Mussolini

Inleiding

Dit werkstuk gaat over Benito Mussolini, hij was een fascistisch Italiaanse dictator. Over zijn leven en regime hebben we tot op heden bij het vak geschiedenis weinig tot niets geleerd. Om die reden spreekt het me aan dit onderwerp te onderzoeken en uit te diepen. Hij heeft een belangrijke rol gehad tijdens de Tweede Wereldoorlog en staat eigenlijk in de schaduw van Hitler. Door middel van dit werkstuk wil ik proberen hem enigszins uit die schaduw te halen.

De hoofdvraag van dit werkstuk zal zijn:
Wie was Benito Mussolini en hoe regeerde hij als fascistisch dictator?
Om deze hoofdvraag te beantwoorden maak ik uiteraard gebruik van deelvragen. Deze deelvragen zullen zijn:
• Hoe verliep het leven van Benito Mussolini?
• Hoe kwam hij aan de macht en hoe verliep zijn leven vanaf toen?
• Hoe maakte Mussolini het fascisme in Italië groot en hoe regeerde hij tot aan de Tweede Wereldoorlog?
• Welke stappen ondernam Mussolini tijdens de Tweede Wereldoorlog en hoe was zijn relatie met Adolf Hitler?
• Hoe kwam Mussolini’s regime tot zijn einde?
• Hoe eindigde het leven van Benito Mussolini?
• Wat waren de reacties op Mussolini’s regime tijdens en na zijn machtsperiode?

In dit werkstuk ga ik proberen antwoord te krijgen op deze vragen om zo de hoofdvraag te kunnen beantwoorden. Ik verwacht dat het leuk en interessant wordt om dit werkstuk te maken. Wel denk ik dat het erg veel werk zal zijn om dit in de korte periode die we hebben af te krijgen. Ik denk dat het voor mij wel een opgave wordt om het binnen de toegestane 15 pagina’s te houden, maar ik ga er, uiteraard, mijn best voor doen.

Hoofdstuk 1: Hoe verliep het leven van Mussolini?

Kinderjaren
“Eens zal ik de hele aarde doen beven” zei Mussolini tegen zijn moeder toen hij nog maar een jongen was. Dit was een diepgeworteld verlangen dat hem zijn leven lang zou obsederen. Deze belofte zou hij waarmaken, maar hoe is Benito Mussolini hiertoe gekomen, hoe verliep zijn leven? In dit hoofdstuk probeer ik een antwoord te vinden op deze deelvraag.
Benito Amilcare Andrea Mussolini werd geboren in Varano dei Costa, een oud gehucht behorend tot het dorp Dovia di Predappio in de provincie Forlì in Italië op 29 juli 1883. Zijn moeder, Rosa Maltoni, was een gelovige katholieke onderwijzeres en zijn vader, Alessandro Mussolini, een ongelovige revolutionaire smid. Zijn vader was een antimonarchistische en fanatiek socialistische man. Waarschijnlijk was hij antimonarchistisch omdat de monarchie een socialistische revolutie tegenhield. Hij noemde zijn zoon naar Benito Juárez. Dat was een Mexicaans staatsman die keizer Maximilaan had laten fusilleren. Mussolini’s vader stond bekend als een eigenzinnige, koppige en egoïstische man. Hij schreef artikelen voor verschillende socialistische kranten en voor het republikeinse blad Il Pensiero Romagnuolo. Hij hield zich graag bezig met politiek, economie en zijn revolutionaire overtuiging waar voor hij in de gevangenis had gezeten. Zijn ouders verdienden in die tijd erg weinig en daarom had Benito in zijn jeugd te maken met armoede. Op zijn negende ging hij naar een internaat in Faenza. Daar werd hij echter na twee jaar van verwijderd, omdat hij wangedrag vertoonde. Zo kneep hij andere kinderen stiekem in de benen, vocht hij met andere jongens en zelfs met zijn leraren en stak hij tweemaal een andere leerling met een zakmes.

Politieke ontwikkeling
Toch werkte Benito hard op school en hij behaalde zijn onderwijzersdiploma. Toen hij achttien was kreeg hij zijn eerste baan als leraar. Hij was een opvallende verschijning: hij was ongeduldig, rusteloos, gewelddadig, neurotisch, agressief, slecht gekleed en prikkelbaar. Tijdens zijn werk als leraar ontmoette hij ook zijn toekomstige vrouw, Rachele Guidi, voor de eerste keer. Zij zat als leerling op de school waar hij werkte. Zijn vele affaires met vrouwen leidden in de dorpen waar hij les gaf tot protest en het revolutionaire socialisme trok hem meer aan dan het onderwijs en hij sloot zich dan ook aan bij de Socialistische Partij van Italië. Mussolini was net als zijn vader een fanatiek socialist, deze partij was echter een revisionistische partij , maar had ook een Marxistische vleugel. Mussolini sloot zich aan bij deze vleugel. Toen hij in 1902 in dienst moest, vluchtte hij naar Zwitserland om hieraan te ontkomen. In Zwitserland sloot hij zich aan bij verschillende revolutionaire groepen en hij streed hartstochtelijk tegen de politieke stelsels in Europa. Hij las veel en schreef, net als zijn vader voor verschillende revolutionaire kranten, maar zijn stukken waren tegenstrijdig en gaven uitdrukking aan een soort anarchistisch socialisme. In 1903 werd hij in Zwitserland gevangengenomen, wegens het bepleiten van geweld. In 1904 keerde hij terug naar Italië. Hij had daar de reputatie een aanhanger van een politiek extremisme te zijn. Weer kwam hij in de gevangenis. Zijn journalistische artikelen verschenen in veel verschillende socialistische bladen. Ook stichtte hij een eigen krant, La Lotta di Classe, de Klassenstrijd. De krant was een succes en in 1912 werd hij door de Socialistische Partij tot redacteur benoemd van Avanti!. Dit was het officiële socialistische blad. Ook deze krant was een enorm succes.

Socialist
Ook zijn redenaarstalenten ontwikkelde Mussolini in die tijd. Hij had een unieke stijl van spreken en was een meester in het houden van speeches. Om deze talenten werd hij als vertegenwoordiger van Forlì, nabij zijn geboorteplaats, naar het nationale socialistische congres gestuurd en in oktober 1913 was hij socialistisch kandidaat voor Forlì bij de verkiezingen. Zijn programma was antimilitaristisch, antinationalistisch, antiklerikalistisch (tegen de macht van de geestelijkheid) en anti-imperialistisch. Hij won deze verkiezingen niet en leed een zware nederlaag. Toen hij echter beïnvloed werd door de uitspraken van Marx, die zeiden dat op oorlog de sociale revolutie zou volgen, veranderde hij totaal van gedachten. Hij gaf zijn baan bij Avanti! op en richtte hij Il Popolo d’Italia op. Hij liet zich erg militaristisch gericht uit in dit blad en riep op tot oorlog. Er stonden spreuken in die men als de geboortespreuken van het fascisme kan beschouwen. ‘Chi ha del ferro ha del pane’ ‘Wie ijzer heeft, heeft brood’ van Blanqui en ‘La rivoluzione è un idea che ha trovato delle baionette’ ‘Revolutie is een idee die met de bajonetten wordt verwezenlijkt’ van Napoleon.
Mussolini werd uit de Socialistische partij gezet onder kreten als ‘Traditore! Venduto! Sicario!’.

Antisocialist en geboorte van het fascisme
Mussolini vocht zelf ook in de oorlog die op dat moment plaatsvond, de Eerste Wereldoorlog, en werd gewond. Hij kwam terug als een antisocialist. In 1918 bepleitte hij de komst van een dictator, hij zei daarover: “een man die meedogenloos en intelligent genoeg is om eens terdege schoon schip te maken”. Een jaar later, op een bijeenkomst van ontevreden socialisten en vakbondsleden, republikeinen, anarchisten en revolutionairen werd een nieuwe beweging opgericht in de nationale politiek die deze dictator naar voren bracht. De beweging heette Fascio di Combattimento en was een groep vechters. Ze gingen uit van een fascistisch standpunt dat ze zelf creëerden en op deze manier ontstond het fascisme. De fascisten waren voor een autoritair regime. Ze waren anticommunistisch, antiliberaal, antidemocratisch en zeer nationalistisch. Propaganda was erg belangrijk voor de fascisten. Het fascisme is een politiek stelsel dat nog steeds bestaat, nu echter onder de naam neofascisten.
De beweging Fascio di Combattimento groeide steeds verder uit en door de boodschap die Mussolini voortbracht met zijn beweging werd het Italiaanse volk er toe gebracht het autoritarisme te accepteren dat door Mussolini werd neergezet als een middel om de problemen in de Italiaanse natie op te lossen. Na de verkiezingen van 1921 werden 35 leden van de fascistische partij, die rond 1921 omgezet werd van beweging tot politieke partij: De Nationaal Facistische Partij, gekozen tot lid van de Kamer van Afgevaardigden, een van hen was Mussolini. Hij was inmiddels een nationaal bekend figuur geworden en liet zich Il Duce noemen wat zoveel betekent als legeraanvoerder.

Mars naar Rome
Toen in augustus 1922 een algemene staking werd uitgeroepen verklaarde Mussolini, dat als de regering de staking niet wist te voorkomen de fascisten dat zouden doen. Hij zei hierover: “Een van beide: of men geeft ons de macht, of wij zullen ze nemen door naar Rome op te marcheren.” En inderdaad marcheerden de aanhangers van Mussolini naar Rome onder leiding van de Quadrumviri, vier leidende fascisten. De regering verklaarde de noodtoestand aan te kondigen, maar de koning, Victor Emanuel III, die bereid was een fascistische regering te accepteren, weigerde de noodtoestand te ondertekenen en hij stuurde Mussolini het telegram waarop hij gewacht had.

Hoofdstuk 2 Hoe kwam Mussolini aan de macht en hoe verliep zijn leven vanaf toen?

Populariteit
In het vorige hoofdstuk heb ik al een klein stukje verteld hoe Mussolini’s fascisten naar Rome trokken om aan de macht te komen. Mussolini ontving echter niet alleen de macht door het telegram dat hij van de koning van Italië ontving. Hij werd geholpen door een combinatie van verschillende omstandigheden, een economische crisis en de gaten in de sociale samenleving als gevolg van de Eerste Wereldoorlog, een verdeelde arbeidersklasse, de verschillende politieke groepen van de middenklasse, zijn fysieke conditie, zijn manier van toespreken, zijn grote charme, de intimidatie van het volk door de Fasci Italiani di Combattimento en bovendien was hij een enorm goed in de politieke kunst. Hij wist mensen goed voor zich te winnen. Hij kwam aan de macht als de jongste eerste minister van Italië ooit. Er waren toen aanwijzingen dat hij een goede staatsman kon worden. Hij overtuigde de koning ervan dat hij meer een nationale leider dan een partijleider was. De Italianen waren enthousiast over Mussolini als nationaal leider. Ze hadden genoeg van de chaos en waren enthousiast over het fascisme. Mussolini zou de man van Italiës toekomst zijn. Mussolini liet zich verheerlijken. Schoolmeisjes werden verliefd op hem als op filmsterren, schreef een Italiaanse journalist. Benito leed door deze verheerlijking ook aan grootheidswaanzin. Hij was gaan geloven in zijn eigen propaganda en sprak zelfs eens: “Op mijn graf wil ik de volgende inscriptie: Hier ligt een van de intelligentste dieren dat ooit aan het oppervlak der aarde verscheen.” Hoewel Mussolini bij het Italiaanse volk zeer populair was en hij nog maar kort de premier was van de coalitie in het parlement, keerde hij zich al snel tegen de andere partijen in de coalitie, die bestond uit fascisten, katholieken, liberalen en socialisten. Hij gooide ze er één voor één uit. De socialisten werden als eerste uit de coalitie gezet, de liberalen werden uit de regering gezet, maar mochten hun zetels in het parlement behouden, mits zij de fascistische politiek zouden steunen. Ook de katholieke partij had het nakijken en werd uit de coalitie gezet. Mussolini presenteerde zich steeds meer als een dictator. Bij de bevolking groeide het idee dat Mussolini Italië gered zou hebben van de communisten. Mussolini werd door buitenlandse regeringen gezien als iemand die toch iets klaar wist te spelen. In tegenstelling tot veel andere naoorlogse democratische regeringen kreeg hij veel voor elkaar. Hij hield van branie en show, maar een massamoordenaar was hij niet. Hierdoor werd hij, door andere Europese landen, gerespecteerd en welwillend bezien. Wel was men bang dat de macht hem naar het hoofd zou stijgen en dat hij zich in onberaden buitenlandse avonturen zou storten.

Hoofdstuk 3 Hoe regeerde Mussolini tot aan de Tweede Wereldoorlog?

Propaganda
Toen Mussolini aan de macht kwam heeft hij er als eerste voor gezorgd dat hij de volledige macht over Italië in handen had. Propaganda speelde hierbij een belangrijke rol. Alles wat Mussolini deed werd door middel van propaganda verheerlijkt en opgehemeld. Mussolini zou de economische malaise met verschillende projecten in het land bestrijden. Volgens zijn propaganda lukte dit goed. Onder zijn bewind vonden geen gewelddadige stakingen of vechtpartijen plaats, zodat de economie weer enigszins kon draaien. Veel van deze economische projecten dienden meer om Mussolini’s imago te ondersteunen dan dat ze werkelijk uitgevoerd werden. Het ging Mussolini meer om de aankondiging van deze projecten dan de uitvoering ervan. Volgens sommige bronnen is dat maar goed ook. Veel van de maatregelen die Mussolini invoerde, draaide hij later weer terug. Zo voerde hij eerst een privatiseringsbeleid in en draaide dat later gedeeltelijk weer terug. Eerst bestreed hij verstedelijking, later bevorderde hij dat weer. De steun van de bevolking hierin was niet erg groot.

Moordaanslag
Op 7 april 1926 pleegde Violet Gibson uit Ierland een moordaanslag op Benito Mussolini. Ze schoot Mussolini neer, terwijl hij in een auto voorbij reed na het bezoeken van een bijeenkomst van geleerden waar hij een toespraak hield over de wonderen van moderne medicijnen. Gibson schoot drie keer waarbij ze twee keer zijn neus raakte. Violet Gibson werd na deze aanslag niet gedood, maar de politie nam haar mee voor verhoor. Mussolini raakte slechts lichtgewond en ging gewoon, met een verband op zijn neus, verder met zijn parade. Gibson gaf geen reden voor haar actie. Ze werd vrijgelaten op verzoek van Mussolini en bracht de rest van haar leven door in een psychiatrisch ziekenhuis.

Mussolini en het Vaticaan
Op 11 februari 1929 sloot Mussolini het Verdrag van Lateranen, een verdrag tussen het Vaticaan en de Italiaanse staat. Het verdrag maakte een einde aan de toestand die sinds de inlijving van Rome bij de nieuwe Italiaanse eenheidsstaat in 1870, bestond. Door dit verdrag te sluiten, hoopte Mussolini op sympathie van het overwegend katholieke Italië. In het verdrag werd de onafhankelijkheid van Vaticaanstad erkend en de verhoudingen tussen de katholieke kerk en Italië werden geregeld, waarmee het rooms-katholieke geloof de staatsgodsdienst van Italië werd. De katholieken moesten echter wel mee werken aan het regime van Mussolini. Mussolini hield zich niet aan zijn afspraken. Vanaf 1929 werden katholieke jeugdbewegingen verboden en werd alleen de fascistische jeugdbeweging, Balilla, nog toegestaan. Het racisme, dat aan het eind van de jaren dertig opkwam in het fascisme, maakte een eind aan de goede relaties met het Vaticaan.

Een eerste ontmoeting met Hitler
In 1933 kwam Adolf Hitler in Duitsland aan de macht. In 1934 ontmoetten de twee elkaar voor het eerst. Deze ontmoeting was niet erg hartelijk In eerste instantie behandelde Mussolini Hitler als een minderwaardige pupil. Hitler vond dit erg moeilijk. Hitler zag Benito als een voorbeeld maar hij mocht nooit samen met hem op het balkon verschijnen. Hitler was hierover erg gefrustreerd en teleurgesteld. Mussolini begon net als Hitler een leefruimte na te streven voor het Italiaanse volk. Eerst nam Mussolini genoegen met wat hij al had. Italië kwam naar buiten toe over als een sterk en belangrijk land. Maar hij vond het frustrerend dat Italië in vergelijking met andere belangrijke landen niet veel koloniën had. Mussolini had volgens hem zelf “slechts een verzameling woestijnen”.

Ethiopië
Mussolini begon te dromen van het herstel van het Romeinse Rijk en hij vond dat het Middellandse Zeegebied als Italiaans bezit gold omdat de Romeinen deze zee ooit Mare Nostrum noemden. Mussolini liet zijn oog vallen op Ethiopië. Dit was het enige land, naast Liberia, in Afrika dat nog geen kolonie was. In 1896 deed Italië eerder een poging het land aan zijn rijk toe te voegen. Toen werden de Italiaanse legers echter verslagen. Mussolini wilde het nu andersom zien. In 1936 viel Italië Ethiopië aan. De Italianen overwonnen al snel, mede doordat ze gebruik maakten van wapens die verboden waren door de Geneefse Conventie , zoals gifgas. Ethiopië werd een Italiaanse kolonie met koning Victor Emmanuel III als keizer. Deze verovering van Ethiopië veranderde alles. Vóór de verovering van het land stond Mussolini aan de kant van Engeland en Frankrijk. Erna stond hij steeds meer aan de kant van Duitsland. De Volkenbond, die was opgericht na de Eerste Wereldoorlog om vrede tussen de landen te garanderen, voldeed niet. Engeland moest er volgens Frankrijk voor zorgen dat de Volkenbond Mussolini zijn gang liet gaan, of een oorlog riskeren met enorme gevolgen en de sluiting van het Suez-kanaal. Maar Engeland deed geen van beide. In plaats daarvan klaagde het voornamelijk. En de Volkenbond als gevolg hiervan ook. Dit schaadde de relatie tussen Engeland en Italië zeer. Door de dreiging van Duitsland was het echter nodig dat Engeland en Italië dicht bij elkaar zouden blijven. Maar Italië bleef als het ware alleen achter. Hitler en Mussolini waren: ‘door Britse halsstarrigheid tot elkaar veroordeeld’. Het aanzien van Mussolini was na de wrede overwinning op de Ethiopiërs flink gedaald en hij moest zijn heil zoeken bij Adolf Hitler, die in zijn ogen eigenlijk minderwaardig was.

De Spaanse Burgeroorlog
In 1936 brak de Spaanse Burgeroorlog uit tussen de republikeinen, communisten en anarchisten enerzijds en de nationalisten en monarchisten anderzijds. Mussolini mengde zich hierin door de falangisten, een Spaanse politieke beweging met uitgesproken fascistische kenmerken, en nationalisten van Francisco Franco te steunen. Als Franco niet zou overwinnen, zou het communisme de leiding in Spanje overnemen. Daarom stemde Mussolini ermee in Franco te helpen. Franco was geen fascist maar hij en Mussolini hadden dezelfde vijanden: het communisme en de democratie. Mussolini probeerde nog Franco over te halen het fascisme ook in Spanje uit te proberen, maar hij weigerde. Toch was Mussolini vastbesloten dat Franco moest winnen om het communisme een halt toe te roepen. Ook Hitler besloot Franco hulp te bieden en zoals iemand schreef zou: ‘de Spaanse Burgeroorlog van Hitler en Mussolini bondgenoten maken’.
Franco en Mussolini 

Mussolini en antisemitisme
In september 1938 besloot Mussolini anti-joodse wetten te handhaven in Italië. Ook voerde hij toen een campagne tegen de burgerlijkheid. Mussolini was echter geen grotere antisemiet of racist dan de meerderheid van zijn tijdgenoten. Zijn belangrijkste maîtresse was joods, net als veel belangrijke fascisten uit zijn beweging. Meer dan tienduizend joden waren lid van de Nationaal Fascistische Partij. Hij maakte deze beslissing ook niet onder druk van de Nazi’s. Dit besluit kwam geheel van zijn eigen kant. De joden waren het voorbeeld van Mussolini’s drie vijanden geworden: het communisme, de burgerij en antifascisten. Joden waren nadrukkelijk bij alle drie aanwezig. Mussolini werd steeds anti-joodser. Het was de joodse geest, die stond voor de burgerij die hij minachtte, die hij wilde uitroeien, niet de joden. Ondanks de antisemitische wetten werd de Jodenvervolging in Italië nooit systematische moord zoals dat in Duitsland het geval was. Mussolini zou zelfs pogingen gedaan hebben deportatie van joden te voorkomen uit gebieden die door Italië bezet waren. Hij geloofde, in tegenstelling tot Hitler, dat rassen alleen in geestelijk opzicht en niet in biologisch opzicht bestaan. Toen Mussolini in 1943 ten val kwam, namen de Duitsers de macht over en begonnen Joden uit Italië te vervoeren naar concentratiekampen.

Mussolini’s akkoord met Hitler
In september 1937 kwam Mussolini naar Duitsland om Hitler te bezoeken. Hij was erg onder de indruk van Hitlers vorderingen en de Duitse oorlogsindustrie. Hitler deed erg zijn best indruk te maken op Mussolini en hem zo te verleiden tot een verbond. Hij organiseerde de grootste ontvangst die hij ooit voor iemand zou organiseren. In een toespraak beschreef hij Mussolini als ‘een genie, een van die zeldzame genieën die niet door de geschiedenis geschapen zijn, maar die zelf de scheppers van de geschiedenis zijn.’ Mussolini werd zeker beïnvloed door deze verleidingen, hij noemde Duitsland een vriend van het fascisme, en begon steeds meer naar Hitler te neigen, terwijl de banden met Engeland en Frankrijk steeds slechter werden. In maart 1938 ging Mussolini akkoord met de Anschluss van Oostenrijk, waardoor Oostenrijk een Duitse deelstaat werd. Dit besluit ging in tegen de vroegere doelstellingen van Mussolini om een groot land te verkrijgen tot aan de Alpen. Mussolini realiseerde zich dat Duitsland nu te machtig was geworden om weerstand te bieden en beschouwde Duitsland nu als een bevriende staat. In april 1939 annexeerde Italië Albanië. Hiervoor waren al langer plannen en de Italianen gingen er vanuit dat dit de eerste grote stap was naar de overheersing van het Oostelijk deel van het Middellandse Zee gebied. Een andere reden hiervoor was om Hitler op de Balkan af te schrikken en om met hem te wedijveren. Het was de bedoeling volgens de Italiaanse minister van Buitenlandse Zaken, en tevens schoonzoon van Mussolini, Ciano: “een verdedigingsmuur tegen Duitsland te scheppen bij hun opmars op de Balkan” Op 21 mei 1939 tekenden Italië en Duitsland het Staalpact . Hitler wilde deze alliantie omdat hij dacht dat Italië Engeland en Frankrijk in het Middellandse-Zeegebied kon binden en het voor hem zelf gemakkelijker zou maken om zijn ambities in Midden-Europa uit te voeren, bovendien wilde hij er zeker van zijn dat Italië niet de oorlog aan Duitsland zou verklaren. Mussolini wist dat Italië hoe dan ook een verbond moest sluiten, oorlog in Europa leek immers niet te vermijden en Italië kon niet langer geïsoleerd blijven. Ofwel met Engeland en Frankrijk ofwel met Duitsland moest hij een verbond sluiten. Mussolini koos vooral voor Duitsland uit angst. Als hij zich met Hitler zou verbinden en er oorlog zou komen, was er minder kans dat Hitler Italië aan zou vallen en als Hitler met Engeland en Frankrijk in oorlog zou komen, kon hij aan de ‘zijlijn’ blijven staan, wetend dat Engeland en Frankrijk Italië niet zouden aanvallen. Daarnaast wilde hij Hitler niet laten aanvallen in de Balkan. Mussolini sloot een verbond met Hitler om hem in toom te houden, niet om de oorlog te versnellen, maar om deze te vermijden.
Op dit kaartje is het Italiaanse rijk in 1939 te zien.

Hitler was van plan Polen binnen te vallen. Mussolini steunde Duitsland niet in deze beslissing en probeerde Hitler ervan te overtuigen dat het beter was deze aanval uit te stellen tot 1942. Mussolini zou dan tijd krijgen het Italiaanse leger op kracht te laten komen, het
Italiaanse leger zou immers pas in 1943 klaar zijn voor de strijd. Hitler viel Polen op 1 september 1939 toch binnen en Engeland en Frankrijk verklaarden Duitsland de oorlog. De Tweede Wereldoorlog was begonnen.

Hoofdstuk 4 Welke stappen ondernam Mussolini tijdens de Tweede Wereldoorlog en hoe was zijn relatie met Adolf Hitler?

Deelname aan Tweede Wereldoorlog
Mussolini twijfelde na de Duitse inval in Polen lang of hij zich in de oorlog zou mengen. Engeland en Frankrijk waren erop gebrand Italië buiten de oorlog te houden. Een aanval van Italië in het zuiden zou het einde van Frankrijk betekenen en Italië zou grote problemen in de Middellandse Zee en Noord-Afrika veroorzaken. Ze waren hier erg angstig voor. Vooral omdat Mussolini onduidelijke berichten naar buiten bracht over of hij wel of niet mee zou doen. President Roosevelt van de Verenigde Staten en paus Pius XII deden persoonlijke oproepen aan Mussolini om buiten de oorlog te blijven. Roosevelt bood in eerste instantie bemiddeling aan maar dreigde vervolgens de Amerikaanse hulp aan Engeland en Frankrijk op te voeren, als Italië de oorlog zou verklaren. Het Italiaanse leger was erg zwak en zou tot 1943 de tijd nodig hebben om op volle sterkte te komen. Mussolini werd door de snelheid en de omvang van Hitlers succes toch overtuigd en wilde bovendien niet door Hitler als breker van de As Rome Berlijn gezien worden. Uit angst voor een eventuele aanval van Hitler op Italië als hij een verbond met de Geallieerden sloot, verklaarde hij uiteindelijk op 10 juni 1940 de oorlog en viel Frankrijk aan in de Provence, om daar wat terrein te winnen. Het Franse leger, dat al half verslagen was door de Duitsers, wist zich daar toch staande te houden tegen de zwakke en ongemotiveerde Italiaanse troepen en pas na de door Duitsland opgelegde wapenstilstand kon Italië een klein stukje land annexeren. De beslissing mee te doen aan de oorlog zou de dood van 300.000 Italiaanse soldaten en 150.000 Italiaanse burgers betekenen. Maar op het moment van de beslissing leek succes een vanzelfsprekendheid voor Mussolini. Hij verklaarde de oorlog niet om oorlog te voeren, maar om te profiteren van de buit van die oorlog. Mussolini ging ervan uit dat de oorlog kort zou zijn, dat het niet uitmaakte hoe sterk of zwak de Italiaanse legers zouden zijn of dat Italië zelf niet beschikte over kolen, ijzererts of olie en dat Italiës oorlogsindustrie dus totaal niet op gang kwam. Hij vertrouwde op zijn instinct.

In Frankrijk viel voor Italië weinig te halen en dus besloot Mussolini een aanval te openen op Brits Egypte en Somaliland. Hoewel de militaire leiders protesteerden en Mussolini met ontslag moest dreigen voor ze gehoorzaamden viel hij op 13 september 1940 Egypte binnen. De aanval stokte echter al snel begin oktober, nadat de Britten de tegenaanval ingezet hadden, in Sidi el Barrani.

Griekenland
Duitsland viel intussen Roemenië aan, waardoor Mussolini geheel verrast was. Nu ging hij ook zelf opzoek naar een nieuw doel. Hij wilde Hitler nu op zijn beurt verrassen en met gelijke munt terugbetalen en besloot nog een oorlogsfront te openen, in Griekenland. Mussolini liep al langer met deze plannen rond, maar bracht ze pas op 28 oktober 1940 ten uitvoering, wederom tegen adviezen van legergeneraals in. Het leger was nog niet klaar voor een dergelijke aanval. Toch gaf hij opdracht vanuit Albanië het neutrale Griekenland binnen te vallen. Het is onduidelijk waarom Mussolini Griekenland wilde binnenvallen. Hij had het land nooit echt willen hebben, zoals dit bij de bezittingen van de Fransen en Engelsen wel het geval was. Griekenland was ook nooit een politieke vijand geweest, het land was zelfs semi-fascistisch. De Griekse koning, George II, was echter pro-brits en de Britten wilden Griekenland gebruiken om daar marine en luchtmachtbases te plaatsen om Italië zo te kunnen bedreigen. Mussolini koos ervoor Griekenland aan te vallen omdat hij een vijand nodig had die hij zelf zou kunnen verslaan. Hij zou dan een overwinning hebben waarmee hij naar de vredesonderhandelingen kon gaan. Mussolini dacht er eerst aan een aanval op Joegoslavië te doen, maar Hitler haalde hem over dit niet te doen omdat deze probeerde Joegoslavië bij het Driemogendhedenpact te betrekken. Toen Hitler er vervolgens achterkwam dat Mussolini Griekenland was binnengevallen was hij woedend. Deze invasie in Griekenland zou ‘catastrofale’ consequenties voor de As hebben gehad, zo sprak hij kort voor zijn zelfmoord in mei 1945. Door de nederlagen die Mussolini leed in Griekenland, keken de Balkanlanden minachtend naar hem. De Duitsers werden daardoor, volgens Hitler, gedwongen, tegen hun plannen in, in te grijpen op de Balkan, wat een rampzalige vertraging bij hun aanval op Rusland tot gevolg had. “Als de oorlog alleen door Duitsland zou zijn gevoerd en niet door de As, zouden wij in staat zijn geweest Rusland rond 15 mei 1941 aan te vallen.” Begin mei 1941 was Hitler nog milder in zijn oordeel over de aanval op Griekenland. “Duitsland moet nooit vergeten wat het aan Italië en Mussolini verplicht is. Wij zijn hen veel verschuldigd omdat wij in staat waren het Rijnland te militariseren, Oostenrijk te annexeren en Tsjecho-Slowakije te elimineren. Italië hield de Franse divisies in de Alpen vast, wat ons de mogelijkheid bood om Frankrijk te verslaan, en nu heeft Italië de grootste last van de activiteiten van de Britse vloot. Ik zou mijn laatste voorraden gebruiken om Italië en Mussolini te steunen en te verdedigen.”
De Italiaanse aanval op Griekenland was slecht georganiseerd en kwam op het verkeerde moment. De winter was immers in aantocht. De Grieken vochten hevig en dwongen Mussolini’s troepen zich binnen Albanië terug te trekken. Op 11 november 1941 torpedeerden de Britten, als onderdeel van een hulpprogramma voor de Grieken, een deel van de beste schepen van Italiaanse marine, die tot de besten van de wereld behoorde. Drie van de beste schepen werden daarbij uitgeschakeld.
De Grieken wisten de Italiaanse aanvallen snel af te slaan en ze konden zelfs stukken van Albanië van de Italianen te veroveren. Mussolini was er vanuit gegaan dat hij Griekenland makkelijk zou kunnen veroveren maar begin december was de situatie al zo kansloos dat Mussolini Hitler moest vragen om hulp. Toen de Duitsers in 1941 in slechts enkele weken de hele Balkan hadden veroverd, gaven de Grieken zich op 27 april over. Hoewel Hitler deze Duitse actie omschreef als “een voorzorgsmaatregel tegen Britse pogingen zich op de Balkan te verschansen” twijfelde er niemand aan dat hij tot deze actie gedwongen was door het fiasco van Italië. Mussolini was na deze ‘redding’ erg somber en voorspelde dat de oorlog tot 1948 zou duren. Hij was ook erg ontevreden over de Duitsers “Zij nemen alles voor zichzelf en laten ons slechts de kruimels,” zei hij. “het zijn gemene honden, maar ik zeg je dat dit zo niet meer lang kan doorgaan… Persoonlijk heb ik genoeg van Hitler en zijn manier van doen.” Mussolini leed met deze nederlaag flink gezichtsverlies bij het Italiaanse volk en bij zijn fascistische mededictators. Hij zou echter met nog grotere vernederingen te maken krijgen.

Verlies van Oost-Afrika
De Britten die zich in Egypte hadden gestationeerd veroverden Sidi Barrani dus al snel en dwongen de Italianen zich terug te trekken in Libië. Eind januari 1941 hadden de Britten 130.000 Italianen gevangen genomen. Als zij zouden hebben doorgezet zouden ze zeker heel Libië hebben veroverd. Dit deden ze niet. In januari deden de Britten ook een tegenaanval in Oost-Afrika. Hierbij werden de Italianen snel uit Kenia, Soedan en Brits Somaliland verdreven. Deze gebieden hadden de Italianen zelf pas kort daarvoor veroverd. Hitler besloot, hoewel hij van plan was in mei Rusland binnen te vallen, zijn mentor Mussolini dus hulp te bieden in Noord Afrika en Griekenland. Mussolini accepteerde dit aanbod van militaire hulp van zijn leerling met veel moeite en stemde ermee in te proberen Franco over te halen aan de kant van de As deel te nemen aan de oorlog. Dit was Hitler zelf niet gelukt. Mussolini slaagde hier ook niet in.
Pas toen de Duitsers de generaal Erwin Rommel op 11 februari stuurden, boekten de Italianen weer wat terreinwinst. Vervolgens vielen de Engelsen toch Ethiopië binnen. In april 1941 gaven de Italianen zich in Ethiopië aan de Britten over en ging Italiaans Oost-Afrika geheel verloren. Ook in Noord-Afrika werden de troepen van de As-landen steeds verder teruggedrongen door de Geallieerden. Op 13 mei 1943 gaven de Duitse en Italiaanse troepen zich over in Afrika. Hierdoor lag de weg naar Italië voor de Geallieerden open. Op 10 juni 1943 landden Britse en Amerikaanse troepen op Sicilië

Rusland
In de zomer van 1941 viel Duitsland de Russen aan. Mussolini was hiervan niet op de hoogte gesteld. Toch besloot hij Italiaanse hulp aan het Russische front aan te bieden. Mussolini dacht dat als Rusland niet binnen een half jaar verslagen zou zijn, het helemaal nooit verslagen zou worden. En dus zond hij troepen naar het front, wederom tegen het advies van elke verantwoordelijke Italiaanse generaal. Deze beslissing zou de het leger in Afrika nog verder afzwakken. Dit besluit was zelfs tegen de wil van Hitler in en toch zond Mussolini 200.000 Italiaanse soldaten naar het oostfront. Hij moest en zou proberen te doen alsof Italië en Duitsland gelijke partijen in hun bondgenootschap waren.
Op 7 december werd Pearl Harbor gebombardeerd door de Japanners. Amerika en Engeland verklaarden als reactie hierop de oorlog aan Japan. Hitler vond dat Japan bruikbaar was tegen Engeland en Rusland en Mussolini volgde hem hierin. Op 11 december verklaarden Duitsland en Italië de oorlog aan Amerika. De Italiaanse bevolking was er nu van overtuigd dat deze oorlog geen korte oorlog kon worden. Met de komst van Amerika was het immers een wereldoorlog geworden. De bevolking verloor dan ook nog meer vertrouwen in Mussolini en het fascisme.

De relatie tussen Duitsland en Hitler werd er in de loop van de oorlog niet beter op. De Duitsers moesten keer op keer te hulp schieten als de Italianen een oorlog waren begonnen. Mussolini was eigenlijk een soort blok aan het been voor Hitler. Hij was erg onberekenbaar. Ook Mussolini werd naarmate het jaar vorderde steeds meer anti-Duits. Hij was erg jaloers op Hitler en het zat hem dwars dat Duitsland steeds overwinningen boekte en Italië alleen nederlagen leed.

Hoofdstuk 5 Hoe kwam Mussolini’s regime tot zijn einde en hoe eindigde het leven van Benito Mussolini?

Bezetting van Sicilië
In het vorige hoofdstuk werd al duidelijk dat de Italianen vrijwel uitgespeeld waren op militair gebied. Terwijl de geallieerden zich klaar maakten voor de eerste aanval op Italië, was de koning al druk bezig een nieuwe niet-fascistische regering te organiseren. Dit deed hij achter de schermen. Generaal Badoglio zou Mussolini moeten vervangen als premier.
De Britse en Amerikaanse troepen landden op 10 juli 1943 op Sicilië. Om Sicilië te verdedigen had Mussolini 300.000 slecht bewapende en ongemotiveerde Italiaanse soldaten. Ze hadden nauwelijks gemotoriseerde voertuigen en weinig vliegtuigen. Veel van de soldaten waren Siciliaans ze hadden genoeg van de oorlog en van Mussolini. Op 17 augustus werd het eiland geheel door de Geallieerden bezet.

Geen vertrouwen meer in Mussolini
Mussolini’s gezondheid ging intussen steeds verder achteruit. Deze achteruitgang kwam mede door alle tegenslagen die zijn Italiaanse troepen leidden. Hij had al jaren last van maagproblemen en in de zomer van 1942 had hij zeer erge last van maagpijnen en hij bleef maar afvallen. Men beschreef hem als grauw, askleurig, met ingevallen wangen een vertroebelde en vermoeide blik en om zijn mond een trek van verbittering. Mussolini gaf de Italianen de schuld van de mislukkingen die het Italiaanse leger leed. Ze zouden te ongemotiveerd en niet sterk genoeg zijn. De oorlog werd niet verloren door zijn eigen ijdelheid of militaire fouten, maar omdat de Italiaanse soldaten nietsnutten zouden zijn. Alles en iedereen kreeg de schuld. Het lag niet aan Mussolini dat het slecht ging met Italië, maar aan de rest van de wereld. In de herfst van 1942 had het Italiaanse volk geen vertrouwen meer in Mussolini, het fascisme en de oorlog. Een groot deel van de bevolking had honger en al twee jaar voerde Mussolini een oorlog die weinig goeds had gebracht. Er ontstond onrust onder de bevolking en men hoopte dat de geallieerden snel zouden winnen zodat er een einde aan de oorlog kwam
Steeds meer mensen waren voor het verbreken van het verbond met Duitsland en het zoeken van vrede met de Geallieerden. Hitler daarentegen was bereid Italië nog sterker te steunen met als voorwaarde dat Duitsland de totale controle over het land zou krijgen. Mussolini zag niks in beide opties, hij wilde niet definitief alle ambities van het fascistisch regime opgeven en ook zijn eigen macht wilde hij niet opgeven. Dan zou hij immers compleet gezichtsverlies lijden.

Afzetting
Op 24 juli 1943 werd de Fascistische Grote Raad, de hoogste regeringsinstantie, bijeen geroepen. De minister van financiën Grandi en de minister van buitenlandse zaken Ciano presenteerden een motie van wantrouwen tegen Mussolini, die niets vermoedde. Twintig van de 28 leden van de Raad stemden voor de motie. Mussolini werd woedend en verliet de vergadering. In zijn ogen was de Raad slechts een adviesorgaan. Op 25 juli werd Mussolini op bevel van de koning gearresteerd en om zogenaamde veiligheidsredenen gevangen genomen op een eilandje. Pietro Badoglio werd door de koning benoemd als minister-president. Dit nieuws werd door de Italiaanse bevolking met groot enthousiasme onthaald. Zelfs het bericht dat de oorlog zou worden voortgezet kon de vreugde niet drukken. Iedereen dacht dat dat erbij hoorde om de nieuw regering tijd te geven en ze besteedden er geen aandacht aan. Mensen gingen de straat op en riepen dat de oorlog voorbij, Mussolini afgezet en het fascisme dood was. Veel prominente fascisten vluchtten naar het buitenland of maakten zelfs een eind aan hun leven.
In september werd Mussolini naar een hotel in de Gran Sasso, een bergmassief, in de Abruzzen gebracht. Het scheen dat Mussolini zijn lot geaccepteerd had en niet tegenstribbelde. Hij leek onverschillig over zijn totale mislukking als leider van Italië. Hij leek zich meer bezig te houden met zijn eigen lot, dan met dat van zijn land. Hij vergleek zijn lot met dat van Napoleon, Caesar en Christus en vroeg zich af: Hoe zal de geschiedenis over mij oordelen? Toen de Italianen zich echter overgaven en de Italiaanse regering beloofde Mussolini uit te leveren aan de Engelsen om te worden berecht, werd hij zenuwachtig. Hij probeerde zelfs zelfmoord te plegen in zijn hotelkamer, maar een van zijn bewakers wist hem te stoppen.

Vrijlating
De Duitsers waren op dat moment van plan Mussolini te bevrijden. Otto Skorzeny kreeg de opdracht van Hitler ‘zijn vriend en trouwe wapenbroeder’ te bevrijden. Dit bleek een erg moeilijke taak, iedere keer als Skorzeny een operatie had voorbereid om Mussolini mee te nemen, werd deze weer naar een andere plek vervoerd en moest Skorzeny opnieuw beginnen. Toen hij op 12 september 1943 de verblijfplaats van Mussolini bereikte zei hij tegen hem: “Duce! De Führer heeft mij gezonden! U bent vrij!”. Mussolini was blij en hij sprak: “Ik wist dat mijn vriend Adolf Hitler mij niet in de steek zou laten.” Hij werd overgevlogen naar Duitsland waar hij zijn familie en vrienden ontmoette.

Terugkeer van Mussolini
Hitler wilde Mussolini weer in zijn macht herstellen omdat hij vreesde dat de val van het fascisme automatisch ook de val van het nazisme zou betekenen. Mussolini stemde hiermee in en samen met enkele volgelingen vestigden zij zich aan het Gardameer in Salò in Noord-Italië waar Mussolini op 23 september de Italiaanse Sociale Republiek uitriep en president en premier werd. Mussolini had hier echter weinig macht en de Republiek stelde dan ook weinig voor. Het was een marionettenstaat en de werkelijke macht lag bij de Duitsers. Hitler had grote plannen met Italië. Delen van Noord-Italië zouden bij Oostenrijk gevoegd worden, Italiaanse arbeiders moesten naar Duitsland gestuurd worden, de Italiaanse economie onder Duits toezicht geplaatst en de verraders van 24 en 25 juni worden berecht. De Republiek verklaarde de oorlog aan het koninkrijk Italië, wat inmiddels de kant van de geallieerden had gekozen. Mussolini moest gebieden die voorheen aan Italië behoorden aan Duitsland afstaan en de Republiek verloor continu terrein door de oprukkende geallieerden.
Op 11 januari 1944 werden vijf van de verraders van 24 en 25 juli geëxecuteerd. Onder deze vijf was ook Mussolini’s schoonzoon Ciano.

Aftakeling
Na de executie van deze vijf werd Mussolini’s mentale gezondheid nog wisselvalliger dan eerder. Hij hield zich niet meer bezig met de politiek en vroeg zich vooral af wat zijn plek in de geschiedenis zou zijn. Ook Mussolini’s lichamelijke gezondheid ging intussen heel snel achteruit. Naast zijn voortdurende stemmingswisselingen leed hij aan uitputting, slapeloosheid, maagkrampen en verlies van eetlust. Soms knapte hij wat op en dan kwam hij met grootse plannen: de industrie moest worden genationaliseerd, net als de landbouw. Er moet een coalitieregering komen van fascisten en socialisten en Rome mocht nooit meer de hoofdstad zijn van Italië. “Want daar vierden de mensen feest na mijn val.”
Hitler liet zijn leger tot het laatste moment doorvechten, maar het werd duidelijk dat Hitler de oorlog zou verliezen. Mussolini verloor intussen elk contact met de realiteit. Hij was erg onduidelijk en als zijn gesprekspartners het over de politieke actualiteiten wilden hebben, eindigde hij het gesprek abrupt. Tijdens belangrijke vergaderingen kon hij zomaar beginnen over filosofie, geschiedenis of geloof. Op 4 juni 1944 viel Rome definitief. Toen de geallieerden hun opmars maakten en men hem aanraadde het land te verlaten voordat het te laat zou zijn, weigerde hij naar deze adviezen te luisteren. In april maakte de SS afspraken met de geallieerden om Italië te verlaten. Mussolini wist hier niets vanaf.

Executie
Op 25 april 1945 verliet Mussolini Salò, op de vlucht voor de geallieerden. Hij ging naar Milaan en pas hier werd Mussolini op de hoogte gesteld van het verdrag de SS met de geallieerden had ondertekend. Toen besloot hij te vertrekken naar Como, van daaruit zou hij dan naar Zwitserland vluchten. Bij de plaats Dongo werd hij op 27 april 1945 gevangen genomen door Italiaanse partizanen. Op 28 april voegde zijn maîtresse sinds 1936, Clara Petacci, zich vrijwillig bij hem. Nog dezelfde dag werden zij door doodgeschoten. “Schiet me in de borst.” zouden Mussolini’s laatste woorden geweest zijn. De volgende dag werden de lijken overgebracht naar Milaan waar ze tentoongesteld werden. Op de Piazzale Loreto werden hun lichamen, samen met die van drie anderen, aan de voeten opgehangen aan de balk van een benzinestation. Later werd het lichaam van Mussolini verwijderd en in het geheim begraven op de begraafplaats Musocco in Milaan. Een jaar later werd het lichaam geroofd door neofascisten die het naar een klooster brachten en pas in 1957 werd het stoffelijk overschot van Mussolini teruggegeven aan zijn vrouw Rachele, die het liet begraven in Predappio, zijn geboortedorp.

In dit hoofdstuk heb ik twee deelvragen behandeld, omdat ik er naarmate ik vorderde met het werkstuk achterkwam dat deze deelvragen eigenlijk bij elkaar horen.

Hoofdstuk 6 Wat waren de reacties op Mussolini’s regime, tijdens en na zijn machtsperiode?

Ik denk dat ik gedurende het werkstuk al wel enigszins antwoord heb gegeven op de vraag: Wat waren de reacties op Mussolini’s regime tijdens zijn machtsperiode? In het volgende stuk zal ik dit nog kort beschrijven.

Tijdens het regime
Voordat Mussolini aan de macht kwam was Italië pas kort een parlementaire democratie. Italië werd in 1870 een eenheidsstaat en de parlementaire democratie was voordat Mussolini aan de macht kwam in zeer zwakke staat. De bestaande partijen hadden moeite met het vormen van coalities. Dit leidde tot veel corruptie en op deze manier kregen de Italianen een slecht beeld bij democratie. Mussolini speelde hier goed op in en maakte gebruik van de ontevredenheid van de Italiaanse bevolking. Aanvankelijk was het volk zeer enthousiast over Mussolini. Hij was de man die Italië uit de economische malaise zou halen en ervoor zou zorgen dat het land er weer helemaal boven op kwam. Door middel van zijn indrukwekkende propaganda zorgde hij ervoor dat het hele land positief tegenover zijn regime stond. Meisjes werden, zoals eerder gezegd, verliefd op hem zoals op filmsterren. Zijn populariteit was ongekend. Men geloofde in hem en zijn beloftes het land er weer bovenop te krijgen.
Steeds meer begon Mussolini zich als een dictator te gedragen. Het volk van Italië en het buitenland bezag dit alles welwillend. Hij was immers geen massamoordenaar en hij kreeg veel voor elkaar ten opzichte van andere landen na de Eerste Wereldoorlog. Het volk kreeg het idee dat Mussolini Italië gered zou hebben van de communisten en stond volledig achter hem. Door Mussolini’s geweldige talent om te spreken in het openbaar werden veel mensen gegrepen door zijn ideeën. Hij wist mensen door zijn speeches in te pakken. Buiten Italië was men echter bang dat de roem Mussolini naar het hoofd zou stijgen en dat hij zich zou storten in buitenlandse avonturen. Daar kregen ze gelijk in, en toen Mussolini Ethiopië binnen was gevallen daalden zijn aanzien aanzienlijk, zowel in het buitenland als bij het volk.
Engeland en Frankrijk waren bang dat Mussolini, na Ethiopië, steeds dichter bij Adolf Hitler zou komen te staan en ze vreesden voor de gevolgen. Toen Mussolini het verdrag met Hitler sloot, stond het Italiaanse volk nog altijd achter hem. De aankomende oorlog zou kort zijn en door dit verdrag had Mussolini er immers voor gezorgd dat Italië veilig zou zijn voor Duitsland bij het uitbreken van deze oorlog. Toen Mussolini, naarmate de Tweede Wereld oorlog vorderde, echter begon met het aanvallen van verschillende landen, begon het Italiaanse volk steeds meer te twijfelen aan hun leider. Mussolini leed nederlaag na nederlaag en de Italianen verloren al hun vertrouwen in hem en zijn fascisme. Ze werden ongemotiveerd om nog mee te doen aan de veldslagen en ze zagen de Geallieerden graag komen. De bevolking leed honger en al twee jaar werd een oorlog gevoerd waar zij weinig goeds in zagen. Toen Mussolini ten val kwam in juli 1943, werd dit dan ook groots gevierd door de Italianen. Natuurlijk heeft Mussolini gedurende zijn hele regime ook aanhangers gehad. De fascisten steunden en stonden achter hem en konden zich vinden in de fascistische moraal.

Na zijn regime
Ook na het regime van Mussolini en de val van het fascisme zijn er mensen geweest, en nu nog steeds, die Mussolini’s regime verdedigen. Tussen 1922 en 1940 zou Mussolini veel goede dingen gedaan hebben. Hij was een staatsman die Italië op de kaart zetten. Ook binnen de Alleanza Nazionale, dat is een grote rechtse politieke partij die is voortgekomen uit de fascistische Italiaanse Sociale Beweging (MSI) en andere partijen en groeperingen, vind je nu bewonderaars van Mussolini. Deze mensen worden neofascisten genoemd. Het neofascisme is een extreemrechtse groepering die Hitlers en Mussolini’s politieke systeem als basis heeft. Binnen het neofascisme speelt vreemdelingenhaat een belangrijke rol. Neofascisten keren zich tegen het marxisme, socialisme en communisme. Hieruit blijkt dat het traditionele fascisme nog steeds zijn uitwerking heeft op de hedendaagse samenleving.
Mussolini’s kleindochter Alessandra Mussolini is een Italiaans politica en zat in het Italiaans parlement voor de rechtse partijen waarbij ze deel uit maakte van de neofascistische partij Libertà di Azione. Tegenwoordig heet deze partij Azione Sociale. Alessandra is trots op haar opa.

Ik keek het programma Machiavelli van de VPRO met de aflevering: “De weduwe van Mussolini” uit 1976 en hierin werden een aantal opvallende dingen gezegd.
“Mussolini was het grootse Italiaanse product van de 20e eeuw.” zei de schrijver Alberto Moravia. “Als zijn buitenlandse politiek net zo knap was geweest als zijn binnenlandse politiek, was hij misschien nu nog onze leider.”

Ook zei een oudere Italiaanse man: “In Italië deed hij goede dingen. Hier zou het nu beter gaan met hem aan de macht, dat zeg ik eerlijk. Hij heeft veel goeds gedaan. We hebben nog steeds zijn wetten, maar de leiders van nu doen het fout en dat nekt ons. Iedereen denkt er hier zo over.” Deze man is een aanhanger van Mussolini. In deze documentaire komen meer aanhangers van Mussolini aan het woord en hun reacties komen veel overeen.
Deze reacties geven aan, gezien het jaar waarin de documentaire gemaakt werd, dat Mussolini’s binnenlandse regime, vooral onder de oudere mensen, tegenwoordig nog altijd besproken, herdacht en soms geëerd wordt. Het is vooral zijn buitenlandse regime geweest dat afbreuk deed aan zijn populariteit. Zijn deelname aan de Tweede Wereldoorlog veranderde de situatie volledig.

Conclusie

De hoofdvraag van dit werkstuk luidde: Wie was Benito Mussolini en hoe regeerde hij als fascistisch dictator? Ik ga in deze conclusie de hoofdvraag beantwoorden en hierbij een aantal vaardigheden van het stencil verwerken.

Vaardigheid A1, A4 en A7 Benito Mussolini was een fascistische Italiaanse dictator die over Italië regeerde van 1922 tot 1943. Hij schiep zijn antidemocratisch, totalitair en fascistisch regime door propaganda en volledige controle over de media. Hij betoverde zijn volk met zijn speeches en vernieuwende beleid en had de Italianen volledig in zijn macht. Gedurende zo’n 14 jaar veranderde er weinig aan de manier waarop Mussolini over zijn land regeerde. Hij hield Italië strak in de hand en zorgde ervoor dat alles op de manier gebeurde die hij wilde. Hij nam steeds meer macht zo als dat typisch is voor een dictator. Maar het volk bleef enthousiast, Mussolini haalden hun land immers uit het slop en zorgde door de nieuwe politiek voor verbeteringen in de Italiaanse samenleving.
Toen Mussolini echter steeds meer in contact kwam met Adolf Hilter, die ook in Duitsland een totalitair fascistisch regime nastreefde, veranderde de situatie. En toen Mussolini in 1939 een militair verbond sloot met Hitler vond er een breuk plaats. Mussolini nam steeds meer dingen over van de Duitsers. Zo voerde hij in 1938 de eerste antisemitische wetten in en dit werd hem door delen van het volk niet in dank afgenomen. Mussolini wilde zijn rijk gaan vergroten en toen de Tweede Wereldoorlog in 1939 uitbrak mengde Mussolini zich hier fanatiek in. Het feit dat Mussolini zich hierin mengde betekende voor het volk een verslechtering. Aanvankelijk zou de Tweede Wereldoorlog kort zijn, maar na verloop van tijd duurde de oorlog maar voort. Mussolini verloor slag na slag en leed enorm gezichtsverlies. Zijn populariteit onder het volk daalde aanzienlijk. Ze wilden dat de oorlog afgelopen zou zijn en stonden niet meer achter Mussolini. Veel Italianen leden honger en hadden genoeg van de oorlog. De Italianen vierden dan ook feest toen Mussolini in 1943 afgezet werd. Voor Mussolini zelf leek deelname aan de Tweede Wereldoorlog lange tijd een goede zet. Hij zou zo land kunnen winnen wat hij toe kon voegen aan zijn rijk. Het leek hem weinig te deren dan hij menig slag verloor en hij wist van geen ophouden. Pas toen het eigenlijk al te laat was en hij Hitler om hulp had gevraagd, begon hij langzamerhand in te zien dat het voor hem verloren zaak was en dat zijn volk niet meer achter hem stond. Hij ging echter door tot het bittere einde. Zijn afzetting leek voor hem dan ook als een verrassing te komen.

Vaardigheid B3, B4 en B9 Doordat Mussolini in 1939 een verbond sloot met Adolf Hitler veranderde er veel in Europa. Engeland en Frankrijk waren Italië nu echt kwijt aan Duitsland en wisten dat dat niet veel goeds zou kunnen betekenen. Een oorlog zat er al aan te komen en nu stond Duitsland er door de As Rome Berlijn sterker voor. Hitler verstekte door dit verbond zijn positie. Mussolini zou nu immers achter hem staan en hem op militair gebied steunen. Ik denk dat dit voor Hitler een extra stimulans geweest is om te beginnen met het veroveren van zijn Rijk. Hij stond er immers niet meer alleen voor. Voor Mussolini zelf betekende het sluiten van dit verbond langzaam maar zeker steeds meer verlies van zijn populariteit bij het volk. Misschien gebeurde dit niet direct na het sluiten van het verbond. Maar door dit pact kwam de oorlog steeds dichterbij. En toen Mussolini zich eenmaal hierin mengde ging het alleen maar achterwaarts. Zoals bij de vorige vaardigheid al vermeld, leek Mussolini dit in het begin niet goed door te hebben. Maar langzamerhand verloor hij zijn volk. Ik denk dat het sluiten van het verbond een doorslaggevende oorzaak geweest is bij de uiteindelijke ondergang van Mussolini. Als hij dit verbond niet gesloten had, had hij zich wellicht niet in de Tweede Wereldoorlog gemengd, of niet in deze mate, en had hij zijn regime langer kunnen doorvoeren. Wel moet ik hierbij zeggen dat dit is wat ik zelf denk.
Een direct gevolg van het sluiten van het verbond was wel dat Mussolini steeds meer naar Duitsland begon te neigen en enkele Duitse dingen overnam zoals de eerder genoemde antisemitische wetten en zonder protest akkoord ging met bijvoorbeeld de Anschluss van Oostenrijk. Ik denk dat het mengen van Italië in de Tweede Wereldoorlog een indirect gevolg is. Zoals eerder gezegd denk ik dat Mussolini zich zonder dit verbond en de gevolgen die het had met betrekking tot de relatie met Hitler en nazi-Duitsland misschien niet, of in mindere mate met de Tweede Wereldoorlog had bemoeid.

Vaardigheid C Ik denk dat ik met de voorgaande tekst een goed beeld geschetst heb van Mussolini’s fascistisch regime en een goed antwoord heb geformuleerd op de hoofdvraag. Bij deze vaardigheid zal ik nu mijn eigen mening over Benito Mussolini formuleren.
Natuurlijk speelt bij het formuleren van mijn mening standplaatsgebondenheid een rol. Ik heb het regime van Benito Mussolini nooit meegemaakt, net als mijn ouders. Ook heb ik nooit in Italië gewoond en ben ik met dit werkstuk voor het eerst in contact gekomen met Mussolini en het fascisme. Ik stapte als het ware zonder mening in dit werkstuk. Ik wist weinig tot niets over Mussolini en zijn fascisme en heb er pas tijdens het maken van mijn werkstuk een mening over gevormd.
Ik vind dat Benito Mussolini een fascinerend man is. De manier waarop hij zijn volk en de media bespeeld heeft, om zijn vinger wond en onder controle had is bijzonder en bewonderenswaardig. Hiermee zeg ik niet dat wat Mussolini tijdens zijn tijd als dictator deed goed is. Ik ben voor democratie en ik ben zeker geen fascist,maar voor het talent dat Mussolini bezat mensen zo in zijn greep te nemen, heb ik respect. Wederom zeg ik hierbij dat ik het niet eens ben met veel beslissingen die hij maakte, zoals het invoeren van de antisemitische regels. Maar Mussolini heeft Italië op de kaart gezet en veel goeds voor het binnenland gedaan. Vanaf het uitbreken van de Tweede Wereldoorlog vind ik dat Mussolini de verkeerde keuzes nam en te ver ging in het oorlog willen voeren. Hij wist van geen ophouden en dat is wat hem uiteindelijk ‘fataal’ werd. Veel Italianen verloren hierdoor hun vertouwen in Mussolini en dit begrijp ik volledig. De oorlog zou immers kort zijn en dat bleek hij niet te zijn. Mussolini’s manier van het bedrijven van buitenlandse politiek faalde, terwijl zijn binnenlandse politiek een succes was. En door het falen van deze buitenlandse politiek, faalde Mussolini als leider uiteindelijk ook. Over Mussolini als persoon kan ik weinig zeggen. Ik heb hem uiteraard niet gekend en dit werkstuk gaat voornamelijk over zijn leiderschap. Mussolini leed aan grootheidswaanzin en was bijzonder wispelturig, zelfs bij de meest belangrijke beslissingen en dat is natuurlijk nooit goed. In het algemeen staat hij bekend als een agressief, wispelturig en apart figuur. Ikzelf heb hierover geen mening.