God apollo

Voor kcv moesten wij een opdracht maken over de goden uit de klassieke oudheid. Je kon kiezen uit een lijst van goden en moest vervolgens over de gekozen god opdrachten maken. Wij hebben gekozen voor de god Apollo, omdat de jufvrouw zei dat er veel over te vinden was en het een interessante god was. Ons leek het ook wel leuk om iets over zo’n god met zoveel affaires en verschillende taken en benoemingen te maken. Verder hebben we ook nog een logboek bij gehouden om te de hoeveelheid tijd de laten zien die we er als groep of alleen hebben ingestoken. Ook zijn alle hoofdstukken duidelijk geordend en bevatten ze ieder veel informatie. Het werkstuk bestaat uit twaalf verschillende onderwerpen Ø Titelpagina Ø Inhoudsopgave Ø Inleiding Ø Hoofdstuk 1 Ø Hoofdstuk 2 Ø Hoofdstuk 3 Ø Hoofdstuk 4 Ø Hoofdstuk 5 Ø Hoofdstuk 6 Ø Conclusie Ø Bronnenvermelding De geboorte van Apollo De ouders van Apollo waren Zeus en Leto. Toen Leto, de dochter van de Titanen Phoebe en Coeus, zwanger raakte van Zeus werd Hera, de vrouw van de oppergod Zeus, heel erg boos. Ze liet een gedrochtelijke slang ‘de Pythoon’ op haar af sturen. Poseidon bood Leto aan om naar zijn eiland Delos te vluchten om daar in alle rust te bevallen. Het was op dit eiland waar eerst Artemis, de godin van de maan en de jacht, en vervolgens haar tweelingbroer Apollo werden geboren. Zeus was zo in de wolken over de geboorte van zijn zoon, dat hij hem een lier schonk, het muziekinstrument waarop Apollo ongeëvenaard mooi kon spelen. Dankzij de godin Themis, die Apollo vanaf zijn geboorte voedde met nektar, groeide de pasgeboren god in vier dagen op tot een prachtige volwassen man.
De jeugd van Apollo Over zijn jeugd is eigenlijk niets geschreven. Apollo was direct na zijn geboorte al volwassen, in de mythologie tenminste. Niet alleen vanwege het gebrek aan informatie over zijn jeugd, maar ook omdat er wordt gezegd dat Apollo onmiddellijk om zijn lier vroeg en op pad ging. Het is niet bepaald geloofwaarig dat hij dit als baby deed. Voor de Grieken was de jeugd een lastig voorstadium van het volwassen zijn en er werd over het algemeen dus ook weinig aandacht aan besteed. Het komt er op neer dat er niet veel belangrijke gebeurtenissen zijn in de jeugd van Apollo. Huwelijk en kinderen Een huwelijk heeft Apollo nooit gehad, maar niettemin was hij geregeld verliefd en zijn liefde werd af en toe ook beantwoord. Hij is verliefd geweest op o.a. Daphne, Coronis, Oechalia, Cyparissus en Chione. Daphne was zijn eerste liefde ook al was deze niet door het lot veroorzaakt maar door Cupido’s pijlen. Deze liefde werd door haar niet beantwoord, ook dankzij het werk van Cupido. Zowel met Coronis, Chione, Dryope, Thalia, Manto, Aria, Cyrene, Psamanthe en de Muze Calliope kreeg hij een kind. Coronis was een heel lieftallig meisje en ze was ook heel netjes, totdat de raaf Corvus haar met een ander betrapte. Apollo werd zo kwaad dat hij zonder meer naar het meisje toeging en haar neerschoot. Voordat zij stierf vertelde ze hem dat ze zwanger van hem was, en daarom probeerde hij haar tevergeefs nog te redden. Het mocht niet baten, maar nadat zij was gestorven redde hij in ieder geval zijn zoon Asclepios nog, die in een grot door de Centaur Chiron werd opgevoed. Chione was de mooie dochter van Daedalos. Vele vrijers verlangden naar haar hand, maar zij had nog geen echtgenoot gekozen. Apollo en Hermes echter werden zo vervuld van verlangen dat Apollo en Daphne
zij meteen met haar naar bed wilden. Apollo besloot te wachten tot de nacht, maar Hermes kon niet wachten en toverde haar meteen in slaap, zodat hij haar onmiddellijk kon verkrachten. Negen maanden later baarde zij een tweeling: Autolycus was de zoon van Hermes. Philammon was de zoon van Apollo en werd hooggeprezen om zijn citerspel en zangkunst. Zijn verdere kinderen heetten Aphissus (van Dryope), Corybantes (van Thalia), Mospus (van Manto), Miletus (van Aria), Aristaeus (van Cyrene), Linus (van Psamante) en Orpheus (van Calliope). Orpheus werd later een beroemd zanger en dichter, en nog steeds is zijn naam bekend. Behalve zijn avonturen met vrouwen hield de god er ook relaties met mooie mannen op na waarvan de meest bekende die met Hyacinthus en Cyparissus zijn. Toen ze tot grote droefheid van Apollo stierven veranderde hij Hyacinthus in een bloem en Cyparissus in een boom (cypres). Wat heeft Apollo meegemaakt in zijn leven? Het verslaan van de Python
Zodra hij op de wereld kwam, deze god van het licht, de orakels en de muziek, stond het eiland in gloed, die de hele wereld verlichtte. Toen hij opgroeide verrichte hij vele grote daden, zoals toen hij Delphi verloste van de draak Python door hem te doden met zijn pijlen. Vanwege dat feit wordt hij ook wel Pythios Apollo genoemd en kregen de spelen van Delphi de naam Pythische Spelen, en de priesteres de naam Pythia. Pythia had haar zetel op de heilige driepoot van Apollo in het goddelijk orakel en deed daar haar voorspellingen. Toen werd voor het eerst de paianas, een lied van Apollo, gezongen ter ere van zijn grote overwinning en zijn verovering van het eerder aan Themis behorende heiligdom. De tempel van Apollo te Delphi
Verdediging van Leto Apollo en Artemis beschermden en verdedigden hun moeder altijd. Diegene die hun moeder op welke manier dan ook beledigde was zijn of haar leven niet zeker. Een goed voorbeeld hiervan was het verhaal van Niobe. Toen deze vrouw aan het opscheppen was over het feit dat ze meer kinderen had dan Leto (negen zoons en negen dochters) vermoordden Apollo en Artemis al haar kinderen op twee na. Ook toen Tityus hun moeder bijna verkrachtte, vermoordden Apollo en Artemis hem.
Het herdersleven, jagen en boogschieten Apollo hield zich graag bezig met het herdersleven, jagen en boogschieten. Als boogschutter heette hij gewoonlijk de vértreffende of de door zijn boog beroemde, of de god met de zilveren boog. Zijn pijlen misten nooit. Hij strafte daarmee de mensen met kwaad in de zin, onder andere Niobe en haar kinderen, het leger van de Grieken voor Troje, de Kyklopen, Eurytos, Otos en Ephialtes en de Giganten, die hij met zijn vader bestreed. Hij hield zich ook veel bezig met de jacht, die hij gewoonlijk samen met zijn zuster Artemis uitoefende. Met de hoorns van wilde geiten, die Artemis op de Kynthos gedood had, bouwde hij zijn eerste altaar. Apollo en Artemis gaven de jagers geluk op hun jacht, maar ze beschermden ook het wild. Als jager had Apollo de bijnaam Agreus. Artemis op jacht Met het jagersleven was het herdersleven nauw verbonden en zo hielt Apollo zich ook veel bezig met het groeien en vermeerderen van de kuddes. Hij bracht veel tijd door op de heide. Zelf diende hij als herder bij Laomedon en bij Admetos. Heerlijk groeiden de kuddes onder zijn hoede. Hij had ook zelf runderen, die stonden in Pierië aan de voet van de Olympos. Ook de velden en de veldvruchten stonden onder zijn bescherming. Hij weerde bijvoorbeeld vernielende veldmuizen af of zwermen van sprinkhanen. Dit zijn 3 korte stukjes die in grote lijnen vertellen waar Apollo zich zoal mee bezig hield in het leven. Apollo was een ontzettend veelzijdige god. In mythologische verhalen speelt hij onder andere de god van: Ø De boogschutters Ø De muziek Ø De Muzen Ø De geneeskunst Ø De zonnegod Ø De voorspellingskunst Ø De herdersgod
Apollo als god van de boogschutters
Wanneer Apollo als god van de boogschutters wordt afgebeeld heeft hij altijd een boog, pijlen en een pijlkoker bij zich. Hiermee kon hij mensen beschermen die hem lief waren en vijanden straffen. In de renaissance werden zijn pijlen met de stralen van de zon vergeleken. Een bekend verhaal waarin hij de rol speelt als god van de boogschutters is de mythe over de reuzenslang Python. Ovidius, Metamorfoses, boek I "De Pythonslang, die de tempel in Delphi bewaakt, wordt door Apollo gedood. De godheid
Apollo doodt de python die de boog, tot op die tijd gewend zijn wapen alleen voor jacht op gems en reebok te gebruiken, schoot zijn koker bijna leeg; de slang, verlamd door duizend pijlen, viel neer en uit zijn donkere wonden spoot het giftig bloed." Apollo als god van de muziek en dichtkunst
Het attribuut dat Apollo bij zich droeg als hij beschermgod van de poëzie en de muziek was, was een lier of een ander snaarinstrument. Hij speelde hierop omdat dit zijn lievelingsinstrument was. In deze tijd had men een lied dat de boosheid van de god kalmeerde en hierdoor zou de ziekte genezen. Het lied heette ‘Paian’. Om dit lied te spelen had Apollo altijd een lier bij zich. Omdat muziek en dichtkunst in de oudheid een eenheid vormden Apollo ook de beschermer van de dichtkunst genoemd. Als god van de muziek hield hij een fluitwedstrijd met Marsyas. Natuurlijk won hijzelf en hij liet Marsyas aan een pijnboom vastbinden en vilde hem. De tranen van alle vrienden van Marsyas vormden een rivier die naar hem vernoemd werd. Apollo als aanvoerder van de Muzen De muzen waren de dochters van Zeus en Mnemosyne. Apollo leefde samen met deze godinnen van de schone kunsten en wetenschappen, op de berg Parnassus. Ze kwamen op de Olympos om voor de andere goden te zingen terwijl Apollo op zijn lier speelde. Maar het liefst waren ze met hem samen in de vrije natuur, in het gebergte de Parnassos bij Delphoi maar vooral op de Helikon in Boiotia. Hij werd dan Apollo Musagetes (leider van de Muzen) genoemd en droeg vaak een gewaad en een lauwerkrans. De negen Muzen waren Clio (geschieden is), Eurterpe (fluitspel), Thalia (komedie), Melpomene (tragedie), Terpsichore (reidans en koorzang), Erato (dans en minnelied), Polyhymnia (hymnendichtkunst), Urania (sterrenkunde) en Calliope (heldendicht/epos). Apollo met de muzen
Apollo als de god van de geneeskunst Apollo kon als god van de geneeskunst mensen genezen. Wanneer iemand ziek was, beschouwden de Grieken hem als onrein. Het contact met de zieke moest gemeden worden, omdat zijn ziekelijke toestand wel eens besmettelijk zou kunnen zijn. De Grieken geloofden dat in het geval van ziekte de verhouding tussen de goden en de mensen verstoord was. Deze moest zo snel mogelijk weer hersteld worden en degene die daarbij kon helpen, was Apollo. Hij was de god van de reiniging. Vaak legde Apollo iemand die onrein was een zware taak op. Wanneer deze volbracht was, verdween de onreinheid. Ziekte was niet de enige vorm van onreinheid. Ook als iemand een moord had begaan of een andere misdaad had gepleegd, was hij onrein en moest hij gereinigd worden. Een andere manier was door muziek te maken en op zijn lier te spelen, hierdoor werden de goden gekalmeerd. Dan genazen de goden de ziekten van de mensen. Homerus, Ilias, boek 16 "Hoor mij, heer, waar ge ook zijt, in het vruchtbare lycische land of in Troje. Uw oor hoort overal heen naar een man, die in nood is, zoals mij nu de nood heeft bereikt. Zie deze zware wond. Mijn arm is doorvlijmd van felle pijnen; het bloed wil niet drogen; mijn schouder is zwaar en verlamd. Mijn lans kan niet feilloos richten; niet kan ik de vijand bestrijden. En de beste der helden kwam om, Sarpedon, de zoon van Zeus. Zijn eigen zoon beschermt hij niet. Maar, heer, genees gij voor mij deze zware wond; breng de pijnen tot rust, geef mij kracht om mijn Lycische vrienden aan te vuren tot dappere strijd en zelf te vechten om het lijk van mijn dode koning." Apollo als zonnegod Apollo is het meest bekend als zonnegod. Hierbij rijdt hij met een gouden wagen, bespannen met vier paarden in verschillende kleuren, langs de hemel en verjaagt zijn zuster, de maangodin Diana (Artemis). Vaak wordt Apollo afgebeeld met een stralenkrans (de nimbus). In het barok bevinden zich rondom de wagen nimfen en engeltjes. De wagen wordt dan afgebeeld met steigerende paarden en omgeven door licht. Ook zit Apollo wel op een wolk in stralend zonlicht, waarbij hij zijn lier in zijn hand kan hebben. Diana bevindt zich dan ergens in een hoekje in de schaduw. Als bijnaam had hij Phoebus Apollo, wat 'de stralende Apollo' betekent. Later werd Apollo gelijkgesteld aan de Apollo op de gouden wagen
zonnegod Helios en leende hij zijn wagen uit aan diens
zoon Phaëthon, die hiermee in moeilijkheden raakte en de aarde in brand zette om vervolgens neer te storten door een bliksemschicht van Zeus. Als zonnegod kon Apollo alles overzien en was hij dus vaak getuige wanneer goden en mensen overspel pleegden.Zo zag hij (maar meestal is dit Helios) ook het overspel van Afrodite met Ares en meldde dit aan Hefaistos. De Franse keizer Lodewijk XIV noemde zich 'de Zonnekoning' en beeldde zich uit als Apollo. Zo staat er nu een voorstelling van Apollo in het middelpunt van de andere goden en godinnen aan het hof van Versailles, waarin Apollo dus de Franse keizer symboliseert. Apollo als de god van de voorspellingskunst Apollo was ook de god van de voorspellingskunst en had hierdoor veel aan hem gewijde heiligdommen. In zo'n heiligdom deed de priesteres of sibylle voorspellingen uit zijn naam, terwijl zij zat op een gewijde drievoet. Deze voorspellingen worden vaak in de mythologie geraadpleegd. Zijn bekendste tempel staat in Delphi, waar het verhaal met de pythonslang zich afgespeeld zou hebben.
Apollo als de herdersgod Omdat Apollo de wapensmeden van Zeus, de cyclopen, had gedood, werd hij voor straf naar koning Admetus gestuurd, waar hij hem moest dienen als schaapsherder. Zijn bijnaam was dan Apollo Nomius. Meestal wordt hij afgebeeld terwijl hij onder een boom op zijn lier speelt. De schapen lopen achter hem in een weiland. Ook draagt hij soms een herdersstaf bij zich. In een verhaal over Apollo als herder lette Apollo niet goed op zijn kudde koeien. De kudde dwaalde af naar de velden van Pylos (een plaats in het westen van de Peleponnesos) en werd stiekem geroofd door Mercurius, de god van de handel en winst. Niemand had deze roof gezien, behalve een oude man die Battus genoemd werd en Mercurius beval hem niets te zeggen over de diefstal, waarbij hij beloond werd met een mooie koe. Maar Mercurius kwam in een andere gestalte terug om te kijken of Battus zijn woord hield. Hij zegt tegen hem: Ovidius, Metamorfoses, boek 2 "'Hé landman, als je langs dit pad een kudde dieren zag trekken, help me dan, het gaat om diefstal. Zwijg dus niet! Je kunt een koppel runderen, een koe én stier, verdienen.' Nu de beloning was verdubbeld, riep de oude baas: 'Daar, bij die heuvels, denk ik...' en ze waren bij die heuvels. Luid lachend sprak Mercurius: 'Valsaard! Verraad je mij? Mij aan mijzelf?' en heeft dat onbetrouwbaar hart veranderd in hard basalt, een rots die nu nog steeds 'Verklikker' heet, op zich een braaf stuk Apollo met de koeien
steen met een van oudsher slechte naam." Zeus beval Mercurius de kudde aan Apollo terug te geven en de twee verzoenden zich met elkaar. Om de vriendschap te benadrukken schonk Mercurius een lier aan Apollo, waarmee hij later veel werd afgebeeld. Bijnamen
Apollo had niet minder dan 450 verschillende bijnamen! Enkele hiervan zijn: De Zonnegod Apollo was ook de Zonnegod, de hoogste beheerser van de zonnekracht. Onder hem stond ene andere Zonnegod, Helios, die met zijn stralende zonnewagen door de hemel reed en de mensheid het licht bracht. ’s Nachts voer hij op zijn zonneboot terug van het westen naar het oosten over de rivier de Okeanos die om de gehele aarde stroomt. De brenger van schone kunsten
Apollo bracht orde en beschaving in de wereld die nog barbaars was: de ruwe woeste zonen van Moeder Aarde, de Titanen, hadden er zo lang geheerst. Op zijn tempel te Delphoi stonden de spreuken ‘Ken u zelf’ en ‘Niets in overdaad’, motto’s van het beheerste leven dat Apollo schonk.Hij leerde aan de mensen de heerlijkheid van muziek en poëzie, van wijsbegeerte konden de klanken van zijn lier horen die door de hemel klonken en waarnaar zelfs de goden met verrukking luisterden. Apollo de genezer Als Apollo niet op zijn lier speelde, hanteerde hij vaak zijn zilveren boog en pijlen, kunstwerken van Hephaistos, hiermee kon hij het kwaad van z’n vrienden afweren. Ook kon hij bij overmoedige of boosaardige mensen de pijlen gebruiken om de mens een plotselinge dood toe te brengen en soms een heel volk een epidemie toe kon brengen, die alleen hij kon genezen. Want hij was ook de grote Genezer, hij bezat de genezende krachten om alles te genezen. Apollo’s verhoudingen met andere goden waren lang niet altijd even goed. Hierdoor was hij niet bij alle goden geliefd. Apollo behoorde tot een van de bekendste en meest veelzijdige goden. Je kunt dus zeggen dat hij machtiger was dan de gemiddelde god. Wel waren er goden die machtiger waren, zoals bijvoorbeeld Zeus. Apollo en Daphne Ovidius, Metamorphosen boek 1 “Daphne, Peneius' dochter, was Apollo's eerste liefde, hem niet bezorgd door 't blinde toeval, maar door boze wraak van Cupido. Apollo immers had hem kort tevoren zijn boog met strakke pees zien spannen, en nog pralend met die Pythonmoord geroepen: 'Zeg, wat doe je daar, kwajongen ? Zo'n vechtersboog! Die past toch beter bij mijn schouders, hier, ik kan er feilloos dier en vijand mee verwonden, feilloos... Ik heb onlangs een giftig slangenlijf van meters lang, de Pythondraak, met meer dan duizend pijlen neergeschoten! Pak jij nu braaf je fakkeltje en stook je liefdesvuur waar je maar wilt, maar meng je liever niet in mijn triomfen!' Cupido

Het Venusjong riep terug: 'U schiet, Apollo, altijd raak, mij best, maar ik raak u, en net zo goed als alle dieren voor goden onderdoen, moet u nu buigen voor mijn macht!' Na deze woorden vloog hij vleugelwiekend door het luchtruim en landde schielijk op de donkere Parnassustop en trok een tweetal pijlen uit zijn koker, elk verschillend van doel: de één dooft liefdesvuur, de ander wekt het op. De pijl die opwekt is van goud en schittert met zijn pijlpunt; de pijl die dooft is nogal stomp, de schacht loopt uit in lood. Die laatste nu schoot Cupido op Daphne af, de eerste beschadigde Apollo's hart, tussen de ribben dringend. Hij is terstond verliefd, zij wil van geen verliefdheid weten.” Dan rent ze weg. Na een heeft Apollo haar bijna ingehaald, dan gebeurt er dit: “Haar krachten zijn ten eind, ze ziet doodsbleek, is uitgeput van 't snelle gaan, en omziend naar het water van Peneius roept ze: 'Ach, vader! Help me! Een riviergod heeft toch macht? Bevrijd me van dit lichaam dat me veel te mooi deed zijn!' Haar klacht weerklinkt nog, als een starre stijfheid haar bevangt: haar zachte borst wordt door een dunne laag van schors omsloten, haar armen groeien uit tot takken en haar haar tot loof, haar voeten, eerst zo snel, zijn nu verstokt tot trage wortels, haar hoofd wordt kruin. Haar gratie is het enige wat rest. Nog steeds bemint Apollo haar, zijn vingers langs de boomstam voelen haar hart nog sidderen onder de nieuwe bast en met zijn armen om haar takken heen, als om een lichaam, kust hij het hout, maar zelfs dat hout buigt van zijn kussen weg. Dan spreekt de god haar toe: 'Omdat je niet mijn vrouw kunt worden, zul je in elk geval mijn boom zijn, en jij zult voortaan
mijn haar omkransen en mijn lier en pijlenkoker sieren. Jij zult Romeinse overwinnaars begeleiden, als hun blijde zege klinkt en 't Capitool de lange stoeten ziet naderen. Jij zult een zeer getrouwe wachtpost zijn vlak voor Augustus' poort, dicht naast de eikenboom in 't midden, en evenals mijn jeugdig hoofd steeds lange lokken draagt, zul jij voorgoed gelauwerd zijn en nooit meer zonder lover.' Aldus Apollo. De laurierboom knikte met de nieuw ontstane takken en bewoog haar kruin of het een hoofd was.” Apollo en Artemis Het eiland, waar op Artemis en Apollo worden geboren dreef eerst, maar werd door Zeus voor Leto op de bodem vastgezet met v ier zuilen. Het eiland heet Ortygia. De tweeling Artemis en Apollo wordt geboren aan de voet van de Kynthosberg. Vanaf dat moment werd het eiland Delos genoemd en was het een heilig eiland dat aan Apollo geweid was. Het eiland Delos is een klein eiland in het midden van de Egeïsche zee. Op het eiland werden allerlei heiligdommen gebouwd voor Artemis en Apollo. Voor de Grieken was Delos een heilig, Apollo en Artemis
onaantastbaar eiland. Het vormde in
tijden van spanning een neutraal terrein. Het eiland bleef gespaard voor berovingen en oorlogsgeweld. Zelfs de Perzen hadden ontzag voor dit eiland van Apollo. Toen zij in 490 v. Chr. Met een geweldige grote vloot koers zetten naar Griekenland, zouden zij ook in de buurt van Delos komen. De Perzische aanvoerder viel het eiland echter niet aan. Apollo had een hele goed band met zijn tweelingzus Artemis. Ook had hij had veel overeenkomsten met zijn zus. Ook had hij veel met zijn zus te maken, omdat hij haar iedere dag langs de hemel moest verjagen. Hij als zonnegod en zij als maangodin. Apollo, Hera en Leto De verhouding tussen Apollo, Hera en Leto valt af te leiden uit het volgende gesprek. Dit gesprek wordt gevoerd door Hera en Leto. Uit dit gesprek blijkt dat Hera vreselijk jaloers is op Leto omdat Leto wel machtige kinderen heeft kunnen krijgen met Zeus en Hera niet. Hera: Mooi zijn ze zeker ook, Leto, die kinderen die jij voor Zeus hebt gebaard. Leto: Ja, Hera, we kunnen natuurlijk niet allemaal zulke kinderen als Hephaestus en Apollo krijgen. Hera: Apollo verbeeldt zich dat hij álles kan: boogschieten, citer spelen, dokteren en orakelen. Hij heeft orakelfabrieken in Delphi, Claros, Colophon en Didyma opgericht. Daar licht hij zijn klanten op met naar twee kanten uitlegbare antwoorden, om zo te voorkomen dat hij z’n eigen vergist. Hij profiteert er ook nog van want er zijn er een hele boel die erin trappen. Maar de intelligentere mensen hebben Hera
heus wel door dat hij meestal onzin uitkraamt. Hij kon in ieder geval niet voorspellen dat Daphne hem zou ontvluchten, ondanks zijn schoonheid en mooie lokken. Leto: Ik weet heus wel dat Apollo, die ‘leugenprofeet’, jou een doorn in het oog zijn als jij ze in onze hemel ziet, en zeker wanneer hij tijdens het diner bij iedereen zo’n succes heeft met zijn citerspel. Hera: Laat me niet lachen, Leto! Híj succesvol? Wanneer die Muzen destijds een

onpartijdige uitspraak hadden gedaan, dan was Marsyas de winnaar geweest en had hij Apollo kunnen villen. Maar door een onjuist e uitspraak van de jury is die arme man om het leven gekomen. Leto: Hera, je blaast hoog van de toren en misbruik je macht. Wacht maar, binnenkort zie ik je wel weer in tranen wanneer je man je in de steek heeft gelaten. Uit dit gesprek blijkt dat de verhouding tussen Leto en Apollo wel goed is en die tussen Hera
en Apollo niet. Omdat de echtgenoot van Leto de oppergod Zeus was, moesten mensen eer aan haar brengen. Ooit was er een vrouw die dit weigerde: Hera. Hera was de moeder van 7 zonen en 7 dochters en zij vond daarom dat zij beter was dan Leto, met haar armzalige 2 kinderen. Natuurlijk lieten Apollo en Artemis hun moeder niet beledigen en namen wraak. Als eerste bracht Apollo de 5 jongens om het leven. Na dit vreselijke voorval had Niobe haar trots nog behouden en was trots dat ze nog steeds meer kinderen had dan Leto. Artemis veranderde dit door alle meisjes om het leven te brengen. Niobe versteende. Apollo en Marsyas De mensen die Marsyas hoorden spelen, riepen dat hij beter speelde dan Apollo, en Marsyas was dom genoeg om hen niet tegen te spreken. Apollo daagde, samen met de negen Muzen, Marsyas uit voor een wedstrijd. Als je won mocht je met de ander doen wat je wou. De Muzen waren de jury, en toen beiden gespeeld hadden, zeiden ze dat allebei even mooi gespeeld hadden. Toen riep Apollo: "We spelen verder, maar we draaien ons instrument eerst om!". Apollo kon inderdaad verder spelen, maar Marsyas kreeg geen geluid uit de omgekeerde dubbelfluit. De straf die Apollo Marsyas gaf was als volgt: Hij hing hem aan een boom en vilde hem levend. De huid van Marsyas werd opgehangen in een grot waaruit later een bron ontsprong. Marsyas Apollo en Hyacinthus Apollo was de eerste god die verliefd werd op iemand van zijn eigen geslacht. Het ging om de Spaanse prins Hyacinthus. Apollo had hem meer dan ieder lief dat blijkt onder andere uit de volgende dingen: Delphi moest het zonder heerser doen, hij dacht niet meer aan zijn boog of lier en hij vergat zelfs zichzelf. Hij deed dus echt alles voor Hyacinthus’. Wanneer het zo ongeveer 12 uur ’s middags is, doen zij hun kleren uit en smeren zich glanzend in met olie van smeuïge olijven. Dit doen zij voor een wedstrijd met de discus. Apollo heeft de brede schijf als eerste rondgedraaid en weggeslingerd en het wolkendek ermee doorbroken. Na lange tijd raakt het zware ding pas weer de grond. Direct schoot Hyacinthus, zonder na te denken naar voren om de discus op te pakken. De discus viel echter zo hard op de grond dat hij weer omhoog sprong en schoot recht in het gezicht van Hyacinthus. Apollo zelf werd even bleek als de knaap die door de discus was geraakt. Apollo tilt hem op, stelt hem gerust en probeert met kruiden zijn leven te redden. Dan zegt Apollo dit: Ovidius, Metamorphosen boek 1 "Nu sterf je, Hyacinthus, van je eerste bloei beroofd!" zo roept Apollo uit. "Ik zie de wond die mij beschuldigt; mijn smart om jou heb ik mijzelf bezorgd! Mijn rechterhand is door jouw dood veroordeeld, ik ben de oorzaak van je sterven! En toch, waar ligt mijn schuld? Tenzij het discusspel de schuld moet krijgen, of wij schuldig zijn, omdat wij minnaars waren. Ai, kon ik maar voor jou mijn leven afstaan! Of met jou de dood ingaan! Maar daar mijn lotsbeschikking dat niet toestaat, zul je voor altijd bij mij zijn, je naam blijft op mijn lippen; als ik mijn lier bespeel, zullen mijn gezangen jou bezingen! Je wordt een nieuwe bloem, waarin mijn klachten staan getekend en eens komt ook de dag, waarop een zeer befaamde strijder zich bij je voegt als hyacint, met net zo’n letterblad…" Apollo was één van de meest geliefde goden bij de mensen. Dat kwam in de eerste plaats doordat hij zieke mensen genas. Ook nam hij de mensen vaak in bescherming en leerde hij hen goed voor zichzelf te zorgen. De mensen eerden hem hiervoor en waren hem zeer dankbaar. Komt Apollo vaak met mensen in contact? Apollo kwam in vergelijking met andere goden niet heel vaak met mensen in contact, alleen maar via een profeet/ -es als medium. Apollo in contact met een mens
Als hij dan toch verscheen, zo nu en dan aan enkele personen, dan was dat in zijn gewone vorm. Die van een mens, tenminste het uiterlijk. Hij vermomde zich niet als sommige andere goden (bijv. Zeus). Alleen in de Ilias wordt gezegd dat Apollo ‘kwam in de vorm van de nacht’ om de pest in het Griekse legerkamp te veroorzaken uit wraak voor het leed van zijn priester Chryses. Op wat voor soort mensen richt Apollo zich? Apollo richtte zich voor al op de zwakke, zieke mensen en de armen. Hij kwam op voor gerechtigheid en was de god van de genezing.
Op welke manier heeft Apollo contact met mensen? Wanneer mensen raad vroegen aan de goden, dan kwamen ze vaak naar het orakel van Delphi, gewijd aan Apollo. Ook bij andere tempels van Apollo waren orakels, maar die waren minder bekend. Delphi werd ook gezien als "het middelpunt der aarde." In die tempels bevonden zich priesters en priesteressen die beweerden de kunst van het voorspellen te beheersen. Als een persoon dan hulp vroeg aan zo’n profeet, dan ging deze eerst in trance. Dit gebeurde vaak door allerlei geestverruimende middelen te gebruiken, en ook de wierook die in dat soort tempels voortdurend brandde zal wel hieraan bijgedragen hebben. De mensen stelden een vraag aan de god, en zijn woorden werden vertaald door een priesteres die op laurierbladeren kauwde, zittend op een drievoet boven een rotsspleet. Vooral door de aardgassen uit deze spleet raakte de priesteres in trance. Haar gebrabbel werd door andere priesters vertaald, zodat de mensen het konden verstaan. Maar alles wat ze zeiden was altijd naar minstens twee kanten uitlegbaar en alles was in raadsels, dus de meeste werden er nog niet veel wijzer van en soms ontstonden hierdoor zelfs vervelende misverstanden. Het orakel in Delphi Beschrijf enkele gebeurtenissen tussen Apollo en de mens
Een verhaal waarin Apollo verschijnt aan een mens en deze persoon ook hulp biedt in een crisis, is het verhaal van Orestes. Zijn moeder had zijn vader vermoord, en Orestes had hierna, uit woede maar vooral ook in opdracht van Apollo, zijn moeder om het leven gebracht. Hierdoor moest hij verschijnen voor de rechtbank, waar werd uitgemaakt of hij hiervoor gestraft moest worden. Volgens de Erinyen, de Wraakgodinnen, moest dat wel, maar volgens Apollo niet, omdat hij deze daad geheel gerechtigd vond. Na een hele tijd debatteren en ruzie maken in de rechtszaal (Apollo treedt op als Orestes’ "advocaat") moesten de rechters en ook Pallas Athena, die de zaak voorzat, hun uitspraak doen. Dit gebeurde door hun stemsteen in de vaas voor "schuldig" of "onschuldig" te leggen, zodat niemand persoonlijk op zijn mening kon worden aangekeken. Nadat de stemmen waren geteld bleek dat de uitkomsten precies gelijk waren aan beide zijden, wat dus betekende dat Orestes vrijgesproken was, want dat was het rechtssysteem in die tijd. Een ander bekend verhaal waarin Apollo een mens hulp biedt is het verhaal over Chryses. Tijdens de Trojaanse oorlog hadden de Grieken op één van hun plundertochten de dochter van Chryses, Chryses was een priester van Apollo, meegenomen en als slavin aan Agamemnon gegeven. Chryses was naar het kamp van de Grieken gekomen om zijn dochter vrij te kopen. Agamemnon wilde hier echter niets van weten en weigerde het meisje af te staan. Chryses bad dan tot Apollo om de Grieken voor hun onmenselijke houding te straffen. Apollo verhoorde het gebed van zijn priester. Homerus, Ilias "Phoebus Apollo was boos en hij verliet de toppen van de Olympus. Om zijn schouders hingen zijn boog en pijlkoker. De pijlen rammelden, terwijl hij kwaad voortging. Hij kwam in de gedaante van de nacht. Hij ging ver van de schepen zitten en schoot zijn pijlen erop af. Zijn met zilver versierde boog maakte een vreselijk geluid. Eerst bestookte hij de muildieren en de snelle honden, daarna trof hij keer op keer met zijn scherpe pijlen de Grieken zelf: aan één stuk door stonden de talloze brandstapels van de doden te branden. Negen dagen lang teisterden de pijlen van de god het leger. Op de tiende dag liet Achilles de Grieken bijeenkomen. Hera met de blanke armen had hem hiertoe aangespoord. Zij maakte zich namelijk zorgen om de vele stervende Grieken. Toen zij bijeengekomen waren, stond de snelvoetige Achilles op en sprak: ‘Agamemnon, ik denk dat we weer onverrichter zake naar huis moeten terugkeren, als we tenminste aan de dood willen ontkomen: de Grieken hebben nu zowel met de oorlog als met de pest te kampen. We moeten een priester of een ziener of een droomuitlegger raadplegen. Hij kan misschien zeggen waarom Phoebus Apollo zo kwaad is: is hij boos vanwege een niet nagekomen belofte of offer? Misschien is hij bereid ons van de ondergang te redden, als hij offers van lammeren en geiten krijgt.’ Calchas, de ziener van de Grieken, gaf het volgende antwoord, nadat Achilles eerst had toegezegd hem ook bij een ongunstig antwoord te zullen beschermen: ‘Apollos is niet boos vanwege een gelofte of een offer, maar vanwege zijn priester Chryses. Agamemnon heeft hem smadelijk behandeld en het losgeld voor zijn dochter afgewezen. Daarom veroorzaakt Apollo, die met zijn pijlen van verre treft, dit verdriet en hij zal nog meer leed veroorzaken. Hij zal niet eerder zijn straf, de pest, laten ophouden, voordat men het meisje met de heldere ogen zonder betaling en zonder losgeld aan haar vader heeft teruggegeven en dure offers naar haar geboorteplaats heeft gestuurd. Dan pas kunnen we Apollo gunstig stemmen en tot andere gedachten brengen.” Verdere gebeurtenissen die Apollo en een mens omvatten waren natuurlijk het verhaal van Daphne en Hyacinthus, maar die zijn eerder al besproken. Nog een andere geschiedenis met een mens is die van de Sibylle. Ooit was deze nu lelijke en oude (maar wijze) vrouw namelijk een heel mooi aantrekkelijk jong meisje. Apollo werd verliefd op haar en gaf haar allerlei cadeaus. Op een keer vroeg hij wat ze wou hebben, en zij, jong en dwaas, vroeg evenveel levensjaren als het aantal zandkorreltjes in een nabijgelegen zandhoop. Ze vergat hierbij te vragen om eeuwige jeugd. Toen Apollo haar het eeuwig-jongzijn aanbood, wou zij dit maar al te graag, alleen zat er voor Apollo een "maar" aan vast: hij moest haar mogen liefhebben. De Sibylle zag dit niet zitten en wees hem af, waardoor ze na honderden jaren een alleenstaande oude vrouw was, die later ook niemand anders had liefgehad. Houden de mensen van deze god? Voor de Grieken was Apollo een zeer belangrijke god, omdat hij zorgde voor genezing van zieken. Ook was Apollo de god van de dichtkunst was in die tijd een zeer hoog aangeschreven bezigheid. Maar de belangrijkste reden waarom Apollo zo belangrijk was, dat hij de god was van de voorspellingskunst. Wanneer mensen voor een belangrijke beslissing of gebeurtenis stonden, kon hij hen hulp bieden. Iedereen had profijt van zijn gave. Daarom werd Apollo door alle mensen vereerd met vele offers, en ook bouwden de mensen vele tempels voor hem. De belangrijkste tempel was die in Delphi waar zich het Orakel bevond. Op zijn geboorte-eiland Delos had men ook een belangrijke en grote tempel voor Apollo gebouwd, al wordt in de mythen verteld dat deze door de god zelf is opgericht. Ook hiernaartoe kwamen vele mensen, en in het begin was deze tempel ook veel belangrijker dan die in Delphi. Maar al gauw ging men liever naar Delphi. Het orakel van Delphi is het bekendste orakel aller tijden. Door middel van dit orakel sprak de god Apollo tot de mensen. Een door Apollo uitgekozen vrouw uit het volk trad op als zijn priesteres (pythia) en bracht de uitspraken van het orakel over aan de mensen. Men ondernam geen grote reis of nam geen belangrijke beslissing zonder het orakel te raadplegen. Vele bijzondere ervaringen kennen dan ook hun oorsprong in het raadplegen van het orakel ... Zijn de mensen bang voor Apollo? Zoals al eerder was vermeld was Apollo dus een veelzijdige god, mensen waren bang voor hem maar ze vereerden en aanbaden hem net zo goed. Dit deden zij door zijn tempels en orakels te bezoeken met geschenken en offers. De kern van de Apollo verering lag in Delos en Delphi. Tempels geweid aan Apollo op Delos Om de band tussen Apollo en een land of stad sterker te maken, stuurden Delos en Delphi gezantschappen door de hele Griekse wereld. Door aan beide kanten gezantschappen te gebruiken, stonden de Griekse stadstaten met elkaar in contact en werden nauwe grenzen doorbroken. Zo speelde Apollo een grote rol bij het vergroten van het gevoel van saamhorigheid van de Grieken. De macht van Apollo reikte zelfs over de grenzen van Griekenland. Hiermee was Apollo een internationale god geworden. Hoe vereren ze de god en waar? Het orakel van Delphi is het bekendste orakel aller tijden. Door middel van dit orakel sprak de god Apollo tot de mensen. Een door Apollo uitgekozen vrouw uit het volk trad op als zijn priesteres (pythia) en bracht de uitspraken van het orakel over aan de mensen. Men ondernam geen grote reis of nam geen belangrijke beslissing zonder het orakel te raadplegen. Vele bijzondere ervaringen kennen dan ook hun oorsprong in het raadplegen van het orakel ... (zie ook hoofdstuk 4) Apollo: Het Griekse schoonheidsideaal Apollo werd steevast uitgebeeld als baardeloze jongeman op het hoogtepunt van zijn kracht en schoonheid. Hij was dan ook de patroon van de epheben. Epheben zijn jongens op de ‘drempel van volwassenheid’. Ze hadden nog geen last van ouderdomskwalen zoals grijze haren, versleten spieren enzovoort. Geestelijk konden ze nog veel groeien, zoals filosofie gaan studeren enz. De epheben waren op hun lichamelijk akme (griekse woord voor top). Epheben waren in de ogen van de Grieken de meest perfecte personen, de ideale mens moest wel een ephebe zijn. Apollo was onder de goden ook een jongeling, hij was dan ook een goddelijke ephebe. Hij was dan wel niet zo en machtig als Zeus of zo sterk als zijn broer Ares, hij was de mooiste.
De Beeldhouwkunst Apollo’s beelden waren natuurlijk altijd zo mooi mogelijk gemaakt, maar voordat men levensechte beelden kon maken is er nog veel gebeurt. De Grieken gingen grote, met echte mensenmaten beelden maken nadat ze in contact waren gekomen met de Egyptenaren. Aan de vorm van beelden kan men ook de tijd aflezen, aan de eerste levensgrote beelden van Apollo kon men zien dat ze uit een rechthoekig blok waren gehakt, later werden de beelden mooier, vooral doordat de delen van het lichaam veel realistischer zijn weer gegeven, voorheen waren de borstkas en buik altijd heel gestileerd weer gegeven. Dit zijn de ruines in Delphi van de plek waar
Apollo’s tempel stond Apollo in de kunst Apollo was een zeer knappe god. Niet alleen zijn hoofd maar ook zijn lichaam was beeldschoon. Op deze schoonheid wordt in de kunst altijd veel nadruk gelegd. Net zoals vrijwel alle beelden uit de oudheid wordt Apollo vaak naakt afgebeeld met een mooie bos haar. Voor zijn geslachtsdeel hangt vaak ook een blaadje. Ook zie je vaak bij afbeeldingen van Apollo zijn attributen afgebeeld. Vaak versterken of verwijzen deze attributen naar een bepaalde eigenschap van Apollo, zoals bijvoorbeeld een zwaan die de schoonheid van Apollo versterkt of een globe die verwijst naar de veelzijdigheid van de god. Ook wordt hij vaak afgebeeld met de hoofdpersonen uit zijn verhalen. Het verschil in het afbeelden van Apollo in de oudheid en in latere tijd is dat hij door de kunstenaars uit de oudheid primitiever wordt weergegeven (zonder diepte). Veel later pas kon men diepte toevoegen aan hun kunstwerken en waren de kunstenaars veel gedetailleerder. De tijd waarin de kunstenaars nog geen diepte gaven aan hun kunstwerken heet de archaïsche tijd. Deze beelden hadden vaak ook de “archaïsche glimlach”. Deze glimlach werd niet gebruikt om de persoon vrolijk te laten kijken, de kunstenaars wisten gewoonweg nog niet hoe ze de mond in het geheel van het kunstwerk moesten plaatsen. De grote beelden uit de archaïsche tijd werden ook wel kouroi en kourai genoemd. Simpelweg jongens en meisjes. Nu worden er ook nog wel eens kunstwerken met betrekking tot Apollo gemaakt, maar lange niet meer zoveel als toen, hier heb ik wel een plaatje van een modern kunstwerk, waarvan de kunstenaar wel geïnspireerd was door Apollo, maar het niet echt realistisch weer probeerde te geven. Er is niet echt uit te halen welk gedeelte nu betrekking heeft op Apollo, maar zo zit de moderne kunst nu in elkaar. Voordat wij aan dit werkstuk begon hadden wij eigenlijk het idee dat Apollo een niet zo heel erg belangrijke god was, maar nu hebben we dit werkstuk hebben gemaakt weten we dat hij ontzettend veel functies had. Uit enkele bronnen blijkt dat Apollo eigenlijk de belangrijkste god voor de Grieken was. Zeus mocht dan wel de oppergod zijn, maar Apollo had de mensen het meeste te bieden. Hij kon hen voorspellingen doen, kon hen beter maken en bovendien was hij de god die de geesten van de mensen reinigde. Het beeld van Apollo dat wordt gegeven in bronnen over Apollo scheelt niet zoveel van elkaar. Iedere bron geeft hem aan als een zeer belangrijk en machtig god, die altijd wil helpen als dat nodig is. In bijna alle bronnen komt ook sterk naar voren dat de god Apollo een enorme rokkenjager is. Apollo was ook de eerste god die een relatie had met iemand van zijn eigen geslacht. Onder de mensen was dit heel normaal, onder de mannen in ieder geval, maar bij de vrouwen werd dit over het algemeen iets minder normaal gevonden. Wat ons ook nog opviel is dat Apollo zich over het algemeen nogal goed vond. Apollo zei het volgende toen hij Daphne aan versieren was: ‘Ik ben heerser van Delphi en Clarus, Tenedos en Patara’s paleizen. Jupiter is mijn vader! Ik duid aan wat is, wat was en wat zal zijn. Door mij ook klinken lier en dichtkunst samen. Mijn pijlen treffen altijd doel, maar nu, schoot één pijl beter dan die van mij en trof mijn hart, een open mikpunt… Ik ben het die geneeskunst uitvond, alom klinkt mijn naam als “De genezer", ik beheers de wonderkracht van kruiden, maar, arme ik, er is geen kruid dat tegen de liefde helpt! Kortom: Apollo was in de tijd van de Grieken eigenlijk hun belangrijkste god, als het aankwam op belangrijke dingen als genezing en voorspelling. Maar ook werd hij van alle goden het meest geëerd, en hij kreeg vele offers en geschenken bij zijn vele tempels. Gebruikte internetsites Ø http://mythologie.pagina.nl/ Ø http://www.grieksemythologie.com/ Ø http://www.mythman.com/ Ø http://www.scholieren.com Ø http://www.geocities.com/annelieke00/achtergr.htm Ø http://www.google.com Ø http://www.xs4all.nl/~smisco/goden.html Ø http://www.histoportal.net/klassiek/grieks.html Ø http://library.thinkquest.org/26264/guides.htm Ø http://homepage.mac.com/cparada/GML/Apollo.html Ø http://www.digischool.nl/kt/ktlok.htm Ø
http://www.sbh-gent.be/klassiek.htm Gebruikte boeken Ø Mythen en sagen van de Griekse wereld van Dr sophie Ramondt Ø Mythe en werkelijkheid bij de Grieken: Artmis, Apollo en Asklepios van Charles Hupperts, Elly Jans, Simon Veenman en Pim Verhoeven