Greenpeace

INHOUDSOPGAVE

INLEIDING
1. WAT IS GREENPEACE
2. HOE IS GREENPEACE ONTSTAAN
3. EEN STUKJE GESCHIEDENIS VAN GREENPEACE
4. GREENPEACE NU EN IN DE TOEKOMST
VERGADEREN EN LOBBYEN
5. WAAROM IS ACTIE NODIG
BEDREIGDE DIEREN
VERVUILING EN GIFTIGE STOFFEN
INDUSTRIEEL AFVAL
WATER
BROEIKAS EN LUCHTVERVUILING
ATOOMBOMMEN EN KERNENERGIE
6. DE VLOOT VAN GREENPEACE
7. GREENPEACE NEDERLAND
8. KUNNEN WIJ GREENPEACE HELPEN?
9. BRONVERMELDING


Inleiding

Waarom heb ik Greenpeace als onderwerp gekozen. Ik heb veel van Greenpeace gehoord en ik wilde meer weten wat ze nu eigenlijk doen en hoe ik misschien daarbij kan helpen.

1. Wat is Greenpeace
Greenpeace is een internationale milieuorganisatie die zich door middel van geweldloze acties voor een gezond milieu inzet.

2. Hoe is Greenpeace ontstaan
Greenpeace werd in 1970 door Canadezen opgericht toen zij wilden demonstreren tegen Amerikaanse ondergrondse atoomproeven op het eiland Amchitka bij Alaska. Hun plan: zelf naar Amchitka varen. Ze huurden een oude vissersboot, de Phyllis Cormack, en doopten het schip 'Greenpeace': 'Groene Vrede'. De actie werd een succes, vooral door de vele berichten in de Amerikaanse kranten staakte Washington de proeven en Amchitka werd een vogelreservaat. Zij besloten toen samen op te komen voor milieu problemen in de wereld. Zo is, meer dan dertig jaar geleden, Greenpeace begonnen.

3. Een stukje geschiedenis van Greenpeace

1971: Groene Vrede
In 1971 wilde Amerika een atoombom laten ontploffen op Amchitka om te kijken of de bom werkte. Zo'n ontploffing maakt alles in dat gebied kapot: planten, dieren en al het leven in de zee. Een groepje Canadezen en Amerikanen wilde die ontploffing tegenhouden. Op 15 september 1971 voeren ze van Canada naar Amchitka. Het was een mengelmoes van 'zeelieden': een timmerman, een ingenieur, een paar wetenschappers en studenten, een fotograaf en wat journalisten. Ze kwamen nooit aan bij Amchitka. Maar de reis was een succes! Want hun actie voor het milieu en tegen wapens kwam over de hele wereld op de radio, televisie en in de kranten. 1972: De Amerikanen stoppen met hun atoomproeven op het eiland Amchitka bij Alaska.
En het eilandje? Dat is nu een beschermd gebied voor vogels.


1972/1973:
In 1972 en 1973 verzette Greenpeace zich opnieuw tegen atoomproeven, dit keer tegen de Fransen. Frankrijk gebruikte het eiland Moruroa in de Stille Oceaan voor de proeven.

Vanaf 1975: Zeehondenbaby's
Vanaf 1975 voerde Greenpeace actie tegen walvisjagers uit Noorwegen, Spanje, Rusland, IJsland en Japan. En tegen het afslachten van zeehondenbaby's voor bont, op de ijsvelden van Newfoundland (Canada). De Greenpeacers bespoten de pels van de jonge zeehondjes met een onschuldige kleurstof. Zo werd de vacht voor de jagers waardeloos. Later ging Greenpeace zich ook met andere onderwerpen bezighouden, zoals de bossen, schone energie en giftige stoffen.

1982
De Internationale Walvisvaart Commissie besloot dat er vanaf 1986 vijf jaar lang niet op walvissen voor commerciële doeleinden gejaagd mocht worden. Dit 'verbod' bestond in 2000 nog steeds! En de meeste landen houden zich eraan.
1983
De Europese Gemeenschap besluit dat er geen huiden van jonge zeehondjes meer mogen worden ingevoerd. In 1989 verlengt de Europese Gemeenschap dit verbod definitief.

1988
De Nederlandse regering besluit dat er na 1990 geen Nederlands afval meer op zee mag worden verbrand.

1991
Van 1987 tot 1992 heeft Greenpeace een eigen basiskamp op de zuidpool (Antarctica). Greenpeace voert actie voor de bescherming van het gebied en is aanwezig bij belangrijke vergaderingen over de toekomst van Antarctica. In 1991 wordt besloten dat er op Antarctica de eerste vijftig jaar niet naar delfstoffen als olie mag worden gezocht. En daarmee blijft de zuidpool voor lange tijd beschermd!

1992

De Verenigde Naties beslissen dat de hele wereld vanaf 1993 moet ophouden met het vissen met drijfnetten op volle zee. De Europese Unie neemt dit verbod in 1998 over. Zij beslist dat vanaf 2002 ook in Europese wateren niet meer met drijfnetten gevist mag worden.

1995
De landen rond de Noordzee verklaren dat ze het lozen van schadelijke stoffen in zee willen verminderen.

1996
Alle landen in Europa beloven zich aan de afspraak van de Basel-ban te houden. In deze afspraak staat dat het verboden is voor rijke landen om hun gevaarlijk afval naar arme landen te brengen. De Europese landen moeten het afval in hun eigen land opruimen.

1997
De kerncentrale Dodewaard, 1van de 2 kerncentrales in Nederland, wordt gesloten.

1999
Op Nederlandse huizen worden betaalbare zonnepanelen geïnstalleerd dankzij het Solaris-project van Greenpeace.

1999
De Europese ministers van milieu besluiten dat giftige weekmakers - dat zijn stoffen die het speelgoed zacht maken - in sabbel-kinderspeelgoed van zacht PVC verboden zijn.

2001
Grote delen van het Canadese Great Bear Rainforest, het grootste gematigd regenwoud op aarde, worden beschermd en in andere delen wordt de kap opgeschort.

2002

Het ministerie van Volksgezondheid, Welzijn en Sport verbiedt via de warenwet de verkoop van zacht PVC-speelgoed voor jonge kinderen.

4. Greenpeace nu en in de toekomst

Vergaderen en lobbyen
De acties zijn het meest opvallende deel van het Greenpeace-werk. Maar ze doen meer. Overal ter wereld vergaderen ministers en andere belangrijke mensen van allerlei landen over ernstige problemen. Soms maken ze regels om het milieu te beschermen. Greenpeace wordt dan uitgenodigd om hierover mee te praten. Ook bezoeken mensen van Greenpeace wel eens een minister om te vertellen wat zij vinden. Ze proberen hem of haar te overtuigen van hun ideeën. Dat overhalen, het overtuigen van mensen, heet lobbyen. Daar komt geen rubberboot aan te pas, maar het is wel belangrijk werk.

Onderzoek
Er zijn ook Greenpeacers die wetenschappelijk onderzoek doen. Ze nemen proeven bij grote fabrieken of op andere plekken om te kijken of het water, de bodem en de lucht daar vervuild zijn. In Exeter, in Engeland, heeft Greenpeace een laboratorium. Daar doen ze onderzoek met allerlei apparaten en microscopen.

5. Waarom is actie nodig

Bedreigde dieren
Veel dieren worden met uitsterven bedreigd. Als er geen actie wordt gevoerd dan zullen een groot aantal soorten in de toekomst niet meer op aarde voorkomen.
Door alle acties van Greenpeace vonden een heleboel landen dat het zo niet verder kon.
In 1975 richten ze met elkaar CITES op. Cites is een Engelse afkorting en is een afspraak tussen veel landen over de internationale handel in bedreigde wilde dieren en planten. Regeringsleiders van meer dan 100 landen hebben hun handtekening onder deze afspraken gezet. Er is een lijst gemaakt met dieren en planten die bescherming nodig hebben zoals panda’s, zeeschildpad, walvissen, olifanten, sommige apen maar ook sommige planten als cactussen en orchideeën. Eens in de zoveel jaar praten ze met elkaar om te kijken of de lijst moet worden uitgebreid. Sommige landen proberen dan ook weer onder de afspraken uit te komen (zoals Noorwegen die weer op walvissen wil jagen). Het is natuurlijk wel belangrijk dat er goed gelet wordt dat er toch niet door bijvoorbeeld stropers op de beschermde dieren wordt gejaagd.

Vervuiling en giftige stoffen
Huishoudelijk afval

Het afval dat wij thuis in de afvalemmer gooien, is huishoudelijk afval. Veel mensen in Nederland scheiden hun huishoudelijk afval: het GFT-afval ( groente, fruit en tuinafval) gaat in de ene bak, de rest gaat in de andere bak. Van het GFT-afval wordt compost gemaakt, dat gebruikt wordt als mest. Het andere afval ook wel restafval genoemd, is een heel ander verhaal: dat gaat naar grote, speciale ovens, die de rommel verbranden. Dat lijkt een goede oplossing. Maar de rook die uit de schoorstenen komt, is nogal schadelijk want er zitten giftige stoffen in. In de melk van de koeien die in de buurt van zulke ovens grazen, zitten soms giftige stoffen, die de beesten door het eten van het gras binnen krijgen. Dat komt doordat de rook in de lucht weer op de grond terechtkomt. Toch niet zo fijn als je bedenkt dat wij melk van de koeien drinken.

Industrieel afval
Fabrieken over de hele wereld maken producten als speelgoed, medicijnen, autobanden enz. Daarbij houden zij veel afval over waar vaak giftige stoffen in zitten. Als er veel giftige stoffen in zitten noemen wij dat gevaarlijk afval. Fabrieken weten niet altijd waar zij met hun afval naar toe moeten. Verbranden is erg duur en recyclen kan niet altijd. Daarom gebeurt het vaak dat het met een boot naar een derde wereld land wordt gebracht. Zij kunnen het geld goed gebruiken alleen kunnen zij het afval ook niet kwijt en wordt het gewoon op een vuilnisbelt gegooid of opgeslagen in een loods en wordt er niet meer naar omgekeken. Daardoor komen de gevaarlijke stoffen in het grondwater terecht en dat is gevaarlijk voor mens, dier en plant.

Water
Niet alleen jacht, handel en visserij maken het veel dieren moeilijk. Ook de vervuiling van water en de aarde is niet best voor de dieren. Bijvoorbeeld een tanker met olie die een ongeluk kreeg en duizenden liters olie vervuilde de zee. Daardoor worden zeevogels en zeedieren erg ziek. Zeehonden bijvoorbeeld hebben veel last van de vervuiling van het water. Bovendien komen er steeds meer toeristen en schepen die het rustige leven van de zeehonden op de zandbanken van de Waddenzee of op de ijsvlakten van Antarctica verstoren. En dat terwijl rust voor een zeehond heel belangrijk is! Het voedsel dat de zeehond eet is vaak vergiftigd door allerlei viezigheid die in de zee is terechtgekomen. Zeehonden staan hoog in de voedselketen. Ze eten grotere vissen, die zelf kleinere visjes hebben gegeten, die op hun beurt weer leven van de allerkleinste water en zee diertjes (plankton). Alle water dieren hebben last van vervuiling, maar de schade is het ergst voor de grote dieren. Al het gif dat in de vissen zit, komt terecht in de vetlaag van de zeehond. Daardoor zijn zeehonden de laatste jaren veel ziek en krijgen ze minder vaak jongen.

Broeikas en luchtvervuiling
Niet alleen vervuiling van water is belangrijk ook de vervuiling van de lucht.

De atmosfeer heeft een probleem, dat is het broeikasprobleem. De atmosfeer werkt net als een broeikas uit de tuin, waarin bloemen en groenten groeien: in een broeikas gaat de warmte die van buitenaf de kas in komt niet verloren. Daardoor kunnen de planten in de kas goed groeien. De zonnewarmte die door de atmosfeer dringt en op de bodem terechtkomt, wordt door de aarde teruggekaatst. En de atmosfeer houdt die teruggekaatst. En de atmosfeer houdt die teruggekaatste warmte vast. Net als een broeikas. Vandaar dat we spreken van het broeikaseffect. Dat een broeikas warmte kan vasthouden is nog wel te begrijpen. Hoe kan de atmosfeer de warmte van de aarde vasthouden? In de atmosfeer zitten allerlei stoffen die goed warmte kunnen vasthouden. Dat zijn dus belangrijke stoffen. Ze zorgen ervoor dat de temperatuur op aarde, de broeikas waarin we met z`n allen wonen mooi en gelijkmatig blijft. Dat betekent niet dat het overal altijd precies even warm is, maar wel dat het elke lente ongeveer even warm is als de vorige lente. Natuurlijk heb je wel eens een heel strenge winter of een snikhete zomer, maar meestal blijft het klimaat ongeveer het zelfde. In de natuur is het dus allemaal prachtig geregeld. Het is niet verstandig dat olie, kolen en gas worden verbrand. Thuis in kachel, in fabrieken en in elektriciteitcentrale, maar ook auto’s en vliegtuigen verbranden tijdens het rijden of vliegen brandstof, die van olie is gemaakt. In de uitlaatgassen en in de rook die uit de schoorstenen van de fabrieken en huizen komt, zit namelijk kooldioxide. Dat er kooldioxide in de lucht zit, is heel normaal. Het is een van de stoffen in de atmosfeer die goed warmte kunnen vast houden. Maar door te veel kooldioxide wordt de laag die de warmte van de aarde vasthoudt, steeds dikker, het wordt alsmaar warmer op aarde. Is het nou zo erg als het warmer wordt op aarde? Door de stijging van de temperatuur verandert het klimaat. In sommige gebieden op aarde valt veel of bijna geen regen meer, in andere gebieden valt juist veel meer regen. In de droge gebieden groeit het graan slechter en is de kans op bosbranden veel groter. Gebieden waar veel meer regent, kunnen overstromen. Over de hele wereld kunnen stormen voorkomen die heel veel schade aanrichten. En stukken ijs van bijvoorbeeld de noordpool gaan smelten. Waar blijven dan de dieren die op dat ijs wonen? En denk ook eens aan de mensen. Als er meer ijs gaat smelten, stijgt het water in de zee. We moeten dan in Nederland de dijken verhogen. Anders zal het zeewater grote stukken van ons land overstromen. Het zelfde geldt voor allerlei eilandjes (in de Grote Oceaan bijvoorbeeld) en landen zoals India en Bangladesh overal op wereld. Miljoen mensen zouden dam moeten vluchten als dat niet lukt, zoude ze kunnen verdrinken.

Atoombommen en kernenergie
Alles op aarde (hout, ijzer, plastic maar ook de cellen van je lichaam) is opgebouwd uit piepkleine deeltjes. Die deeltjes heten atomen. Atomen zelf bestaan uit nog weer kleinere deeltjes. Een atoom heeft een kern. In de atoomkern zitten protonen en neutronen, die muur vast aan elkaar aan elkaar zitten. De atoomkernen van de metalen plutonium en uranium zenden stralen uit, radioactieve stralen. Deze stralen zijn gevaarlijk. Alles dat er te lang aan wordt bloot gesteld of te veel, gaat dood of wordt erg ziek: planten, dieren en ook mensen. Ook duurt het heel lang voordat de straling niet meer schadelijk is. Atoombommen worden gemaakt van plutonium en uranium. Maar ook in kerncentrales wordt dit metaal gebruikt om energie op te wekken. Als er een ongeluk in de kerncentrale gebeurt of een atoombom wordt gegooid zal alles dat er in de buurt is dood of erg ziek worden. Het gevaarlijke van deze straling is dat je het niet kunt zien, voelen of ruiken. Omdat het zo gevaarlijk is voert Greenpeace actie tegen het gebruik van plutonium en uranium. In Rusland is een keer een heel ernstig ongeluk gebeurd met een kerncentrale waarbij heel veel mensen zijn omgekomen. Ook in Nederland hadden wij daar last van omdat via de regen de schadelijke deeltjes in Nederland terechtkwamen. Er mocht toen bijvoorbeeld geen groente uit de tuin gegeten worden en de koeien moesten naar binnen.


6. De vloot van Greenpeace

Voor het voeren van acties op zee heeft Greenpeace de beschikking over een groot aantal schepen. Deze schepen bij elkaar worden ook wel de groene vloot genoemd.

In 1971 voerde Greenpeace voor het eerst actie met een oude vissersboot, ze doopten het schip de Greenpeace. Sinds die tijd zijn er veel boten bij gekomen.

Sirius: De Sirius is één van de bekendste boten van Greenpeace en is inmiddels al 45 jaar oud. De boot is heel veel gebruikt bij het actie voeren tegen de Noorse zeehondenjaar en de vervuiling van de Middellandse Zee. Omdat het schip zo oud is wordt het nu niet zo veel meer gebruikt en ligt het in de haven. Soms kun je er heen om eens rond te kijken. Als klas kun je de Sirius bezoeken en dan alles leren over Greenpeace. Misschien een goed idee om een keer met de klas te doen. Informatie hiervoor kun je aanvragen bij Greenpeace op tel. 0800 4223344.

Rainbow Warrior: dit beroemde Greenpeace schip demonstreerde tegen de atoomproeven van Frankrijk. In 1985 blies de Franse geheime dienst de Rainbow Warrior op zodat ze niet meer konden protesteren tegen de Franse proeven. De Rainbow Warrior die zonk hierbij. Er kwam een Rainbow Warrior II. Dit nieuwe schip heeft in de zomer van 1995 gedemonstreerd tegen de Franse kernproeven in de Stille Zuidzee.

Vega: het protest van de zeilboot Vega tegen in Franse kernproeven in 1972 en 1973 werd over de hele wereld bekend. Later werd deze boot op andere acties ingezet bij Australië en langs de Amerikaanse en Canadese kust.

Moby Dick: Greenpeace kocht de Moby Dick in 1986 om te protesteren tegen de Noorse walvisvangst. Later hielp het schip ook bij acties op de Noordzee voor de dolfijnen. Ook heeft het schip in Amerika op de meren gevaren om de mensen te waarschuwen voor de gevaren van chloor.

Gondwana: Vanaf 1988 bracht de Gonddwana Greenpeacers van en naar de Zuidpool. Op de Zuidpool hielden de Greenpeacers alles in de gaten. De Zuidpool is nog schoon en dat moest zo blijven. Toen in 1991 er niet meer naar olie, gas en andere delfstoffen gezocht mocht worden heeft Greenpeace het kamp op de Zuidpool opgebroken en het schip verkocht.

MV Greenpeace: dit schip bracht in 1986 en 1987 de Greenpeacers naar de Zuidpool tot de Gondwana het overnam. Daarna werd het schip over de hele wereld bij verschillende acties ingezet.

Artic Sunrise: In 1995 schaftten Greenpeace dit schip aan. In 1996 en 1997 ging Greenpeace met dit schip naar de Zuid- en de Noordpool om daar de gevolgen van de klimaatveranderingen te onderzoeken. Ook werd het schip ingezet in 1997 om de vissers in de Tasmanzee bij Australië in de gaten te houden die op bedreigde tonijn visten.


Solo/Waker: Met de Solo voerde Greenpeace actie tegen de vervuiling op de Noordzee. Ook werd het schip naar Nova Zembla gestuurd omdat de russen dat atoomafval hadden gedumpt. Tegenwoordig heet het schip Waker en wordt het door de kustwacht gebruikt om de Noordzee te beschermen tegen milieurampen.

Beluga: is het kleinste schip en wordt vooral gebruikt om te varen op rivieren. De Beluga heeft vooral actie gevoerd op de Duitse rivieren de Elbe en de Rijn maar ook in Amerika.

Rubberboten: de rubberboten zijn erg belangrijk voor Greenpeace. Ze zijn klein, snel en behendig. De RI 28, de grootste rubberboot, wordt vaak gebruikt om te filmen tijdens akties.

Extra: Soms als er onverwachts extra hulp nodig is dat huurt Greenpeace een schip om actie te voeren.

7. Greenpeace Nederland

Milieuproblemen komen overal op de wereld voor. Daarom kwamen er in de loop van de tijd in verschillende landen Greenpeace-kantoren bij. In Nederland bestaat Greenpeace sinds de zomer van 1978. Er was toen nog geen echt kantoor. De mensen die Greenpeace een goede organisatie vonden, vormden samen een steuncomité. Dat comité wilde later ook voorlichting gaan geven. Daarom besloten ze een blad te maken, waarin geïnteresseerde mensen konden lezen waarmee Greenpeace bezig was. In 1979 werd dat blad omgedoopt tot 'Greenpeace'. Greenpeace huurde toen een kantoor in Amsterdam. Op 3 januari 1979 werd Stichting Greenpeace Nederland officieel opgericht.

8. Kunnen wij Greenpeace helpen?

Ook wij kunnen Greenpeace helpen met het beschermen van het milieu. Hoe, eigenlijk gewoon door hele gewone dingen:
1. Ramen dicht, verwarming lager, dikke trui aan.
2. Lampen uit op kamers waar niemand is. Gebruik spaarlampen.
3. Kraan dicht tijdens het tandenpoetsen.
4. Schoonmaakmiddelen zonder chloor gebruiken.
5. Afval scheiden en doe je groente-, fruit en tuinafval in de GFT-bak en koop geen blikjes.
6. Chemisch afval in de chemokar zoals make-up en verfresten.

7. Koop geen producten van buitenlandse dierensoorten.
8. Koop gerecycled papier en wees zuinig met dat papier.
9. Houd de deur van de koelkast en de vriezer dicht.
10. Radio en TV uit als je toch niet luistert of kijkt.
11. Gooi geen afval op straat (het duurt bijna 100 jaar voordat bv. een patatbakje verteerd is).
12. Je kunt ook zelf een greenteam beginnen.
Een Greenteam is een groep van 5 kinderen van 10 jaar of ouder die samen actie voeren in de wijk of op school voor Greenpeace bv voor het plaatsen van afvalbakken en het gebruik van gerecycled papier op school.

Ook kun je meehelpen de oerbossen te redden door mee te doen met Kids for Forests!
In zeven oerbossen, verspreid over de hele wereld, leven veel verschillende soorten planten en dieren. Bijvoorbeeld de Siberische tijger, de jaguar, de orang-oetan, de Afrikaanse bosolifant, de wolf, en de grizzlybeer. Ze hebben één ding met elkaar gemeen: hun leefgebieden worden steeds verder verwoest.
Kozijnen en papier
De grote oerbosgebieden worden vernietigd omdat landen als Amerika, Canada, Japan en een heleboel Europese landen zoveel hout en papier gebruiken. Daar verkopen de grote houtkapbedrijven alle waardevolle bomen die ze omzagen. Bomen van honderd jaar oud eindigen bijvoorbeeld als timmerhout en raamkozijnen. Of ze worden fijngemalen om er papier van te maken. Maar het oerbos verdwijnt zo. En blijft er dus steeds minder ruimte over voor de dieren, planten en mensen die erin leven. Greenpeace probeert hier actie tegen te voeren en jongeren kunnen hierbij helpen door zich aan te sluiten bij Kids for Forrest. Kinderen van heel de wereld kunnen hier aan deelnemen. Bij Greenpeace kun je hiervoor een actiepakket aanvragen.


9. Bronvermelding

www.greenpeace.org
www.greenpeace.nl

Spreekbeurtpakket Greenpeace Nederland