Delphi

Wanneer en hoe is Delphi ontstaan?
Delphi is een plaats op de zuidhelling van het Parnassos gebergte, een mooi gebied in het midden van Griekenland. Het was van oudsher al een heilige plaats waar Gaia (moeder aarde) vereerd werd. Deze plaats werd bewaakt door de uit de aarde geboren draak Python. Ooit wilde Zeus weten waar nou precies het midden van de aarde was. Hij liet daarom twee adelaars los; een in het Oosten en een in het Westen. Op een bepaalde plaats botsten zij tegen elkaar aan en Zeus gooide daar de “Omphalos” neer en noemde dit het centrum van de aarde, ook wel de navel van de aarde.
Later is Delphi een orakel geworden:
Apollo kreeg als geboortegeschenk een pijl en boog van zijn halfbroer Hephaestos. Hiermee doodde hij, toen hij 5 dagen oud was, de draak Python in Delphi. Hera had Python op zijn moeder, Leto, afgestuurd, omdat ze wraak wilde nemen op haar man Zeus. Zeus had namelijk een liefdesavontuurtje gehad met Leto, en Leto was zwanger geraakt. De bijnaam van Apollo is om deze reden ook Pytios.
Dit was ergens in de 8e eeuw v. Chr.
Vanaf het moment dat Apollo Python doodde was het orakel Delphi van hem. Boven een spleet in de rotsen waaruit, in bepaalde tijden van het jaar, zwavelgassen opstegen, werd een tempel gebouwd: de tempel van Apollo. Apollo had nog meer plaatsen waar hij als god van de Wijsheid geraadpleegd werd, maar Delphi was de belangrijkste.
De god Dionysos werd ook in Delphi aanbeden. Apollo en Dionysos waren geen vijanden maar “elkaar aanvullende grootheden”.
Delphi was het bekendste orakel van Griekenland.

In Delphi was Pythia de beroemde orakelpriesteres. Ze zat op een drievoet boven een spleet in de grond. Ze zat in het Adyton, dat was de heiligste plaats van de tempel, en lag iets lager dan de rest.
Ze zat daar in een soort trance en stootte allerlei losse woorden en klanken uit. De priester maakten daar uitspraken van die meestal voor meer dan een uitleg vatbaar waren.
Een Pythia bleef nooit lang. De zwavelgassen die uit de spleet omhoog kwamen beschadigden haar longen, en dan werd ze naar de bergen gestuurd om daar te sterven.
Vaak was er al een tijd daarvoor een nieuwe priesteres uitgezocht.
De Pythia werden in het begin gekozen onder de jonge vrouwen uit Delphi. Maar later, toen de priester er zeker van wilde zijn dat de Pythia deugdzaam waren werden ze onder de vrouwen van boven de 50 gekozen.

Alleen op de 7e dag van iedere maand kon Delphi worden geraadpleegd. Raadzoekende mochten hun vraag pas stellen na offers te hebben gebracht en een reinigingsritueel te hebben ondergaan.

Delphi bestond niet alleen uit een tempel, maar ook uit talloze schathuisjes waar de geschenken van de raadzoekenden werden opgeslagen. Verder was er ook een stadion en een theater waar de Pythische spelen werden gehouden.

Wanneer is Delphi ten onder gegaan?
Rond 358 sloot de Christenkeizer Theodosius het orakel, omdat het volgens hem heidens was.

Belangrijke gebeurtenissen…
Apollo had liefde opgevat voor Creusa, de dochter van de koning van Athene. Hij trouwde met haar en ze kregen een zoontje. De vader van Creusa wist niets van de relatie tussen zijn dochter en Apollo en al helemaal niets van het kind. Daarom was Creusa bang dat hij boos zou worden en durfde ze het kindje niet te houden. Ze legde hem toen in een mandje in de grot waar het verwekt was en bad tot Apollo dat hij voor hem zou zorgen.
Apollo liet Hermes het kind halen en naar zijn Tempel in Delphi brengen. Hij zorgde ervoor dat de priesteres, de Pythia, hem zou vinden en van hem zou gaan houden. Zo werd het kind dus in de tempel opgevoed.

Rond 550 v.Chr. wilde koning Kroisos weten of hij een oorlog kon voeren tegen de Perzen en zo hun macht sterk verkleinen. Hij liet bergen kostbare geschenken naar Delphi brengen en liet iemand vragen of hij met de Perzen in oorlog moest gaan. Dit was wat de Pythia voorspelde: “Als je de rivier oversteekt zul je een groot leger vernietigen.” Blij vroeg koning Kroisos of hij lang zou regeren, toen antwoordde de Pythia: “Wanneer een muilezel koning der Perzen zal zijn, vlucht dan, teervoetige Lydiër, langs de kiezelrijke Hermos. Houd geen stand en schaam je niet een lafaard te zijn.” Hij was blij met deze voorspellingen, maar hij had te vroeg gejuicht. De Pythia had met de muilezel Perzische koning Kyros bedoeld; zijn moeder was een koningsdochter, maar zijn vader kwam uit een onbelangrijke familie. Kroisos heeft wel een groot leger vernietigd, maar dat was niet dat van de Perzen, maar zijn eigen leger.
Een andere uitspraak van Delphi aan iemand met de vraag: hoe liggen mijn kansen voor de komende veldslag? Het antwoord luidde: “Overwinnen zult gij niet sterven in de strijd”. De betekenis van deze zin ligt er maar aan waar je de komma zet.

Bronnen:
www.perseus.tufts.edu
Scolarta encyclopedie
veel boeken uit mediatheek en vaklokaal Klassieke Talen