Vrouwenrechten

Hoofdstuk 7: Vrouwenrechten

In 1880 stond de verhouding tussen man en vrouw nauwelijk ter discussie. Maar rond de eeuwwisseling kwam het feminisme op. Meer vrouwen dan ooit werden lid van organisaties die gelijkberechtiging eisten. Hoe kwam dit? De belangrijkste oorzaak voor de opkomst van het feminisme was onvrede. De vrouw werd bewust van het onrecht en wilde als zelfstandig individu haar rechten opeisen; vrouwen wilden meer vrijheid om hun leven te leiden zoals zij dat graag wilden. Het feminisme hangt nauw samen met de Industriële Revolutie; het was een strijd van de vrouw uit de middenklasse en voor de armen die in fabrieken werkten. Dit geld echter voornamelijk voor Engeland en de Verenigde Staten, omdat het feminisme in Nederland al in opkomst was gekomen voor de ‘officiële’ industrialisatie. In Nederland ontstond het feminisme door het overschot van vrouwen op de huwelijksmarkt en door de opkomst van een nieuwe middenklasse; ‘de gegoede burgerij’. Later was de oorzaak de splitsing van werk en gezin; de gezinsstructuur veranderde sterk.
Maar ook voor een deel doordat ze naar het buitenland keken waar de vrouw al wèl meer inspraak had maar de dieperen redenen waren de veranderingen in de maatschappij. Doordat mannen meer mogelijkheden kregen werden de vrouwen zicht bewust van hun achterstand. Zo begonnen ze beter onderwijs te eisen toen er meer jongens naar de middelbare school gingen en er allemaal beroepsopleidingen kwamen waar meisjes niet werden toegelaten. Ook ontstond de beweging voor vrouwenkiesrecht toen in 1894 het mannenkiesrecht werd uitgebreid.
Door veelvuldige en langaanhoudende protesten kregen de vrouwen in 1920 eindelijk kiesrecht. Na een paar jaar bleek dat vrouwen helemaal niet zo’n speciale groep kiezers waren. Ze stemden niet anders dan hun man of vader. Voor politieke partijen verdween dan ook de noodzaak om zich in te zeteten voor ‘’vrouwenkwesties’’.
De vrouwenbeweging zelf, die ervoor gezorgd had dat kiesrecht voor vrouwen een feit werd, verzwakte ook. De vrouwen die er vanaf het begin bijzaten werden te oud en de jonge vrouwen waren niet meer enthousiast te krijgen voor deelname aan de beweging. Het leek of vrouwenemancipatie bereikt was. De vrouwen hadden kiesrecht, konden in nieuwe en steeds meer beroepen werken en hadden mogelijkheden op het gebied van vrijetijdsbesteding: film, dansen, sport, auto’s enz.
Maar gehuwde vrouwen moesten thuis blijven werken. Een uitspraak van minister Romme in 1937: "Maar natuurlijk bestel dient de man de kostwinnaar van het gezin te zijn en heeft de vrouw tot taak de verzorging van het gezin. Het is in het algemeen een misstand wanneer de vrouw zich aan die taak onttrekt en zich een andere werkring zoekt. De vrouw wordt dan door haar beroepsbezigheden verhinderd de gezinsbelangen naar behoren te behartigen."