Leonardo da Vinci

Leonardo da Vinci Een man en zijn uitvindingen Inleiding Dit werkstuk gaat over Leonardo da Vinci, en dan vooral over zijn uitvindingen en bevindingen. Ik heb dit onderwerp gekozen, omdat het me wel leuk leek om wat meer te gaan onderzoeken over zijn verleden. Ik heb gekozen om het vooral over zijn uitvindingen te hebben, omdat er al genoeg biografieën te vinden zijn en het leek me interessanter het verhaal rond zijn uitvindingen wat meer te bespreken. Ook omdat dit gedeelte nog vol met mysteries en onopgeloste vraagstukken zit. Ik zal eerst wat vertellen over zijn verleden: Leonardo da Vinci werd op 15 april 1452 geborden in Vinci, hij was een zoon van een eenvoudige boerendochter en een notaris, die uiteraard geen vaste relatie hadden. Hij groeide hierdoor op zonder de liefde en aandacht van een echt gezin. Als de familie naar Florence verhuist, gaat hij een vak leren en gaat werken in een werkplaats. Hij blijft eenzaam en besluit anatomie te gaan studeren, die hij in zijn latere leven meerdere malen zal staken en weer oppakken. Er ontstaat veel onenigheid tijdens zijn studie, omdat de abstracte ideeën van die tijd botsten met de praktische Leonardo. Als hij later betrokken raakt bij een groot schandaal, neemt hij een uitnodiging van Lodovico il Moro aan om naar Milaan te komen. In Milaan wordt hij hartelijk ontvangen om zijn kwaliteiten als uitvinder van machines en om een lang verhaal kort te maken, zet Leonardo zijn leven als uitvinder door, telkens weer gehinderd door dreigende oorlogen met de Fransen. Op 2 mei 1519 sterft Leonardo da Vinci in Milaan aan een natuurlijk dood. Natuurlijk was het leven van Leonardo da Vinci’s leven veel uitgebreider, maar ik zal er geen woorden meer aan ‘vuil’ maken. Bovendien wordt ook nog een deel van zijn leven besproken in de hieropvolgende hoofdstukken. Om te bekijken of we nog uitvindingen terugzien van Leonardo da Vinci, gebruik ik de volgende hoofdvraag: Welke invloed hadden de uitvindingen/bevindingen van Leonardo da Vinci op het heden? Militaire uitvindingen Na de oorlog met Frankrijk in 1499 verliet Leonardo da Vinci, vrijwel platzak, omdat hij nog twee jaar salaris tegoedhad, Lombardije en ging naar Toscane, een stad die door de oorlogse ontberingen veel veranderingen had doorgemaakt. Maar ook hier hield hij het niet lang uit en trok verder om in dienst te treden van de nieuwe sterke man in Italië, Cesare Borgia, bij wie hij acht jaar lang de functie van ingenieur voor militaire werken bekleedde. Hij had in deze functie verscheidene militaire uitvindingen gedaan. Eén ervan was het radslot, een wapen dat werd opgewonden met een soort bovenmaatse horlogesleutel. Deze sleutel bracht een gegroefd rad in beweging dat tegen een stuk pyriet vonken sloeg. Het principe van de hedendaagse wegwerpaansteker. Hierdoor kwam het kruit in de pan waardoor de hoofdlading tot ontploffing werd gebracht. Het werd gebruikt als een soort granaat. Da Vinci had dus de voorloper van de aansteker gemaakt. Vrijwel de bekendste die hij had gemaakt was de overdekte aanvalswagen, de voorloper van de huidige tank. Dit voertuig was kegelvormig en bedekt met metalen schubben, om de kogels weg te kaatsen. Het kon worden voortgedreven door mannen of door paarden. Uit het voertuig staken geweerslopen die alle richtingen konden uitschieten. Toch zit er een fout in Leonardo's constructie: Zoals hij het tekent, zullen de wielen in tegengestelde richting draaien. We zullen wellichtig nooit weten of hij zich hierbij domweg vergiste of dat dit een weloverwogen beslissing was van een gewetensvol man om misbruik te voorkomen. Verder bedacht hij ook allerlei ladders, touwladders en andere manieren om de muren van een vijandelijke burcht te beklimmen en een manier om stormladders van de vijand weg te duwen. Hij ontwierp ook een aantal noodbruggen. Leonardo kon zijn tijdelijke brug zo sterk maken door zijn kennis van drukverdeling en de relatieve sterkte van materialen bij het maken van boogconstructies. Deze uitvindingen zien we natuurlijk ook nu nog terug. Hij bedacht ook ontzettend veel soorten kanonnen. In zijn tijd werden kanonnen alleen bij belegeringen gebruikt, want om te dienen bij veldslagen waren ze te log en te weinig beweegbaar en het duurde ook veel te lang om ze te herladen. Hier wilde Leonardo wat aan veranderen en daarom ontwierp hij kanonnen op wielen, enkele met verschillende lopen en een aantal types die herlaadbaar zijn. De kanonnen zoals Leonardo ze tekende werd vooral gebruikt tijdens de Amerikaanse burgeroorlogen, drie eeuwen na zijn dood. Op het gebied van water had hij ook nog wat uitvindingen gedaan waar defensie baat bij had. Na de tijd die hij doorbracht aan het hof van Ludovica Sforza, verbleef

Leonardo een tijdje in Venetië, waar hij een grote
belangstelling kreeg voor water. Zo ontwierp hij een radarboot. Hij moest echter wel door mensenkracht worden aangedreven, omdat er in Leonardo's tijd nog geen motors of iets dergelijks bestond. Verder is hij op het gebied van waterkunde vooral bekend van zijn ontwerpen voor duikpakken en "waterschoenen". Zijn duikpak was ook vooral voor militaire doeleinden ontworpen. De pakken zijn ook echt te gebruiken en hebben een goed ademhalingssysteem. De duiker ademt door twee buizen die in het pak zijn vastgemaakt en doorlopen tot boven het wateroppervlak. Daar zitten ze vast in een grote kurkplaat, waardoor ze boven water blijven. Leonardo's waterschoenen of drijvers zijn 2 houten planken waarop men de voeten zet en 2 stokken, eveneens met 2 houten planken eronder bevestigd. Met de voeten op de planken en de stokken in de handen, kan men zich dan voortbewegen op het water. Deze waren eigenlijk ook voor militairte acties bedoeld, maar daar waren ze een beetje te onhandig voor, dus werden ze, en worden nog steeds, meer voor recreatie gebruikt. Eveneens in Venetië kwam Leonardo op het idee om rivieren als natuurlijke verdedigingslinie te benutten. Zo ontwierp hij een systeem om in nood een heel gebied onder water te kunnen zetten, een tactiek die men aan de IJzer ook heeft toegepast om tijdens de Eerste Wereldoorlog de Duitsers tegen te houden. Leonardo da Vinci was ook zeer geïnteresseerd in vliegen. Hij heeft dan ook veel tekeningen voor helikopters en vliegtuigen gemaakt, die later voor militaire doeleinden konden worden gebruikt. Helaas werden geen van deze een succes. De enige vliegen-gerelateerde uitvinding van da Vinci was de parachute. Deze bestond uit een driehoekige doek, die met touwen onder de armen werd vastgemaakt. Hij was echter geen voorbeeld voor de huidige parachutes, omdat de tekeningen pas einde 19e werden ontdekt. Veel militair-gerelateerde projecten werden later nog gevonden, maar velen waren nooit uitgevoerd wegens geldgebrek (er zijn 150 tekeningen met niet-uitgevoerde vliegtuigprojecten gevonden). Er valt wel goed te zien dat veel uitvindingen nu nog terug zijn te zien. Stedebouwkundige uitvindingen Leonardo da Vinci had al vanaf het begin van zijn carrière, voor zijn anatomie studie, in een werkplaats gewerkt, het atelier van Andrea del Verrocchio. Hier had hij al veel ervaring opgedaan, en was men achter zijn talenten gekomen, hij had nota bene betere vaardigeheden dan de Meester van het atelier! Helaas had zijn eigen atelier geen succes, door zijn bemoeienis met de politiek, dus moest hij zijn geluk ergens anders zoeken. Dit deed hij in 1482 in Lombardije. In Lombardije leefde de machtige man Ludovic Sforza, door wie hij, naast enkele andere functies, tot architect en stedebouwkundige werd benoemd. Dit was op Leonardo’s dertigste en het werd de meest succesvolle tijd van zijn leven. Ik ga nu niet de gebouwen bespreken die hij heeft ontworpen, maar de theorieën doe hij heeft bedacht om de gebouwen in goed balans te brengen en de hulpmiddelen die je bij het uitvoeren kon gebruiken. Leonardo interesseerde zich al heel vroeg voor constructiewerken. Hij raakte bevriend met de bouwmeester Biagio. Door Biagio maakte Leonardo kennis met wiskunde en mechanica. Op het gebied van de bouwkunde onderzocht hij o.a. de krachten die in muren, bogen en zuilen optreden. Leonardo bedacht een manier om schepen allerlei kanten op te laten varen. Hij ontwierp hiervoor een waterviaduct met een brugkanaal. Het lijkt op een verkeersknooppunt van snelwegen. Op een manier zoals bij een schutsluis gaan de schepen omhoog. In de 15e eeuw waren de Italiaanse steden chaotische opeenhopingen van duizenden woningen, gescheiden door nauwe steegjes en zonder hygiënische voorzieningen wat het uitbreken van besmettelijke ziekten in de hand werkte. Tijdens een uitbarsting van de pest in Milaan ontwierp Leonardo da Vinci een ideale stad. In deze stad zouden arm en rijk gescheiden leven. De adel zou in de stad mogen blijven leven en de armen zouden in nieuwe woonwijken op het platteland worden ondergebracht. In zijn ideale stad zouden er een hele hoop kanalen lopen die als verkeersaders eb vuilnisafvoerders functioneerden. Er zouden twee lagen wegen boven elkaar moeten worden gebouwd, de voetgangers zouden zo gescheiden kunnen lopen van de tijtuigen. Ook zou er een systeem moeten komen om de straten vrij van afval te houden. Hij heeft honderden plannen getekend voor woonhuizen, kastelen, kerken, tuinen en kanalen. De kanalen deden dienst als verkeersaders, maar vooral voor het afvoeren van afval. Veel van zijn stedebouwkundige ideeën zijn in onze dagen nog altijd actueel en bruikbaar. In Venetië werd Leonardo da Vinci erg geïnspireerd door het water, zoals u al heeft kunnen lezen in het vorige hoofdstuk. Hier verbeterde hij de bestaande sluizen en liet bewegende bruggen construeren, zodat ook grote schepen door de rivieren konden varen. Hij ontwierp ook nog enkele kanalen. Hier heeft hij ook het idee gekregen een baggermolen te ontwerpen, met een methode die nu nog wordt gebruikt. Leonardo da Vinci was ook erg geïnteresseerd in de hydraulische werking van apparaten en de techniek van de hefbomen. Zo heeft hij tientallen ontwerpen van hijskranen, waterpompen, transportvoertuigen en zelfs heimachines gemaakt. Natuurkundige en anatomistsche bevindingen Zoals ik al had vermeld, had Leonardo na zijn periode in de werkplaats van Verrocchio anatomie gestudeerd. Hij had de natuur altijd al interessant gevonden: al vanaf toen hij kelin was had hij het prachtig gevonden lange wandelingen te maken en de natuut grondig te bestuderen. Ook vond hij het interessant theorieën over de zwaartekracht, luchtdruk etc. op te stellen. Hij had ook complete theorieën over hoe het lichaam in elkaar moest zitten en wat de regels waren voor de afstanden ervan. De medische wetenschap had hier veel baat bij. Leonardo onderzocht beenderen, gewrichten en spieren afzonderlijk en in relatie tot elkaar. Hij maakte vele tekeningen vanuit verschillende gezichtspunten omdat die: 'een volledig en accuraat idee geven van de verschillende vormen waartoe nog geen antieke of moderne schrijver in staat is geweest'. Bovendien schonk hij aandacht aan de opeenvolgende fasen in bewegingen. De studie naar de structuur hield ook het functioneren in, de manier waarop handelingen en gebaren ten uitvoer worden gebracht, hoe de verschillende spieren samenwerken bij het buigen en strekken van de gewrichten; hoe het lichaamsgewicht wordt gedragen en in evenwicht gehouden. Leonardo keek naar de anatomie met het oog van de technicus. “De schilder die op de hoogte is van de aard van spieren en pezen zal aan de beweging van een lichaamsdeel heel goed weten hoeveel en welke pezen daar de oorzaak van zijn en welke spier door zijn zwelling de oorzaak van het aantrekken van die pees is en welke zenen, ontwikkeld tot een zeer fijn kraakbeen, de voornoemde spier omgeven en steunen. Aldus zal hij op uiteenlopende manieren en in algemene zin de diverse spieren aangeven door middel van de verschillende houdingen van zijn figuren; en hij zal niet handelen als de velen die bij een verscheidenheid aan bewegingen steeds dezelfde dingen ten toon spreiden in de armen, de borstkassen en de benen. En deze dingen moeten niet als onbelangrijke fouten worden beschouwd.” Dit was dus de reden dat Leonardo da Vinci naast zijn talenten als schilder ook erg ‘vindingrijk’ met en geïnteresseerd in het menselijk lichaam was. Da Vinci stelde ook een boek samen dat over de natuur ging. Hij onderzocht de eigenschappen van planten en deed vervolgens waarnemingen naar de beweging van de hemel, het pad dat de maan volgt en de loop van de zon. Leonardo wijdde zich vervolgens met nog meer ijver aan de bestudering van de menselijke anatomie. Hij stelde een boek samen met zeer nauwkeurige tekeningen in rood krijt van lichamen, die hij zelf ontleed had met annotaties in pen en inkt. Hij liet de gehele structuur van de beenderen zien die tot het skelet behoren, voegde daar alle pezen aan toe die het skelet bij elkaar houden en bekleedde dit met spieren die het in beweging brengen. Leonardo gebruikte alleen vreemd genoeg een heel raar schrift: hij schreef alle letters – dat moesten de tekens die ze in de boeken vonden waarschijnlijk voorstellen, maar ze leken in geen manier op het huidige schrift – in spiegelbeeld. Ook was je als je het schrift had ontcijferd nog niet klaar, omdat de bevindingen totaal niet in logische volgorde stonden. Aan het ontcijferde gedeelte hebben ze echter nog wel wat aan gehad later in de geschiedenis bij het opstellen van theorieën over het plantenrijk en het menselijk lichaam. Toch hebben de boeken later nog een rol gespeeld over bij het opzetten van theorien over het ontstaan van de organismen. Leonardo was ook erg geïnteresseerd in de natuurkundige aspecten van het leven. Hij stelde formules op over versnelling van de zwaartekracht, en maakte mechanica met hydraulische werking. Het valt dan ook niet gek te vinden dat Da Vinci erg goed was in wiskunde. Al vanaf het begin was opgevallen was hij hier erg getalenteerd voor was. Alleen is hij nooit de geschiedenis ingegaan als groot wiskundige, omdat hij geen zin had om er veel tijd aan te besteden op school en hij heeft geen belangrijke wiskundige formules opgesteld. Waar goed aan valt te zien dat hij erg getalenteerd was in de exacte vakken is het feit dat hij al die machines heeft gemaakt en berekeningen heeft gedaan, zonder de befaamde formules van Newton en Einstein. Leonardo da Vinci was namelijk voor hun tijd. Conclusie Naar de vorige hoofdstukken kijkend zien we nog veel methodes van Da Vinci terug in het heden. Zonder zijn boeken over het menselijk lichaam, zou de medische wetenschap in Italië een stuk achterlopen.Ook hadden zijn boeken een basis gevormd voor latere theorieën over het ontstaan van de plant- en diersoorten.aaa
Ook zijn we nu veel eerder tot conclusie gekomen dat het onmogelijk is voor de mens om te vliegen (behalve in een vliegtuig). Al zijn pogingen duiden er op dat men zich dat toen nog niet realiseerde. Hij had ook al de basis gelegd voor andere belangrijke apparaten, denk maar aan het duikpak, baggermolen, maar ook minder belangrijke, zoals het principe van de aansteker. Dus ik ben tot de conclusie gekomen dat de invloed van de uitvindingen van Leonardo da Vinci erg groot was geweest en dan vooral in de vorm van snellere, makkelijkere en effeciëntere ontwikkelingen bij latere uitvindingen van andere mensen. Bronnenlijst Informatieve boeken en literatuur werk: • Constantino, Maria - Leonardo: Kunstenaar, Uitvinder en Wetenschapper • Mathé, Jean - De uitvindingen van Leonardo da Vinci • Wallace, Robert - De wereld van Leonardo da Vinci • Orlandi, Enzo - Leonardo • Toman, R. - De kunst uit de Italiaanse Renaissance

Internetsites: • http://www.scholieren.com • http://members.lycos.nl/leonardo/index.html • andere kleine bronnen van http://www.google.nl