Inleiding
Ik ga het hebben over de tempel van Nike. De tempel van Nike staat aan de rand van de Akropolis in Athene. Dit tempeltje is klein, maar is wel heel belangrijk geweest in de geschiedenis van Athene. Er zit ook een legende achter deze tempel, die vertelt is door Pausanias:"De tempel van Nike Apteros (de ongevleugelde Victorie) ligt rechts van de Propyleeën en de zee is vanaf die plek zichtbaar. De legende zegt dat Aigeus zich hier doodde toen hij het schip met zwarte zeilen zag terugkomen dat de jonge Atheners vervoerd naar het eiland Kreta. Aigeus' zoon, Theseus, was vertrokken om de Minotaurus te verslagen en hij had zijn vader beloofd witte zeilen te hijsen als hij hierin slaagde. Hij vergat zijn belofte en Aigeus, die dacht dat zijn zoon was omgekomen, stortte zich vanaf de citadel naar beneden".
Ondanks de dramatische legende rond de tempel is de sierlijkheid van de tempel van Athena Nike groot. Daarom is de tempel een bezoek waard wanneer je op de Akropolis bent.
De Niketempel
Al in de 9de eeuw voor Chr. stond er op de vestingmuur(rechts van de toegang) een tempeltje met offerput gewijd aan Nike. De Niketempel werd na Pericles' dood en na de overwinning van de Atheners op de Perzen als laatste en volmaakte schoonheidstoets aan de Akropolis toegevoegd. De tempel werd gebouwd tussen 427 en 424 voor Chr en was ontworpen door de architect Callicrates. De beeldhouwers werkten door tot ongeveer 410 voor Chr. Hij werd gemaakt op de Akropolis en staat nu nog steeds op de Akropolis. Wel zijn er ernstig beschadigde delen in museums gezet, zoals een groot deel van de gebeeldhouwde fries. Ook is er voor de veiligheid een reling rond bijna het hele tempeltje geplaatst. Dat was noodzakelijk omdat het tempeltje nogal dicht bij de rand staat. In 1686 werd het bouwwerk verwoest door de Turken en in 1834-1838 herbouwd. Toen de tempel in 1935 op instorten stond, werd hij afgebroken en opnieuw opgebouwd.
Het tempeltje is gemaakt van Pentelisch marmer en de Ionische zuilen aan de voorkant zijn 4 meter hoog. De tempel staat op een 9,5 meter hoge bastion. De techniek die gebruikt is bij het maken van de friezen is de reliëf techniek.
Deze tempel is helemaal gebouwd in de Ionische bouwstijl en heeft ondanks z’n niet zo grote omvang een sierlijke en elegante uitstraling. De kenmerken van de Ionische bouwstijl zijn te zien in de kapitelen, die in de vorm van voluten gemaakt zijn. Ook heeft het tempeltje een doorlopend fries en had het oorspronkelijk nog een sierlijst in de vorm van eieren op het timpaan.
Het tempeltje is in de Klassieke periode van de beeldhouwkunst gemaakt en dus zijn de afbeeldingen op de gebeeldhouwde friezen natuurlijk en is er geprobeerd het ideaal van de mens uit te beelden. De tempel heeft vier dubbele zuilen aan de voorzijde. De Zuilenstoel rust op drie treden met daaromheen een marmeren balustrade die versierd is met relïefs. Over alle vier de zijden van het tempeltje loopt een gebeeldhouwd fries. De enige originele panelen hangen aan de oostkant, aan de anderen zijde hangen afgietsels. De originelen worden in het British Museum bewaard. De figuren op het oostelijk fries zijn aangetast, nog wel herkenbaar zijn Athena, haar schild en Zeus die naast haar staat. Om hen heen zijn verschillende Goden en Godinnen afgebeeld. De taferelen aan de andere zijden beelden de Perziche Oorlogen in de 5de eeuw uit, met name de slag Plataeae in 479 voor Chr. De sculpturen aan de noord-en zuidhoek beelden taferelen uit van gevechten tussen Grieken en Perzen, herkenbaar aan hun kostuums.
De marmeren platen zijn aan de buitenkant versierd met reliëfs. Het meest decoratieve paneel in het midden van de westelijke ballustrade, verbeeldt Athena die hulde wordt gebracht door twee Nike's. Een deel van deze beelden wordt in het Akropolis-museum tentoongesteld. Aan het beeld van Athena, de Godin van de wijsheid, vaak afgebeeld door een uil, dat in de natuur beschouwd wordt als een slim dier en aan de maagdelijkheid van hun stadsgodin hechtten de Atheners veel waarde en ze probeerden dit ook over te leveren in hun geloof. Het beeld van Athena is vervaardigd uit goud en ivoor, zeer mooi afgewerkt en staande in de tempel van Athena Nike.
Dit tempeltje was gewijd aan de godin Nike. Nike was de godin van de overwinning en de dochter van de gigant Pallas en de rivier de Styx. De godin van de overwinning wordt meestal vliegend afgebeeld. Ze moest echter al snel haar taak delen met Athena, de beschermgodin van de stad. Hieruit volgt dan ook de benaming Athena Nike. Aangezien deze Nike nooit met vleugels was afgebeeld werd het Nike Apteros. Naar verluid, heeft men haar vleugels afgenomen zodat de zege nooit kon wegvliegen. Gevleugelde Nike's vormen in de Griekse kunst vaak een stoet rond de draagster van de Victorie, Athena.
Het tempeltje was zowel uitkijkpost als heiligdom voor Athene. In dit bouwwerk werden erediensten gehouden ter ere van Athena Nike. Het was opgericht na de overwinning van de Atheners op de Perzen. Het was dus ook een monument van één van de grootste overwinningen van de Atheners en was daarmee erg belangrijk voor de Atheners.
Schema
Ø 9e eeuw v.Chr: tempeltje met offerput gewijd aan Nike.
tussen 427-424 v. Chr. Gebouwd en ontworpen door Callicrates na Percicles’dood en overwinning op de Perzen. Staat op Akropolis.
Ernstig beschadigde delen in musea en voor veiligheid een reling rond de tempel. 1686: Verwoest door Turken 1834-1838: opnieuw opgebouwd 1935: op instorten -> afgebroken en opnieuw opgebouwd
Ø Gemaakt van Pentelisch marmer. Ionische zuilen zijn 4 meter hoog. Tempel staat op 9,5 meter hoge bastion.
Techniek: relïef techniek
Ø Ionische bouwstijl: sierlijke en elegante uitstraling.
Kenmerken: kapitelen -> in vorm van voluten. Doorlopend fries en oorspronkelijk sierlijst in vorm van eieren op timpaan. In klassieke periode gemaakt: reliëfs natuurlijk en idealistisch. 4 dubbele zuilen aan voorzijde. De zuilenstoel rust op drie treden -> daaromheen marmeren balustrade met reliëfs. Alle vier de zijden gebeeldhouwd fries. De originele panelen aan oostkant, andere ->afgietsels. In British Museum. Figuren zijn wel aangetast, maar Athena, haar schild en Zeus naast haar -> te herkennen. Om hen heen -> verschillende Goden en Godinnen. Taferelen aan andere zijden: Perzische Oorlogen in 5e eeuw, met name slag Plataeae in 479 v. Chr.sculpturen aan noord- en zuidhoek -> gevechten tussen Grieken en Perzen -> kostuums.
Ø Marmeren platen buitenkant: reliëfs. Meest decoratieve: midden van westelijke balustrade -> Athena wordt hulde gebracht door twee Nike’s. Deel tentoon in Akropolis-museum. Aan beeld Athene werd veel waarde gehecht, probeerden ze ook in geloof over te leveren. Athena: Godin van de wijsheid, vaak afgebeeld met uil (slim dier), maar ook aan haar maagdelijkheid hechtten ze veel waarde. Beeld: vervaardigd uit goud en ivoor, zeer mooi afgewerkt en in tempel van Athena Nike.
Ø Gewijd aan Nike: godin van de overwinning, dochter van de gigant Pallas en rivier de Styx. Meestal vliegend afgebeeld. Moest taak snel delen met Athena (beschermgodin) -> benaming Athena Nike. Deze Nike nooit met vleugels afgebeeld -> Nike Apteros -> vleugels afgenomen, zodat zege nooit kon wegvliegen. Gevleugelde Nike’s in Griekse kunst vaak stoet rond draagster van de Victorie, Athena. Tempeltje was zowel uitkijkpost als heiligdom: erediensten ter ere van Athena Nike. Was opgericht na overwinning van de Atheners op de Perzen. Monument van één van de grootste overwinningen -> dus erg belangrijk.
Bronnen
v http://studwww.rug.ac.be
v www.angelfire.com
v Barron, Rosemary e.a., Griekenland: Athene en het vaste land, van Reemst Uitgeverij, Amsterdam, 2000
v www.angelfire.com
v Barron, Rosemary e.a., Griekenland: Athene en het vaste land, van Reemst Uitgeverij, Amsterdam, 2000
REACTIES
:name
:name
:comment
1 seconde geleden