Oscar Schindler

Inleiding Oscar Schindler: I could've got more ... I could've got more, if I'd just...I could've got more ... Stern: Oscar, there are eleven hundred people who are alive because of you. Look at them. Schindler: If I'd made more money...I threw away so much money, you have no idea. If I'd just ... Stern: There will be generations because of what you did. Schindler: I didn't do enough. Stern: You did so much. Schindler: This car. Goeth would've bought this car. Why did I keep the car? Ten people, right there. Ten people, ten more people... (He rips the swastika pin from his lapel) This pin, two people. This is gold. Two more people. He would've given me two for it. At least one. He would've given me one. One more. One more person. A person, Stern. For this. I could've gotten one more person and I didn't. I didn’t`t ..." Dit is de laatste scène uit de beroemde film: Schindlers list. Wij vinden dit de indrukwekkendste scène uit de hele film. De film heeft als mening dat Schindler een enorme held was. Maar was hij dat ook? Is het niet een beetje te oppervlakkig dat meteen aan te nemen na het zien van een enkele film? Daar zijn wij wel nieuwsgierig naar. Daarom hebben wij als hoofd vraag gekozen: Was Schindler echt zo goed als mensen denken of had hij ook een egoïstische duistere kant? En heeft hij de list in zijn eentje bedacht? Wie heeft hem geholpen bij het uitvoeren van de list? Hij kan het toch onmogelijk in zijn eentje hebben gedaan! Allemaal vragen die smeken om een antwoord vinden wij. Een uitdaging dat is het wel om de hoofdvraag te beantwoorden, vooral omdat bijna niemand durft te beweren dat Schindler ook heel slechte kanten had. Dat betekent dus ook: weinig bronnen en een groot risico het verhaal van Schindler maar van een kant te kunnen belichten. En dat is de overbekende filantropische kant van Schindler. Wij doen ons best om de verschillende kanten van Schindler te laten zien, om zo een bredere visie op het leven van Schindler te geven. Wie was Schindler? Op 28 april 1908 werd Oscar Schindler geboren in Tsjecho-Slowakije (Zwittau), als tweede kind van Han en Louisa Schindler. De familie Schindler behoorde tot de rijkste families van Zwittau, maar na een economische crisis kwamen zij financieel in de problemen. Ze raakte hun bedrijf kwijt, evenals een heleboel geld. Op 6 maart 1928, op Schindler's 19e levensjaar, trouwde hij Emilie Pelzl. Veel mensen vonden het stel niet goed bij elkaar passen. Oscar Schindler ging kort daarna bij de N.S.D.A.P. Zelfs volgde hij de SS bij de inval in Polen, in 1939. Hij verliet zijn vrouw tijdelijk en vertrok naar Krakau (Polen). Hier kreeg hij een oud joods huis en inzage in een fabriek, de 'Deutsch Emaillewaren Fabrik', die hij moest leiden met behulp van joodse dwangarbeiders. De fabriek behoorde toe aan kamp Plaszow.Een van de beruchte personen uit kamp Plaszow was SS-officier Amon Goeth. Goeth was erg wreed tegenover joden. Het was niet zelden dat hij een spelend joods kind doodschoot. Op een gegeven moment begon Schindler de ernst in te zien van de massamoord op de joden. Samen met een joodse zakenman bedacht hij een plan om zoveel mogelijk joden het leven te besparen. Van al zijn geld kocht hij bij Goeth joden op uit Plaszow, die hij overbracht naar zijn eigen kamp, Brinnlitz. In Brinnlitz was het doodschieten van joden verboden, daar stond een zware straf op. Het kamp was erg vriendelijk tegenover joden. Werken moesten de gevangenen wel. Dit was enkel om argwaan te voorkomen. De 1200 'Schindler-joden' werden in kamp Brinnlitz beter verzorgd dan in andere kampen. Het maakte niet uit hoe hard er gewerkt werd en wanneer er iemand grieperig was werd deze zorgvuldig verzorgd in de ziekenboeg, in tegenstelling tot de andere kampen. In mei 1945 wordt Brinnlitz bevrijd, evenals de rest van Polen. Schindler heeft zijn eigen leven ingezet voor die van 1200 anderen. De wraakzuchtige oorlogsmisdadiger Amon Goeth krijgt de doodstraf en wordt vlak na de oorlog opgehangen in kamp Plaszow. Na de oorlog heeft Schindler minder succes. Wanneer hij filmproducent probeert te worden, gesponsord door een joodse organisatie, mislukt dat. Hij besluit met Emilie te verhuizen naar Argentinië. Zijn leven hier word geheel betaald door een joodse organisatie met Schindler-joden. In 1957 gaat Oscar failliet. Hij laat Emilie in de steek en vertrekt weer naar Europa, naar het Duitse Frankfurt am Mainz. Ook hier worden zijn eigendommen betaald door de bovengenoemde joodse organisatie. In 1974 sterft Schindler. Emilie sterft in 2001, aan ouderdom. Tussen 1957 en 2001 woont zij 40 kilometer van Buenos Aires af. Hier wordt zij dag en nacht bewaakt door agenten, tegen racisten en anti-semitisten.
Wie heeft hem geholpen met de list? En hoe? Het moge duidelijk zijn, een list zoals deze van Schindler kun je onmogelijk in je eentje uitvoeren. Maar wie heeft Oscar Schindler dan geholpen? En hoe? Wie zeker een grote rol heeft gespeeld bij het slagen van de list van Schindler, is zijn vrouw. Terwijl Oscars heldendaden overal bekend voornamelijk door de speelfilm Schindlers list van Steven Spielberg, zijn de heldendaden van Emilie steeds onopgemerkt gebleven. Niemand had door dat Emilie dezelfde erkenning verdiende als Oscar. Oscar kreeg een film over zijn list, een standbeeld in het heldenpark van Tel Aviv, er zijn vele boeken over hem geschreven en inmiddels bestaan er zelfs vele internetsites die Oscar alle eer toeschrijven. Maar Emilie was degene die gewonde joden in de vrieskou verpleegde, die de naar de mensen luisterde als ze in de put zaten, kleine probleempjes van de joden regelden zoals een nieuw brilletje voor een kind dat hem verloren was, zij was degene die met de joden het weinige eten dat ze had deelde, zij was degene die haar man met raad en daad bijstond in goede en slechte tijden. En wat kreeg ze daarvoor? Helemaal niets! Niet eens de waardering van haar eigen man! Emilie en Oscar Schindler trouwden op 4 maart 1928 in Zwittau. Een huwelijk dat voor Emilie niet gemakkelijk was vanwege Oscar’s voortdurende rokkenjagerij. Emilie wist hiervan maar koos ervoor om bij Oscar te blijven ondanks zijn bedrog. Ook had Emilie het moeilijk met de alcoholische verslaving van Oscar. Maar opnieuw koos ze ervoor om bij hem te blijven omdat ze zoveel van hem hield. Toen de Tweede Wereldoorlog uitbrak had Oscar alleen nog maar aandacht voor de joden. En weer hielp ze hem op alle mogelijke manieren en klaagde ze nooit. Tijdens de oorlog dronk Oscar nog veel meer en behandelde hij zijn vrouw slecht. Na de oorlog verlieten Emilie en Oscar met een aantal joden en de minnares van Oskar Duitsland om in Argentinië een nieuw bestaan op te bouwen en emotioneel weer een beetje op krachten te komen. Nadat ze dit meerdere malen geprobeerd hadden met een slechte afloop, verliet Oscar in 1957 zijn vrouw om terug naar Duitsland te gaan. Dit deed hij trouwens zonder ooit echt te scheiden van Emilie. Emilie bleef in Buenos Aires achter met een klein pensioen dat ze uit Israël ontving. In mei 1994 kreeg ze eindelijk erkenning voor haar heldendaden, ze werd door Yad Vashem en de Joodse organisaties geëerd en ontving zij de belangrijke onderscheiding ‘Righteous Among the Nations’. Later in 1995 werd zij in Argentinië onderscheden met de hoogste burgeronderscheiding genaamd de ‘Order of May’ met de titel ‘Illustrus Citizen’. Hierbij werd haar ook nog een staatspensioen toegekend. Oskar leefde nog 17 jaar alleen in Duitsland en stierf in 1974 aan een hartaanval. Na Oscar’s dood zei Emilie in haar autobiografie dat ze hem alles vergeven had. Een klein fragment uit het boek ‘Memoires van Emilie Schindler’: “At last we meet again… I have recieved no answer, my dear, I do not know why you abandoned me… But what not even your death or my old age can change is that we are still married, this is how we are before God. I have forgiven you everything ,everything…” Deze moedige vrouw stierf in oktober 2001 op 94 jarige leeftijd. Zijn er redenen om te denken dat Schindler helemaal niet begaan was met de joden, maar het om iets anders deed? Sommige mensen beweren dat Schindler de joden gekocht heeft om zijn emailleerfabriek te redden. Dit deed hij dus door goedkope arbeidskrachten in dienst te nemen, de joden. Hij hoefde ze immers geen loon te geven. Maar hij gaf dan geen loon maar wel onderdak, verzorging, eten en drinken. Zo redde hij de joden van vernietigingskampen en redde hij zijn fabriek. Hij zei tegen de joden: dat ze alleen maar hoefden te werken om de aandacht van de Duitsers af te leiden. Maar in werkelijkheid verdiende hij geld aan de arbeid die de joden verrichten. Maar aan de andere kant: verkocht Oskar Schindler wel al zijn bezittingen om de joden van Goeth te kopen. Dit zou hij toch niet hebben gedaan, als het hem niets kon schelen wat er met de joden gebeurde, als hij ze alleen maar wilde kopen om zijn fabriek te redden. Bovendien waren de omstandigheden in Schindler’s emailleerfabriek, een stuk beter dat in welk werkkamp in Duitsland dan ook: 1. Arbeiders kregen 2x zoveel eten in zijn fabriek dan in alle andere fabrieken. Schindler spendeerde grote sommen geld om de joden te voeden. In plaats van 900 calorieën kregen de mensen in zijn fabriek 2000 calorieën. 2. Niemand werd geslagen. 3. Niemand werd ter plaatse vermoord. 4. Niemand werd naar vernietigingskampen gestuurd. 5. Zieken werden verzorgd en konden een paar dagen blijven rusten. 6. De ouderen werden geregistreerd als 20 jaar jonger, kinderen werden geregistreerd als volwassenen. Advocaten, dokters en artiesten werden geregistreerd als metaal werkers en mechanici. Zo konden ze stiekem door blijven werken in de fabriek. Hij werd dan ook 2 keer gearresteerd door de Gestapo, maar is vrij gelaten, ongetwijfeld omdat hij vrienden had die belangrijk waren. De fabriek
Hoe was de relatie tussen Emilie en Oskar na de WOII? Terwijl Oskar Schindler's heldendaden alom bekend zijn, voornamelijk vanwege de speelfilm 'Schindler's List' van Steven Spielberg, zijn haar heldendaden steeds onopgemerkt gebleven, terwijl zij voor de Joden van SCHINDLER'S LIST zeker zo belangrijk was en haar heldendaden niet onderdeden voor die van Oskar. Emilie en Oskar traden op 4 maart 1928 in Zwitau, een kleine plaats in Tsjecho-Slowakije in het huwelijk. Een huwelijk, dat voor Emilie niet gemakkelijk was, vanwege Oskar's voortdurende rokkenjagerij. Emilie, die vanwege haar gezondheid aan haar rolstoel gekluisterd zat en afhankelijk was van de verzorging van anderen, bezocht in juli 2001, Berlijn, waar zij documenten aan een museum overhandigde. In een interview met verslaggevers, vertelde zij, dat het haar droom was om haar laatste jaren in Duitsland te slijten. Na de oorlog verlieten zij en Oskar, samen met een aantal Joden en de minnares van Oskar Duitsland om in Argentinië een nieuw bestaan op te bouwen. Na een reeks van mislukte pogingen om een bestaan op te bouwen, verliet Oskar in 1957 Emilie om terug te gaan naar Duitsland. Oskar leefde 17 jaar alleen totdat hij in 1974 op 66 jarige leeftijd overleed. Emilie bleef in Buenos Aires achter en leefde van een klein pensioen dat zij uit Israël ontving. In mei 1994 werd zij door Yad Vashem en Joodse organisaties geëerd en ontving zij de belangrijke onderscheiding 'Righteous Among the Nations'. Daarnaast werd zij ook in 1995 in Argentinië onderscheiden met de hoogste burgeronderscheiding de 'Orden de Mayo' en een ereburgerschap. Verder werd haar een staatspensioen toegekend, zodat haar financiële positie aanmerkelijk verbeterde. Gedurende haar bezoek werd duidelijk dat zij erg veel last van heimwee had en het Bundesland Bavaria bood haar een huis aan, zodat haar wens om in Duitsland te blijven zou worden vervuld. Helaas heeft zij geen gebruik kunnen maken van dit aanbod, omdat zij vanwege haar slechte gezondheid in het ziekenhuis opgenomen moest worden. Literatuurlijst http://auschwitz.dk/Schindler.htm
http://home8.inet.tele.dk/aaaa/listen.html
http://www.geocities.com/Hollywood/3713/schindler.htm