Aphrodite

2. Inhoudsopgave
1. Titelblad
2. Inhoudsopgave
3. Inleiding
4. De levensloop van Aphrodite
5. De functie van Aphrodite
6. De verhouding van Aphrodite tot andere goden
7. De verhouding van Aphrodite tot mensen
8. De verhouding van mensen tot Aphrodite
9. De manier waarop Aphrodite in de kunst is afgebeeld
10. Mijn conclusie
11. Bronvermelding
12. Beoordeling van de docent
13. Kaft 3. Inleiding
In mijn werkstuk ga ik de godin Aphrodite, of Venus behandelen. In de Romeinse mythologie wordt deze godin van de liefde, schoonheid en vruchtbaarheid Venus genoemd. In de Griekse mythologie wordt ze Aphrodite genoemd. In dit werkstuk noem ik haar bij de Griekse naam. Mijn werkstuk heeft 7 hoofdstukken die gaan over: 3. De achtergrond of levensloop van Aphrodite; hierbij ga ik het hebben over haar geboorte, jeugd, huwelijk en kinderen en wat zij heeft meegemaakt. 4. De functie van Aphrodite; wat haar bijnamen zijn en wat ze betekenen, met welke attributen ze vaak afgebeeld is. 5. Haar verhouding tot de andere goden; of ze geliefd is, hoeveel macht ze over de andere goden heeft, met wie zij het meest omgaat en ruzies, vriendschappen e.d. van haar. 6. De verhouding tot de mensen; hoevaak ze in contact komt met mensen, hoe ze dan in contact komt en in welke gedaante, op wat voor soort mensen ze zich richt en hoe ze contact heeft. 7. De verhouding van de mensen tot de godin: of de mensen van de godin houden of dat ze juist bang voor haar zijn, hoe ze haar vereren en waar ze haar vereren. 8. De manier waarop ze afgebeeld is in de kunst; of er verschil is in afbeelden en welke aspecten benadrukt worden. 9. Mijn conclusie waarin ik een soort samenvatting geef van het beeld dat ik van de godin heb gevormd en wat ik van haar vind. 4. De levensloop van Aphrodite Hoe Aphrodite geboren is volgens Hesiodus

Gaia (de aarde) had haar man Ouranos (de Hemel) al vele kinderen geschonken, onder wie Kronos, de vader van Zeus en Hera. Omdat Gaia op een gegeven moment eenogige en honderdarmigen monsters ter wereld bracht, heeft ze hen direct na hun geboorte op een geheime plaats verstopt. Hun moeder heeft als wraak een wreed plan gemaakt. Ze maakte een grote sikkel van staal en betrok haar kinderen in haar plan. Kronos wilde het plan van zijn moeder wel uitvoeren, want zo zei hij: ” …voor een slechte vader heb ik geen eerbied, ookal is hij mijn eigen vader…” Gaia was blij met deze woorden. Ze legde hem in een hinderlaag, gaf hem de sikkel met de scherpe punten en vertelde haar listige plan. Toen Ouranos kwam, verlangde hij naar Gaia en legde zich helemaal om Gaia heen, op dat moment pakte Kronos de sikkel en sneed de geslachtsdelen van zijn eigen vader eraf. Gaia ving al het bloed op en in de jaren daarna baarde ze de krachtige Erinyen (wraakgodinnen), de machtige Giganten en boomnymphen. De geslachtsdelen had hij van het land in de zee geworpen. Ze dreven lange tijd op zee en eromheen ontstond uit het onsterfelijke vlees wit schuim. Daarin groeide een meisje. Eerst kwam ze bij het heilige Cythera aan en vandaar bereikte ze vervolgens Cyprus. Uit de zee stapte de mooie Aphrodite. Hoe Aphrodite geboren is volgens Homerus
Bij Homerus is niet zo’n lang verhaal te vertellen. Aphrodite is ‘gewoon’ de dochter van Zeus en Dione. De jeugd van Aphrodite
Bij de meeste goden is niet veel over de jeugd van hen te vinden, zo ook bij Aphrodite. Het huwelijk en de kinderen van Aphrodite
De vrouw van Hephaestus was Aphrodite en ze vormden duidelijk een niet erg geschikt stel. Aphrodite dacht hier zeker zo over, maar Zeus stond erop. Aphrodite gaf de voorkeur aan Ares. Toen Hephaestus van de alles ziende Helios hoorde dat hij bedrogen werd, maakte hij een onzichtbaar net van brons, dat op het bed viel en de schuldige geliefden op heterdaad betrapte, waarop de gekwetste echtgenoot de goden bijeenriep om getuige te zijn van de scène. Deze werden erdoor geamuseerd, maar Hephaestus sprak woedend over een scheiding, totdat Poseidon, in de voor hem ongewone rol van bemiddelaar, erin slaagde hem te kalmeren. Hoewel dit verhaal bij Homerus voorkomt, is het kennelijk een betrekkelijk late mythe en diende hij slechts tot vermaak. De gordel van Aphrodite was een machtig wapen en bezorgde velen, zowel goeden als mannen, veel narigheid. Zelfs Zeus slaagde er niet in, in de Ilias, deze te weerstaan (niet in alle bronnen). Verteld wordt dat de ergernis van Zeus over het gepronk van Aphrodite hem ertoe bracht haar verliefd te laten worden op de herderskoning Anchises, die ze, vermomd als een stervelinge, verleidde. Anchises was natuurlijk bezorgd toen hij ontdekte dat hij met een godin had geslapen, maar Aphrodite zei hem dat hij geen angst hoefde te hebben zo lang hij zijn mond er maar over zou houden. Hun kind zou groot gebracht worden door de bergnimfen en over vijf jaar zou Anchises hem ontmoeten en dan moest hij hem mee naar Troje nemen. Aeneas, zo heette het kind, zou later gaan regeren over Troje. Ook heeft Aphrodite Anchises een kind geschonken dat Lyrus heet, maar meer kon ik over dit kind niet vinden. Een andere nakomeling van Aphrodite, en Hermes of Dionysus, was Priapus, de man met de gigantische geslachtsdelen, volgens de verhalen zo misvormd door Hera, die het gedrag van Aphrodite op de Olympus afkeurde. Priapus stamde oorspronkelijk uit het Nabije Oosten, waar hij een belangrijke vruchtbaarheidsgod was, van een type zoals bij vele oudere religies wordt aangetroffen. Eens heeft Aphrodite zich verenigd met Hermes, waaruit Hermaphroditus voortkwam. Hermaphroditus is grootgebracht door de Naiaden. Sommigen zeggen dat het schepsel biseksueel werd geboren, anderen beweren dat het zijn vrouwelijke eigenschappen ontwikkelde nadat een nimf, die op hem verliefd was, had gebeden met hem verenigd te worden, waarna haar bede naar de mening van beide partijen wel wat al te letterlijk werd verhoord. Ook heeft Aphrodite een relatie gehad met de schone Adonis. Dit kind was altijd een derde van het jaar bij haar, een derde van het jaar bij Persephone en een derde van het jaar had hij voor zichzelf. Maar Aphrodite zorgde ervoor dat Adonis verliefd op haar werd en ook het 1/3 jaar dat hij voor zichzelf had bij Aphrodite bleef. In vroegere geschriften was Eros de metgezel van Aphrodite, nu wordt hij beschouwd als de zoon van Aphrodite. Wat Aphrodite allemaal meegemaakt heeft… Aphrodite heeft zeker op liefdesgebied erg veel
meegemaakt. Ik zal een paar verhalen vertellen: Aphrodite heeft Paris eens een keer geholpen toen hij
tijdens een tweegevecht om Helena in levensgevaar
verkeerde. Eenmaal werd zijn keel afgesnoerd met een
leren riem en die riem heeft zij toen doen breken, andermaal sprong Menelaos op hem af met een
koperen speer en toen heeft Aphrodite hem in de nevel
verborgen. Als de zoon van Aphrodite door Diomedes gedood dreigt te
worden, grijpt zij in en bedekt hem in de plooien van
haar peplos, opdat niemand de speer in de borstkast kon werpen en doden. Zo droeg zij haar dierbare zoon van het slagveld. Diomedes ging haar achterna en als hij haar bereikt, verwond hij haar bij de pols. Gillend liet ze haar zoon los en deze ontviel aan haar handen. Hij wordt echter meteen door Apolle weer in nevel gehuld en Diomedes jaagt Aphrodite van het slagveld af. Links van het slagveld zag zij vervolgens haar broer Ares en vroeg hem een paard naar Olympus. Op de Olympus aangekomen, zocht zij troost bij haar moeder Dione. Op een dag vraagt Hera Aphrodite om het Liefdesgenot en de Lust, de machten waarmee ze alle onsterfelijke goden en sterflijke mensen verovert. Aphrodite geeft deze gordel niet door hebbend dat het een list is. De beroemdste mythe over Aphrodite heeft betrekking op haar relatie met de schone Adonis, waar ik het eerder al over gehad heb. Een zekere koning had een dochter Myrrha, die Aphrodite beledigde door te beweren dat zij mooier was. Als straf liet de godin haar verliefd worden op haar vader en op een nacht, toen hij dronken was, kroop ze bij hem in bed. Toen haar vader ontdekte wat er gebeurd was en dat zijn dochter van hem zwanger was, werd hij zeer boos en joeg haar met een zwaard hij in de hand het huis uit. Hij zou haar vermoord hebben, als Aphrodite niet tussenbeide was gekomen en op het juiste moment Myrrha in een mirrestruik veranderde. Het zwaard van de vader doorkliefde de schors van de struik en hieruit werd Adonis geboren. Aphrodite gaf de prachtige baby aan Persephone om hem in veiligheid te brengen en Persephone stopte hem in een kist in het Huis van Hades. Toen ze op een dag de kist opende om naar hem te kijken, werd ze door zijn grote schoonheid getroffen en toen Aphrodite hem terug wilde hebben, was ze niet van hem af te slaan. Zeus werd gevraagd te bemiddelen, maar deze verwees naar een lager tribunaal, een van de Muzen. Zij besloot – eerlijk voor alle partijen – dat Adonis een derde van het jaar bij Aphrodite moest doorbrengen, een derde van het jaar bij Persephone en een derde van het jaar had hij voor zichzelf. Aphrodite hield zich niet aan de regels, want ze gebruikte haar tovergordel die iedereen verliefd op haar maakte en zorgde dat Adonis verliefd op haar werd en dus zijn eigen een derde van het jaar ook bij Aphrodite verbleef. Toen Ares van Persephone te horen kreeg, dat zijn minnares geobsedeerd was door Adonis, vermomde hij zich als beer en doodde Adonis. Volgens andere lezingen werd de beer niet geassocieerd met Ares, maar met Apollo of Artemis. 5. De functie van Aphrodite
Aphrodite is de godin van beide soorten liefde, zowel de seksuele als de ‘hogere’ liefde; ook is ze de godin van het huwelijk, de schoonheid, de jonge-meisjes-geheimpjes, glimlachjes, bedriegerijtjes, zoet genot en tederheid. Op verscheidene plaatsen had ze ook nog andere eigenschappen en haar band met Ares ontstond waarschijnlijk door haar aspect als Oorlogsgodin, op Cyprus en elders. Soms is ze ook de beschermster van zeelieden. Ook werd ze door de prostituees als hun beschermster beschouwd, onder andere in Corinthe. Aphrodite werd dikwijls geassocieerd met bepaalde mindere goden, waarvan Eros de bekendste is. Aphrodite wordt soms ook verbonden met de Horae, de Jaargetijden, en de Charites of Gratiën. Enkele bijnamen van Aphrodite… Goden en mensen noemen haar Aphrodite, omdat zijn in schuim (aphros) is gegroeid. En Cythereia omdat zij Cythera bereikte en Cyprogeneia omdat zij op Cyprus met de vele golven werd geboren en Philommedes omdat ze uit geslachtsdelen (medea) ontstond. Tot haar bijnamen behoren echter ook ‘de Zwarte’ en ‘Doderes van mensen’, en een enkele maal wordt ze tot de Furiën gerekend. In lofzangen wordt ze vaak Kythereia genoemd. In de Orphische hymne aan Aphrodite krijgt ze wel heel veel bijnamen: “Hemelse, veelbezongen, goedlachse Aphrodite, (…) Nachtbraakster, koppelaarster, verzinster van listen, moeder van het onontkoombare, (…) huwelijksgodin, moeder van de Eroten.” Als moeder van Aeneas, de voorvader van de stichters van Rome, Romulus en Remus, én van de familie van Ceasar, gold zij als stammoeder van de Romeinen, zij wordt dan ook wel eens moeder van Rome genoemd. Met welke attributen wordt Aphrodite afgebeeld? Enkele van haar attributen zijn een paartje duiven of zwanen, de schelp, een gordel, toorts of brandend hart. Haar vogel is de duif, die gewoonlijk als buitengewoon zinnelijk wordt beschouwd. De zwanen zijn haar windsnelle vogels die haar snel overal naar toe brengen. In een schelp werd zij geboren. Haar gordel zorgt ervoor dat iedereen op haar verliefd wordt. De toorts heeft ze wel eens als attribuut omdat Aphrodite verhelderend wordt genoemd, de toorts geeft licht in het donker, oplossingen bij problemen. Het brandend hart is er omdat dat de verliefdheid aangeeft, als je verliefd bent heb je een bonkend, brandend hart steeds als je aan diegene denkt of hem tegenkomt. 6. De verhouding van Aphrodite tot andere goden

Is Aphrodite geliefd bij andere goden? Ja, Aphrodite is volgens mij wel geliefd bij de goden, zeker toen ze voor het eerst kennis maakte met de andere goden: toen zag ze er zo mooi uit dat allen haar verheugd verwelkomden en stiekem wensten dat ze zijn wettige echtgenote zou zijn. Drie harten heeft zij nooit kunnen overtuigen, zoals hieronder beschreven, maar dit betekent niet dat zij gehaat wordt door hen. Aphrodite is bij iedereen wel geliefd, niemand haat haar in ieder geval. Welke macht heeft de godin over andere goden? Aphrodite heeft veel macht over de andere goden, niemand ontkomt aan haar macht; geen enkele van de goden of de mensen. Zelfs haar vader, Zeus, wist ze te verleiden. Zij brengt hen in verwarring als zij het wenst. Ze drijft mannen in de armen van vrouwen die niet hun echtgenote zijn. Drie harten heeft ze echter nooit kunnen overtuigen of verleiden. Allereerst Athena, haar behagen immers niet de werken van de gouden Aphrodite; oorlogen zijn haar lief. Evenmin werd Artemis ooit tot liefde verleid door de glimlachlievende Aphrodite. Haar bekoren immers de boog en de jacht op dieren in het gebergte, schaduwrijke wouden en steden waar rechtvaardigheid heerst. De werken van Aphrodite mishagen ook Hestia, de schuchtere maagd die door de sluwe Knosos als eerste kind werd verwekt. Met wie gaat Aphrodite het meest om? Aphrodite gaat veel om met de Drie Gratiën, deze zijn haar dienaressen. Ook gaat Aphrodite veel om met Eros, deze is haar metgezel, maar sommigen zeggen dat hij haar zoon is. Ook gaat ze veel om met haar familie en degenen met wie zij een relatie heeft. Zij gaat niet zoveel om met Hera heb ik het idee, want Aphrodite verleidt Zeus met andere vrouwen het bed te delen en dit houdt zij geheim voor Hera. En Hera gaat alleen naar Aphrodite toe als ze iets nodig heeft. 7. De verhouding van Aphrodite tot de mensen Komt de godin vaak met mensen in contact? Aphrodite komt vaak met mensen in contact als zij weer eens een god verleidt om het bed te delen met een sterfelijke. Maar zij heeft ook een keer Paris in een tweegevecht met Menelaos om Helena geholpen. En toen haar zoon Aeneas gedood dreigde te worden door Diomedes heeft zij haar zoon beschermd, maar werd wel verwond door Diomedes. En zij is hevig verliefd geweest op Anchises een sterfelijke. Zeus heeft Aphrodite verliefd gemaakt op Anchises, omdat hij haar terug wilde pakken vanwege het feit dat zij hem vaak verleid heeft met andere vrouwen het bed te delen. Aphrodite heeft toen het bed gedeeld met Anchises en twee kinderen van hem gekregen. Aphrodite heeft het bed gedeeld met Adonis, ook hij is een sterfelijke. En ze heeft Myrrha gestraft omdat Myrrha haar niet eerde. Hoe komt Aphrodite met mensen in contact? Maar iedere keer dat ze met mensen in aanraking komt, heeft ze het wel wat met liefde te maken. Of ze is zelf verliefd of het is een list waarbij ze twee mensen bij elkaar brengt. Altijd maakt ze gebruik van haar gordel. In welke gedaante komt de godin met mensen in contact? Meestal is Aphrodite met mensen in contact komt, dan verandert ze in de gedaante van een jonge, mooie sterfelijke vrouw. Soms herkent men haar dan toch, zoals Anchises. Soms komt ze ook gewoon als godin, bijvoorbeeld toen ze haar zoon beschermde tegen Diomedes. Op wat voor soort mensen richt zij zich? Het ligt maar net aan de situatie op wat voor soort mensen zij zich richt, als zij haar zoon moet beschermen tegen Diomedes dan richt zij zich op Diomedes. Maar het ligt ook aan haar taak, op wie zij zich richt. Ze is bijvoorbeeld godin van de jonge meisjes geheimen en dus richt zij zich ook op jonge meisjes. Een van de gebeurtenissen tussen Aphrodite en een sterfelijke… De Grieken en Trojanen hebben besloten dat Menelaos en Paris in een tweegevecht zullen uitmaken wie van de twee Helena als vrouw mag hebben. Hiermee is tevens de oorlog beslecht en zullen de Grieken naar huis terugkeren. In dit tweegevecht komt Aphrodite Paris een paar keer te hulp. Wanneer Paris’ keel wordt afgesnoerd door een riem, doet Aphrodite deze riem breken. Andermaal sprong Menelaos af op Paris met een speer vol begeerte om hem te doden, maar Aphrodite had hem weggevoerd en hem met goddelijk gemak in de nevel verborgen. Zelf ging zij nu naar Helena om te vragen of die naar Paris toe wilde komen, maar Helena wilde niet. Pas na een dreigement van Aphrodite ging ze toch:”Terg me niet, koppige vrouw, opdat ik, in woede ontstoken, jou niet verstoot en mijn liefde voor jou in haat doe verkeren. Laat mij je niet van Trojanen en Grieken tezamen het treurig mikpunt van vijandschap maken – dan vind je een akelig einde!” 8. Verhouding van mensen tot Aphrodite Wat denken de mensen van de godin? Ik denk dat de mensen wel van deze godin houden, de meeste hymnen die over haar geschreven zijn, zijn positief over haar. De mensen vinden haar mooi, maar vragen ook vaak om haar gunst; om iemand verliefd op hen te maken. De Romeinen vereren Aphrodite natuurlijk helemaal, want zij zien haar als de moeder van Rome. Bij de Romeinen is Aphrodite (in dit geval eigenlijk Venus) geliefd. Toch begrijpen de mensen haar niet altijd, Bion heeft bijvoorbeeld de vraag waarom zij ooit Eros gebracht heeft. Hij vindt Eros een liefdeloos, wreed wezen met een mooi uiterlijk. Hoe vereren de mensen haar en waar? De mensen vereren Aphrodite door lofzangen en hymnen voor haar te maken, maar Aphrodite heeft ook een tempel op Cyprus in Pafos. Ze bezit daar een heilig domein en een wierookaltaar. Waarschijnlijk vereren de mensen haar dus ook door wierook te branden in de tempel op Cyprus. 9. De manier waarop Aphrodite in de kunst is afgebeeld Is er verschil in manier van afbeelden? In de oude Griekse kunst was ze een grootse, statige figuur, maar vanaf de tijd waarin de beeldhouwer Praxtiles leefde, die begon met de vervaardiging van vrouwelijke naakten (daarover werden slechts mannen ongekleed afgebeeld), werd Aphrodite het model voor de goddelijke schoonheid van de vrouwelijke vorm, die door geen enkel volk sinds de Grieken meer zo glorieus werd uitgebeeld. In de renaissance is soms het voornaamste doel van de uitbeelding van Aphrodite de studie van het naakt of van het vrouwelijke schoon op zich. Het gaat dan om een liggende Aphrodite, of een Aphrodite die toilet maakt, vaak uitgerust met een spiegel. Ik heb het idee dat de Grieken vaker onderwerpen van verhalen over Aphrodite uitbeelden en de kunstenaars die haar daarna uitbeeldden, beeldden haar schoonheid uit. Er is dus wel degelijk verschil in manier van afbeelden. Welke aspecten worden benadrukt? De Grieken benadrukten natuurlijk ook haar schoonheid, maar ze beeldden ook duidelijk uit welke rol ze in het onderwerp van het schilderij speelt en welke godin ze nou eigenlijk is. De kunstenaars die haar na de tijd van de Grieken hebben uitgebeeld benadrukken de vrouwelijke schoonheid het meest. 10. Mijn Conclusie
Aphrodite is een mooie godin vol streken en met veel macht. Niemand kan ontkomen aan haar liefde en ze is bij veel mensen geliefd. Ze wordt door iedereen vereerd en als dat niet gebeurt, dan zorgt ze daar wel voor. Ze is zorgzaam voor haar kinderen en lief voor mannen (als het haar uitkomt). Ze heeft veel meegemaakt, zeker op liefdesgebied, niemand is meer ontrouw aan haar man dan Aphrodite. Als moeder van Aeneas, de voorvader van de stichters van Rome, Romulus en Remus, én van de familie van Caesar, gold zij als stammoeder van de Romeinen. Ik vind de Aphrodite een leuke godin, ze is niet saai omdat ze altijd wel een list bedenkt, en bijna nooit niet verliefd is. Je zou eigenlijk best een soap over haar kunnen maken. Dan laat je meteen de andere goden van de Olympus er ook in voor komen en volgens mij heb je dan een heel sappig verhaal. Het is was interessant om te lezen wie Aphrodite nou eigenlijk is en wat ze allemaal meegemaakt cq gedaan heeft. 11. Bronvermelding Deze bronnen heb ik voor mijn werkstuk gebruikt:  Homerus, Ilias III, 314-420, vertaling H.J. de Roy van Zuydewijn  Homerus, Ilias V, 114-133, vertaling H.J. de Roy van Zuydewijn  Homerus, Ilias V, 311-431, vertaling H.J. de Roy van Zuydewijn  Homerus, Ilias XIV, 184-223, vertaling H.J. de Roy van Zuydewijn  Homerus, Odyssee 8, 266-366, vertaling M.A. Schwartz  Hesiodus, Theogonia 164-206  Homerische hymnen, vertaling H. Verbruggen  Sophocles, Antigone 781-801  Orphische hymne aan Aphrodite  Lucretius Over de Natuur, I, 1-39, vertaling A. Rutgers van der Loeff  Bion, 10  Vergillius, Aeneïs VIII, 369-406, vertaling M.A. Schwartz  Apollodorus, Epitome, 3, 1-5  Ovidius, Met. IV, 288-291  Ovidius, Met. XIII, 674  Hans Warren, uit:’de Olympos’, 1973  ‘Mythologie van Grieken en Romeinen’ door D.M. Field  Internet: http://www.xs4all.nl/~schuttel/venus.html
http://hsa.brown.edu/~maicar/000Free/000Aphrodite/AphroditeAlbum.html