Vergelijkingsopdracht bewakers concentratiekampen in de Tweede Wereldoorlog

Beoordeling 5.2
Foto van een scholier
  • Werkstuk door een scholier
  • 4e klas vwo | 1429 woorden
  • 23 januari 2003
  • 53 keer beoordeeld
Cijfer 5.2
53 keer beoordeeld

Taal
Nederlands
Vak

vergelijkingsopdracht tussen twee films:
Schindler’s List en La vita e bella

Vergelijkingspunt : de rol van de bewakers in de concentratiekampen in WO II

In het boek ‘Stemmen uit Dachau’ staat dat de commandant van het eerste concentratiekamp in Duitsland, het kamp in Dachau, een cynische inhoud en woordkeus had en met verachting jegens de gevangenen sprak.
Voor de minste overtredingen werden de ergste straffen uitgedeeld. Dit zie je goed terug in de film Schindler’s list. Een man moet scharnieren maken, maar de Duitsers vinden dat hij er te weinig maakt, terwijl hij het wel snel kan. De man krijgt niet eens de kans om het uit te leggen waarom hij zo weinig scharnieren heeft gemaakt. De Duitse bewakers willen hem meteen doodschieten, gelukkig voor man hebben de Duitsers op dat moment allemaal geen kogels meer in hun pistolen zitten en slaan ze hem maar met hun pistool in plaats van dat hij doodgeschoten werd.
De gevangenen werden onvermoeibaar. De SS-ers konden de joden zomaar ‘s nachts uit hun bed halen en hen zwaar werk laten doen. Dan moesten ze weer op normale tijd, heel vroeg in de ochtend, opstaan. Als ze dan niet helemaal schoon waren, werden ze gestraft. Velen zijn door uitputting gestorven. En als je er zelf al niet door stierf, werd je wel gedood. Want als je even ging uitrusten en je werd gezien door één van de Duitsers, dan had je mazzel als je niet dood ging. Dit zie je weer in de film La vita è bella terug. Guido loopt met een hele zware steen, hij kan het bij de eerste steen al bijna niet meer volhouden om hem tot het einde te dragen. Hem werd verteld dat hij zo nog de hele dag door moest gaan. Je komt niet te weten hoe Guido het verder heeft gehad met de arbeid.
In de film Schindler’s list kan je duidelijk zien hoe onderdanig de bewakers van de gevangenen, de joden, waren ten opzichte van Oskar Schindler. Daarentegen waren de Duitsers wel weer zeer bruut tegen hun onderdanen, de gevangenen. Dat verschil wordt in de film goed duidelijk gemaakt. In het boek de ‘Stemmen van Dachau’ wordt hierover gezegd dat de bewaker zo een groep joden konden doodschieten en vijf minuten later zelf vreselijk op hun donder kregen van hun baas. De verschillen in de macht waren heel groot.

Een voorbeeld van een manier waarop de Duitsers je lieten doodgaan was ophangen. In het boek staat dat je deze straf kreeg je meestal bij sabotage, terwijl in de film gezegd wordt dat op sabotage de dood staat. Ze leggen in de film uit waar je doodgeschoten wordt. In de film wordt dus niet gesproken over ophangen. Ophangen was de ergste straf die je kon krijgen, je ging een vreselijke dood tegemoet. Je werd gehangen aan een boom of een paal. Dan werd je met een handboeien aan heet 2,5 meter hoge paal vastgebonden. Daar hing je dan tot je doodging. Een ander voorbeeld, dat veel voorkomt in de film Schindler’s list, is de executie. Je werd ter plekke, in Schindler’s list, of in een speciaal hokje, in La vita è bella, doodgeschoten door één van de bewakers.
In de bron ‘Stemmen uit Dachau’ word gezegd dat dat in het echt relatief niet zo vaak voorkwam. In beide films is dat echter de enige straf die je als kijker toegepast ziet worden. (Het boek Stemmen uit Dachau gaat maar over één concentratiekamp, het kan zijn dat er in andere kampen meer geëxecuteerd werd.) Als je, in de film Schindler’s list, even niet goed je best deed bij de arbeid, werd je doodgeschoten. De baas van het kamp schiet vanaf zijn balkon, aan de rand van het concentratiekamp, allerlei mensen dood die niet hard aan het werken waren. Net nadat hij gevreeën sms-en, pakt de baas van het concentratiekamp, met een sigaret in zijn mond, zijn geweer, gaat op zijn balkon staan, vanaf waar hij het hele kamp kan overzien, en schiet zo een aantal slecht werkende arbeiders neer. Dat geeft wel aan hij meedogenloos hij is. En de bewakers zijn net als hij.
In de film La vita è bella zie je dit echter minder terugkomen. De enige executie die je ziet, (eigenlijk hoort, want je ziet het niet gebeuren, maar je hoort het schot wel,) is de executie van de hoofdrolspeler Guido. De reden hiervoor was dat hij niet aan het werken was, maar aan het zoeken was naar zijn vrouw Dora. Hij kwam op een plaats waar hij niet mocht komen, hij werd door het zoeklicht betrapt en werd vermoord.
Toch merk je dat er steeds minder mensen overblijven op het kamp en met je eigen kennis over de concentratiekampen in die tijd weet je dat ze vermoord zijn. Als Guido met zijn vader en zijn oom naar het kamp gaat, worden Guido en zijn zoon al meteen met de oom van het zoontje gescheiden. De oom hoort bij degenen die niet sterk genoeg zijn om te werken en word al meteen naar de gaskamer gebracht, dit zie je overigens niet, maar weet je door je voorkennis over de situatie. De filmmaker gaat er dan ook vanuit dat je al iets van de situatie in die tijd weet. Als bijvoorbeeld een groep vrouwen naar de douches gaan en het licht gaat uit, denkt elke kijker dat ze op dat moment vergast gaan worden. Even later gaat het licht weer aan en blijkt dat uit de douches gewoon water komt. Als de filmmaker ervan uitging dat je niets wist over de kampen, dan had hij deze scène niet laten spelen. Dan was er voor de kijker in die scène niets aan geweest.

Er is naar mijn weten niet doelbewust geprobeerd meer publiek te trekken door het oorspronkelijke verhaal te wijzigen. In beide gevallen, in het geval van La vita è bella en in het geval van Schindler’s list, is er geen sprake van dat er van tevoren al een verhaal was. De filmmakers hebben de gruwelijke werkelijkheid zo goed mogelijk proberen na te bootsen en dachten daarmee veel kijkers te trekken (en dat is in beide gevallen gelukt). In de film Schindler’s list komt het allemaal als kijker iets betrouwbaarder op je over, omdat de film zwart-wit is. Het lijkt daardoor net of de film in die tijd ook echt gemaakt is, of alles echt is. Maar dit is allemaal schijn, dit zegt niet dat de film ook daadwerkelijk betrouwbaar is.
Dat in beide films de joden op verschillende plekken, de één in het openbaar, de ander op een plaats waar niemand het zag, kan te maken hebben met de plekken waar de films zich afspelen. De films spelen zich niet op dezelfde plek af, namelijk in een ander concentratiekamp. Het zou dus kunnen zijn dat ze in het ene kamp met een andere bedoeling mensen doodden dan in het andere kamp. In Schindler’s list werden de mensen zomaar in het openbaar gedood, de bedoeling hiervan is om aan de andere arbeiders te laten zien wat er met je gebeurt als je je niet goed genoeg inzet.

De minste straffen die je kon krijgen waren verboden van correspondentie. Je mocht met niemand contact hebben. Je werd als het ware afgesloten van de buitenwereld. Het voordeel van deze straffen is dat je geen risico liep te streven. Wat ook een niet zo erge straf was in die tijd waren stokslagen. Natuurlijk had je vreselijke pijn, maar je ging tenminste niet dood.
De ergere straffen die gebruikt werden waren o.a. opsluiting in de bunker, en dan kreeg je alleen een klein beetje water te drinken en wat brood te eten, zodat je net niet omkwam van de honger. Je kon ook moeten ‘appel-staan.’ Dat houdt in dat je een appel op je hoofd moest zetten en die werd er dan met een geweer van af geschoten. Als je mazzel had was het eerste schot raak. Je liep dus de kans dat er misgeschoten werd en je geraakt werd en dood ging. De meest voorkomende straf waren stokslagen. Meestal vijfentwintig tot dertig keer, maar soms wel honderd keer. De gevangene moest met zijn bovenlichaam op een ‘bock’, een blok, gaan liggen. Hun armen en benen werden vastgebonden. De SS-er mocht dan slaan en je moest zelf meetellen hoeveel keer er geslagen werd. Als je een fout maakte bij het tellen, begon de SS-er opnieuw. Meestal werd er met een stok geslagen, soms met een riem, en soms, als je het wat bonter gemaakt had, met twee stokken en twee riemen.

REACTIES

Log in om een reactie te plaatsen of maak een profiel aan.