Sint Maarten

De man met de mantel
Martinus van Tours

Sint Maarten oftewel Martinus werd geboren in Sabaria een plaats in Hongarije in het jaar 316. Hij was de zoon van een Romeinse officier. Martinus groeide op in Italië en toen hij 15 jaar was nam hij dienst in het Romeinse leger al wilde hij dat niet, hij werd ruiter in Gallië(Frankrijk). In deze tijd speelt het beroemde verhaal dat hij bij de stadspoort van Amiens (is nu de hoofdstad van de regio Picardië in frankrijk) een naakte bedelaar ontmoette die de voorbijgangers om voedsel en iets om hem warm te houden vroeg maar iedereen was door de kou zo te gehaast om de man iets te geven. Martinus die hem wel wat wilde geven, had geen geld bij zich, daarom pakte hij zijn mantel, deelde hem door tweeën en gaf de bedelaar de helft ervan. Er werd verteld dat in nacht ernaar Martinus, Jezus zelf zou hebben gezien, Jezus had de mantel aan. Door deze verschijning, vond Martinus het tijd om anders te gaan leven. Hij verliet het leger en vertrok naar Poitiers. Om daar aandacht aan het Christendom te geven. Hij trok door bijna heel Europa en stichtte vervolgens in midden frankrijk een klooster. Toen er een nieuwe Bisschop moest worden gekozen, wilde heel het volk Martinus. Maar Martinus was niet eens Priester. Martinus wilde het niet. Maar door een list werd hij toch tot bisschop benoemd. Martinus bleef wel gewoon in een monnikspij rondlopen en verbleef niet in tours maar in een houten cel bij Loire, door tientallen volgelingen omgeven. Vlak bij tours stond een kapelgebouwd op het graf die voor heilig werd gehouden. Van zijn leven wist echter niemand iets af. Andere bisschoppen hadden dat uitgebuit; zo niet Martinus, die het zeker wild weten wie daar lag en vroeg de hemel om het te tonen. Als antwoord verscheen de geest van de dode, die zei een rover te zijn geweest ,doodgeknuppeld om zijn misdaden. Martinus maakte bekend wat hij gezien had en liet het bouwsel slopen. Ergens anders stond een grote den die aan de oude goden toebehoorde en waar de boeren hun bijl niet in durfde te slaan. Maar Martinus zei: “Bind mij hier aan een paal vast en beginnen jullie aan de andere kant te kappen: volgens de natuur zal de boom mij moeten verpletteren, maar we zullen zien wat Gods wil is. De boeren deden wat Martinus had gezegd. Op het moment dat de reuzenboom krakend in zijn richting viel,maakte hij een kruis. En het ongelofelijke gebeurde, de boom ging de andere kant op!
Sint Maarten stierf in 397, op 81 jarige leeftijd. Daarna bouwde de inwoners van de stad Tours een nieuwe kerk, waarvan de bouw wel 60 jaar duurde. Ze wilde graag het lichaam van Sint Maarten daar naar toe brengen. Na 60 jaar kwam er dan ook een grote processie om Martinus naar de nieuwe kerk te brengen. Het was de bedoeling om de processie door de hoofdstraat te laten gaan, maar daar was een ongeluk gebeurt. Waardoor ze een ander weg moesten nemen. In Tours woonde ook twee dikke vrienden, twee bedelaars. Eentje was blind, de ander verlamd. Ze hielpen elkaar, dag in dag uit. Ze moesten ook wel, want de blinde moest de verlamde dragen en de verlamde moest de blinde de weg wijzen. Ze bedelde om geld te krijgen, van dat inkomen konden ze goed leven en genoeg eten kopen.
Toen zij hoorden dat het lichaam van Sint Maarten naar de nieuwe kerk zou worden gebracht, waren ze bang dat de processie door de hoofdstraat zou komen. En daar werkten zij. Sint Maarten stond erom bekend heel wat mensen te hebben genezen. Daarom waren de bedelaars bang dat als Sint Maarten door de hoofdstraat kwam, hun ook zou genezen. De bedelaars wilden helemaal niet genezen worden, dan hadden ze niet meer zo’n goed inkomen. De bedelaars wilden er alles aan doen om er voor te zorgen dat ze niet werden genezen. Ze verborgen zich daarom in een smal straatje, waar de processie zeker niet zou komen. Maar door het ongeluk in de hoofdstraat kwam de processie precies in die smalle straat terecht, waar de twee bedelaars zich verborgen hielden. Op hun vlucht ontmoetten zij toch het lichaam van Sint Maarten. En zoals verwacht: Waren de twee bedelaars niet meer verlamd of blind.
Het leven van Martinus is beschreven door meerdere schrijvers. Sommige van die schrijvers hoorden bij de meest gelezen auteurs in de Middeleeuwen. Misschien bleef Martinus daarom wel zo geliefd. Tijden lang was Sint Maarten de enige heilige wiens feest niet 1 dag maar een week lang duurde. In Frankrijk zijn duizenden kerken naar hem vernoemd. De St. Martinus basiliek in Tours werd een nationaal heiligdom. Maar het bleef niet alleen bij Frankrijk waar al enkele duizenden kerken naar hem waren vernoemd. In heel Europa zijn Sint-Maartenskerken. In Nederland zijn het al enkele tientallen.
Sint Maarten is een volks- en vooral kinderfeest in Nederland. Vooral in Groningen, Drenthe, Noord-Holland , Brabant en Limburg trekken op de avond van de 11e november stoeten kinderen rond met lampions, soms zelf gemaakte uit kartonnen, uitgeholde pompoenen of bieten. De kinderen gaan langs de deuren van de buurt, bellen aan en zingen een liedje. De kinderen willen meestal na dat ze gezongen hebben iets lekkers en soms wat geld. Als deze bewoners niets geven, of net doen alsof ze niet thuis zijn, hebben de kinderen meestal ook wel een liedje over hun gierigheid. In de liedjes wordt vaak over sint Maarten gezongen, maar nu zijn er ook meerdere varianten op. Er zijn ook veel liedjes waar hij niet meer in voor komt. Een bekend liedje is: Sint Maarten, Sint Maarten De koeien hebben staarten. De meisjes hebben rokken aan. Daar komt Sinte Maarten aan.
Liedjes zingen is wel de bekendste manier om Sint Maarten te vieren. Maar in Limburg worden bijvoorbeeld in de avond van 11 november vuren gestookt met verzameld brandhout.
Het is niet helemaal duidelijk wat precies de oorsprong van het Sint Maartenfeest is. Er is natuurlijk een overeenkomst tussen de bedelaar en de ‘bedelende’ kinderen voor snoep.

Dit was mijn werkstuk over Sint Maarten.