Fundamentalisme en moslimterrorisme

Beoordeling 6.8
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 6e klas aso | 5047 woorden
  • 28 april 2004
  • 94 keer beoordeeld
Cijfer 6.8
94 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak
Islamitisch fundamentalisme, - terrorisme en Al-Qaida

“Zoals een orkaan over een continent raast, zo verplaatst zich moslimfundamentalisme en moslimterrorisme over N. Afrika, 't Midden Oosten naar Z.O. Azië en dicteren Islamieten volgens de Koran de wet in landen als Soedan, Iran en Afghanistan. Zijn zulke uitingen van fanatisme, moordzucht en onderdrukking het gevolg van het charisma van een enkele leider of ligt hieraan de structuur van De Koran en navenant van de Islam als godsdienst ten grondslag?” (De Tijd, 10/03/2004)

Dit stukje tekst las ik onlangs in de krant. Het deed me meteen denken aan de aanslagen van 11 september, aan argwaan die westerlingen voelen als ze een moslim op straat tegenkomen, aan de strijd van Bush tegen Al-Qaida,… Ik moet eerlijk toegeven; als ik aan de islam denk, is het eerste wat in me opkomt geweld, onderdrukking en terroristische aanslagen. Ik ben dus op onderzoek uitgegaan. Waarom linken we de laatste een wereldgodsdienst, de islam, meteen aan deze verschrikkelijke onderwerpen en gebeurtenissen? Roept de islam werkelijk op tot zulke daden?

Ik heb een zo objectief mogelijk beeld proberen te schetsen van de islam, de (zeer beknopte) inhoud en boodschap van de Koran, extremistische aanslagen, enz. In de christelijke- en persoonlijke visie, heb ik mijn eigen mening gegeven over de gegeven feiten.

2.1 De term ‘fundamentalisme’

In het begin van de 20e eeuw verschenen in de USA een serie boekjes met als titel “The Fundamentals”, waarin leidende Amerikaanse christenen beschreven wat de fundamentele waarheden zijn in het christelijk geloof. Zij deden dit in confrontatie met de toen oprukkende vrijzinnigheid, een theologische stroming die zijn fundament heeft in het denken van de Verlichting. De mensen die zich herkenden in deze geschriften – zeg maar de orthodoxe christenen – noemde men al snel ‘fundamentalisten’, en de stroming ‘fundamentalisme’. Dit was een onjuiste aanduiding, want de uitgang -isme duidt op een met fanatieke ijver en met gebruik van alle voorhanden zijnde middelen uitdragen van het eigen gelijk. De Amerikaanse christenen die tot deze stroming gerekend werden, waren niets anders dan gewone christenen die op strijdbare wijze hun geloof verdedigden tegen de vaak onfaire aanvallen. De term is dus niet ontleend aan de islam of gebeurtenissen die met de islam te maken hebben. Vele mensen zouden dit echter wel denken. Maar ze stamt af van onze eigen godsdienst en dankt zijn naam aan christenen die hun rechten verdedigden, waar op zich niet mis mee is. Ironisch is dat George W. Bush, de huidige president van de Verenigde Staten die het fundamentalisme met man en macht wil bestrijden, zelf tot deze geloofsstrekking behoort.
Maar pas eind jaren zestig is deze term echt ingeburgerd. Dat komt voornamelijk doordat de westerse media van ‘islamitisch fundamentalisme’ ging spreken. Men bracht de term in verband met gebeurtenissen in de islamitische wereld: de revolutie in Iran (1978/79), de bezetting van de moskee in Mekka (1979),… Ook de beweging die zich verzet tegen de bezetting door Israël van de Jordaanoever en de Gazastrook, Hamas, kreeg als stempel fundamentalistisch te zijn.
Als gevolg van deze redelijk gewelddadige gebeurtenissen, kreeg de term een sterk negatieve betekenis en bijklank. In de media wordt dit islamitisch fundamentalisme bijna uitsluitend in verband gebracht met gewelddadigheid, oorlog, extremisme, geloofsijver en onderdrukking. Vreedzame en meer geleidelijk verlopende ontwikkelingen vinden daardoor vaak hun weg niet naar ons en dat maakt een zorgvuldige en eerder objectieve analyse zeer moeilijk. De gebeurtenissen die ons doorgaans bereiken, vormen echter maar een betrekkelijk gering onderdeel van wat zich afspeelt.

Ik heb de term ‘fundamentalisme’ ook opgezocht in een woordenboek om toch een zo objectief mogelijke benadering te kunnen geven:
“Fundamentalisme is het handelen vanuit een geheel van normen en waarden waarbij er geen ruimte voor wijziging van die normen en waarden is. Omdat fundamentalisten niet genegen zijn om ruimte te bieden aan anderen, hebben ze een slechte reputatie. Fundamentalisme kan dan overgaan tot defensieve terugtrekking in het eigen bastion, of tot agressie en geweld, hetzij verbaal, hetzij fysiek. Een bijzonder vergaande vorm van agressief fundamentalisme kan resulteren in terrorisme.
Fundamentalisme wordt vooral geassocieerd met religie, maar omvat ook de stammenstrijd zoals die voorkomt binnen wetenschap, de politiek, de esoterie en andere overtuigingen van waarheid.
Een fundamentalistische gemeenschap bestaat uit die groep die hun normen en waarden deelt, die gebaseerd zijn op een vaste interpretatie van het boek of de boeken en/of tradities en overleveringen die voor de gelovigen of aanhangers als zeer of ultiem gezaghebbend gelden. Voor met name religieuze fundamentalisten is de interpretatie hierbij van groot belang. Van hieruit wordt invulling gegeven aan onder meer de begrippen waarheid-onwaarheid, goed-kwaad en/of gelovig-ongelovig. Tegenover het religieus fundamentalisme staan gelovigen die niet het boek, maar de gemeenschap of de beleving centraal stellen in hun geloof.
Wetenschap en geloof zijn twee systemen die vaak haaks op elkaar staan.
Politiek en geloof staan vaak op gespannen voet; zijn we allemaal gelijk volgens de wet en zo ja, heeft dan de wet van het land of de wet van god het primaat? Wat betekent dat dan voor hen die het geloof niet delen?”
In deze verklaring wordt fundamentalisme al direct gelinkt met godsdienst of religie, het te nauw interpreteren van de geschriften en zo zich ofwel terugtrekken, ofwel agressie en geweld veroorzaken, in sommige gevallen zelfs terrorisme.

‘De Dikke van Dale’ neemt ook een ‘aanvallende’ houding aan tegen de religies bij zijn uitleg over het fundamentalisme:
“fundamentalisme, o., orthodoxe, anti-liberale kerkelijke richting met een anti-intellectuele inslag; ook m.betr.t. politieke standpunten en opvattingen.”
Hier wordt zelfs meteen gesproken van anti-intellectuele inslag, wat zeker zeer negatief overkomt.

2.2 De islam: een beknopt overzicht

2.2.1 Stichting
De islam is een eenvoudig geloof, met duidelijk omlijnde hoofdprincipes. Zij zijn gemakkelijk te begrijpen, maar laten vele interpretaties toe. Wellicht daarom is de islam zo succesvol. Het is het geloof in één God: Allah. De stichter is Mohammed, zoon van een koopman en de profeet die Gods bevelen openbaarde in de Koran. Hij beschouwde zich als laatste van de profeten, na Mozes en Jezus.

Mohammed is in 570 geboren in Mekka, toen een stad op de karavaanweg van de Indische Oceaan naar de Middellandse Zee. Mohammed werd op jonge leeftijd wees en verdiende zijn brood als kameeldrijver of karavaanleider.
Tijdens zij reizen kwam hij in aanraking met de joodse en christelijke godsdienst en verwierp hij het veelgodendom van zijn landgenoten.
Hij trok zich dikwijls in de bergen terug en daar kreeg hij een visioen waarin de engel Gabriel verscheen, die hem vertelde dat God hem riep om op te treden als zijn gezant. Mohammend was veertig jaar toen hij begon te prediken en legde altijd de nadruk dat hij niet goddelijk was, maar alleen een uitverkoren boodschapper.
Hij riep iedereen letterlijk op tot ‘islam’ (de overgave aan de wil van Allah). Hij kon Mekka niet overtuigen, want men dat de heidense cultus bij de Ka’aba zou wegvallen en zo geen winst meer kon maken op de bedevaarders die er naartoe kwamen.
Mohammed bouwde zijn religie uit in Medina, een stad 450 kilometer ten noorden van Mekka. Daar stierf hij ook in 632.

De islam verspreidde zich, zoals het christendom, door militaire verovering en zendingsijver. De veroveringen werden onder meer vereenvoudigd door het feit dat de moslims joden en christenen toelieten de eigen godsdienstige praktijken voort te zetten. Zij werden in ruil wel schatplichtig. Heidenen daarentegen moesten zich bekeren of sterven.

2.2.2 Geschriften
Islam kent maar een boek, de Koran. Daar deze door de engel Gabriël letterlijk aan Mohammed is gedicteerd, is de tekst heilig en onveranderlijk en de taal waarin het boek geschreven is (het Arabisch) heilig.
De Koran bestaat uit lofzangen die door Mohammed in Medina en Mekka zijn opgeschreven. De verzen (soera's) staan in volgorde van lengte gerangschikt (met uitzondering van de eerste soera staan de langste vooraan en de kortste achteraan,). De Koran is (volgens westerse wetenschappers) overigens pas na Mohammed's dood voltooid. Het boek bevat veel elementen en personen uit de Joodse en de Christelijke bijbel. Mozes, Abraham, Isaak, de grote profeten, Maria, Jezus, ze hebben er een plaats gekregen.

2.2.3 De 5 pijlers
De islam heeft vijf pijlers of pilaren die elke moslim moet opvolgen:
1. Geloofsbelijdenis
2. Gebed
3. Armenbelasting
4. Vasten.
5. Bedevaart.

2.2.4 De leer
De leer is betrekkelijk simpel: Er is één God en Mohammed is de (eind)profeet. De aan Mohammed gedicteerde Koran bevat heel de openbaring en is een copie van het origineel dat bij God berust. De Koran moet dan ook heel letterlijk worden genomen en gelezen in de taal waarin deze gegeven is.
God dient nadrukkelijk eer te worden gebracht. Het rituele gebed is daarbij erg belangrijk.
De mens wordt beoordeeld op zijn goede en slechte daden. Er is een laatste oordeel en een opstanding van de doden.
De islam kent van origine geen scheiding tussen 'kerk en staat'. Mohammed was imâm én politiek leider tegelijk. Fundamentele moslims streven er naar de op de godsdienst georiënteerde staat (of beter de verloren gegane eenheid van godsdienst en staat) weer in te voeren en de Shariá, de op de Koran gebaseerde rechtspraak te herstellen.

2.3 Hoe komt met tot islamitisch fundamentalisme?

De term ‘islamitisch fundamentalisme’ brengt nog enkele andere bezwaren met zich mee: men legt het accent te veel op het terugkeren naar de vroegste islamitische gemeenschap en het strikt opvolgen van geloofsregels. Maar islamitisch fundamentalisme en een strikte geloofsovertuiging zijn eigenlijk twee totaal verschillende zaken, die iets met elkaar kunnen, maar niet noodzakelijk hoeven hebben.
Het is natuurlijk vanzelfsprekend dat de zienswijze van de islam verschilt met die van de westerse maatschappijen.

Vooraleerst wordt de islam steeds beschouwd als monoliet. Overal ter wereld neemt zij dus ongeveer dezelfde vorm aan en al zijn volgelingen onderwerpen zich aan dezelfde voorschriften. De islam is ook een totale levenswijze, alle handelingen van islamieten wordt in detail geregeld en beschreven in de geschriften. Wie deze niet naleeft, behoort niet meer tot de gemeenschap er staan eveneens ook zware sancties op het niet naleven van deze voorschriften. Dit is dus zeker anders dan het christendom, een godsdienst die door iedereen op een andere manier beleefd wordt.
Ook kent de islam geen scheiding van Kerk en Staat. Dus religieus en wereldlijk leiderschap vallen samen. Dit is anders dan bij ons, waar de paus het religieus leiderschap voert en het wereldlijk leiderschap aan andere bevoegdheden overlaat.
Er wordt verondersteld dat de islam in essentie onveranderlijk is. Omdat de boodschap zoals in de koran staat vermeld onaantastbaar is, staan de overtuigde moslims niet open voor vernieuwing of verandering.
Fundamentalisme is dan ook vooral een reactie op die verandering of vernieuwing. Ze ontstaat bij een conservatieve beweging van moslims die vaak wordt beschouwd als een welbepaalde scholastieke stroming binnen de islam zelf.

Het islamitische fundamentalisme is ontstaan nadat men in de islamitische landen de westerse staatsstructuur, met zijn individuele burgerrechten en wereldse wetgeving, wilde invoeren. Dit mislukte omdat het islamitische volk al eeuwenlang volgens een ander politiek concept leefden waarin Kerk en Staat samen vielen. Voor de islam is het idee van de nationale staat een kunstmatig begrip. Bij de invoering hiervan, kwam er natuurlijk reactie op omdat het systeem niet voldeed aan de voorschriften van de Koran. Deze reactie werd ‘fundamentalisme’ genoemd.

Hoe en in welke omvang islamitisch fundamentalisme zich voordoet, verschilt onderling sterk per situatie. Maar het gaat altijd om acties en organisaties van mensen die het niet eens zijn met de heersende maatschappelijke structuur en machtsverhoudingen.

2.4 De djihaad-leer

De letterlijke betekenis van "djihaad" is "inspanning" en dus niet “oorlog“ zoals vele westerlingen denken.

Sommige moslims onderscheiden twee vormen van djihaad:
de "kleine djihaad" die de gewapende strijd betekent, en de "grote djihaad" of de "geestelijke djihaad", de strijd die elke moslim moet voeren tegen zijn eigen driften.
Moderne moslims interpreteren djihaad doorgaans als een verdedigingsoorlog, die alleen geoorloofd is als een islamitisch gebied bedreigd wordt. In de periode van het westers kolonialisme werd de onafhankelijkheidsstrijd vaak als djihaad beschouwd.
Moslim-fundamentalisten (die een erg kleine minderheid uitmaken) beschouwen de djihaad nog steeds als middel ter verspreiding van de islam, maar ook ter bestrijding van het heersende regime indien dat de beginselen van de islam met de voeten treedt.

Wat wij dus onder ‘djihaad’ of ‘heilige oorlog’ verstaan, is zeer verschillend met wat de meeste moslims eronder verstaan. Voor hen betekend djihaad iets positiefs. Voor hen slaat dit begrip terug op het voorkomen en verhelpen van sociale, juridische en economische wantoestanden en misstanden, voorkomen en genezen van ziekten, milieubescherming, toegankelijk onderwijs, behoud van de geloofsgemeenschap en gewapende strijd tegen aanvallende mogendheden. Wij staren ons dikwijls blind op enkel het laatste; ‘de gewapende strijd tegen aanvallende mogendheden’. Terwijl dit eigenlijk maar een klein deeltje is van het begrip ‘djihaad’. Deze gewapende strijd is ook voor de meeste moslims niet van toepassing, enkel voor de fundamentalisten, die slechts een klein deeltje vormen van die hele gemeenschap.

Bruut geweld en terrorisme zijn in tegenstrijd met de strekking van de term djihaad in de Koran.

2.5 Terrorisme en de islam

In de loop van de twintigste eeuw werd het in het Midden-Oosten en in alle andere landen van de islamitische wereld overduidelijk dat er iets helemaal fout was gegaan. Vergeleken de christelijke wereld, was de islamitische wereld zwak er onderontwikkeld. De christelijke, westerse wereld drong zich aan de moslim op in elk aspect van zijn openbare leven, en erger nog, van zijn privé-leven.
De landen in het Midden-Oosten bleven arm, ook al streefden ze naar welvaart. In sommige landen was er ook veel sprake van corruptie, andere landen bouwden een ongezonde afhankelijkheid op van één grondstof: fossiele brandstoffen. En zelfs de ontginning ervan was hoofdzakelijk bedoeld voor het Westen.
Op politiek vlak, waren dictaturen alomtegenwoordig (bv. Saddam Hoessein)
Men heeft verscheidene oplossingen geprobeerd, maar geen enkele heeft het gewenste resultaat opgeleverd. Ze hebben hier en daar wel enige verlichting opgeleverd.

Men heeft verscheidene oplossingen geprobeerd, maar geen enkele heeft het gewenste resultaat opgeleverd. Ze hebben hier en daar wel enige verlichting opgeleverd.

Het werd steeds erger. Het was al erg genoeg dat de moslims zich arm en zwak voelden na eeuwenlang rijk en sterk te zijn geweest. De tweede helft van de twintigste eeuw bracht nog meer vernederingen met zich mee: ze zakten steeds verder weg in een langer wordende rij van succesvoller verwesterde landen, vooral dan Oost-Azië. Niet op kop lopen was al erg genoeg, achteraan strompelen nog veel erger. Volgens alle maatstaven die in de moderne wereld gelden - economische ontwikkeling, werkgelegenheid, analfabetisme, onderwijs, wetenschap, politieke vrijheid en respect voor de mensenrechten - is wat ooit een machtige beschaving was waarlijk diep gezonken.
Een normale reactie is om dan een zondebok te gaan zoeken. Er werden verschillende antwoorden erop gevonden. Het namelijk meestal gemakkelijker en altijd prettiger om de anderen de schuld te geven van je eigen tegenslag.
Lange tijd waren de Mongolen de favoriete schurken. De verwoesting van de moslimmacht en de islamitische cultuur was te danken aan hun invallen.
Ook de Turken werden als zondebok aangeduid. Zij hadden de islamieten eeuwenlang overheerst.
Maar de periode van Franse en Britse heerschappij in een groot deel van de Arabische wereld leverde een nog betere zondebok op: het westerse imperialisme. In het Midden-Oosten was er veel veranderd door invloed van de westerlingen: op politiek, economische en ,wat het ergst was, op cultureel vlak. Het islamitische verleden was verdrukt. Ook de Verenigde Staten werden beschuldigd, de opkomst en de invloed van deze grootmacht, betekende voor vele islamieten de ondergang van hun macht.
De westerse wereld bleef gewoon doorgaan, de heet wrok en woede van de islamieten, vooral de fundamentalisten, werd groter.
Nieuwe afscheidingsbewegingen van de islam kwamen tot stand. Deze waren gekeerd tegen de westerse maatschappij, die volgens hen ervoor gezorgd had voor hun ondergang. Ook de Amerikanen waren, volgens hen, zich te dikwijls komen moeien in het Midden-Oosten voor de ontginning van fossiele brandstoffen. Maar de belangrijkste reden was de steun de Verenigde Staten aan Israel en de joden, wat een doorn in het oog was van vele islamieten.

Gevolg? Terroristische aanslagen in het Westen en dan vooral in de Verenigde Staten met als hoogtepunt de aanslagen van 11 september 2001 op het World Trade Center in het centrum van New York. Maar ook de aanslagen in Madrid zijn waarschijnlijk het gevolg van moslimfundamentalistische groeperingen.

2.6 Al-Qaida

2.6.1 Profiel van een terroristennetwerk
Al-Qaida staat bekend als het Internationale Islamitische Front voor de Jihad tegen Joden en Kruisvaarders, de groep voor behoud van de Heilige Plaatsen, het islamitische leger voor de bevrijding van de Heiligdommen.

De organisatie is ontstaan in 1989 en is ruimschoots gefinancierd en stevig geleid door zijn ‘prins’, Osama Bin Laden. Dit losse netwerk bestaat uit diverse terroristenorganisaties, zoals de Egyptische al-Jihad en tientallen andere. Al-Qaida is een organisatiestructuur voor extremistische Arabische Afghanen en duizenden nieuwe strijders in ongeveer 55 landen. Ze breiden hun Jihad uit naar alle hoeken van de wereld. Het netwerk wordt in verband gebracht met allerlei terroristische activiteiten.
Al-Qaida is tegen alle naties en instituten die niet worden geleid op een manier die in overeenstemming is met de extremistische interpretatie van de islam. Al-Qaida is tegen de voortdurende aanwezigheid van het Amerikaanse leger in het Midden-Oosten, vooral op het Arabische schiereiland sinds de Golfoorlog.
Een doelstelling van het netwerk is om alle moslims te verenigen en een regering te vestigen die zich onderwerpt aan de kaliefen (voorschriften). Om dat te bereiken moeten alle moslimregeringen die onder invloed van het Westen leven, met geweld over worden geworpen. Uiteindelijk zullen de grenzen tussen de moslimstaten worden uitgewist en worden vervangen door een verenigde regering onderworpen aan de kaliefen.

2.6.2 De leiders

Osama Bin Laden
Osama Mohamed al Wahad werd in 1957 in Saoedie Arabië geboren als zoon van een rijke bouwmagnaat. Hij studeerde management en economie aan de Jeddah universiteit en kreeg daar onder meer les van de historische leider van de Hamas: Abdullah Azzam, een Palestijn van Jordanese afkomst. Ze speelden samen een belangrijke rol in de strijd tegen het Russische leger, toen dat eind jaren zeventig Afghanistan binnenviel. Het verzet tegen de communisten maakte hem uiteindelijk wereldberoemd.
Osama bin Laden is steenrijk geworden. Zijn vermogen wordt geschat op 350 miljoen euro.
In de jaren negentig werd Osama bin Laden steeds actiever op religieus gebied. Hij richtte een eigen islamitische organisatie op: Al Qaida (De Basis). Doel van deze militante groep is de eliminering van iedereen die zich tegen de islam keert: de Verenigde Staten, Europa, Israël en India. Al Qaida heeft vertakkingen over de hele wereld.
In een religieuze banvloek, riep hij iedereen op die daartoe in staat was, Amerikaanse doelen aan te vallen. Sinds de diverse aanslagen op westerse doelwitten (o.a. 11 september) staat bin Laden bovenaan de lijst van meest gezochte terroristen. Het is niet duidelijk waar hij zich bevindt. In zijn vaderland Saoedie Arabië kan hij niet meer terecht. Daarom zou hij zich schuilhouden in de bergen van Afghanistan. De fundamentalistische machthebbers van dat land, de Taliban, weigeren hem uit te leveren, ondanks de zware sancties die de Verenigde Staten en de Verenigde Naties uitvaardigden.

Nog andere leiders van Al-Qaida zijn: Abdoellah Ahmed Abdoellah (verscheen op 29/03/04 in het nieuws, men dacht dat men hem had gedood, achteraf bleek dit niet waar te zijn), Saif al-Adel, Mohammed Atef, Anas al-Liby, Omar Aboe Omar en nog enkele anderen. Van de meeste is niet veel geweten, ze zijn voortvluchtig of houden zich schuil.

2.6.3 Tactiek en slagkracht
De tactieken die de organisatie gebruikt, omvatten bomaanslagen, kapingen, ontvoeringen, moordaanslagen en zelfmoordacties. De groep is ook steeds actief op zoek naar wapens voor massavernietiging.

2.6.4 Doelwitten en aanslagen
29 december 1992
Ontploffing van een bom in een hotel in Jemen. Doelwit waren Amerikaanse troepen op doorreis naar Somalië, de soldaten hadden het hotel reeds verlaten.

26 februari 1993
Ontploffing van een grote bom in de kelder van het WTC, acht mensen werden gedood en meer dan duizenden waren gewond.

3 en 4 oktober 1993
Achttien Amerikaanse soldaten worden door terroristen gedood in de Somalische hoofdstad Mogadishu. Vermoedelijk was dit het werk van Al-Qaida.

26 juni 1995
Poging tot moord op de Eqyptische president Hosni Moebarak.

13 november 1995
Vijf Amerikanen en twee Indiërs komen om het leven door de ontploffing van een autobom in Saoedi-Arabië

25 juni 1996
Een enorme vrachtwagenbom ontploft, eveneens in Saoedi-Arabië, voor een flatgebouw van de Amerikaanse luchtmacht. 19 doden, meer dan 500 gewonden

7 augustus 1998
Twee grote bommen ontploffen voor de Amerikaanse ambassades in Nairobi en in Dar es Salaam. 234 mensen sterven, meer dan 5000 mensen zijn gewond.

5 oktober 2000
Door een bomaanslag in Jemen op de USS Cole, vallen 17 doden en 39 Amerikaanse soldaten raken gewond.

11 september 2001
Negentien terroristen kapen vier Amerikaanse verkeersvliegtuigen, die zij later verongelukken tegen de Twin Towers van het World Trade Center in New York, het Pentagon, en in Shanksville in Pennsylvania. Het dodental liep op tot bijna 7000, enkele duizenden anderen raakten gewond.

11 maart 2004
In hartje Madrid ontploffen op klaarlichte dag vier bommen. Drie ervan bevinden zich in treinen, die op het moment van de ontploffing het station binnenrijden. Aantal doden: ongeveer 200. Al-Qaida eiste ook deze aanslag op.

3. Christelijke visie

Oorlog en religie… Een groot contrast, dacht ik aanvankelijk. Maar blijkbaar liggen deze twee begrippen dichter bij elkaar dan ik vermoedde.

Aangezien Mohammed en dus de Koran, zich als het vervolg zag op de Joods-christelijke wereld, zou je dus denken dat Mohammed, deze toch wel zeer belangrijke waarden overgenomen heeft. En als je de Koran leest, dan is dit ook door hem overgenomen en wordt het ook door de Koran als een absolute misdaad gezien, als een moslim een onschuldige doodt. Het is dan triest om te zien dat fundamentalistische moslims blijkbaar het omgekeerde doen.
Toch zal elke christen moeten toegeven dat ons eigen geloof ook tot deze wandaden in staat is. In de Middeleeuwen hebben we zelf ketters vervolgd, veroordeeld en tenslotte vermoord. Toen was er ook geen andere interpretatie van onze bijbel toegelaten, protestanten die een andere visie hadden op hetzelfde geloof werden niet geaccepteerd in de gemeenschap.

Kardinaal Sodano, die een belangrijke functie bekleed binnen de Kerk, zei het volgende:
“Vandaag meer dan ooit mogen wij niet generaliseren inzake de islam. In zichzelf en van zichzelf is het een religie, die met achting wordt bezien door de katholieke Kerk. Moslims zijn gelovigen, aanbidders van de ene en enige God; zij beroepen zich op het geloof van Abraham; zij vereren Jezus als een profeet; zij eren Maria; zij verwachten de dag van het Laatste Oordeel van God. Ongetwijfeld is er ook een politiek gebruik van de Islam in de landen van de Arabische wereld, anders dan bij de Aziatische Islam of die van Afrika. Kortom, wat vaak onnauwkeurig 'Islamitisch fundamentalisme' wordt genoemd, kan zich als een gevaar aankondigen, maar is niet rechtstreeks afkomstig uit de godsdienst zelf.”
Hij wil via deze woorden duidelijk maken dat we juist nu de islam en haar volgelingen niet mogen afwijzen en veroordelen. Het is een religie die gerespecteerd wordt door de katholieke Kerk. Hij gaat zo ver dat hij beweert dat islamitisch fundamentalisme een verkeerde naam is, want het terrorisme dat hiermee gepaard gaat, is volgens hem niet afkomstig van hun godsdienst.

Ook de paus heeft zijn mening geuit tegen het opkomend moslimfundamentalisme:
“Paus waarschuwt
tegen schrikbeeld
godsdienstoorlog

VATICAANSTAD – Paus Johannes Paulus II heeft gisteren opgeroepen tot een interreligieuze dialoog en onderlinge tolerantie. Alleen op die manier kan tegenwicht worden geboden aan het „schrikbeeld van godsdienstoorlogen die zoveel periodes van de geschiedenis van de mensheid in bloed hebben gedrenkt.”
Dat schrijft de rooms-katholieke kerkleider in een boodschap ter gelegenheid van de 88e werelddag van de migrant en de vluchteling. Hij onderstreepte het belang van dialoog en tolerantie tussen meerderheids- en minderheidsgodsdiensten.
„Dat geldt net zo goed voor landen met een christelijke meerderheid als voor landen waar Joden, moslims, hindoes of boeddhisten in de meerderheid zijn”, zei de Japanse aartsbisschop Stephen Fumio Hamao bij de presentatie van de boodschap. Hamao is president van de pauselijke raad voor de migranten.
Mgr. Angelo Negrini, lid van dezelfde raad, riep in het bijzonder christenen en moslims op hun wederzijdse vooroordelen te overwinnen. Dialoog is volgens hem in deze tijd net zo onontkoombaar als confrontatie. „De immigratie heeft de islam bij ons gebracht met zijn moskeeën, zijn zeer hoge opvatting van God en al zijn rituelen. De islam daagt ons uit door de manier waarop hij het leven, het gebed en de samenleving ziet.””
De paus zet ons dus aan om open te staan voor andere godsdiensten en culturen, om geen vooroordelen te uiten. Ook al is het misschien moeilijk om, ook door de migratie, zo dicht bij een andere cultuur en godsdienst te leven, toch moeten we dien confrontatie aankunnen. Dit geldt voor de paus zowel voor de christenen als voor de islamieten.

We kunnen hieruit concluderen dat de interreligieuze dialoog voor de christenen een belangrijp thema is voor de bestrijding van het terrorisme en fundamentalisme.
De mondiale en nationale ontwikkelingen maken een dergelijke dialoog niet alleen zinvol maar, vanuit maatschappelijk oogpunt, ook echt nodig. De samenhang van onze huidige maatschappij is fragiel en verre van vanzelfsprekend. De gebeurtenissen van 11 september hebben de spanningen alleen maar groter gemaakt en aangescherpt.
Volgens vele christenen, is de oplossing een interreligieuze dialoog te voeren.
Voor vele moslims is het moeilijk te begrijpen wat onze religie de dag van vandaag voor ons betekent. Hun kennis hieromtrent is vaak erg vaag en ze houden er vaak onwerkelijke beelden op na, afkomstig uit de Koran en het verre verleden. Aan de andere kant roepen religieuze uitingen van moslims in het openbaar bij christenen veel vragen op. Van vragen zoals waarom gaan zoveel moslims naar Mekka, waarom bidden ze zoveel keer per dag en waar halen ze de moed vandaan om dat te volhouden? Tot, waarom draagt een vrouw een hoofddoek en wat is de positie van de vrouw in de islam eigenlijk? Van de vraag wat is de Sharia, tot de vraag of moslims de samenleving niet willen islamiseren. Deze en soortgelijke vragen moeten ruimte krijgen in een gesprek.
Tot de inhoud van eigen religieuze achtergrond behoren ook, wat inspireert en hoe wordt men geïnspireerd om te handelen. Hoe beleeft men de kernwaarden van het geloof? Wat zijn de gemeenschappelijke lijnen in de christelijke en Islamitische kernwaarden? Botsen ze met de wereldlijke waarden? In welke mate en hoe kan verzoening bereikt worden?
De interreligieuze dialoog is inderdaad een goede oplossing om de christelijke waarden met de islamitische waarden te vergelijken en te accepteren. Zo kunnen we misschien tot een soort van compromis komen tussen onze godsdiensten en levenswijzen, eerst op kleinere schaal en daarna op grotere.

4. Persoonlijke visie

De aanslagen die er de laatste jaren zijn gepleegd in de Verenigde Staten en Europa hebben me zeker niet koud gelaten, integendeel, ze hebben me eerder doen nadenken over de huidige verhoudingen in de wereld. En ik heb al meerdere keren nagedacht over wat er nu precies schort aan de wereld in al zijn aspecten. Natuurlijk blijf ik nog altijd met verschillende vragen zitten, vragen waar wellicht niemand een antwoord op kan geven. Waarom moet dit nu gebeuren? Maar door dit eindwerk gemaakt te hebben, blijken sommige zaken me nu wel duidelijker te zijn dan ervoor en kan ik over sommige standpunten ook al beter mijn persoonlijke mening geven.

We zullen eerst en voorla allemaal water bij onze wijn moeten doen, extremistisch denken en handelen leidt alleen maar tot miserie, dat is in de loop van de geschiedenis al dikwijls gebleken. Het zou, volgens mij, vooral interessant zijn als beide partijen, christenen en islamieten, meer open zouden staan voor andere culturen en geloofsovertuigingen.

Voor de islam betekent dit misschien zich wat meer aanpassen aan het Westen, als christenen moeten wij onze gewoonten en gebruiken ook aanpassen aan de tijdsgeest en de levenswijze die op dat moment van toepassing is. In het verleden (bv. Middeleeuwen) hebben we ons ook proberen te verzetten tegen nieuwe stromingen, alleen maar met nog meer ellende als gevolg. Ik denk dat islamieten gewoon nog een soort van ‘gulden middenweg’ zullen moeten vinden tussen het uitoefenen en navolgen van hun eigen geloof en het zich aanpassen aan nieuwe wereldlijke waarden.

Maar ik heb ook bezwaar tegen mensen die te veel veralgemenen. Het is niet dat als we op straat een moslim tegen het lijf lopen, dat die persoon dan ook een fundamentalist of een terrorist is. De aanslagen van de voorbije jaren werden slechts door een zeer kleine groepering van alle islamieten samen gepleegd. De grote meerderheid heeft helemaal deze bedoelingen niet om het Westen te terroriseren en naar zijn hand te zetten. Deze mensen houden er andere gewoonten en een ander geloof op na dan wij, maar daarom mogen we ze nog niet allemaal samen gaan veroordelen voor iets waarvan de meeste geen schuld treffen.

Ook de Verenigde Staten hebben op sommige vlakken in de loop van de twintigste eeuw fout gezeten. Vanaf de Koude Oorlog tot nu hebben ze zich komen moeien met allerlei zaken waarmee ze eigenlijk niks mee te maken hadden. De belangrijkste reden? Olie. Ik kan begrijpen dat de moslims het daar moeilijk mee hebben en zich willen verzetten hiertegen.

Ik vind ook dat het woord godsdienstoorlog hier soms gewoon ook eigenlijk niet van toepassing is. Soms is het gewoon een politieke of economische kwestie, die op zich niets met een geloofsovertuiging te maken heeft. En toch wordt er dan de stempel ‘godsdienstoorlog’ op geplakt, om verschrikkelijke daden die er al zijn gebeurd te rechtvaardigen. De situatie in Irak is inderdaad een kwestie van godsdienst, maar ik vind het verband tussen de olieontginning van de westerse landen in het Midden-Oosten met religie ver zoek..

5. Wat heb ik geleerd?

Het belangrijkste dat ik heb geleerd, is dat iedereen, ook ik, te veel alles veralgemeent. Het is niet omdat enkele islamitische bewegingen de Koran anders (en volgens mij verkeerd) interpreteren, dat elke moslim zo denkt.

De islam en de Koran bevatten zeker veel positieve aspecten, waarvan wij als christenen of als westerlingen nog veel van kunnen leren. En ik denk dus dat het godsdienstterrorisme een gevolg is van het verkeerd interpreteren van de geschriften.

Wat ik ook heb geleerd, is om de bronnen die beschikbaar zijn over mijn thema kritisch te benaderen en soms met een korreltje zout te nemen. De ene bron zegt wit, de andere zwart. Waar ik wel van schrok, is dat ik geen enkele fundamentalistische bron heb gevonden die geschreven waren door moslims maar ik kwam daarentegen dan wel fundamentalistische en extreme reacties tegen van christenen die de bijbel misschien wel te letterlijk interpreteren.

Ik weet nu in ieder geval dat er in elke godsdienst of levenswijze enkele goede en slechte opvattingen zitten. Het is gewoon de boodschap om ze op de juiste manier op te vatten.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.