Mythe van de Danaïden

Inhoudsopgave

- Inleiding

- Samenvattingen

-  Hoe het allemaal begon

- Wat hebben de Danaïden gedaan?

- Waarom hebben de Danaïden dit gedaan?

- Hoe is het verder afgelopen met de Danaïden?

- Waarom hebben de zonen geen straf?

- Conclusie

- Evaluatie

- Bronnenlijst

Inleiding

Je hebt misschien wel eens gehoord van de Danaïden. Ze zijn de vijftig dochters van Danaos en bekende figuren hij de Tartaros, in de Griekse onderwereld. Maar, wat doen ze daar eigenlijk? Waarom doen ze dat?

Samenvattingen

Proloog

De Grieken geloofden in leven na de dood. Nadat iemand overleed werd hij/zij een schim en kwam terecht in de Hades, de onderwereld. De Hades was een donkere, mistige, koude plek, waar schimmen doelloos ronddwaalden. De koning van de onderwereld was Hades een broer van Zeus. Het uitspreken van zijn naam zou ongeluk brengen, dus noemen de Grieken hem "Zeus van de doden", of " Πλούτων": de Rijke, omdat hij ook de beschikking had over de ondergrondse edelmetalen en verantwoordelijk was voor goede oogst.

Er zijn drie afdelingen in de Hades: de Asphodelosweide (de meeste schimmen, saai bestaan), de Elyseïsche velden (voorbeeldige schimmen, goed bestaan), de Tartaros (schurken, kwellingen). De heerser van de Elyseïsche velden was Kronos (vader van Hades) en de heerseressen van de Tartaros waren de Erinyen (wraakgodinnen).

Tekst 26: In de onderwereld

Wanneer je als mens stierf, ging je op reis naar de onderwereld. Het rijk van Hades en zijn vrouw Persephone. Je werd geleid door Hermes bij de reis die je als schim ging maken. Hermes bracht je naar de rivier de Acharon. Dit was de grens tussen de boven- en onderwereld. De veerman Charon bracht de schimmen over in zijn bootje, maar de overtocht kostte wel één obool. Deze had je tijdens de begrafenisritueel onder je tong gekregen. Ook moest je netjes zijn begraven, wilde je meegaan op de overtocht. Anders moest je blijven rondzwerven aan de oever. Wanneer je eenmaal binnen was stond er nog meer voor je te wachten. De hond Kerberos zorgde ervoor dat er geen ongenodigde gasten naar binnen of buitengingen. Als je dan langs Kerberos was gekomen kon je Hades en zijn vrouw Persephone zien zitten. Hades deed niet aan de beoordeling van schimmen. Dat liet hij over aan de drie rechters: Minos, Aiakos en Rhadamanthys. Zij konden je naar drie verschillende plekken sturen: naar de Asphodelos weide, naar de Elyseïsche Velden of naar de Tartaros.

Wanneer de schimmen eenmaal de onderwereld binnen waren, konden ze die niet meer verlaten. Er was echter één uitzondering: de onderwereldgodin Hekate kom schimmen mee naar boven nemen om ze te laten spoken. Sommige Grieken geloofden in wedergeboorte. Een gelukmoment was voor degene die op de Elyseïsche Velden mocht verblijven. Zij mochten namelijk zelf het tijdstip van hun wedergeboorte bepalen. Maar de allergrootste beloning was wel dat als je drie keer achterelkaar naar de Elyseïsche Velden was gestuurd. Zij mochten naar de Eilanden van de Gelukzaligen en hoefden nooit meer terug naar de aarde.

Tekst 27: De overkant van de Acheron

Sommige levenden zijn erin geslaagd de onderwereld in te komen, zoals Odysseus, die een bepaalde ziener uit de onderwereld nodig had. Hij ging naar een eiland waar een ingang naar de onderwereld zou zijn. Hij deed een offerritueel en niet veel later verschenen er toespreekbare schimmen. Herakles is ook in de onderwereld geweest. Hij kwam voor Kerberos. Het kostte hem heel wat meer werk om de driekoppige hond mee te nemen, en vervolgens weer terug te brengen, maar gelukkig had hij de hulp van de goden. Orpheus was een hele goede zanger. Iedereen hield van zijn muziek en het kalmeerde zelfs het woestste beest. Zo kreeg hij de goden met gemak zo ver hem in de onderwereld toe te laten.

Tekst 28: Straf

Het diepste deel van de onderwereld wordt de Tartaros genoemd. Hier zitten de allerergste misdadigers.

Onder andere zat Ixion hier. Hij draaide eeuwig rond op een gloeiend rad. De rede dat hij deze straf had gekregen was omdat hij als eerste mens een familielid had vermoord. Dit was nog geen rede om hem naar de Tartaros te sturen. Dit wist Zeus, want hij vergaf hem. Hij nodigde hem zelfs uit aan tafel bij de goden. Ixion probeerde hier Hera te versieren. Ook dit vond Zeus geen rede om hem naar de Tartaros te sturen, want hij vergaf hem opnieuw. Hij maakte zelfs een nep-Hera van wolken. Maar dit alles was niet genoeg voor Ixion, want hij probeerde ook nog bij Hera is gunst te komen en schepte tegen zijn vrienden op aarde op dat hij de liefde had bedreven met Hera. Deze laatste stunt had Zeus woedend gemaakt en hij had als gevolg Ixion naar de Tartaros gestuurd.

De Danaïden, de dochters van Danaos, zaten ook in de Tartaros. Zij schepten zonder een pauze, water in een bodemloos vat. Deze straf hadden ze verdiend omdat ze hun echtgenoten hadden vermoord. Ze waren namelijk ooit allemaal getrouwd met hun neven. Met de zonen van de broer van Danaos, Aigyptos. Zij hadden ooit ruzie en hebben het bijgelegd door hun vijftig zonen en vijftig dochters met elkaar te laten trouwen. Ondertussen had Aigyptos zijn zonen de opdracht gegeven om hun vrouwen en schoonvader te vermoorden tijdens hun huwelijksnacht. Maar Danaos was hen voor. Hij had elk van zijn dochters een scherpe haarnaald gegeven waarmee zij haar man mee vermoorde. Elke dochter, behalve één. Zij was op slag verliefd op haar man en hij op haar. Zij weigerde haar man te doden en ontsnapte daardoor als enige aan de straf.

Als laatste is er Sisyphos. Sisyphos was eindeloos bezig met een rotsblok tegen een berg op duwen, die steeds vlak boven aan de top weer naar beneden rolde. Deze straf moest hij uitzitten omdat hij een echte schurk was geweest. Hij had namelijk ook toevallig gezien hoe Zeus als adelaar, de nimf Aigina ontvoerde. Hij vertelde dit natuurlijk meteen aan de vader van Aigina. Zeus was woedend en gaf Thanatos de opdracht om Sisyphos af te voeren naar de Tartaros. Sisyphos nam echter Thanatos gevangen waardoor er een lange tijd niemand op aarde kon sterven. Toen Hades kwam om dingen zelf recht te zetten, gaf Sisyphos zijn vrouw de opdracht op zijn lichaam niet te begraven. Daardoor kon zijn schim de onderwereld niet en heeft hij toestemming gekregen om voor een begrafenis te zorgen. Maar Sisyphos was helemaal niet van plan om voor een begrafenis te zorgen. Hij leefde daardoor nog een lange tijd voor dat Hades hem definitief ophaalde en meenam.