Anorexia nervosa

Inleiding De titel van mijn taak geeft aan dat ik het over Anorexia nervosa ga hebben dit is een symptoom of product van onze samenleving .Immers,wie ontsnapt er nog aan de invloeden van de medische boodschappen,reclameslogans en modepropaganda die in onze hedendaagse lichaams-en schoonheidscultuur slank als mooi en gezond aanprijzen. Maar hoe moet je dit probleem dat de dag van vandaag bij veel jongeren voorkomt aanpakken? De persoon confonteren? Dwingen te eten? Psychiatrische instelling? Niemand die er niet voor heeft gestudeerd weet hoe ermee om te gaan,ikzelf ook niet toen ik vorig jaar een vriendin ontmoette die ik lange tijd niet meer had gezien en die overduidelijk leed aan een zware vorm van Anorexia nervosa. In mijn taak zal ik chronologisch de fasen die de ziekte doorloopt beschrijven en hoe je van deze dodelijke afwijking geneest. Ik hoop dat dit voor iedereen duidelijk en vlot leesbaar is. 1.Wat is Anorexia nervosa? Letterlijk betekent anorexia nervosa 'gebrek aan eetlust door nerveuse oorzaken'.Dit begrip is echter een onjuiste beschrijving omdat het vermageren zelf centraal staat (=magerzucht,dit is hetgene dat de ziekte kenmerkt,het zogenaamde 'anorectische gedrag',dat wil zeggen :een voortdurend en onbuigzaam streven om slank te worden.) en omdat diegenen die aan de ziekte lijden wel degelijk eetlust heeft en ook zeer sterke hongergevoelens kennen.Ze doen enkel maar alsof ze geen trek hebben.In feite lijden ze zelfs ernstig onder hun hongergevoelens ,maar omdat ze bezeten zijn van het idee dat ze steeds magerder moeten worden ,durven ze er niet aan toe te geven.Anorexia nervosa is geen gril van een tiener, maar een van de weinige psychische aandoenigen die de dood tot gevolg kunnen hebben.
1.1 Essentiele criteria om de diagnose te stellen. a.Zeer sterke angst om dik te worden die niet afneemt naarmate de vermagering toeneemt. b.Stoornis in de wijze waarop eigen lichaamsgewicht,maat of vorm wordt waargenomen,bijvoorbeeld zich 'dik voelen' zelfs in uitgemergelde toestand;idee dat een deel van het lichaam 'te vet' is ook al heeft men duidelijk een te laag lichaamsgewicht. c.Weigering om het lichaamsgewicht in stand te houden boven een peil dat minimaal normaal is voor leeftijd en gestalte,bijvoorbeeld gewichtsverlies dat leidt tot een lichaamsgewicht van 15 % beneden het normale peil. d.Bij vrouwen de afwezigheid van menestruaties gedurende mistens 3 opeenvolgende cycli die gewoonblijk hadden plaatsgevonden. 1.2 Welk zijn de bijkomende kenmerken van anorexia nervosa. Naast de boven vermelde essentiele diagnostische criteria komen onderstaande kenmerken vaak voor maar deze zijn niet strict noodzakelijk voor de diagnose. a. Het uitblijven van de menestruatie (amenorroe) De amenorroe begint voor of tijdens de vermagering en de menestruatie komt na gewichtsherstel niet altijd terug .Er zijn echter gevallen bekend waarbij spontane menestruaties optraden ondanks extreem laag lichaamsgewicht.Overigens komt amenorroe ook voor bij vrouwen die onder hevige stress staan en bij vrouwen die fysiek actief zijn (= atleten). b.Perioden van overactiviteit (hyperactiviteit) Sommige patienten hebben zelfs bij sterke vermagering een opvallend uithoudingsvermogen bij fysieke of mentale activiteiten.De schijnbare onvermoeibaarheid van deze patienten wordt nog wel eens ten onrechte beschouwd als teken van gezondheid. c.Constipatie en laxativagegebruik
Constipatie treedt op als gevolg van het uithongeringsproces en wordt door de patient zelf vaak als reden genoemd om laxeermiddelen te gebruiken.Misbruik van laxerende of vochtuitdrijvende middelen komt vooral voor bij de anorexia nervosa subgroep van overeters.Deze patieneten worden vaak aangeduid met purgeerders of brakers. 1.3.Welke lichamelijke factoren treden op bij anorexia nervosa ? · Verlaagde bloeddruk en trage polsslag (bij rust 60 of minder per minuut),bij langdurig vermageren treedt er vaak bloedarmoede (anemie) op. · Hartritmestoornissen (enkel bij braken en/of laxativagegebruik) · Lage lichaamstemperatuur;een gevoel van verkleuming · Gebrek aan inetesse voor seksualiteit. · Dunner worden van het hoofdhaar ,soms toenemende beharing op het lichaam. · patient is onvruchtbaar door het stoppen van de menestruatie. 2.Hoe ontstaat Anorexia nervosa Er is een ruim aanbod van therorien over het ontstaan van anorexia nervosa. 'Was het een identiteitscrisis of een psychisch probleem?' Gewoonlijk wordt de ziekte beschreven als een puberteitsziekte,wat zijn oorzaak vindt in het feit dat de ziekte vaak begint in relatie met het geslachtsrijp worden . Oorzaken zouden dus kunnen liggen in het organisme,de stofwisseling,verstoring van biochemische processen in de hersenen enz... Oorzaken zouden evengoed kunnen liggen in het psychosociale vlak,bijvoorbeeld een bepaald persoonlijkheidstype,een ziekmakend gezin,stressvolle of traumatische gebeurtenissen enz... Onduidelijk is of deze factoren ,als ze manifest worden,de oorzaak dan wel het gevolg zijn van de eetstoornis.Duidelijk is wel,dat afwijkend eetgedrag verwijst naar zeer complexe eetstoornissen die een multifactoriele 'verklaring' nodig hebben. Oorzaak volgens: 1.Sigmund Freud,anorexia nervosa is een neurotische afkeer van seksualiteit.'De melancholie van de seksueel onvolwassenen'. 2.J.V. Valler,een psychoanalyticus zoekt de oozaak meer in de fantasie,'De wens om bevrucht te worden via de mond leidt in het ene geval tot dwangmatig eten en in het andere geval tot een afkeer van eten als gevolg van schuldgevoelens.' 3.Een derde psychoanalyticus,de Duitser H. Thoma geeft de schuld aan de leeftijd,de angst -inducerende beleving van de puberteit ,zodat men zijn drift-impulsen niet in de hand kan houden .Hij is van mening dat meisjes die aan anorexia nervosa leiden jongensachtig zijn en het liefst een jongen zou willen zijn.Als ze geslachtsrijp worden,kunnen ze de vrouwelijke vormen van hun lichaam niet accepteren. 4. De Amerikaanse gezinstherapeut Salvador Minuchin zoekt de oorzaken in het gezin,anorexia nervosa is een symptoom van een gezinspatroon dat wordt gekenmerkt door een overmaat van bescherming,berustend op gewenningspatronen en angst voor conflicten. In het algemeen kan worden gesteld dat: (uit:als slank zijn een obsessie wordt p.33) Er is dus geen absolute zekerheid over wat de directe oorzaken zijn voor het ontstaan van anorexia nervosa.Wat dus wel zeker is ,is dat de ziekte meestal uitbreekt wanneer je iets dwarszit,je weet zelf niet echt wat het is of wat je terug gelukkig zou kunnen maken en dan breekt deze ziekte uit en het denken aan eten overschaduwt al het andere. 2.1.Bij wie komt anorexia nervosa voor ? Er bestaat geen duidelijke categorie meisjes en jonge vrouwen die anorexia nervosa krijgen.Ze vertonen echter wel een aantal overeenkomsten en de ziekte zelf draagt er in hoge mate toe bij dat ze op meer punten overeenkomsten gaan vertonen.Vele voor anorexia nervosa typische kenmerken ,zowel fysieke als psychische ,zijn immers een direct gevolg van de toestand van de patienten. Degenen die aan de ziekte lijden ,hebben er nooit problemen mee zichzelf te herkennen in beschrijvingen van de gevoelens en het gedrag van andere patienten met anorexia nervosa.Voor velen is het wel een chock,te ontdekken dat hun probleem ,waarvan ze zelf dachten dat die uniek waren ,in grote lijnen algemeen geldend zijn voor anorexie patienten. Ze vormen met elkaar een onbekende en droeve groep.Als ze elkaar ontmoeten,herkennen ze elkaar onmiddellijk als lotgenoten.Het ingevallen gezicht,de blauwige huid,de eenzaamheid en zorgelijkheid die ze uitstralen,zijn duidelijke kenmerken. Voordat ze door de ziekte getroffen worden,onderscheiden de anorexia nervosa patienten zich over het algemeen niet met hun leeftijdsgenoten,met uitzondering van het feit dat ze intelligenter en perfectionistischer zijn dan de meeste anderen.Velen van hen zijn duidelijk intelligent en hebben hoge levensidealen.Thuis zijn ze voornemend en netjes.Ze behoren niet tot de groep die in opstand komen tegen de normen van hun ouders,maar spannen zich juist in om tegemoet te komen aan de eisen en verwachtingen die aan hen gesteld worden. Toch leeft er bij hen onder die oppervlakte van het prestratiegedrag en succes,ontevredenheid met de eigen prestaties en het gevoel nooit te kunnen voldoen aan de verwachtingen van anderen.De agressiviteit die ze voelen ,durven ze nooit te uiten ,uit angst de anderen nog meer van zich af te stoten door hen teleur te stellen.Ook al spannen ze zich nog zo in ,ze hebben nooit het gevoel dat ze het werkelijk verdienen om aardig gevonden te worden en geliefd te zijn.Ze zijn niet in staat te doen wat ze menen te presteren ,wat naar hun idee veroorzaakt wordt door het feit dat ze niet genoeg controle hebben over zichzelf hebben. Ze hebben een sterk doorzettingsvermogen ,maar zijn tegelijkertijd niet zeker van zichzelf en van hun gevoelens.Het kost hen enorm veel moeite om vast te stellen wat ze in feite willen en voelen.Anorexia-patiënten slapen vaak slecht. Meestal slapen zij moeilijk in of zij al vroeg weer wakker. Vaak lossen zij dit probleem op door 's morgens vroeg alweer met werk, studie of andere activiteiten te beginnen. Anorexia nervosa komt aanzienlijk minder voor bij jongens dan bij meisjes. Een aantal wetenschapsmensen beweren zelfs dat de 'echte' anorexia nervosa in het geheel niet voorkomt bij jongens.Zij refereren hierbij aan het feit dat de ziekte onder andere wordt gekenmerkt door het ophouden van de menestruatie.Dit symtoom komt vanzelfsprekend niet voor bij jongens. Het anorectische gedrag kan echter bij jongens hetzelfde zijn als bij meisjes;het lijkt daarom nogal vergezocht,het verdwijnen van de menestruatie aan te voeren als een doorslagevende factor om de diagnose te stellen. In het algemeen bestaat de indruk dat anorexia nervosa bij mannem nog een ernstiger en moeilijker te behandelen stoornis is dan bij vrouwen,maar de oorzakelijke achtergronden zijn dezelfde.
2.1.1 Het typische anorexia nervosa gezin ,bestaat dat? Beschrijvingen van het 'typische' gezin van een patient met eetstoornissen bestaan er volop. De patient wordt dan gezien symptoomdrager, conflictafleider of zondebok in een zogenaam ziekmakend gezin.Wat onder dit laatste dient te worden verstaan is op diverse manieren ingevuld. Het kan een coalitie zijn tussen een ouder en de patient tegen de andere ouder of een chronisch conflict tussen de ouders.Het kan gaan om verstrengelde gezinsrelaties,rigide omgangsvormen, interacties die gekenmerkt worden door overbezorgdheid of overvriendelijkheid of het tegendeel ervan. Rest de vraag wie bepaalt (en op grond waarvan)wat ziekmakend is en waarin zich dit onderscheidt van de conflicten die ook in 'normale' gezinnen voorkomen .Daarnaast kan men zich afvragen of abnormale gezins- interacties de oorzaak of het gevolg zijn van het feit dat een gezinslid een afwijkend eetgedrag vertoond. 3.Wat is het verloop van anorexia nervosa? Wat men weet over het verloop van de eetstoornis is gewoonlijk gebaseerd op gegevens van personen die in behandeling zijn (geweest).Over diegenen die ondanks hun eetstoornis niet in contact zijn gekomen met hulpverlenende instanties of de behandeling voortijdig hadden afgebroken is niets bekend. Soms breekt de ziekte uit in combinatie met een infectieziekte,net zoals bij Vicki (bij haar was het een virale infectie).(zie bijlage) Het meest gebruikelijke is echter dat de ziekte begint als een ogenschijnlijk heel normaal besluit om te gaan vermageren.Het betreft nooit een bewuste wens om leven en gezondheid op het spel te zetten.Men heeft geen idee waar men aan begint ,als men besluit te willen afvallen. Soms vindt het besluit tot vermageren zijn oorzaak in iets heel specifieks .Het kan komen door een onaangename foto waarop men er afschuwelijk dik uitziet. Het is heel goed mogelijk,te stellen dat het verschil tussen de mensen die 'gewoon' vermageren en de anorexia nervosa gevallen,dat diegenen die willen vermageren er in de eerste plaats in geinteresseerd zijn om er leuker en aantrekkelijker uit te zien,terwijl de anorexia nervosa gevallen veeleer willen demonstreren hoeveel wilskracht ze hebben en af willen van de dikken dijbenen en uitpuilende buik,waar ze zelf van walgen en bang voor zijn.Het is voor hen van geen enkele betekenis dat de andere mensen hen niet dik vinden. Hoewel de omgeving van de meisjes het gewoonlijk niet merkt,gaat aan het besluit om te gaan vermageren vaak een periode vooraf waarin ze zich geisoleerd en verdrietrig voelen en zichzelf ervaren als onwezenlijk.Ze voelen dat ze een punt in hun leven hebben bereikt waarop ze niet langer kunnen zijn wat ze voorheen waren,maar hoe ze met dat gevoel moeten omgaan weten ze niet. Die behoefte van verandering kan ofwel van binnenuit komen,als een gevolg van de puberteit,ofwel in verband staan met een nieuwe externe situatie,zoals bijvoorbeeld een verhuizing,waardoor hun gevoelens van veiligheid en geborgenheid verloren gaan. Tot duidelijke crisissituaties die vooraf kunnen gaan aan het besluit om te gaan vermageren,kunnen onder andere gerekend worden het overlijden van een geliefde persoon ,of een zware ziekte ,angst opwekkende sexuele conflicten en ongelukkige ervaringen in de liefde. Het vermageren,dat in het begin vrijwillig is,wordt mettertijd steeds dwangmatiger.De meisjes met anorexia nervosa veranderen vrij snel in levende calorietabellen.Ze beginnen ermee,alle koolhydraten en vet zoveel mogelijk uit hun eten weg te laten en zijn op den duur op verbazingwekkende wijze in staat 'overbodige' kalorieen op te sporen.Sommigen likken bijvoorbeeld nooit aan een postzegel-de lijm bevat immers kalorieen.Sommigen durven hun uitgedroogde huid niet in te smeren met een creme uit vrees dat het vet door de huid zou kunnen geabsorbeerd worden. Ze stellen strikte regels op over wat ze mogen eten,wanneer ze mogen eten en op welke manier dat mag.Zodra hun regelmaat verstoord wordt,krijgen ze vreselijke onrust- en angstgevoelens.Ze doen vaak erg vreemd met het eten,ze knoeien er veel mee,verdelen het in kleine beetjes,scheppen eerst op en doen vervolgens een gedeelte van wat ze hebben pogeschept weer terug.Soms vissen ze etensresten uit de vuilbak en eten die op.Het lijkt alsof onsmakelijke dingen vaker 'toelaatbaar' voor hen zijn dan lekkere dingen. Er zijn ook meisjes die hun eten drenken in azijn,mosterd ,zout,cayennepeper en andere sterke kruiden om hun hongergevoelens te verdoven. Het berekenen van de calorieen gaat onafgebroken door.Als ze menen dat ze de ene dag teveel hebben gegeten,straffen ze zichzelf de dagen daarna door nog kleinere porties te eten.Het gebeurt ook wel dat ze het niet kunnen laten ,ook de hoeveelheden kalorieen die andere mensen eten uitrekenen.Ze worden dan dikwijls onrustig van de gedachte dat iemand zoveel calorieen ineens kan binnenwerken,maar ze kalmeren dan door te veronderstellen dat die persoon al heel lang niets meer gegeten zou hebben. In alle beschrijvingen van het gedrag van meisjes met anorexia nervosa komt de enorme belangstelling voor koken aan de orde.Hun favoriete lectuur wordt gevormd door de kookboeken.Ze verzamelen recepten,volgen kookcursussen en worden vaak heel handig in de keuken.Het doet hen goed,te zien dat de anderen de door hen klaargemaakte gerechten met smaak opeten. Als de verleiding om aan de honger toe te geven al te sterk wordt,zijn er allerlei manieren te bedenken waarop eraan te ontkomen valt.Je kunt bijvoorbeeld eten in je mond houden erop kauwen-en daarna terug uitspugen. Meisjes die door hun omgeving gedwongen worden te eten,beantwoorden die dwang vaak met moedwillig braken en misbruik van laxeermiddelen. Alle middelen zijn toegestaan in de onafgebroken strijd om magerder te worden. Mensen met anorexia voelen zich vaak geïsoleerd en verlaten. De omgeving begrijpt niet dat de patiënten hun lichaam heel anders ervaren dan anderen het zien. De vermagering en het abnormale eetgedrag roepen veel onbegrip en bezorgdheid op bij familie en vrienden. Daarom proberen zij hun eetstoornis zo veel mogelijk verborgen te houden en zullen zij allerlei smoesjes en uitvluchten verzinnen. Hierdoor kunnen zij door hun omgeving als leugenachtig of onbetrouwbaar worden ervaren. Anorexia-patiënten zijn eigenlijk voortdurend bezig met het plannen en geheimhouden van hun eetgedrag. Dit veroorzaakt veel stress. Iets gewoons als een etentje of een verjaardagsfeestje kan anorexia-patiënten erg nerveus maken. Door de stress worden ze kwetsbaar, onzeker, dwingerig of snel geïrriteerd en hebben ze last van grote stemmingswisselingen. Ze moeten van zichzelf aan een heleboel regels voldoen en worden in hun denken en doen erg in beslag genomen door hun ziekte. 3.1.1 Dus op sociaal vlak: Anorexia-patiënten gaan zich op den duur steeds meer afzonderen van de mensen om hen heen. Ze zijn uiteindelijk alleen nog maar bezig met wel of niet eten, met dik of dun zijn, met hardlopen, fietsen of zwemmen. Hoewel ze vaak grote moeite doen om zich zo aangepast mogelijk te gedragen, zijn zij zo door hun ziekte geobserdeerd, dat zij haast niets meer voor anderen mensen of zaken kunnen voelen. Zo komen zij al gauw in een sociaal isolement. 3.1.2.Op psychologisch vlak:. -Anorexia-patiënten kunnen gewaarwording en signalen die uit hun eigen lichaam komen niet meer waarnemen of interpreteren. -Anorexia-patiënten voelen zich dom en zijn vaak depressief. -Ze beoordelen zichzelf veel te streng. -Hun gedrag is erg volgzaam ten opzichte van ouders en leraren. Er worden vaak zeer goede schoolprestaties geleverd. -Bij anorexia-patiënten is de angst om te falen groot. Waardoor ze een algehele onzekerheid hebben tegenover de eisen van het dagelijks leven. -Emotioneel zijn anorexia-patiënten erg onstabiel. Sexuele gevoelens hebben ze niet of nauwelijks. -Ze hebben zichzelf vaak een dagelijks ritueel opgelegd. In de vorm van iedere dag hetzelfde eten, iedere avond 500 buikspieroefeningen of elke dag twee uur aerobicen. Iedere afwijking van dit strikte regime kan paniek oproepen en wordt daarom op alle mogelijke manieren gemeden. Het interesseert hun geen zier wanneer mensen hun adviseren wat meer te gaan eten in verband met hun gezondheid-zelfs wanneer het al zover is gekomen dat hun leven daadwerkelijk in gevaar komt.Ook op dat punt is hun realiteitszin volkomen verstoord.Ze beschouwen zichzelf als een soort Ubermensch,die hoog verheven is boven de andere mensen. 3.2.Evolutie van het lichaam Naarmate het gewicht vermindert,begint het gehele lichaam langzamerhand als op een spaarbrander te werken.Het hart gaat langzamer kloppen ,de stofwisseling vertraagt,de lichaamstemperatuur daalt.Seksuele gevoelens en interesses verdwijnen.Er treedt snel vermoeidheid op.Het haar wordt levensloos en droog en kan zelfs gaan uitvallen.Soms gaat er op het lichaam dun,donzig haar groeien.Bij sommigen verandert de pigmentatie waardoor hun huid bruinig wordt en hun nagels geel worden.Bij de enkels en de polsen ontstaan er een soort wratten,zogenaamd oedeem.De tanden worden snel rot. Dit zijn allemaal symtomen die voorkomen wanneer de ziekte tot zijn volle ontwikkeling is gekomen dit wil zeggen ,als de vermagering meer dan 10% van het oorspronkelijke lichaamsgewicht heeft overschreden.
4.Behandeling-herstel van gewicht 4.1.Korte inleiding Anorexia nervosa is-en wordt nog steeds op een groot aantal verschillende manieren behandeld.Meestal streeft men in eerste instantie naar een gewichtstoename van de patient of het wegnemen van de lichamelijke en psychische gevolgen van de ziekte.Als de ziekte niet te ver is gevorderd en de patient weer een stabiel en normaal gewicht heeft bereikt verdwijnen alle lichamelijke symptomen automatisch. Dus voor een effectieve behandeling moeten verandering en correcties op verschillende terreinen tot stand worden gebracht: de abnormale voeding moet worden verbeterd; de abnormale gezinsinteracties moeten worden opgehelderd en gedeblokkeerd. Daarom worden ze best buiten gezinsverband behandeld. Het meest essentiele probleem van de patienten houdt verband met innerlijke twijfels en een gebrek aan zelfvertrouwen.Het komt vaak voor dat een patient vlug eet om vlug het ziekenhuis te kunnen verlaten -en dan weer afvalt. Dus eerst worden de patienten die zeer diepe en zeer progressieve vorm van anorexia hebben waarbij opname in een ziekenhuis absoluut noodzakelijk is om het leven te redden .In het ziekenhuis wordt dan ten eerste hun gezondheid en hun gewicht op peil gebracht later worden ze overgeplaatst naar een psychiatrische instelling om ook een psychische kant weer op te krikken. Als er meer anorexisten in de psychiatrische instelling zitten kunnen de beigeleiders ze best in het begin uit elkaar houden omdat er belangwekkende relaties zouden kunnen ontstaan die aanvankelijk concurrerend kunnen zijn.Maar naarmate de patienten herstellen kunnen ze elkaar hulp en steun geven door in aanraking te komen met andere methoden om het leven op een eerlijkere en zelfstandigere wijze tegemoet te treden.Dus onder gustige omstandigheden kan groepstherapie nuttig zijn. 4.2.De hulpverleners gaan meestal als volgt te werk: · probleemverkenning:hieruit kan de beslissing volgen dat een zekere begeleiding of opvang aangewezen is. · begeleiding · specifieke therapie:behandeling toegepast door deskundigen omdat de gewone begeleiding van het probleem ontoereikend is. · intensieve behandeling:dit is slechts voor een selecte groep waarbij hospitalisatie noodzakelijk blijkt te zijn. 4.1.1.Vroegtijdige probleem verkenning en informatie Vroegtijdige herkenning is een uiterst belangrijke stap omdat het ruimte geeft voor preventie en de eventueel noodzakelijke hulpverlening meer kans geeft om te slagen.Uit talrijke onderzoeken bleek dat bij anorexia-patienten de prognose des te somberder is naar gelang de tijd was verstreken tussen het optreden van de symtomen enerzijds en de diagnose anderzijds. Er is enig psychologisch inzicht nodig om snel een positieve diagnose te stellen (omdat de algemene verschijnselen van anorexia een vrij grote groep van de bevolking bereikt.)dit is een directe herkenning van de eetstoornis zonder voorafgaande technische hoogstandjes.In plaats van zich te fixeren op de lichamelijke verschijnselen moet de arts allereerst oog hebben voor voor de gedachten-en de gevoelswereld van de patient,zijn of haar houding tegenover voeding en lichaamsgewicht. 4.1.2.Begeleiding In beginstadia of milde vormen van anorexia nervosa kan een afwachtende houding beter zijn dan onmiddllijk ingrijpen.In elk geval betekend dit dat de patient geconfonteerd wordt met het probleem en de kans krijgt het op eigen houtje aan te pakken.In zulke gevallen kan ermee volstaan de ouders te vragen niet actief ertussen te komen,geen druk of contole uit te oefenen,en zoon of dochter tijd en vertrouwen te schenken,althans 'krediet op korte termijn'.Om de evolutie tijdig te beoordelen is het dan wel beter om enkele controle raadplegingen te voorzien (bij arts of andere hulpverlener),dit is ter geruststelling van de ouders maar ook om eventueel in te grijpen wanneer de situatie uit de hand dreigt te lopen. 4.1.3.Specifieke therapie Men mag dus de situtie niet dramatiseren maar ook niet minimaliseren er moet in acht genomen worden dat vroegtijdige behandeling de beste kans op succes geeft.Een ander belangrijk principe is dat het hier om psycho-somatische problemen gaat en dus beide aspecten in de therapie betrokken moeten worden.Dus men moet oog hebben voor de psychologisch en de fysieke problemen van de anorexist. A.Wat de overwegend somatische therapieen betreft,kan men stellen dat er geen specifiek medicijn is voor anorexia nervosa:het gebruik van eetlustopwekkende middelen is meestal zinloos omdat het geen verlies van eetlust betreft maar een onderdrukking ervan uit angst voor verdikking.Kunstmatige voeding (sondevoeding,infuus)moet een noodmaatregel blijven wanneer de lichamelijke toestand in gevaar is.Vele anorexisten hebben een geweldige angst voor het eten van vast voedsel;het kost hen uren de kleine beetjes te consumeren,of ze weigeren gewoon te eten.Daarom is het vaak dienstig dat de begeleiders een voeding geven die rijk is aan proteine en calorieen,die in vloeibare vorm kan worden gegeven en die als dagelijkse basisvoeding al 1400-1800 calorieen bevat.Bij het geven van de voeding wordt de patient uitgelegd dat hiermee de ellende van het beslissen wanneer,wat of hoeveel te eten vervalt; dat de patient in plaats van keuzes te maken gewoon de voorgeschreven hoeveelheden in kleine dozes kan op drinken.Smakelijk en gevarieerd gewoon voedsel dient eveneens te worden verstrekt.Opnieuw leren eten moet een eigen natuurlijk leerproces zijn waarbij soms bepaalde hulp van een dietist nuttig kan zijn.Men moet niet de gevolgen van de uithongering behandelen maar de uithongeringstoestand zelf. B.De markt van de psycho-therapieen is onoverzichtelijk.Hun nut bij eetstoornissen hangt af van de wijze waarop ze inspelen op het multifunctionele karakter van de problemen.Bovendien is niet zozeer de techniek van belang maar eerder de goede werkrelatie tussen patient en therapeut. Thema's die zeker in psychotherapie aan bod moeten komen zijn: zelfbeleving, lichaamsbeeld ,seksualiteit en volwassenwording.Een succesvolle therapie moet altijd gepaard gaan met de oplossing van de gezinsproblemen die eventueel mee aan de ziekte bijdroegen.Een vaste regel voor de aanpak is niet te geven ,wel een algemene:tot klaarheid brengen van de fundamentele gezinsproblemen is een noodzakelijk onderdeel van de therapie.Alle anorexisten zijn zodanig verstrengeld met hun gezin ,dat het hun niet gelukt is een gevoel van onafhankelijkheid te verwerven.Hoe men het werken met de gezinsleden met andere aspecten van de behandeling moet integreren ,hangt in hoge mate af van de individuele omstandigheden. Ontkenning van de ziekte is kenmerkend voor de anorexist en ook typerend voor de gezinnen,waar pogingen tot in het extreme werden voortgezet,als het dan toch wordt toegegeven wordt de anorexia de schuld van al hun problemen.Het is van belang dat de gezinsleden die in gezinstherapie gaan de hulp aanvaarden en ook toepassen .Bij anorexisten met zeer ernstige stoornissen is het noodzakelijk dat elk lid van het gezin een individuele psychotherapie ondergaat.Er zijn gezinsleden die dit weigeren om zich in een aparte behandeling te laten betrekken omdat ze bang zijn dat het opgraven van problemen eerder een schadelijke dan heilzame werking zal hebben. Anorexisten groeien in schijnbare harmonieuze ,welmenende gezinnen op waar ze vaak het meest gewaardeerde kind zijn,het kind waarop tegelijkertijd het strengste toezicht op werd gehouden.Ze hebben zich verplicht gevoeld aan de grootste verwachtingen van anderen te voldoen en zijn er niet in geslaagd een ware autonomie en eigen initiatieven te ontwikkelen.
4.1.4.Intensieve behandeling Voor een niet onbelangrijk aantal patienten met Anorexia nervosa
is de problematiek van die aard dat de mogelijkheden van de ambulante of poliklinische behandeling ontoereikend is.Een beslissing tot hospitalisatie is moet niet als een soort 'veroordeling gezien worden ofschoon dit jammer genoeg vaak het geval is zeker wanneer het een psychiatrische afdeling van een ziekenhuis betreft.Het is niet mogelijk stricte richtlijnen te geven,maar globaal genomen is een hospitalisatie zeker aangewezen bij medische risico's waaronder versaan wordt: -ernstig acuut onomkeerbaar gewichtsverlies .(dit is het geval bij Vicki,bijlage) -zeer gevaarlijke verandering in bepaalde lichaamsfuncties. -ernstige ontstekingen bij ondervoede patienten -zelfmoordneiging of zelfmoordpoging. Allerhande therapeuten zullen samenwerken als team en de veelvormigheid van het probleem gecoordineerd aanpakken.De scheiding van het thuismilieu kan voor zowel de patient als het gezin een goede gelegenheid zijn om terug evenwicht te zoeken. De patient moet anders leren denken: Ze moeten beseffen dat de ziekte niet zozeer draait over mager of dik zijn ,dit is niet meer dan een rookgordijn.Dat is niet de werkelijke ziekte .De werkelijke ziekte heeft te maken met de wijze waarop jij over jezelf denkt.Er is een zeer merwaardige tegenstrijdigheid -iedereen vindt dat jij alles zo goed doet en iedereen vindt jou geweldig ,maar je ware probleem zit hem erin dat jij jezelf niet goed genoeg vindt.Je bent bang dat je niet kunt voldoen aan de verwachtingen.Je wordt een grote angst,namelijk dat je alledaags ,gemiddeld of gewoon bent-net niet goed genoeg.Deze speciale manier van dieethouden komt gewoon uit die angst voort.Je wil bewijzen dat jij jezelf de baas kan ,dat je het klaar kunt spelen.Het speciale ervan is dat je het een gevoel van zelfingenomenheid geeft,een gevoel van :'ik kan iets presteren .Je krijgt het idee:'Ik kan iets dat niemand anders kan',en dan ga je denken dat je een klein beetje beter bent omdat je neer kunt kijken op al die mensen die slap en gulzig zijn en geen zelfdicipline hebben .Dit gevoel van superioriteit brengt alleen 1 moeilijkheid met zich mee .Je problematiek wordt er niet door opgelost omdat jij in werkelijkheid tevreden over jezelf wil zijn en ook gelukkig en gezond.Het paradoxale is dat je je tevreden over jezelf ging voelen omdat je niet gezond was. Dit is de grondgedachte van een anonieme ex-anorexist,zij is volledig genezen en beseft nu waar het allemaal om draait.(uit als een mus in een gouden kooi p.131)