Orgaandonaties [maatschappelijk probleem]

Hoofd- en deelvragen. Hoofdvraag: Waarom zijn er in Nederland te weinig donoren en donororganen en wat kunnen we hieraan doen? Bijvragen: Wat is het grote probleem? Waarom is dit een maatschappelijk probleem? Waarom willen mensen geen donor zijn? Wat doet de overheid eraan om mensen donor te laten worden? Wat zijn de meningen van verschillende groepen mensen die met orgaandonatie te maken hebben? Wat zijn de economische belangen die verschillende groepen mensen hebben bij orgaandonatie? Hoe worden er in andere landen donoren geregeld? Inleiding. Wij houden ons werkstuk over het tekort aan donor organen. Dit is maatschappelijk probleem, en daarom hebben we dit onderwerp gekozen. Heel veel mensen en ook de overheid heeft met dit probleem te maken en je kunt een andere mening over het onderwerp hebben. Er is ook heel veel informatie te vinden over donoren. We hebben het onderwerp uit de vier maatschappelijke invalshoeken bekeken. De Politieke Juridische Invalshoek

De Sociale Culturele Invalshoek
De Sociale Economische Invalshoek
De Vergelijkende Invalshoek Wat is het probleem? Er is in Nederland een ernstig tekort aan donororganen. Doktoren krijgen steeds meer kennis en materialen om geslaagde transplantaties te doen, en zo zijn orgaandonaties mogelijk. Met een nieuw orgaan is de kans groter om verder te kunnen leven, en steeds meer mensen met een ziekte zouden kunnen overleven met een donororgaan. Er zijn helaas niet genoeg donoren om de toenemende vraag aan organen te kunnen voldoen. Hierdoor ontstaan enorme wachtlijsten voor de mensen die een nieuw orgaan nodig hebben, en deze lijsten worden ieder jaar langer. Er zijn hierbij ook mensen die dringend een nieuw orgaan nodig hebben, maar door de lange wachttijd is het vaak al te laat voordat ze aan de beurt zijn. Het gevolg van de lange wachttijden is dat een patiënt voortijdig sterft. Er sterven zo onnodig veel mensen en dat is wel te voorkomen, maar dan zullen er snel veel meer donoren moeten komen en dit is het grote probleem. Het is heel moeilijk om aan donoren te komen en dit probleem moet opgelost worden. Waarom is dit een maatschappelijk probleem? Het tekort aan organen is een maatschappelijk probleem omdat vrijwel iedereen ermee te maken heeft. Er zijn te veel mensen die nieuwe organen nodig hebben en op die lange wachtlijst staan. Het gaat hierbij ook om een kwestie van leven en dood: sommige mensen zijn al gestorven voordat ze een nieuw orgaan hebben. En ook jij kunt ermee in aanraking komen, want stel je eens voor dat je opeens heel erg ziek wordt en naar het ziekenhuis moet. In het ziekenhuis komen ze erachter dat je hart niet goed werkt en je een nieuw hart moet hebben. Dit betekent dus dat je een nieuw hart moet hebben. Je zou dan maar al te blij zijn met een beschikbaar hart zodat je een transplantatie zou kunnen ondergaan. Maar door de wachtlijst gaat het te lang duren, wat ook gevolgen kan hebben voor jou. Als je achttien jaar bent, krijg je een (wettelijk) formulier waarin je aan kunt geven of je donor wilt worden of niet. Dit heet een donorcodicil. De overheid bemoeit zich ook met de donordonaties. Ze organiseren bijvoorbeeld reclamecampagnes en voorlichtingen, en ze zoeken ook naar oplossingen om de lange wachtlijsten tegen te gaan. Sociaal Culturele invalshoek. Waarom willen mensen geen donor zijn? Er zijn een hoop mensen die geen donor willen zijn. De redenen waarom de mensen geen donor willen zijn lopen nogal uiteen. Er zijn veel mensen die geen donor willen zijn omdat ze het simpelweg eng vinden. Als je toestemt voor orgaandonatie bestaat de kans dat later als je dood bent de organen uit je lichaam worden gehaald. Veel mensen vinden dat maar niks, dat er in hun lichaam wordt gesneden, dat er dingen worden uitgehaald, terwijl ze al dood zijn. Voor veel mensen komt de vraag of ze donor willen worden erg onverwacht. Ze krijgen opeens een brief in de bus en of ze die in willen vullen. Voordat je die invult denk je natuurlijk eerst goed na of je dat wel wilt. En als je daar over nadenkt denk je vanzelf ook na over je eigen dood. Ze willen nog helemaal niet over de dood denken. Ze leiden een goed leven en opeens wordt hen verplicht om over de dood na te gaan denken, dat schrikt een hoop mensen af, waardoor ze het formulier dus niet invullen. Er zijn echter ook mensen die geen donor willen worden omdat ze bang zijn dat de doktoren hun sneller zouden opgeven. Als het over de kwestie leven of dood gaat, dat de doktoren eerder zullen zeggen: “die is dood”. Dat ze niet vechten tot de allerlaatste kans, maar dat ze eerder afhaken omdat ze weten dat je donor bent en omdat ze de organen goed kunnen gebruiken. Er zijn ook mensen die vinden dat als je hersendood wordt verklaard je nog niet echt dood bent. Je hersenen werken dan wel niet meer, maar je “leeft” wel nog. Als er hersendood bij je wordt geconstateerd dan gaan de doktoren kijken of je donor bent of niet. De mensen die vinden dat als je hersendood bent je nog niet echt dood bent zullen zich dus niet snel opgeven om donor te worden. Een heel andere groep mensen, is de groep die wel donor wíl zijn maar het niet is omdat ze gewoonweg te laks zijn om een donorcodicil in te vullen. Dit is echt ontzettend jammer. Als laatste heb je de groep mensen die geen donor willen zijn om religieuze redenen. Hun godsdienst keurt het donorschap dan niet goed en dus willen ze geen donor zijn. Wat zijn de meningen van verschillende groepen mensen die met orgaan donnatie te maken hebben. Patiënten: De meeste patiënten vinden dat orgaandonatie verplicht moet worden omdat zij inzien wat er gebeurd als er te weinig donororganen beschikbaar zijn. Vaak moeten ze zelf ontzettend lang lijden omdat er geen donororgaan voor ze beschikbaar is. Donoren: De opvattingen die de donoren over orgaandonatie hebben lijkt nogal duidelijk, ze zijn het ermee eens en vinden het goed dat mensen hun organen afstaan, anders zouden zij zelf nooit hun eigen organen af staan. Nabestaanden van de donoren: De nabestaanden van de donoren kunnen onderling nog wel eens van mening verschillen. Het ligt er ook aan of zij het degene zijn die toestemming hebben gegeven om de organen uit de overlevende te halen, als dat zo is dan zullen ze het doneren van organen wel iets “goeds” vinden, anders zouden ze immers de organen van de overlevende niet afstaan voor donatie. Als de donor zelf wilde dat hij zijn organen af wilde staan, dan kan het zijn dat de nabestaanden er heel anders over denken, maar doordat ze weten dat hun dierbare dat zo wilde zullen ze er meestal wel vrede mee hebben. Familieleden van de patiënten: De familieleden van de patiënten zijn over het algemeen voor orgaandonatie. Orgaandonatie is dan namelijk de enige methode om hun dierbare te redden. Maar toch kan het zo zijn dat de familieleden tegen orgaandonatie zijn maar ze accepteren het dan toch omdat hun zieke familielid wel voor orgaandonatie is. Doktoren: De meeste doktoren zijn voor orgaandonatie. Zij zien er veel sneller de voordelen van, ze redden immers door de operaties mensenlevens en dus zullen doktoren er niet snel tegen zijn. Overheid: De overheid is voor orgaandonatie, anders zou er natuurlijk ook geen wet op de orgaandonatie zijn dat het tekort op donoren terug wil dringen. Politiek Juridische Invalshoek. Hoe wil de overheid er voor zorgen dat de mensen toch donor worden? Door aanvullende beleidsmaatregelen te nemen hoopt het ministerie van volksgezondheid, welzijn en sport (VWS) een groei in het aantal donoren te kunnen realiseren. Zo moet de donorwerving in ziekenhuizen beter worden en moeten er publieke campagnes worden opgestart. In deze campagnes moet de overheid duidelijk laten blijken dat ze positief zijn over het doneren van organen, ze moeten namelijk de bevolking stimuleren om zich als donor beschikbaar te stellen. Verder zijn in het voorstel van wet houdende wijziging van de Wet op de orgaandonatie nieuwe verplichtingen en aanscherpingen opgenomen die de donatieprocedure strikter regelen. Nadat het voorstel is afgewezen heeft de Kamer wel een grens gelegd, Minister Hoogervorst moet ervoor zorgen dat er over 4 jaar 20% meer donoren zijn. Op dit moment voert de Nierstichting ook een voorlichtingscampagne "Nierdonor, ja/nee. Weet u het al van elkaar?", gericht op potentiële nabestaanden. De campagne stimuleert mensen om elkaar te vertellen wat zij van orgaandonatie vinden en of ze zelf donor zouden willen zijn. Hierdoor kunnen nabestaanden in hun beslissing over de donatievraag antwoorden "in de geest van de overledene". Hierdoor zullen nabestaanden minder vaak afzien van orgaandonatie uit twijfel aan de wens van de overledene. De publiciteit van de afgelopen weken over orgaandonatie heeft ook gezorgd voor een flinke stijging in het aantal donorregistraties. Het was de bedoeling om met de campagne 200.000 18-jarige te bereiken, zodat zij gelijk donor worden. Voor de actie waren er 2,5 miljoen donors in Nederland, er waren nog 8 miljoen mensen die donor konden worden (geheel is minder dan ong. 16 miljoen, maar dat komt omdat er ook veel kinderen zijn, die kunnen nog geen donor worden). (Dit zijn gegevens uit een artikel van Dagblad de Limburger van dinsdag 8 maart 2005) Op 22 maart 2005 is er al een grote vooruitgang geboekt, de campagnes zijn goed aangeslagen. Er zijn dan al 4,7 miljoen Nederlanders geregistreerd bij het donorregister. (Dit zijn gegevens uit een artikel van het NRC Handelsblad van 22 maart 2005 ) Ruim vijf miljoen burgers hebben hun keuze ten aanzien van orgaan- en weefseldonatie in het Donorregister laten vastleggen. De meeste, (56,4 procent) willen organen en/of weefsels na overlijden beschikbaar stellen voor transplantatie. Eind 2005 stonden 1426 mensen op de wachtlijst in Nederland voor orgaantransplantatie. Op de site van de Nederlandse Transplantatie Stichting (NTS) staat uitgebreid cijfermateriaal onderverdeeld naar organen en weefsels. De NTS geeft onder andere informatie aan patiënten die op de wachtlijst voor orgaantransplantatie worden geplaatst en ook aan iedereen die zich op professionele wijze bezig houdt met donatie en transplantatie. In het kader van de Wet op de orgaandonatie (WOD) voert de NTS de volgende taken uit: · Orgaancentrum · Transplantatie en follow-up · Raadplegen Donorregister · Medische Vraagbaak · Donorwerving
Sociaal economische invalshoek. Wat zijn de economische belangen die verschillende groepen mensen hebben bij orgaan donatie. Het is moeilijk om de belangen van de mensen te verklaren vanuit hun economische positie en dat lukt dan ook niet bij iedere groep. Daarom hebben we hier ook niet alle groepen uitgelegd maar alleen de groepen waarbij de belangen vanuit hun economische positie te verklaren zijn. Overheid: Als er veel donororganen zijn kunnen veel patiënten die nu nog op een orgaan wachten geopereerd worden. Als de operatie goed uitpakt zijn ze weer “beter”. En vaak kunnen die mensen dan weer aan het werk. De werkende mensen zorgen voor inkomsten voor de overheid. Als je ziek bent en in het ziekenhuis ligt, kost je alleen maar geld. De overheid heeft dus het liefst dat niemand ziek is en iedereen werkt. Vergelijkende Invalshoek. Hoe worden in andere landen donoren geregeld? Er zijn verschillende manieren hoe orgaandonatie kan worden geregeld. Er is namelijk niet maar één oplossing die goed is maar er zijn misschien wel meerdere oplossingen mogelijk die misschien wel allemaal werken. Het is dus ook behoorlijk logisch dat andere landen andere manieren hebben bedacht om orgaandonatie in hun land goed te regelen. Veel andere landen hebben het zo geheten geen-bezwaar-systeem. Volgens dit systeem is het zo dat iedereen die overlijdt in aanmerking komt als orgaandonor, tenzij men zich daar expliciet tegen heeft verzet tijdens zijn leven. Je bent dus altijd donor behalve als je bijvoorbeeld een formulier invult dat je het niet wilt zijn. België heeft bijvoorbeeld zo’n systeem. Voor 10 Europese landen is gekeken naar de samenhang tussen het beslissysteem en het aantal orgaandonoren. Landen met een bezwaarsysteem bleken niet systematisch meer of minder donoren per miljoen inwoners te hebben dan landen met een toestemmingssysteem. De gevonden verschillen tussen de landen worden vooral veroorzaakt door het aantal dodelijke ongelukken en het aantal mensen dat er overlijdt aan een hersenbloeding. Ca. 80% van de orgaandonoren zijn mensen die gestorven zijn aan één van deze twee doodsoorzaken. In twee landen die recent het beslissingssysteem veranderd hebben, Zweden (in 1996) en Italië (in 1999), heeft deze verandering blijkbaar geen effect gehad op het aantal donoren. In deze twee landen is het systeem zoals wij het nu ook in Nederland hebben veranderd in het zogenaamde geen-bezwaar-systeem. In Zweden bleef dat aantal constant. In Italië was al sprake van een gestage toename van het aantal orgaandonoren. Hierop heeft de systeemwijziging kennelijk geen invloed gehad. Conclusie. De overheid doet zoveel mogelijk zijn best om mensen donoren te laten worden door middel van reclamecampagnes, websites, voorlichtingen etc. Het is moeilijk om mensen te overtuigen om donor te laten worden, maar toch moet de overheid blijven proberen de mensen te stimuleren. Donoren zijn namelijk heel hard nodig! Bronvermelding. http://www.minvws.nl/dossiers/orgaandonatie/feiten-en-cijfers/ www.nrchandelsblad.nl
www.dagbladdelimburger.nl
www.nierstichting.nl
www.donorvoorlichting.nl