Inleiding:
Ik ben op de volgende manier op de hoofdvraag gekomen.
In de tijd dat J.Broz regeerde in Joegoslavië, was Joegoslavië communistisch.
In deze dagen weten we niet beter als dat de democratie deels overheerst in de wereld en de communistische landen (vaker) problemen hebben op economisch gebied.Mijn hoofdvraag luidt: Als ik aan communisme denk, denk ik aan landen waar het met de economische situatie niet zo goed zit. Maar waarom was dat bij Joegoslavië dan niet zo in de tijd dat J. Broz regeerde? Hoe ik daar op ben gekomen weet ik eigenlijk niet precies, waarschijnlijk omdat ik te nieuwsgierig was.
Tijdens zijn weg naar het presidentenschap heeft J.Broz veel mee gemaakt (wat later tot stand komt in de rest van dit werkstuk), de prins van Wales (prins Charles) vroeg, 2 a 3 jaar voor de dood van J.Broz, aan J. Broz (Tito):"Als U het allemaal over zou kunnen doen, zou U dan willen dat het anders was gegaan?". Het antwoord dat daarop volgde luidde:"Nee, vaak was het hard, maar ik zou het toch precies zo willen als het geweest is". Uit dat antwoord blijkt dus wel dat Tito er heel wat voor over had om moeilijkheden te overwinnen om zo ver te komen als dat hij is gekomen. Maar welke gaven en drijfveren stelde Tito in staat overreind te blijven tegen de Duitsers, zijn rivalen binnenslands, de geallieerden in de Tweede Wereldoorlog, het Westen, en om ten slotte, iets wat geen enkel ander land ongestraft heeft gewaagd, de door de meedogenloze Stalin geleide Russische supermacht te trotseren?. Waarschijnlijk was dat onder andere zijn geloof in de wilskracht van de mens. In april 1943 zei Tito: "Deskundigen houden vaak te weinig rekening met de menselijke wilskracht. Wanneer mensen vastbesloten zijn iets tot stand te brengen, dan zullen zij dat doen, zelfs al is het menselijkerwijs onmogelijk".
Hoe ging de strijd om de onafhankelijk van één Joegoslavië, en hoe is deze man eigenlijk een revolutionair geworden?. Wat heeft de opkomst van Tito veranderd in de economie van het land?. Allemaal vragen waar in de loop van dit werkstuk zo goed mogelijk geprobeerd wordt antwoord te geven.
Hoofdstuk 1, De jongere jaren van Tito.
J. Broz alias Tito werd geboren op 7 mei 1892 in een dorp in Kroatie, genaamd Kumrovec, vlakbij Zagreb (nu de hoofdstad van Kroatie). Franjo Broz, de vader van Tito, was van Kroatische afkomst en was een boer op het land van Kumrovec.
Marija, de moeder van Tito, was van Sloveense afkomst.
Tito was het 7e kind van de 15 kinderen van wie er 8 al gestorven waren op een vroege leeftijd.
Toen Tito 8 was ging hij naar de dorpsschool waar hij een goede leerling was en goede cijfers haalde.
Het dorpje Kumrove, gelegen aan de oevers van de rivier de Sulta in Zargoje, werd ook wel 'Het land achter de bergen' genoemd.
De akkers van Kumrovec werden al sinds jaren bewerkt door de mensen die daar woonde.
De familie van Franjo Broz had al sinds mensenheugenis enkele nabij gelegen akkers bewerkt.
De vader van Tito (F.Broz) wilde graag na de geboorte van zijn zoon Tito naar Amerika verhuizen en daar zijn fortuin gaan zoeken maar toen Tito geboren was, was er niet genoeg geld om de oversteek te maken en hij stuurde Tito op 15 jarige leeftijd naar Sisak, een nabij gelegen stad van het dorp Kumrovec.
Hij moest daar gaan werken als kelner in een café dat vooral bezocht werd door officieren van de plaatselijke legerafdeling.
Het beviel Tito niet echt en hij vond al snel een andere baan als leerling in de werkplaats van Nicholas Karas, een slotenmaker & monteur. Hij vond het prachtig de 3 jaren als leerling in de werkplaats. In die tijd ging hij naar de avondsschool in Sisak.
Op 18-jarige leeftijd was Tito een ervaren monteur. In 1910 verliet hij Sisak en ging naar Agram (Zagreb) waar hij voor het eerst met de politiek in aanraking kwam hij werd lid van de metaalbewerkersbond en sloot zich ook aan bij de Sociale Democratische Partij van Kroatië-Slovenië.
Na zijn terugkeer naar Kumrovec reisde hij voor twee jaar door grote gedeeltes van Oostenrijk-Hongarije en Duitsland. Hij was een soortige rondtrekkende gezel en het was niet altijd gemakkelijk.
Hij leerde wel veel van die reizen, de vrijheid die Tito had in die jaren benutte hij namelijk goed. Hij leerde Tsjechisch en Duits, kreeg meer kennis van de werktuigbouwkunde en ging zelfs naar dansles. In 1913 werd hij opgeroepen om twee jaar in dienst te gaan bij het Oostenrijkse leger. Hij deed het goed en was als sergeant aktief in de oorlog tegen Servië in 1914.
op 28 Juni 1914 werd aartshertog Frans Ferdinand van Oostenrijk doodgeschoten door een Bosnische Serviër. Deze moord, die nationalistische gevoelens van de zuid-slavische onderdanen tot uiting bracht, was in serivië beraamd. De Oostenrijkse regering zag deze moord meteen als een aanleiding om met de Serviërs af te rekenen. Zij stelde daarom ook een scherp
ultimatum. Rusland steunde Servië , Duitsland stelde zich achter Oostenrijk op . Frankrijk en Groot-Brittanië kondigden de mobilisatie af (het op de voet brengen van oorlog).
En in het begin van Augustus was Europa in oorlog.
Tito had, als slaaf in die tijd, geen bijzondere gevoelens van loyaliteit jegens Oostenrijk-Hongarije, maar, net als miljoenen anderen, deed hij wat hem werd opgedragen. Hij werd naar Rusland gestuurd om de Russische legers tegen te houden, die op ong. 200km van Budapest zaten. Aan beide kanten waren de legers slecht uitgerust en het was heel koud. Er vielen dan ook talloze slachtoffers.Tito leek een geboren leider heel moedig, doortastend en vindingrijk (zo werd hij omschreven). In de winter voerde hij zijn peloton aan op aanvallen en verkenningstochten en kwam terug met krijgsgevangenen en belangrijke informatie.
Hoofdstuk 2, Tito in het nieuwe Koninkrijk.
In 1920 voegde Tito zich toe aan de Communistische Partij van Joegoslavië het CPY.
Hij voelde zich communist en met nog maar één doel in z'n leven: ook in zijn eigen land de revolutie te bewerkstelligen.
Tito's carriëre als strijdlustige communist werd in 1920 afgebroken door een staatsverbod tegen communistische aktiviteiten. Na tijden van oorlog was Tito weer terug gekeerd naar zijn eigen land en hij was inmiddels getrouwd met Polka.
In Zagreb vond Tito werd in een machinefabriek en hij werd opnieuw weer lid van de metaalbewerkersbond.Nu was hij in staat te doen wat hem voor ogen stond: zijn nieuwe geloof verbreiden. De andere arbeiders mochten hem en luisterden graag naar wat hij te zeggen had.
Die winter hielp hij mee in Zagreb een staking te organiseren. Voor de arbeiders die de macht zouden moeten grijpen.
Het werk wat Tito nu deed, beroepsagitator, werd in het nieuwe koninkrijk elke dag riskanter en moeilijker . De regering nam daarom ook al snel maatregelen tegen de communisten.In 1921 kwam er een wet van kracht die de partij verbood.De communistische afgevaardigden werden uit de volksvertegenwoordiging gezet en de partij leden konden op staande voet worden gearresteerd. De leiders van de partij waren vrij vanwege onvoldoende teweer; zij brachten steeds meer tijd buitenslands door, onderling discissiërend over allerlei theoretische kwesties en lieten de gewone leden aan het lot over, onder wie Tito.
In het begin van 1921 verliet Tito Zagreb en ging naar een dorp genaamd 'Veliko Trojstvo'.
Daar vond hij werk in een meelfabriek en de eigenaar heete Samuel Polak.
De fabriek was het middelpunt van het dorpsleven en hij nam de gelegenheid te baat om aan de boeren te vertellen over Rusland en de revolutie. (De boeren kwam in die fabriek om graan te laten malen). De partij-organisatie was in de provincies heel erg ontwricht maar Tito slaagde erin om vanuit Veliko Trojstvo contacten te leggen met bestaande ondergrondse cellen in de omliggende steden.In 1924 werd hij daarom ook verkozen tot lid van het Regionale Comité en in die functie zou hij daarna geregeld Zagreb bezoeken. Tito en zijn aktiviteiten trokken al snel de aandacht van de politie en in het zelfde jaar (1924) werd hij in staat van beschuldiging gesteld in verband met een toespraak die hij had gehouden bij een begrafenis van een vriend van hem, hij werd een korte tijd gevangen gezet. Dit zelfde jaar (1924) kregen Polka en Tito een zoon, genaamd Zarko. In 1925 moest Tito met zijn hele gezin in opdracht van de Partij naar Kraljevica verhuizen (een kleine zeehaven aan de kant van de Adriatische zee).
Hij ging werken in de bouw en- reparaties van scheepsmachines.Zijn opdracht van de Partij was om een afdeling van de metaalbewerkersbond van de grond te brengen en een ondergrondse cel van de partij op te richten.Hij deed dat met nog wat meer vakbewegingen en bij zijn terugkeer naar Zagreb eind 1926 hoorde hij dat hij was verkozen tot secretaris van de afdeling Zagreb van de metaalbewerkersbond. Hij was toen 35 jaar en was een volledig vrijgestelde vakbondsbestuurder- anders gezegd hij had een fulltime baan als partijfunctionaris.
De politie begon zich steeds meer te interesseren voor de aktiviteiten van Tito. Het enige dat men nodig had was het bewijs dat Broz inderdaad lid van de (verboden) partij was.
Ze slaagde erin om hem te arresteren op beschuldiging van verspreiding van opruiende geschriften. Hij heeft in totaal 4 maanden in voorarrest gezeten en hij werd in 1927 tot zeven maanden gevangennisstraf veroordeeld. Hij ging in hoger beroep en in afwachting van verdere berechting werd hij vrij gelaten. Hij keerde terug naar Zagreb en pakte daar zijn leven weer op met het vakbondswerk wat hij deed. Na een paar maanden werd Tito gekozen tot lid van het Centrale comité van de afdeling Zagreb van de Communistische Partij.
Hoofstuk 3, Verslechtering van de economie.
In het begin van 1928 verslechterde de economische toestand in Joegoslavië ernstig, met als gevolg een voelbare sociale onrust overal. De Communistische partij kon geen voordeel uit deze toestand buiten. De partij werd slecht geleid en er waren veel onderlinge problemen.
Binnen 7 jaar was het leden aantal van 60.000 gedaald tot ongeveer 3000. Er was ernstige onrust en de leden vroegen om een nieuwe verkiezing van het Centraal Comité. Alhoewel de critici in de minderheid waren kregen ze toch hun zin. er werd een nieuw Centraal Comité verkozen, waarvan Tito tot afdelingssecretaris werd benoemd. De eerste opdracht die Tito kreeg was het sturen van een brief, regelrecht aan het adres van de komintern, (nationale communisten) waarin gevraagd werd om drastische maatregelen te nemen om een einde te maken aan de geschillen van de Communistische Partij van Joegoslavië. Enkele weken later reageerde het Uitvoerend Comité van de Nationale Communisten (komintern) met een 'open brief', waarin opnieuw een beroep op de Joegoslavische Partij werd gedaan om een einde te maken aan haar onderlinge problemen. Tegelijkertijd werd de leiding van de partij gezuiverd door de benoeming van een nieuw Centraal Comité. Er kwam een vierde partij congres wat gehouden werd in Dresden waar de Joegoslavische partij haar uiteindelijke onderwerping aan de Communistische Internationale (komintern) bevestigde.
Tito nam niet deel aan het Congres van Dresden. Overal in Joegoslavië heerstte nu onrust, en als partijsecretaris voor Zagreb was hij meer dan ooit betrokken bij de voorbereidselen van wat al aardig op een revolutionaire toestand begon te lijken. Op 20 juni 1928 bereikte de crisis een hoogtepunt toen tijdens een debat in Skupstina een aanhanger van de regeringspartij een pistool trok en op de oppositiebanken van de regeringspartij begon te schieten. Stjepan Radic liep hierbij dodelijke verwondingen op en twee van zijn volgelingen van de Kroatische Boerenpartij werden gedood. Meteen braken er in Zagreb rellen uit, waarbij de Communisten zich meteen aansloten. inmiddels zocht iedereen naar Tito die eigenlijk ondergedoken moest blijven.
De politie kreeg hem toch te pakken met behulp van een provocateur die hem vroeg naar een kamer te komen waar hij, en de andere leden van de Partij, bij gelegenheid wel eens de nacht doorbrachten. Twee agenten in burger wachtte hem op en Tito werd gearressteerd. Deze keer kreeg hij ernstigere beschuldigingen tegen hem, namelijk: Het lidmaatschap van de Partij, verspreiding van opruiende propaganda en het bezig van wapens en explosieven. Het bezit van wapens en explosieven verklaarde volgens de politie dat Tito betrokken was bij de nieuwe opstandige Comintern oftewel de organisatie van internationale communisme die werd gesponsord door de Sovjets. Tito verdedigde zichzelf met uitzonderlijke moed en verkreeg hierdoor meer erkenning bij de partij autoriteiten. De uiteindelijke straf was 5 jaar gevangenisstraf. Hij schreeuwde in de rechtzaal 'Leve de communistische partij, leve de derde internationale'. Dit werd allemaal in de pers publiekelijk gemaakt en Tito was vanaf dat moment een soort held. In de gevangenis slaagde hij erin om een cel te organiseren voor het communisme en hij kon zelfs met zijn vrienden in Zagreb contact leggen.
Tijdens de jaren dat Tito in de gevangenis zat was er veel in de wereld veranderd, in Amerika was de economische crisis uitgebroken. In 1931 brak de oorlog in het Verre Oosten uit. Hitler was in 1933 in Duitsland aan de macht gekomen. In Joegoslavië zelf was de situatie omstreeks 6 januari 1929 in een kritieke fase geraakt toen koning Alexander, die er niet in was geslaagd tot een vergelijk te komen met de Kroatische boerenpartij, de grondwet buiten werking had gesteld, het parlement had ontbonden, en een regime had gevormd dat in feite niets anders was dan een persoonlijke dictatuur. Niet alleen de Communisten werden dus vervolgd maar ook de Kroatische Boerenpartij kreeg haar deel in de vervolgingen. Een aantal aanhangers van de nog extremistischer Kroatische Nationalisten vormden in Zagreb een ondergrondse groep, die zichzelf 'Ustase' (betekend rebellen) noemde.Hun doel was de vestiging van een onafhankelijke staat voor de Kroaten. Hun leider heette dr. Ante Pavelic. Hij ontwikkelde terroristische activiteiten en had het vooral op koning Alexander gemunt. Hij schreef een brief en daar stond in:"Verstop je maar waar je wilt, zigeuner. Maar waar je ook gaat we zullen je vinden en je gaat eraan!"..hij werd later vermoord op 9 oktober 1034 in Marseille , de moord was berucht en uitgevoerd door de 'Ustase'.(rebellen).
Hoofdstuk 4 Het leven van een beroepsrevolutionair.
Na een kort bezoek aan Kumrovec dook Tito onder.
Allebei zijn ouders waren overleden.
En toen Tito gevangen zat waren zijn vrouw en kind door de partij naar Rusland teruggestuurd.
Hij was er in geslaagd in Zagreb terug te komen en legde opnieuw contact met de plaatselijke partij organisatie. Er liep een arrestatie bevel tegen hem, maar Tito was niet een bepaald soort man die men snel te pakken kon krijgen.
Vanaf dat moment moest hij leven als een 'beroepsrevolutionair', hij was toen 42.
Hij was door al die jaren heen niks veranderd, sterker nog, hij was meer ontwikkeld, bedachtzamer en volwassener geworden dan ooit.
In ieder geval steeds meer geschikt om een belangrijke rol te gaan spelen.In Zagreb werd hij gekozen tot een lid van het Provinciale Comité voor Kroatië.
Éen van de problemen die hij moest oplossen was het leggen en onderhouden van verbindingen met het uitgeweken Centrale Comité van de partij in Wenen.
Er werd besloten dat Tito naar Wenen moest om daar besprekingen te houden hoe ze het beste met elkaar in contact konden blijven.
Hij deed zich voor als een lid van de Sloveense bergbeklimmersclub en wak de grens over naar Oostenrijk en pakte de trein naar Wenen.
Tito werd daar benoemd tot lid van het Centrale Comité en kon zich nu beschouwen als een van de leiders van de Partij .
Hij kreeg de volgende opdracht mee: Conferenties van de Partij te beleggen voor Kroatië en Slovenië en daarna voor het land als geheel. Met deze opdracht keerde hij in Augustus naar Zagreb terug. Al in september konden partijconferenties worden gehouden in Kroatië en Slovenië.
Éen van de eerste taken die Tito zich voor ogen stelde was het bijeenbrengen van een harde kern van actieve leden van de Partij, die in staat zou zijn om de versleten partij-organisatie nieuw leven in te blazen.
Tegen het einde van september kwam het bericht binnen dan Koning Alexander van Joegoslavië vermoord was in Marseille door een lid van de Ustase.
Onmiddellijk werden in Joegoslavië veiligheidsmaatregelen van kracht gezet wat het leven van Tito nog gevaarlijker maakte.
In augustus woonde Tito als secretaris van deJoegoslavische delegatie het Zevende Congres van de Komintern bij; daar zag hij voor het eerst STALIN-gedrongen en ondoorgrondelijk in zijn grauwe tubiek. In het boek wordt een totale ommekeer in het beleid omschreven als 'een nieuwe tactische oriëntering' omdat dit congres voor de communisten van de gehele wereld tot een totale ommekeer van het beleid leedt.
Rusland was het, het vaderland geworden van de revolutie. En Joegoslavië, als potentiële bondgenoot van de SU, diende met de partij alles te onthouden wat de veiligheid en de onschendbaarheid in gevaar zou kunnen brengen.
Tito was organiserend secretaris en vestigde zich met een aantal leden van het Centrale Comité in Zagreb. De andere helft van de leden vestigde zich in Parijs.
Naast de gewone zaken van Tito kreeg hij ook nog de opdracht vrijwilligers te selecteren en naar Spanje te sturen waar in de zomer van 1936 de burgeroorlog was uitgebroken.
Ook in deze periode was het dagelijks leven van Tito een spel van verstoppertje spelen voor de politie. Kortom hij had echt het leven van een beroepsrevolutionair
Hoofdstuk 5, Tito, een strijdkreet, een oproep tot verzet.
In de zomer van 1937 ontving Tito, nog steeds in Joegoslavië, een bericht uit Parijs waarin hem werd gemeld dat Milan Gorkic (leider van het Centraal Comité van de partij in Parijs) plotseling naar Moskou was ontboden. Kort hierna volgde een brief, gestuurd door Wilhelm Pieck, het hoofd van het Secretatiaat voor Balkanzaken van de Komintern, waarin werd medegedeeld dat Gorkic van zijn taak was ontheven en Tito werd opgedragen om tijdelijk de leiding van het Joegoslavische Centrale Comité op zich te nemen.Hij moest naar Moskou omdat hij opgeroepen werd . Jaren later zei Tito,:"Ik wist niet of ik ooit nog levend terug zou keren vanwege de nog steeds grote zuiveringen die aan de gang waren". Toch ging hij met volle overtuiging naar Moskou. Omdat er nu blijkbaar een ernstige crisis heerste in de Joegoslavische Communistische partij, moest hij proberen te redden wat er te redden viel.
Aangekomen in Moskou bleken zijn voorgevoelens rond Gorkic waar te zijn, Gorkic was samen met de meeste andere Joegoslaven gearresteerd. De komintern overwoog de hele Communistische partij op te heven. Dimitrov verzocht Tito inmiddels de functie van algemeen secretaris op zich te nemen.
In een crisis was Tito gewoonlijk op zijn best, en dit was de ernstigste crisis waarmee hij ooit geconfronteerd was geweest. Hij deelde Dimitrov mee dat hij de benoeming zou aanvaarden en dat hij de orde op zaken zou stellen. Dimitrov zei:"Ga je gang".
In januari 1939 nam Tito officieel de leiding van de Joegoslavische Communistische Partij op zich. Het zag ernaar uit dat de oorlog onvermijdelijk was, en oorlog, 'de motor van de geschiedenis', zou nieuwe mogelijkheden tot revolutionaire actie bieden. De partij zou van deze kans gebruik moeten maken.
De eerste zet die Tito deed was kenmerkend voor hem, hij bracht het secretariaat van de Partij over naar Joegoslavië. De vreugde van de gewone leden kan iedereen zich wel voorstellen, voor het eerst in 10 jaar bevonden hun leiders zich weer in hun midden, deelden hun gevaren en gaven leiding aan hun activiteiten.
Tito was vastbesloten om een einde te maken aan de interne Partijstrijd; het midden daartoe was, de Partij te doen aanvoeren door een sterke, eensgezinde top. Van het oude Centrale Comité handhaafde hij alleen nog slechts enkele leden. Van hun kant bejegenden zij hem met vriendschap en respect. Zij noemde hem 'Stari' (en dat betekend 'de ouwe') hij was toen 46 jaar.
Nadat Tito zijn hoofdkwartier gevestigd had in Zagreb, leefde Tito onder een aantal schuilnamen. Noch zijn buren, noch de politie kwamen maar ooit op het denkbeeld dat hij iets anders was dan wat voorgaf te zijn, een redelijk technicus. Goed geklee, met goede manieren en een keurig uiterlijk viel het hem niet moeilijk door te gaan voor een vertegenwoordiger van de bourgeoisie. Aan zijn rechter ringvinger droeg hij zelfs een ring met een diamant, die hij had gekocht voor de roebels die hij verdiend had met de vertaling van Stalins "korte geschiedenis van de Communistische partij" in het Servokroatisch.
In de partij stond hij nu officieel bekend onder de schuilnaam Tito, niet lang daarna werd die naam een strijdkreet, een oproep tot verzet.
In de taken van het rekruteren, organiseren en ideologisch scholen van nieuwe leden van de Partij wist Tito een op meer mensenkennis gebaseerde, lichtere toets aan de brengen dan zijn voorganger. Hij beschikte in hoge mate over eigenschappen als emotionele intensiteit en sterke persoonlijke overtuigingskracht, die het kenmerk zijn van de geboren leider. In minder dan drie jaar steeg het ledental van de Partij van vier-tot twaalfduizend. Uit echt alle lagen van de bevolking stroomden nieuwe leden toe. Boeren, handwerklieden en onbemiddelde studenten zwoeren samen met de kinderen van rijke zakenlieden, ministers en hoge militairen. De meeste van hen sloten zich bij de partij aan als reactie op de armoede, corruptie en het sociale onrecht dat zij om zich heen zagen.
Hoofdstuk 6, 1939, OORLOG!
In de zomer van 1939 werd Tito opnieuw naar Moskou gestuurd. het bleek dat op het hoofdkwartier van de Komintern de Joegoslaven nog verre van afgezien waren, in hotel Lux wilde niemand bij hen aan tafel komen zitten. Tito zei dat ze het zich niet aan moesten trekken, er komt ooit een dag dat ze elkaar zullen verdringen om naast ons te mogen zitten.
Intussen kwam de oorlog dichterbij. De besprekingen die in de zomer van 1939 waren begonnen tussen de Engelse en de Sovjet-regering waren van het begin af al tot mislukken gedoemd, want de Russen waren toen al enkele maanden bezig in het diepste geheim met de Duitsers te onderhandelen. Op 23 augustus kwam Von Ribbentrop in Moskou aan om het niet aanvalspact tussen Duitsland en de Sovjet-Unie te ondertekenen. Tijdens het daarop volgende banket dronk Stalin op Hitlers gezondheid. Nadat zij zich op deze manier in de rug hadden gedekt, vielen de Duitsers op 1 september Polen binnen.
Na 4 maanden in Moskou te hebben doorgebracht, waarbij hij de fijne kneepjes van het komintern-beleid onder de knie kreeg, keerde Tito naar Joegoslavië terug. In januari 1940 reisde hij naar huis via Turkye en Griekenland, met een vals Canadees paspoort op de naam van 'Spiridon Mekas', een Britse onderdaan van Kroatische afkomst.
Tito was inmiddels opnieuw getrouwd, met een jong Sloveens meisje genaamd Herta.
Een paar maanden daarna werd een zoon geboren die aleksander of Misko werd genoemd.
Van af nu aan bleef Tito in Joegoslavië, maar er was weinig tijd voor een normaal gezinsleven. De reorganisatie van de Partij en haar zuivering van ongewenste elementen was nog steeds niet voltooid.
Inmiddels werd het 5e Partij congres gehouden in Zagreb en was gebaseerd op het onderwerp "Neutraliteit". In de ogen van de communisten was de oorlog die nu was uitgebroken niet een strijd van democratie tegen het fascisme, maar meer een tweede streven naar machtsuitbreidings oorlog.
Duitsland beheerste nu het gehele vasteland van Europa en de Duitse druk op Joegoslavië nam steeds ondraagerlijkere vormen aan. De Joegoslavische regering werd uitgenodigd toe te treden tot het Driemogendhedenpact tussen Duitsland-Italië en Japan. De Joegoslavische regering had weinig keuk en trad op 25 maart 1941 tot het Driemogendhedenpact toe.
Het Joegoslavische volk was het niet met deze stap eens. Grote demonstraties braken uit in Belgrado en in andere steden. Waarbij spandoeken omhoog werden gehouden met de tekst: Liever oorlog dan een pact" en "Liever dood dan een slaaf". Hierop volgde de staatsgreep tegen prins Paul, waarna Hitler de vernietiging van Joegoslavië beval.
Op 6 April om 5 uur ‘s morgens trokken de Duitse troepen Joegoslavië binnen, kort daarop begonnen Duitse bommenwerpers hun aanvallen op Belgrado, dat systeematische van de kaart werd gebombardeerd. De strafoperatie was van start gegaan. De hele veldtocht duurde maar een paar dagen. Skopje (Macedonië) viel op 9 april, Zagreb (nu Kroatië) viel op 10 april, Ljubljana (nu Slovenië) viel op 11 april en Belgrado op 12 april.
Op 16 april week Koning Peter uit naar het buitenland en een dag later gaf het Joegoslavische opperbevel zich over. Hitler besliste dat Joegoslavië zou verdwijnen. Daarvoor in de plaats zou een in naam onafhankellijk Kroatië worden gevormd, door sterke banden verbonden met de AS-mogendheden.Wie van de nieuwe verdeling profiteerde was de leider van de Ustase. Deze maakte op 15 april, i het kielzog van het invasieleger, zijn entree in Zagreb als Poglavik (dat betekend Leider) van de nieuwe onafhankelijke staat Kroatië. Een groot gedeelte van de bevolking bereidde hem een warm welkom. De rooms-katholieke aardsbisschop van Zagreb, schreef in een zendbrief aan zijn geestelijkheid: De gebeurtenissen van heden doen een lang gekoesterde droom van ons volk in vervulling gaan. Ik roep u op u in te zetten voor de bevordering van de vrijheid en het welzijn van de nieuwe onafhankelijke Kroatische Staat.
Hoofdstuk 7, De strijd tegen Hitler.
Minder dan drie weken na de inval van Hitler in de Sovjet-Unie en de oproep van de Partij om de wapens op te nemen waren er in Servië en elders in het land al verzetsgroepen actief, kleine groepjes vastberaden mannen en vrouwen onder communistische leiding, die zich hadden bewapend met alles waar zij maar de hand op hadden kunnen leggen: knuppels, bijlen en jachtgeweren. Voor verdere bevoorrading waren zij aangewezen op wat zij op de vijand buit zouden maken. Zij noemden zich partisanen en droegen op hun mutsen insignes in de vorm van een vijfpuntige ster. Al spoedig bereikten allerlei berichten Belgrado waarin melding werd gemaakt van in hinderlaag gelokte Duitse konvooien en plotselinge overvallen op vijandelijke eenheden en voorposten.
De tactiek van deze operaties had allereerst ten doel de vijand af te matten, zijn verbindingen te verbreken en het moreel van de troepen te ondermijnen. Op de lange termijn echter was de strategie erop gericht een communistische staat Joegoslavië te doen ontstaan. Tito drukte het zelf zo uit: 'De tijd was nu voor de Partij aangebroken om zich erop voor te bereiden de macht te grijpen, en wel op zo'n manier dat de bourgeoisie dit nummer meer zou kunnen terugwinnen.'
Gelijktijdig met de verzetsstrijd werd nog een andere strijd gevoerd: de communistische revolutie, waarnaar Tito zijn hele leven had uitgezien.
REACTIES
1 seconde geleden
A.
A.
ik snap er niks van
13 jaar geleden
Antwoorden