Ruimtewedloop

In juni 1942 werd de eerste A4 gelanceerd. De eerste echte succesvolle A4 bereikte een hoogte van 112 km en een snelheid van 5600 km per uur. Dit was voor die tijd ongehoord.

Hitler eist vernietigingswapen

Aangezien de Nazi’s op terugtocht waren uit Rusland, zette Hitler zijn hoop op nieuwe wapens zoals straalvliegtuigen en raketten. Von Braun werd vervolgens gedwongen zijn A4-raket om te bouwen tot een V2 met springlading. Von Braun was bedroefd dat zijn uitvinding voor deze doeleinden gebruikt zou worden, maar hij kon niet anders. Toch kon de V2 het verloop van de oorlog niet omdraaien, omdat de bouw een jaar vertraagd werd door de bombardementen van de geallieerden op de productiefabriek en omdat meer dan de helft van de V2’s het doel niet bereikte. De rest deed dat wel, maar ontploften vaak niet of sloeg te diep in de grond. De 550 V2’s die op Londen neerstortten, maakten 2754 doden en 6500 gewonden. De Amerikanen begrepen, dat het een groot geluk was dat Hitler het nut van kernwapens niet had ingezien. Dan was de V2 echt bepalend geweest voor het verloop van de oorlog.

Na de oorlog

Toen Duitsland gevallen was, namen de Amerikanen de V2’s, de plannen, de technici en de deskundigen, waaronder Von Braun mee naar het westen voordat ze die moesten overleveren aan de Russen, omdat de V2-fabriek in de Russische bezettingszone lag.

In een baan om de aarde

Door onderzoek met de V2 kon een nieuwe raket ontwikkeld worden, de Viking. Zijn eerste vlucht vond plaats in 1949. In 1954 bereikte de Viking 11 als eerste de ruimte met een hoogte van 253 km en nam als eerste foto’s van de aarde vanuit de ruimte.

De regering zette er echter nog geen vaart achter omdat ze dachten dat de S.U. in de nabije toekomst geen vergelijkbare kennis en vermogen zou kunnen ontwikkelen. Bovendien dacht men dat niet een raket zo`n ver bereik had dat ze Moskou zouden kunnen bereiken en het gewicht van kernwapens konden dragen. Men dacht dat de bommenwerpers effectiever zouden zijn.

Niettemin was men bezig met onderzoek naar een aantal projecten waardoor uiteindelijk mensen in de ruimte gebracht zouden kunnen worden. Het initiatief kwam van de luchtmacht. Deze startte het onderzoek naar een intercontinentale raket. Ze lieten Bolay, een eigenaar van een fabriek van oorlogsvliegtuigen, zo’n raket ontwikkelen. Hij ontwikkelde de Navaho, die aan alle eisen voldeed. De Navaho kon maximaal tot 24000 meter stijgen en kon maximaal 3000 km per uur bereiken. De raket bleef in koers door te navigeren op de sterren en herkende doelen door infrarood sensoren. Na deze leerzame raket begon de bouw van de Atlasraket. Dit was een meertrapsraket met een bereik van 8000 km, die op kerosine vloog en niet op alcohol.

Omdat de VS in 1952 de eerste H-bom tot ontploffing bracht, was precisie niet meer genoodzaakt, bovendien was een H-bom lichter. Door deze ontwikkelingen behoorden langeafstandswapens opeens tot de mogelijkheden.

Ontwikkelingen in de SU

De SU lag 50 tot 100 jaar achter op ontwikkelde landen, op industrieel gebied. Maar naar Hiroshima en Nagasaki eiste Stalin binnen de kortst mogelijke tijd kernwapens. Dit zorgde voor hevige concurrentie tussen beide grootmachten. De Sovjets werkten ook aan raketten maar werkte volgens een ander systeem dan de VS. Korolev, een gevangene, en Gloesjko hadden beide verstand van raketten. Zij werden naar de restanten van de V2’s in Oost-Duitsland gestuurd. Samen met een groep technici maakten zij 15 nieuwe V2’s klaar. Deze moesten nu verbeterd worden. De technici mochten pas naar huis nadat ze al hun kennis hadden vrijgegeven. Korolev, ondertussen al vrijgelaten, produceerde een R2, een gewijzigde versie van de V2, en lanceerde deze raket met succes. Stalin wilde een middel om een atoombom naar een doel te transporteren. Korolev presenteerde toen aan Stalin de R3, ook al wist hij niet hoe hij zo’n gevaarte moest aandrijven. Tot dat Gloesjko een uitweg zag, een reusachtige turbopomp die alle motoren bediende. In plaats van een pomp per motor. Stalin gaf toen opdracht om een intercontinentale raket die kernwapens kon vervoeren te ontwikkelen. Door het samenstellen van Gloesjko`s motoren en de ontwerpen van Korolev ontstond de R7. Zelfs de Amerikaanse Atlas deed hiervoor onder. Terwijl de VS besloot te wachten op kleinere kernwapens voor ze een raket ontwikkelde om deze te vervoeren, kozen de Sovjets voor de grote, honderd ton zware, vijfmotorige R7.

De Amerikaanse reactie

In 1953 beseften de Amerikaanse leiders dat de plannen van de SU, voor een gevaar zorgde voor de VS. Ze besloten de Atlasraket nieuw leven in te blazen en deze geschikt te maken voor het vervoer van kernwapens. Ze kwamen echter een aantal technische problemen tegen die opgelost moesten worden. Bij het tweede ICBM-programma, de Titan, waren deze problemen opgelost. Nu ontketende zich pas echt een wedloop om de ruimte.

Hulp van de media

De ruimtevaart van de VS werd nu weer gesteund door de publieke opinie, doordat de media de goede kanten van de ruimtevaart naar voren bracht. Hierdoor kwam de ruimtevaart in een versnelling terecht.

Voor betere ontwikkelingen moest men van beide kanten meer informatie hebben over de vorderingen van de concurrent. De Russen waren duidelijk bezig hun militaire achterstand in te lopen. De Amerikanen beseften dat de U2, een spionagevliegtuig, voorlopig uitkomst bood, maar als de Russen betere radars zouden ontwikkelen, hun enige troef erg kwetsbaar werd. Spionagesatellieten werden noodzakelijk. Hiervoor wilden zij raketten ontwikkelen.

Spoetnik

De Russen waren er in geslaagd om een raket, de R7 te ontwerpen. Deze was oorspronkelijk bedoeld om kernwapens te vervoeren, wat ook gebeurd is. Later werd de R7 omgebouwd om een kleine lichte satelliet de ruimte in te brengen. Op 4 oktober 1957 werd de Spoetnik als eerste satelliet door de R7 de ruimte ingebracht. De teleurstelling en woede bij de VS waren groot. President Eisenhower wilde het Russische succes relativeren door tegen de pers te zeggen dat ze alleen maar een balletje de lucht in hadden getrapt. Maar het grote gevaar kon hij niet ontkennen, want nu had Rusland raketten die krachtig genoeg waren om kernwapens naar de VS te brengen en die wereldwijd de macht van het communisme toonden. Voor Amerikaanse politici had de Spoetnik I nog ernstigere consequenties, namelijk dat het totalitaire systeem zou kunnen werken. De gevolgen konden erg zijn: namelijk de kans op een wereldoorlog met kernwapens, die verschrikkelijke gevolgen had en er was een kans dat de niet-gebonden landen in Afrika, Azië en Zuid-Amerika voor het sovjetsysteem kozen.

Een hond de ruimte in

Op 3 november1957 kwam er nog een succes voor Rusland. Zij stuurden een hond, Laika de ruimte in. De proef slaagde, maar de hond ging na een week dood, door gebrek aan zuurstof. Maar hierdoor leverden de Russen wel het bewijs dat levende wezens het in de ruimte kunnen uithouden. Amerika’s “Flopnik”

De VS probeerde iets terug te doen door de Vanguard te lanceren. Dit mislukte echter. Alleen omdat er bij de lancering iets mis was gegaan. Amerika stond er echter toch goed voor. Ze hadden namelijk 9 programma’s van projectielen in ontwikkeling. In Januari 1958 kwam Amerika met een antwoord: Amerika stuurde haar eerste satelliet, de Explorer I de ruimte in door middel van een viertrapsraket, genaamd Juno. Na de lancering kwam de Juno in een iets hogere baan dan gepland. Deze deed hier een belangrijke ontdekking: de aarde was omringd door een gordel van intense stralen, afkomstig van de zon en gevangen in het magnetische veld van de aarde. De Russen ontging echter deze belangrijke informatie, doordat ze geheimhouding nastreefden.

Schieten op de maan

In 1958 werden veel pogingen gedaan door beide landen om op de maan te komen. De VS ontdekte toen dat vloeibare waterstof veel meer vermogen leverde dan andere vloeistoffen. Midden 1958 kreeg de luchtmacht dan ook opdracht een waterstofmotor voor een meertrapsraket te maken, genaamd Centaur. Intussen wilden de Russen successen maken op korte termijn. De Russen wilden kernwapens vanuit de ruimte afvuren. Om ze daar te krijgen had Rusland een nieuwe boventrap nodig voor de lading. Om de nauwkeurigheid en de betrouwbaarheid van de nieuwe raket te testen wilde hij de raket naar de maan schieten. Als dit zou lukken zouden de Russen militaire voorsprong hebben, wetenschappelijk onderzoek, verkenning van de ruimte en enorme propagenda. Tegelijkertijd was ook de VS bezig om de maan te bereiken. Roy Johnson moest ervoor zorgen dat een satelliet in een baan om de maan kwam. De firma die het contract hiervoor kreeg moest een drietrapsraket maken, een maanlander ontwerpen en een wereldwijd netwerk van grondstations opzetten om het ruimtevaartuig te volgen en dit alles moest gebeuren met een liniaal.

Testperiode 1958-1959

Terwijl de Russen al in een baan om de aarde zijn en in de ruimte geweest waren, waren de Amerikanen met allerlei losse projecten bezig, die geen verband met elkaar hadden en bovendien meestal mislukten. Daarom werd op 29 juli 1958 de NASA opgericht om orde te scheppen binnen de Amerikaanse ruimtevaart. De NASA had als doel om satellieten en bemande ruimtevaart in een baan om de aarde te krijgen. Bovendien wilden ze met raketten de maan bereiken. Iets waarmee ook de Russen bezig waren. De Russen hadden dus een flinke voorsprong.

Eind 1958 kregen de Amerikanen na verschillende mislukkingen eindelijk succes door een satelliet in een baan om de aarde te brengen. De Amerikanen waren weer gedeeltelijk in de strijd terug.

Voorbij de maan

In januari 1959 deden de Russen 2 pogingen om een raket op de maan te krijgen. Dit mislukte echter. Beiden kwamen wel uit de aantrekkingskracht van de aarde (dat de Amerikanen nog niet gelukt was), maar misten telkens de maan, zodat ze in een baan om de zon kwamen. De Russen en de Amerikanen stonden hierdoor weer gelijk. Datzelfde jaar werd de Amerikaanse burgerluchtvaart opgekocht door de NASA en kreeg de NASA een budget van 1.000.000.000 dollar. Ook werden de eerste zeven Amerikaanse astronauten opgeleid waaronder John Glenn en Alan Shepard.

De donkere zijde van de maan

Eind 1959 boekten de Russen een succes door de Luna II te laten neerstorten op de maan. Een maand later werd de Luna III gelanceerd die als eerste in een baan om de maan kwam en versneld door de zwaartekracht van de maan kwam hij weer in de aantrekkingskracht van de aarde terecht. Ook zond de Luna III als eerste foto’s terug naar de aarde.

Begin 1960 was een Amerikaanse U2-spionagevliegtuig dat foto’s wilde maken door een Russische raket neergehaald. Het was voor de Amerikanen belangrijk dat ze deze spionagefoto’s kregen. Daarom wilde zij een satelliet in een baan om de aarde krijgen die spionagefoto’s kon maken. Na anderhalf jaar lukte dit met de Discoverer-satelliet. Hierdoor kwamen ze erachter dat ze geen grote achterstand meer hadden.

Naar een nieuw tijdperk

Nadat de SU de eerste mens in de ruimte had gebracht, begon de wedloop naar de maan pas echt. Toen John F. Kennedy in 1961 het presidentschap van Eisenhower overnam, wilde Kennedy de achterstand op de Russen meteen goedmaken door bemande ruimtevaart.

De eerste mens in de ruimte

In januari 1960 kwam Rusland met een zeer goed getrainde astronaut: Jouri Gagarin, die stukken beter dan de rest was. Hij zou de eerste mens worden die in de ruimte kwam.

Kennedy’s New Frontier

Hierdoor was Amerika genoodzaakt om ook bemande ruimtevaart snel te realiseren. Een maand later kwam Alan Sheppard als eerste Amerikaan in de ruimte. Hierdoor was de psychologische achterstand op de Russen goedgemaakt. Amerika had immers het idee dat Rusland een grote voorsprong had en machtiger was.

Kennedy’s visie

Omdat de Russen echter toch als eerste in de ruimte waren, waren de Amerikanen genoodzaakt naar de maan te gaan, waardoor ze toch ergens eerder waren. Kennedy maakte vervolgens een gewaagde voorspelling: voor het einde van het decennia zouden de Amerikanen voet gezet hebben op de maan voordat de Russen dit deden. Later dat jaar werd de tweede Amerikaan in de ruimte gebracht: Gus Grissom.

Op weg naar de grote stap

Om een mens op de maan te brengen moesten Rusland en Amerika leren manoeuvreren en koppelen in de ruimte

Kennedy’s belofte een nieuw grensgebied in de ruimte open te leggen werd opmerkelijk snel werkelijk. De NASA trok een groot aantal talenten op industrieel en wetenschappelijk gebied aan, ze gaf hele bedrijfstakken een nieuw gezicht, nam een groot aantal arbeidskrachten aan en sloot talloze contracten. Men besloot toen in Texas een nieuwe basis aan te leggen voor de expeditie naar de maan. Ook werd er een uitbreiding van het lanceercentrum gerealiseerd en s’werelds grootste constructiehal, waar 4 maanraketten tot een geheel gemaakt konden worden. Deze faciliteiten zouden gebruikt worden om ervaring op te doen met een- en tweemansmissies, die plaats moesten maken voor de driemanslancering naar de maan genaamd, Apollo. Als eerste wilde ze allemaal technieken en systemen testen in een baan om de aarde, om bijvoorbeeld nieuwe ruimtepakken te ontwikkelen.

John Glenn in baan om de aarde Op 20 februari 1962 besloot Amerika John Glenn in een volledige baan om de aarde te sturen. De lancering ging perfect, maar toen hij in een baan om de aarde was kreeg hij een probleem, een probleem met het hitteschild. Als dit schild ervan af ging zou John Glenn verbranden. Na een spannende afdaling kwam John Glenn ongedeerd in de zee terecht, niet ver van een reddingsboot. John Glenn was al een held, maar door deze heldendaad vereerde het land hem dubbel.

Op het nippertje

Omdat Deke Slayton wegens hartklachten aan de grond werd gehouden, werd Carpenter in een baan om de aarde gestuurd. Toen hij in de ruimte was werd hij zo enthousiast, dat hij bijna al zijn stuwstofvoorraad van zijn capsule opmaakte. Toen het moment van de terugkeer aanbrak, was Carpenter nog niet gereed. Hierdoor vuurde hij zijn remraketten drie seconden te laat af, wat betekende dat hij ver van zijn geplande landingsplaats zou landen. Omdat hij geen stuwstof meer overhad begon zijn ruimteschip te schommelen. Waardoor hij vroeg zijn parachute moest openmaken. Hierdoor was hij bijna 30 minuten zoek. Er werd besloten dat Carpenter nooit meer mocht vliegen. Deke Slayton werd opgeroepen om nieuwe talenten te selecteren en hij behaalde snel succes. In oktober 1962 draaide Walter Schirra 6 keer om de aarde. Slayton haalde in ditzelfde jaar 9 nieuwe astronauten binnen die als taak kregen om met een krachtigere raket tweemansmissies te gaan vliegen onder de codenaam Gemini. Dit zou veel tijd gaan kosten, omdat er nog geen raket was die tweemanscapsules konden dragen en door het verlies van Kennedy die op 22 november 1963 in Dallas vermoord werd.

Chroesjtsjov voert de druk op

In augustus 1962 wilde Chroesjtsjov een Russische ruimteontmoeting. 2 R7’s werden 5 km uit elkaar in een baan om de aarde gebracht. Het leek allemaal meer op propagenda dan op een stap voorruit. De rivaliteit kreeg die herfst nog een andere wending. Chroesjtsjov richtte ongestraft de Berlijnse muur op, Kennedy had de Amerikaanse betrokkenheid in Vietnam uitgebreid. Zo kwam er ook nog de Cuba-crisis van oktober 1962. De volgende sovjetstunt was de eerste vrouw in de ruimte Teresjkova. Toen zij in juni 1963 de ruimte inging nam zij deel aan een missie die precies hetzelfde was als die ervoor. In oktober1964 kwam er weer een stunt: De russen gingen met 3 man in een tweemans-Vosjod om 16 rondjes om de aarde te maken. De pers schreef na deze propagandastunts van Rusland dat Amerika flink achterliep en dat dit een duidelijk teken was dat het kapitalistisch systeem op instorten stond. Maar Korolevs plaatsvervanger zou later toegeven dat deze stunts puur tijdverlies waren geweest. Een dag na de terugkomst van de Vosjod moest Chroesjtsjov opstappen en werden de drie kosmonauten ontvangen door Brezjnev de nieuwe Russische leider.

Wandelen in de ruimte

De volgende stap in de ruimte werd een ruimtewandeling: op 18 maart 1965 ging Leonov en Baljajev de ruimte in voor een ruimtewandeling. Toen Leonov uit de luchtsluis was, was zijn ruimtepak bol gaan staan, hierdoor moest hij de luchtdruk met een kwart verminderen. Doordat bij de afdaling de capsule niet in de juiste stand stond kwamen ze ergens in de Oeral uit. Waarna ze er na een dag bevrijdt werden uit de bomen waar zij beklemd zaten. Dit werd tot nu toe de grootste en de nieuwste prestatie van het socialisme. De wereld was er nu van overtuigd dat de Russen een grote voorsprong op de Amerikanen hadden. Toch bleek dit niet zo te zijn.

Sovjetburn-out

Rond 1965 kwamen de Russische gebreken van de ruimtevaart naar voren. Chroesjtsjov beleid had veel tijd en geld verspild, die veel beter voor een solide en duurzame voorsprong op de Amerikanen hadden kunnen worden gebruikt. Zo had Korolevs Sojoez makkelijk 2 jaar eerder een baan om de aarde kunnen maken en als platform gediend kunnen hebben voor een maanexpeditie. Dan zou men de Amerikanen voor geweest zijn. In januari 1966 overleed Korolev aan een tumor in zijn dikke darm.

De geminimissies

De Gemini 3 was er een jaar eerder in geslaagd 2 mannen in een baan om de aarde te brengen en in maart 1965 vlogen Grissom en Young al de eerste bemande Gemini, waar zij enkele correcties in de ruimte uitvoerden. Toen de Russen met een ruimtewandeling kwamen, kwamen even later de Amerikanen ook met een ruimtewandeling die perfect verliep. Met de Gemini 5 werden radarapparatuur en nieuwe brandstofcellen getest gedurende 8 dagen. In de laatste 7 Geminimissies werd meer ervaring opgedaan met het vliegen in een baan om de aarde. Er werden wijzigingen aangebracht en veel geëxperimenteerd. Men leerde omgaan met verbindingskoorden, moeilijk te hanteren materialen, haken die een ruimtepak konden scheuren en lijnen die in de knoop raakten. Tijdens de missies kwamen soms ook grote problemen voor, maar deze gevaren waren niet levensbedreigend. Deze problemen zorgden ook voor nieuwe trainingsmethoden in een watertank en betere terugkeertechnieken.

In 20 maanden had de NASA 1900 uur ruimte-ervaring geregistreerd en een zeer goede basis gecreëerd voor de reuzensprong naar de maan, waardoor ze flink op de Russen inliepen en de Russen voorbijstreefden om het eerste op de maan te komen.

Naar de maan

The Apollo`s

In 1960 werd bekend dat er Apollomissies kwamen met het doel om de maan te bereiken. Het probleem was echter dat de Amerikanen een grote achterstand hadden op de Russen en dat ze niet over een krachtige motor beschikten die een bemande raket tot de maan kon voeren. En toen deed Kennedy ook nog eens de belofte dat ze voor het einde van het decennium een Amerikaan voet op de maan zou hebben gezet, het leek onmogelijk.

Er werden verschillende motoren ontworpen maar uiteindelijk kreeg Boeing de opdracht 24 Saturnus V5 motoren te bouwen voor de Apollomissies. Er lagen verschillende plannen op tafel om de maan te bereiken zoals: met twee raketten naar de maan vliegen, een bemand en een onbemand, de bemande raket zou landen en voor de terugweg zou men overstappen op de onbemande raket. Een ander plan was om alles met één raket te doen maar uiteindelijk werd er voor gekozen om er met een raket naar toe te gaan, een tweepersoons maanlander uitzetten en die later weer te laten koppelen aan de raket die in een baan om de maan zweefde. Daarna zou men met dezelfde raket naar aarde terugkeren. Het grote risico wat lang voor veel twijfel zorgde was dat als de maanlander niet zou kunnen koppelen met de raket, dan zouden twee van de drie astronauten de dood vinden. Toch werd deze methode gekozen omdat hij veel voordelen opleverde. De goedkeuring kwam in 1962 en bouw begon in 1963.

De Russen

Natuurlijk zaten de Russen ook niet stil en zij zonden allerlei sondes rond en op de maan. De Russen hadden de Luna-missies. Men deed of men echt serieuze voorbereidingen trof om een mens op de maan te zetten maar een echte bemande raket die die afstand kon vliegen hadden de Russen niet. Er waren ook geen plannen voor. Toch was het in 1966 de onbemande Luna 9 die als eerste sonde op de maan lande en ook weer naar aarde terugkeerde. Er werden nog meerdere Luna`s gestuurd ter verkenning van de maan.

The Apollo`s

De ramp met Apollo 1
Ook kwam in 1966 de eerste Saturnus V motor gereed die uiteindelijk de raketten naar de maan moest dragen. Het doel van de Apollo 1 was om in een baan om de aarde te komen en weer veilig terug te keren op aarde en hij zou bemand zijn door drie man. Het testen begon. De motor werd 20.000 fouten `betrapt` en veranderdt, toch was hij nog steeds niet in orde. Toen de uieindelijke astronauten, White, Grissom en Chaffee er mee gingen simuleen werd de Saturnus op nog eens duizend punten veranderd en nog vertrouwden de astronauten de motor niet, meer zou er echter niet aan de Apollo veranderdt kunnen worden. Tijdens een grondoefening van 27 januari 1967 voltrok zich de ramp. Niemand voorzag gevaar omdat er geen stuwstof in de raket zat. Er werd extra zuurstof in de cabine geperst om binnen lekken van andere gassen tegen te gaan. Toen er kortsluiting optrad ging het mis, er ontstond een vonk en door de grote hoeveelheid zuurstof ontstond binnen 10 seconden een enorme brand. Door de grote gasdruk konden de astronauten de deur die naar binnen openging niet openkrijgen. De astronauten verbranden voor de camera`s van het missioncontrol-centrum. Binnen 2 minuten waren ze alledrie gedood.

Deze ramp deed de Amerikaanse ruimtevaart geen goed, de publieke opinie keerde zich tegen de ruimtevaart. Er rezen vragen op zoals of het wel de moeite is om 25 miljard eraan te besteden om een paar astronauten op de maan te zetten voor de Russen dit deden. De Apolloprojecten zouden echter gewoon door gaan. Toch leverde de ramp een vertraging op in de planning van ruim 1,5 jaar. De Saturnus V-motor werd compleet vernieuwd en secuurder ontworpen om nog zo`n ramp te voorkomen.

De Sojoez

De Russen zagen hoop en maakte vaart. Ondanks dat de vier onbemande testvluchten allemaal waren mislukt besloten de Russen toch de bemande Sojoezmissie door te laten gaan. Men wilde een koppeling in de ruimte maken met een andere Sojoez die een week later gelanceerd zou worden. Ook bij de Russen ging het vreselijk mis, de motor stopte zo gauw het ruimtevaartuig in de ruimte was, het radiocontact werd verloren en de astronaut besloot terug te keren naar aarde, bij de daling echter gingen de parachutes niet open en de astronaut was opslag gedood toen de Sojoez met een snelheid van 650 km/h op het aardoppervlak kapot sloeg.

Weer aan het werk

Beide zijdes hadden flinke tegenslagen te verwerken gekregen. Beide zijdes hadden tijd nodig om te herstellen. Omdat Rusland met harde hand geregeerd werd, had de publieke opinie weinig te zeggen. Daardoor kwam het ruimtevaart niet in gevaar. In Amerika was dat anders. In 1966 had de NASA een budget van 5,9 miljard, bijna 1% van het Amerikaanse budget. Bijna een miljoen gezinnen waren financieel afhankelijk van het ruimtevaartprogramma. Vele waren tegen deze hoge kosten. Toch werd de ruimtevaart doorgezet want de V.S. had successen nodig, het ging slecht in Vietnam, de communistische invloed breidde zich uit in Azie, Afrika en Oost-Europa. Verder ging het slecht met de burgerrechten en de verschillen tussen zwart en blank. Amerika kreeg het gevoel dat ze in een neerwaartse spiraal terechtkwamen. De Apollomissies moesten dit ide verijdelen.

Een nieuwe start

In april 1968 ging de Apollo 2 de lucht in maar ook deze keer ging het mis, de Apollo 2 stortte neer omdat twee motoren niet aansloegen. Het probleem werd echter verholpen voor de volgende missie. Met de Russen ging het beter toen ze weer een Sojoez een lus om de maan lieten maken en lieten terugkeren op aarde. De Russen lagen weer voor in de strijd maar hadden nog lang niet gewonnen.

De Apollo`s 3 tot en met 6 volgden in de rest van 1968 en waren alle onbemand, ze zorgde vooral voor het bereiken en verkennen van de maan. De Russen deden niet veel belangrijke projecten meer die betrekking hadden tot een maanlanding.

De Apollo 7 en 8

De Apollo 7 was weer de eerste bamande Apollo vanaf de ramp van de Apollo 1 en er rustte dan ook een grote druk op haar om succes te boeken. De taak van de Apollo 7 was eigenlijk een generale repetitie voor een schot naar de maan. De Apollo 7 kwam in een baan om de aarde en moest alle systemen testen voor de Apollo 8, die zou doorvliegen naar een baan om de maan. Toch waren de Russen niet uit de race, ze hadden een succesvolle koppeling van twee ruimtevaartuigen (de Sojoez 2 en 3) uitgevoerd en hadden daarbij de bemanning laten overstappen naar het onbemande ruimtevaartuig en waren daarmee teruggekeerd naar aarde. Verder hadden de Russen weer een onbemande sonde (de Sovjet-Zond) in een baan om de maan gebracht en weer veilig laten terugkeren. Uiteindelijk begin 1969 waren de Amerikanen vol zelfvertrouwen en waren ze klaar voor het schot naar de maan. De Apollo 8 zou als eertse bemande ruimtevaartuig om de maan heenvliegen en weer veilig terugkeren op aarde. De Apollo 8 was een gewaagde vlucht, het record met een bemande vlucht was 1370 km boven het aardoppervlak, de Apollo 8 zou ruim 300 keer zo ver gaan. Ondanks de grote risico`s bereikte de Apollo 8 de maan en keerde veilig terug op aarde. Een bemande vlucht naar de maan was mogelijk. De bemanning van de Apollo 8 waren trouwens de eerste mensen die de aarde als een grote bol zagen en ze zagen voor het eerst de sterren erg scherp achter de maan doordat de het zonlicht niet te zien was en daardoor veel meer sterren waargenomen konden worden. Verder maakten ze de eerste opnames van de de achterkant van de maan en aardeopgang.

De Russische reactie

De Russen gaven het echter niet zomaar op en voerden de eerste koppeling in de ruimte uit tussen twee bemande ruimteschepen uit, de Sojoez 4 en 5. Men deed voor alsof het een belangrijke stap was opweg naar een maanlanding maar het was eigenlijk een dood spoor.

In februari lanceerde de Russen hun grootste troef opweg naar de maan, de SLl5 raket werd gelanceerd, hij was 30% krachtiger dan de Saturnus V maar er was tot nu toe er maar een van gebouwd. De overige geplande SL15`s waren nog niet in productie in afwachting op succes en zouden nooit op tijd klaar zijn om in de wedloop naar de maan in actie te komen. Met andere woodren, de SL15 moest naar de maan. Tijdens de eerste test ging het echter al gruwelijk mis: binnen een minuut van de lancering ontplofte de gehele raket. De Russen zouden de Amerikanen niet meer kunnen verslaan naar de maan mits het Apolloproject zelf mislukte.

De deadline

De Amerikanen waren nu niet meer in een wedloop met de Russen maar probeerden d e deadline van Kennedy te halen. Gepland was dat de Apollo 11 op de maan zou landen voor het einde van het jaar. Dit betekende echter dat als er iets misging met de Apollo 9, 10 of 11 dat de deadline niet gehaald zou worden.

De Apollo 9
Bij de Apollo 9 werd de maanlander getest. De maanlander was het eerste voertuig dat puur was ontworpen voor alleen gebruik in de ruimte. Bij de Apollo 9 werd de maanlander losgekoppeld en getest, daarna werd hij weer vastgekoppeld en zou het hitteschild voor de dampkring getest worden. De Apollo 9 was eigenlijk de test voor het grote werk.

De Apollo 10
De Apollo 10 was de generale repetitie voor de maanlanding, hij vloog naar de maan en bleef daar in een baan omheen cirkelen. Vervolgens maakte de maanlander zich los en daalde af tot 14,5 km boven het maanoppervlak. De landingsplek waar de Apollo 11 zou landen werd gecontroleerd op problemen met het terrein, er was niks aan de hand en Mare Tranquillitatis was als definitieve landingsplek door de Apollo 10 voor de Apollo 11 gekozen. Daarna koppelde de maanlander (door twee Amerikanen bemand) zich met het moederschip (door een achtergebleven Amerikaan bemand) en zette de Apollo 10 koers naar aarde.

De grote sprong

20 juli 1969 was het zover, de Apollo 11 zou landen op het oppervlak van de maan. De lancering op 16 juli was zonder problemen verlopen, ook de vlucht was probleemloos verlopen. Nadat ze eenmaal in een baan om de maan waren stapten Buzz Aldrin en Neil Armstrong in de Eagle, de maanlander. Michael Collins bleef achter in de Columbia, het moederschip. Armstrong bediende de maanlander. Ze hadden maar een kans om te landen. Ze zouden landen op Mare Tranquillitatis een gebied van 18 bij 5,6 km. Toen Armstrong er echter nog 300m boven het maanoppervlak was bleek het gebied vol keien te liggen. Uiteindelijk kon hij net op tijd een ander gebied uitzoeken voordat de accu`s van de Eagle leeg waren. Na de checklist doorgelopen te hebben, deden Armstrong en Aldrin hun ruimtepak aan. De televisiecamera werd aangezet en Armstrong opende de deur. Ruim 600 miljoen mensen keken via de televisie toe hoe Armstrong als eerste mens voet op maan zette terwijl hij de historische woorden uitsprak: `Dit is één kleine stap voor een mens, maar een reuzensprong voorwaarts voor de mensheid.`. Daarna stapte ook Aldrin uit en plaatsten de twee de Amerikaanse vlag. Daarna werden nog wat onderzoeks apparaten op de maan geplaatst en allerlei andere onderzoeksmaterialen. Na tweeënhalfuur steeg de Eagle op van het maanoppervlak en koppelde weer met de Columbia. Op 24 juli landen de astronauten veilig op aarde. Na twee weken quarantaine werden allerlei gelegenheden gehouden en werden de astronauten gehuldigd. Neil Amstrong, de eerste mens op de maan
Het einde van Apollo

Het succes van Amerika was hard aangekomen voor de Russen, de Amerikanen hadden het ultieme bereikt en het leek er niet op dat Rusland dit zou gaan evenaren, bovendien ging het met de Russische economie bergafwaarts dus buiten de kennis was ook het geld niet meer beschikbaar. Amerika daarentegen had plannen voor bemande ruimtevaart naar Mars, ruimtestations en toerisme in een baan om de aarde plus de al negen geplande Apollomissies waarvan de motoren al in de maak waren. Al die plannen stuiten echter op tegenstand, deze belangrijke fase in de wedloop was gewonnen, de wedloop zelf leek nu ook te luwen, Kennedy`s beloftes waren waargemaakt en er waren grotere problemen zoals de Vietnam-oorlog, die veel geld kostte. Al snel slonk het budget van de NASA. Uiteindelijk werden drie Apollomissies geschrapt en de plannen voor Mars werden overboord gegooid.

Apollo 12

Toch was niet alles voorbij, eind 1969 werd de Apollo 12 gelanceerd. Ook deze raket kwam veilig aan en deed van allerlei onderzoek. Verder had de Apollo 12 nog bijna 100 kilogram aan apparatuur aan boord die achterbleven op de maan voor onderzoek. Verder namen ze allerlei gesteentes van de maan mee terug naar aarde voor onderzoek.

Apollo 13
Minder goed verliep het de Apollo 13, ten eerste werd de complete bemanning twee maanden voor de missie vervangen door Jim Lovell, de meest ervaren astronaut, Fred Haise en Ken Mattingley. Twee dagen voor de lancering werd Ken Mattingley vervangen omdat hij de mazelen zou hebben. Jack Swigert nam zijn rol over. Tijdens de lancering ging het over het algemeen goed. De problemen ontstonden echter toen de ventilatoren moesten worden aangezet. De ventilatoren zorgden dat energie kon worden opgewekt doormiddel van vloeibare waterstof en zuurstof te mengen. Er ontstond kortsluiting waardoor de ventilatoren niet meer werkten en er geen stroom kon worden opgewekt. Door de vonk ontplofte de zuurstoftank en lekte de zuurstof de ruimte in. Door het lekken ging het ruimteschip tollen en raakte uit koers. Uiteindelijk ging de bemanning naar de Aquarius, de eigenlijke maanlander, alle gegevens werden overgeheveld naar de computer van de Aquarius en werd de Odyssey, de eigenlijke cabine, afgesloten. Na een korte ontbranding zodat ze in de goede baan kwamen werd alle apparatuur uitgezet. In de Aquarius was genoeg zuurstof maar de astronauten hebben twee dagen in de kou gezeten met bevroren voedsel en weinig drinken. Uiteindelijk na veel obstakels is de Apollo 13 wel veilig geland. De Apollo 13 wordt nog steeds door de NASA de `geslaagde mislukking` genoemd.

Het einde van de bemande ruimtevaart buiten de aarde
Door het risico van bemande ruimtevaart, wat de Apollo 13 nog eens extra duidelijk maakte, en de hoge kosten werd er getwijfeld over het nut van bemande ruimtevaart. Daar kwam nog eens bij dat Rusland een paar onbemande sondes succesvol naar de maan gestuurd had, apparatuur neergezet en materiaal mee terug had genomen naar aarde. Uiteindelijk werden ook de Apollo 18 en 19 geschrapt, de Apollo 14, 15, 16 en 17 waren al in een te ver stadium om te schrappen. De Apollo`s na de Apollo 11, uitgezonderd de Apollo13, hebben allemaal een veilige vlucht naar de maan gehad. Omdat de wedloop gewonnen was richtten deze vluchten zich vooral op de wetenschap. Door de maan kon men meer leren over het bestaan van de aarde en de rest van de ruimte. Ook werd meer informatie opgedaan over de ruimtevaart zelf. Uiteindelijk is het Apolloproject in 1972 na de Apollo 17-landing toch ten einde gelopen vanwege de hoge kosten en risico`s en omdat er steeds minder informatie verkregen werd. Onbemande ruimtevaart was goedkoper, minder risicovol, kon maanden reizen en was makkelijker en zorgde er uiteindelijk voor dat de bemande ruimtevaart buiten de aantrekkingskracht van de aarde tot een einde werd gebracht.

De onbemande strijd
Het einde van de bemande ruimtevaart naar andere hemellichamen betekende niet het einde voor de bemande ruimtevaart in een baan om de aarde en de onbemande ruimtevaart. In 1964 ging de eerste commerciële satelliet de ruimte in: de Syncom 1. Hij was bedoeld als telefoonkanaal maar het werd een flop. Uiteindelijk was het de Amerikaanse Syncom 3 die als eerste satelliet televisiebeelden doorzond die op de televisie van de gewone Amerikaan te zien waren. Bij de satelliet waren ze echter een probleem tegengekomen: de satellieten konden maar een kwartier naar dezelfde plek zenden, daarna was de satelliet weggedraaid en kon hij die plek niet meer bereiken. De volgende satellieten werden in een geostationaire baan gebracht boven de evenaar, daar draaiden ze even snel rond als de aarde. Drie grote satellieten konden op die manier de hele aarde bestrijken.

Intelsat
In 1965 werd de Intelsat opgericht, een internationale organisatie die doormiddel van satellieten de hele aarde wilden bestrijken. In 1970 telde Intelsat 70 lidstaten (uitgezonderd de USSR, die werd geweigerd) en bestreek de hele wereld. Er ontstond een compleet nieuwe tak ruimtevaart en industrie waarin de communicatiediensten van de satellieten gecombineerd werden met kabelsystemen.

Bijgevolgen van de satellieten
Het belangrijkste gevolg dat de satelliet met zich meebracht, was de spionage van grootmachten. Vanuit Amerika kon men via satellieten precies zien wat de Russen ontwikkelden en bouwden en werden spionagevliegtuigen overbodig, dit werkte natuurlijk ook omgekeerd. Door weersatellieten, zoals de eerste TIROS 1 in 1960, was men in staat om wereldwijd het weer fatsoenlijk te voorspellen.

Europa dingt mee
Andere landen beseften dat als ze niet snel actie zouden ondernemen dat Amerika dan voor altijd dit nieuwe commerciële terrein zou domineren. Europa zag niks in bemande ruimtevaart maar satellieten waren een heel ander verhaal. Uiteindelijk werd de ESA (inclusief Rusland) onderleiding van Frankrijk opgericht en met de Franse Arianeraket werden de satellieten in de ruimte gebracht.

In een wedloop om astronomische kennis bracht de overige planeten binnen het bereik van de onbemande sondes van zowel de VS als Rusland. Er was geen sprake van een echte wedloop met een bepaald doel en resultaat maar het ging gewoon om de eer en het idee van `wij zijn beter`. Deze wedloop zorgde echter wel voor en paar problemen. Een sonde op weg naar
Jupiter en alleen aangedreven door stuwstoffen zoals waterstof zou tien jaar onderweg zijn. Door gebruik te maken van de magnetische slinger van de planeten werd de reistijd verkort tot anderhalf jaar. Door van deze techniek gebruik te maken kwamen ook de buitenste planeten zoals Neptunes binnen bereik van de Aardse sondes.

De wedloop zorgde er echter ook voor dat er veel astronomische kennis over planeten beschikbaar kwam voor de wetenschap. Veel dingen werden ontdekt over de planeten en zelfs dat er leven op Mars is geweest.

Overzicht van onbemande sondes in ons zonnestelsel

1962 De Amerikaanse Marinier 2 vliegt langs Venus en deed vele nieuwe ontdekkingen over de planeet die erg guur bleek te zijn. 1965 De Marinier 4 passeert Mars. 1966 In 1966 stortte de Russische Verena 3, als eerste object door mensenhanden gemaakt, neer op een andere planeet, Venus. 1967 De Verena 4 blijft doormiddel van een parachute 90 minuten in de atmosfeer van Venus hangen en doet allerlei metingen. 1969 De maanlanding van Neil Armstrong en Buzz Aldrin. 1969 De Marinier 6 en 7 passeren Mars. 1970 De Verena 7 landt op Venus en seint gegevens over. 1972 Lancering van de Pioneer 10 (VS) 1973 Lancering Pioneer 11
1973 Pioneer 10 bereikt Jupiter. 1973 Mars 5 (USSR) in een baan rond Mars. 1974 Pioneer 11 bereikt Jupiter. 1974 Marinier 10 (VS) bereikt Mercurius. 1975 Verena 9 en 10 zenden de eerste beelden over het oppervlak van Venus over. 1976 Viking 1 en 2 (VS) landen op Mars. 1977 Voyager 1 en 2 (VS) worden gelanceerd. 1979 Voyager 1 en 2 bereiken Jupiter. 1979 Pioneer 11 bereikt Saturnus. 1980 Voyager 1 bereikt Saturnus. 1981 Voyager 2 bereikt Saturnus. 1982 Verena 13 en 14 zenden eerste kleurenbeelden van Venus over. 1986 Voyager 2 passeert Uranus en ontmoet de komeet Halley
1989 Voyager 2 passeert Neptunes. 1990 De Magellansonde (VS) brengt met radar Venus in kaart. 1997 Pathfinder en Sojournerkarretje (VS) op Mars. 1999 Twee Amerikaanse Marsvluchten eindigen zonder succes.

Een nieuw grensgebied

Na de maanlanding had Amerika 3 nieuwe doelen: als eerste wilde ze met een nucleaire raket mars bereiken, als tweede wilde ze een ruimteveer en verder 3 ruimtestations in een baan om de aarde.

Toen de Russen beseften dat ze de maanwedloop hadden verloren, deden ze alsof maanmissies een verkwisting waren en dat ze ruimtestations aan het ontwikkelen waren. Na enkele problemen brachten de Russen in 1971 als eerste een ruimtestation in een baan om de aarde: de Saljoet. De missie liep echter op een ramp uit, toen de 3 bemanningsleden naar aarde terugkeerden in hun capsule, waarnaar ze stikten aan zuurstofgebrek. De Saljoet 2 ging in 1973 de lucht in, maar was puur voor militaire doeleinden. 4 dagen later ging de Kosmos 557 de lucht in. Beide stations gingen echter verloren door een instabiele baan en verbranden na een paar weken in de atmosfeer. Ze zijn nooit bemand geweest.

Toen de Russen beseften dat ze de maanwedloop hadden verloren, deden ze alsof maanmissies een verkwisting waren en dat ze ruimtestations aan het ontwikkelen waren. Na enkele problemen brachten de Russen in 1971 als eerste een ruimtestation in een baan om de aarde: de Saljoet. De missie liep echter op een ramp uit, toen de 3 bemanningsleden naar aarde terugkeerden in hun capsule, waarnaar ze stikten aan zuurstofgebrek. De Saljoet 2 ging in 1973 de lucht in, maar was puur voor militaire doeleinden. 4 dagen later ging de Kosmos 557 de lucht in. Beide stations gingen echter verloren door een instabiele baan en verbranden na een paar weken in de atmosfeer. Ze zijn nooit bemand geweest.

Skylab

Na enkele moeilijkheden overwonnen te hebben, functioneerde skylab, eind mei 1973, eindelijk fatsoenlijk. Het was het eerste bemande ruimtestation in een baan om de aarde. In februari 1974 werd het Skylabproject beeindigd, nadat er veel nieuwe kennis vergaard was. In 1979 stortte Skylab neer.

Op weg naar samenwerking

In 1972 werd een nieuw keerpunt bereikt in de politiek, men was ervan overtuigd, dat met samenwerking een beter resultaat zou worden bereikt dan elkaar tegen te werken en te bedreigen. De koude oorlog verwaterde. In 1972 tekenden Nixon en Brezjnev in Moskou een verdrag tegen kernwapens. Ook werd er besloten om een Apollo-Sojoezproject op te richten. Dit project leidde verdere samenwerking in en het bleek dat beide partijen voor elkaar weinig te verbergen hadden.

Ondanks dat het vaak leek alsof de koude oorlog weer oplaaide door conflicten in het Midden-Oosten was de echte strijd toch geluwd. Toen eind jaren 80 de Russische economie zwaar wankelde waren de Russen gedwongen tot samenwerking in (on)bemande ruimtevaart. Amerika kon zich hiermee vinden omdat dan de dreiging tot een Koude Oorlog verdween. Er werden weer gezamenlijke missies opgesteld na de val van de USSR waaraan Europa, Rusland, Amerika en Azië deelnamen. Het hoogtepunt van die samenwerking is het ISS wat in aanbouw is.