegen is over de laaste 5 jaar. 50% van alle jongeren gelooft dat hun scholen steeds meer geweldadiger worden.
De laatste schietparijten op scholen:
1 oktober 1997: een 16-jarige jongen in Pearl schiet eerst zijn moeder dood. Daarna schiet hij op school 9 leerlingen, waarvan er twee overlijden.
2 februari 1996: een 14-jarige jongen (in een regenjas) loopt in de algebra klas met een jachtgeweer en opent het vuur. Hij vermoord twee leerlingen en een leraar. Een derde leerling is gewond geraakt tijdens de schietpartij op een junior high school in Moses Lake.
19 februari 1997: een 16-jarige leerling opent het vuur met een shotgun in het gebied van Bethel, high school. Hij heeft de directeur en een leerling vermoord. Twee anderen zijn gewond. De autoriteiten beschuldigen later twee anderen, omdat ze van de schietpartij afwisten. Evan Ramsey is veroordeeld tot twee 99 jaar durende termijnen in de gevangenis.
1 oktober 1997: een 16-jarige jongen in Pearl heeft zijn moeder vemoord en is daarna naar Pearl High school gegaan en heeft 9 leerlingen neergeschoten. Twee overleden, waarvan een de ex-vriendin van de dader is. De 16-jarige is veroordeelt tot levenslang.
24 maart 1998: in Jonesboro nemen twee jongens, van elf en dertien, hun school onder het vuur vanuit de bossen. Vier leerlingen en een lerares komen om het leven, tien anderen raken gewond.
24 april 1998: een 14-jarige scholier in Edinboro schiet een leraar dood bij een schoolfeest.
28 april 1998: twee jongens zijn neergeschoten en overleden en een derde is gewond geraakt nadat ze op een basketbalveld speelde op school in Pomona. Een 14-jairge jongen is aangeklaagd, omdat er een rivaal zou zijn tussen twee jeugdige groepen.
19 mei: twee jongens zijn van school geschorst, omdat ze leerlingen met briefjes bedreigde. Er stonden dingen op zoals dat al hun vrienden dood zijn. Ze mogen niet meer op school komen zolang er onderzocht wordt of ze gevaarlijk zouden zijn.
19 mei 1998: een 18-jarige scholier opent het vuur op de parkeerplaats van zijn school in Fayetteville tien dagen voor zijn diploma-uitreiking. Een klasgenoot overlijdt, zijn vriendin was de ex-vriendin van de dader.
21 mei 1998: drie jongens uit de zesde klas hadden een lijst met slachtoffers en hadden samengezworen klasgenoten op de laatste schooldag te doden tijdens een vals vuuralarm .
21 mei 1998: een 15-jarige jongen uit Onalaska is overleden door een zelf toegebrachte wapenkogel in zijn hoofd. Eerder op die dag, stapte de jongen de schoolbus in met een wapen in zijn hand, beval zijn vriendin om uit de bus te stappen en bracht haar naar zijn huis, waar hij zichzelf neerschoot.
21 mei 1998: een 15-jarige jongen in Springfield schiet eerst zijn ouders dood, daarna veroorzaakt hij een bloedbad op school waarbij hij twee leerlingen doodschiet. Twintig anderen raken gewond.
21 mei 1998: een 15-jarige meisje is neergeschoten en gewond geraakt op Houston high school toen een wapen in een rugzak van een 17-jarige klasgenoot af ging in een biologie klas. De jongen is beschuldigd van een derdegraads misdaad voor een wapen meenemen naar school.
20 april 1999: twee jonge mannen gekleed in zwarte, lange regenjassen opende het vuur op Columbine High in Littleton. Meer dan 20 leerlingen waren gewond geraakt. In totaal zijn er 15 mensen vermoord, inclusief de daders zelf.
20 mei 1999: een student opende het vuur op Heritahe High School vlakbij Conyers. Zes leerlingen waren gewond. De verdachte werd snel in hechtenis genomen.
6 maart 2001: een 15-jarige jongen heeft een bloedbad aangericht op Santana HigH School in Santee. In de middagpauze opende hij het vuur waarbij 2 doden vielen en 13 gewond raakten. Hij grijnsde toen hij schoot. Velen waren op de hoogt van Andy’s plannen, alleen niemand nam het serieus.
Het verschil tussen de schietpartijen in Nederland en de VS ligt in het aantal en de motieven. In de VS is er meer een gewelddadige sfeer op de scholen, waarbij kinderen zich niet op hun gemak voelen. Dit aantal neemt toe. Ik denk zelf dat er nog meer schietpartijen op scholen zullen voor komen, aangezien de kinderen veel aan depressie, agressie en angst lijden. Ze kunnen ook erg makkelijk aan een wapen komen.
Bronnen:
http://www.madrisa.nl/illegaalwapenbezitveelhoger.htm
http://scholieren.nrc.nl/weekkrant/2002/21/2.shtml
http://www.groene.nl/2002/0219-20-21/1403wapens.html
http://www.smoel.nl/blad/archief/7/scholen.html
http://www.heroquest.nl/wapens/wapenbezit_folder_2.htm#wapenbezit_beleid
www.schietsport.be/scriptie_nieuwe_wapenwet.pdf
http://www.iva.nl/srcPub.php?kenID=5&pubID=1143
http://www.parool.nl/994757727214.html
http://www.nationalreview.com/nr_comment/nr_comment092600a.shtml
http://www.home.earthlink.net/~glsimmons7/Archives/Jan2001.html
http://www.home.earthlink.net/~glsimmons7/Extra/NRA/President.html
http://www.nrc.nl/W2/Lab/AmVerkiezingen/bushtoespraak.html
http://www.omroep.nl/nos/nieuws/dossiers/USelex/nieuws/oktober/301011/misdaad.html
http://www.nrc.nl/W2/Lab/Profiel/AmerikaanseVerkiezingen/internet.html
http://www.salon.com/news/feature/1999/09/23/columbine/index.html
http://www.breggin.com/luvox.html
http://www.geocities.com/Heartland/Park/1286/ColumbineHigh.html
http://www.crf-usa.org/violence/school.html
http://www.nrc.nl/W2/Nieuws/1999/04/21/Vp/05.html
http://www.tegenwicht.org/03_littleton_en/list_of_school_shootings.htm
http://www.tegenwicht.org/03_littleton/weer_bloedbad.htm
http://www.toestandindewereld.nl/believe.htm
http://www.rtl.nl
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden