De Agora van Athene

De Agora was een van de belangrijkste plaatsen in een oude Griekse stad. Dat kwam doordat hier alle mensen bij elkaar kwamen. De Agora was namelijk het economisch en politieke centrum. Het was de plaats waar de winkels, marktkraampjes, maar ook de regeringsgebouwen, de gerechtshoven en de tempels te vinden waren.
Een Agora werd vaak belangrijker als er de democratie in een stad kwam, dan kwamen er namelijk o.a vaak mensen, die wilde dat mensen op hun zouden gaan stemmen, maar ook leraren of anderen. Er werden dus ook voor verschillende doeleinden gebouwen neergezet.
De mensen op de Agora zouden vooral mannen geweest zijn met als uitzondering vrouwen van de lagere klassen die hun familie moesten helpen en slavinnen van rijke mensen.
Omdat aristocratische families bang waren voor omkoping verboden ze hun zoons op de Agora te komen, daardoor waren er dus haast geen kinderen. Vaak op de Agora rondhangen zonder werk te doen werd gezien als een teken voor een slecht karakter.

In Athene lag de Agora ten noord - westen aan de voet van de Akropolis, een hoog boven de stad uit torende burcht, waar een waterbron aanwezig was. Hier stond o.a. een grote tempel voor de godin Athena.
In de 5e en 4e eeuw voor Christus was de zuidoostkant van de Agora nog zonder monumentale gebouwen; er was een woonwijk, en er werd dagelijks een markt gehouden. Aan de andere kant van de Agora stonden de regeringsgebouwen, waaronder het Bouleuterion; de Tholos en de stoa van zeus. Dit officiele gedeelte van de Agora was slechts toegankelijk voor de mannen die het Atheense burgerrecht bezaten.

We zullen nu iets vertellen over de gebouwen op de Agora:

- Dwars over de Agora liep de Panethaiische weg. Deze verbond de belangrijkste toegangspoort van de stad met de Akropolis. Over de weg trok jaarlijks de feestelijke optocht te ere van Athena.
- Ook was de Agora omgeven met stoa’s, dat zijn zuilengalerijen. Deze boden de mensen bescherming tegen regen en zon. Ze deden o.a. dienst als winkelcentrum, maar ook als de plaats waar leraren en filosofen hun lessen of lezingen gaven. Stoa’s gaven echter ook bescherming tegen hitte in de zomer en koude wind in de winter (zie plaatje).
- De enige stoa die nu geheel te zien is is de stoa van Attalos. Deze is gebouwd tussen 159 en 138 v.Chr. en gereconstrueerd tussen 1953 en 1956. Dit was ook een veel grotere stoa dan de eerder gebouwde stoa’s. Nu zit het Agora museum er in samen met wat winkels.
- Het Hephaisteion is gebouwd rond 449 voor Christus als een tempel voor Athena en Hephaistos, de god van de smeden en metaalwerkers. Dit heiligdom is de best bewaarde tempel van Griekenland omdat hij eeuwenlang als Christelijke kerk is gebruikt. Rondom de tempel lag de wijk waar metaalarbeiders hun werkplaatsen en winkels hadden.
- Een van de regeringsgebouwen, het raadshuis was het Bouleuterion. Die werd aan het eind van de 5e eeuw gebouwd op 1, later is het verplaatst naar 3. Het stond dus naast het Tholos.
- Het Tholos was een ander regeringsgebouw: het was een ronde ontvangst- en eetzaal met een keuken erbij. Mensen konden hier ook blijven slapen. Hij werd in het begin van de 5e eeuw gebouwd
- Het laatste regeringsgebouw is de stoa van Zeus. Dit is de rechtszaal die aan het eind van de 5e eeuw gebouwd werd. Deze werd gebouwd ter nagedachtenis aan de overwinning op de Perzen en was opgedragen aan Zeus die volgens hen de vrijheid had gegeven. Er stond dan ook een standbeeld van Zeus voor de zuilengallerij en op het dak stonden beelden van o.a. Nike. De stoa was ook een teken voor democratie: op de muren zijn schilderingen van de twaalf goden en Theseus te zien. Theseus werd gezien als de uitvinder van de democratie. Plato beschouwde deze stoa als een rustige plaats waar je kon zitten praten met vrienden.
- Er waren twee fontein huizen op de Agora. Deze waren gebouwd over bronnen als watervoorziening. Het was altijd de plicht van vrouwen geweest om water te gaan halen in openbare bronnen buiten de stad. De tiran Pisistratus en zijn zoons legden een waterleiding naar de stad aan vanuit de heuvels. Bij opgravingen in de zuidoosthoek van de Agora zijn pijpleidingen van aardewerk aangetroffen. Daar konden kruiken worden gevuld in grote bekkens. Overtollig water werd afgevoerd door andere pijpleidingen. De pijpleidingen waren versierd en hadden kleine inspectieluikjes. Het was heel knap want de verbindingen van de buizen pasten heel goed op elkaar.
- In het Heldenmonument werden tien helden vereerd met een standbeeld. Deze helden hebben hun naam verleend aan tien belangrijke Atheense families die later de basis van de democratie waren. Ajax was hier de belangrijkste held van. Hij had grootse dingen verricht in de Trojaanse oorlog. Later pleegde hij zelfmoord omdat hij ruzie had met Achilles over een wapenuitrusting die zijn Achilles had gewonnen
- De koninklijke Stoa was het hoofdkwartier van koning Archon, die de verantwoording had op religieuze gebeurtenissen waaronder moord. Voor dit gebouw staat een beeld van Themis, de god van gerechtigheid.

Tegenwoordig is alleen bijna niks meer over van al deze gebouwen. De gebouwen zijn in vervalling geraakt, en er zijn alleen ruïnes van over, behalve dan de gebouwen die men heeft gerestaureerd.