Joden en Arabieren in Palestina

I Voorgeschiedenis tot 1948

a. Globale politieke toestand rond 1900:

Al sinds mensenheugenis wonen er Joden en Arabieren naast elkaar in Palestina. Hoewel zich af en toe conflicten voordeden vanwege godsdienstige of etnische problemen, leefden beide volken in betrekkelijke harmonie naast elkaar.
Rond 1900 ontstonden er twee bewegingen die hier een einde aan maakten: het joodse nationalisme (Zionisme), een beweging die een eigen staat wilde voor de Joden en het Arabische nationalisme, dat bevrijding van de Turkse overheersing wilde en de oprichting van een Arabisch Vaderland.
Beide groepen wilden zelfbestuur in een eigen nationale staat. Op dat moment leefden er veel meer Arabieren dan Joden in Palestina. Na de oprichting van de Zionistische organisatie nam de emigratie van, vooral Oost-Europese, joden naar Palestina enorm toe. Er werden steeds meer joodse nederzettingen gesticht, Tel Aviv was de eerste helemaal joodse stad. Dit was het begin van de ontwikkeling om joden en arabieren van elkaar te scheiden. In 1886 vonden er voor het eerst aanvallen plaats op joodse nederzettingen. Ook werden er anti-Zionistische organisaties opgericht. Verschillende oorlogen en conflicten ontstonden er in de loop van de twintigste eeuw. Het lukt tot nu toe niet de joden en de Palestijnen vredig bij elkaar in een staat te laten wonen.

b. Ontstaan van het Zionisme:

Het Zionisme is een politieke beweging die een eigen staat voor de joden wil in Palestina of elders in het Midden-Oosten. Het zionisme ontstond als reactie op de gewelddadige aanvallen op joden (pogroms) in Oost Europa (Rusland). Theodor Herzl(1860-1904) schreef in 1895 een boek, De Joodse staat, en beschreef daarin de problemen van het joodse volk. Hij zei dat de enige manier om een einde te maken aan het antisemitisme de erkenning van het joodse volk was en de erkenning dat dit volk recht had op een eigen staat. Maar hij liet het niet alleen bij woorden, hij begon met het oprichten van verschillende zionistische organisaties, en legde contact met een aantal staatshoofden om voor zijn zaak op te komen.

c. De gevolgen van de Eerste Wereldoorlog voor het Midden-Oosten:

De Engelsen speelden een grote rol in het Midden Oosten. De Arabische landen raakten betrokken bij de oorlog toen Engeland Turkije de oorlog verklaarde. Er speelden drie engelse afspraken die een tegenstrijdig waren, en dat waren deze:
1) Engeland had steun beloofd aan de Arabieren bij het oprichten van een eigen staat. Engeland voerde onderhandelingen met Hoessein ibn Ali, de sjarif van Mekka.
2) Er waren geheime afspraken met Frankrijk gemaakt over de verdeling van de Arabische gebieden na de oorlog. Hierin werd totaal geen rekening gehouden met de belofte aan de Arabieren en met de stichting van een joodse staat.
3) De Engelse regering beloofde steun aan de Zionisten bij de oprichting van een eigen Joodse natie in Palestina.
Tijdens de vredesonderhandelingen in 1919 werd afgesproken de Arabische gebieden die tot het Osmaanse Rijk hadden behoord onder Frans en Engels gezag kwamen, die dan moesten zorgen voor wederopbouw van die landen en ze op zelfbestuur moesten voorbereiden. Engeland kreeg Irak, Transjordanië en Libanon toegewezen en Frankrijk Syrië en Libanon.
Engeland moest nu nog bepalen wat er met Palestina zou gebeuren, en was even sprake van het opdelen van Palestina in een Joodse en een Palestijnse staat maar dat ging niet door omdat veel Arabische landen dat niet wilden, er is toen geen oplossing gekomen, het leidde enkel tot conflicten.

d. Toenemende spanningen door joodse immigratie in de jaren twintig en dertig:

Aan het begin van de jaren twintig waren er erg veel Palestijnse aanvallen op joodse dorpen binnen Palestina. Door toenemende immigratie van de joden waren de Palestijnen bang dat de Joden het grootste deel van het land onder controle zouden krijgen. Daarop reageert Engeland met het voorstel Palestina in tweeën te delen. In een minuscule Joodse (in Galilea en de kustvlakte) en een Arabische staat, met een door de Britten gecontroleerde corridor tussen Tel Aviv en Jeruzalem. Jeruzalem en Bethlehem moeten volgens het plan tevens onder Brits gezag blijven. De Arabieren wijzen het plan resoluut van de hand.
[plaatje0]
e. Versterkte immigratie in de nasleep van de tweede Wereldoorlog:
Na de tweede Wereldoorlog was er een enorme immigratie stroom van joden in Palestina. Door de oorlog waren heel veel Joden alles kwijt geraakt. Ook waren er veel landen die hun grenzen gesloten hielden voor Joodse vluchtelingen. Veel Joden wilden in Palestina een nieuw leven beginnen. Engeland stelde een commissie samen die bepaalde dat de immigratiebeperkingen van Joden versoepeld moesten worden. De Arabieren lieten weten zo`n grote immigratie onaanvaardbaar te vinden.

f. Het delingsplan van de VN

Halverwege 1947 belooft Groot-Brittannië binnen negen maanden weg te zijn uit Palestina, en in die maanden moest de VN een nieuw bestemmingsplan bedenken voor Palestina. Palestina zou verdeeld worden in een Joodse en een Arabische staat en een internationale zone rond de heilige plaatsen. Bij elkaar zouden ze een economische unie moeten vormen. En Jeruzalem en Bethlehem zouden internationaal bestuurd worden. De Joden vonden het wel goed maar de Arrabieren wilden ook nu weer niet mee werken.

II Israëlisch-Arabische conflicten 1948-1977 en hun gevolgen.

g. De ‘Onafhankelijkheidsoorlog’:

Op 15 mei 1948, één dag nadat David Ben Goerion de staat Israël uitriep, vielen de Arabische legers van Egypte, Syrië, Jordanië, Irak, Saoedi-Arabië en Libanon de nieuwe staat binnen. Het Arabische leger was veel sterker dan dat van Israël maar het was zeer ongeregeld en er vonden onderlinge problemen plaats wat absoluut niet het geval was bij het goed georganiseerde en getrainde Israëlische leger. De oorlog eindigde officieel in januari 1949 Israël had niet alleen het aan de joden toegewezen deel van Palestina bezet, maar ook nog eens 6400 vierkante kilometer extra.

h. Suez:

In 1956 Nationaliseerde Nasser het Suez kanaal, hierdoor werd hij de held van de Arabische landen maar voor de westerse wereld was het Suez kanaal erg belangrijk voor de toevoer van olie. Engeland, Frankrijk en Israël besloten tot een interventie, maar Amerika deed daar niet in mee. De spanningen tussen Egypte en Israël liepen hierdoor hoog op.
Op 29 oktober begon een grootscheepse aanval vanuit Israël, en de dag daarop vielen Frankrijk en Engeland Egypte binnen. Het Suez kanaal werd veroverd door Frankrijk, Engeland en Israël maar het kanaal bleef nog maanden lang gesloten door Egyptische blokkades, waardoor het nog even spannend bleef en de SU wilde ingrijpen als Frankrijk, Engeland en Israël zich niet terug trokken, ook de VS oefende druk uit op deze landen. Frankrijk en Engeland trokken zich hierna terug en Israël volgde een jaar later.

i. De Zesdaagse Oorlog:

Deze oorlog wordt ook wel de Junioorlog genoemd, en hij brak uit op 5 juni 1967. De spanningen waren vooral hoog opgelopen tussen Israël en Syrië omdat Syriërs probeerden de Jordaan een andere loop te geven, wat door de Israëlische troepen werd verhinderd. Maar ook in Egypte bouwden de spanningen zich op omdat Nasser, de president van Egypte, dreigde met een oorlog terwijl te zien was dat hij dat eigenlijk helemaal niet van plan was. Toen dacht de Israëlische minister van Defensie Mosje Dayan dat Israël een nederlaag alleen kon voorkomen door zelf de eerste aanval te doen. Op 5 juni voerde Israël een luchtaanval uit op Egypte en schakelde hierbij vrijwel de hele Egyptische luchtmacht uit. Hierdoor maakte Egypte al geen kans meer om te winnen dus de overwinningen verliepen snel. Ook Syrië hadden ze zo verslagen en op 9 juni had Israël de Golanhoogte in Syrië weer in handen. En binnen zes dagen had Israël de overwinning behaald. Israël veroverde hierbij de Golanhoogte in Syrië, de Egyptische Sinaiwoestijn en de Westelijk Jordaanoever.

j. De Jom-Kippoeroorlog,

Deze oorlog wordt ook wel de oktoberoorlog genoemd. President Nasser bleef druk uitoefenen op Israël langs het Suez kanaal. En op 6 oktober 1973 begon er weer een nieuwe oorlog, Nu waren de Israëli’s weer op Arabisch grondgebied maar nu ging het ze niet zo makkelijk af. En werden zowel in Sinaï als op de Golanhoogte teruggedrongen, maar wisten het verloren gebied weer terug te winnen met Amerikaanse hulp. Maar de Arabische landenvonden wel een maner om de grote wereldmachten te laten doen wat zij wilden, namelijk de olie toevoer verminderen.

k. De vrede tussen Israël en Egypte

Het vredesverdrag tussen Israël en Egypte begon bij een bezoek van president Anwar Sadat van Egypte aan Israël waarbij het woord vrede viel. En het formele deel werd afgerond in Camp David, het buitenverblijf van de Amerikaanse president Cartner. In die akkoorden stond onder andere dat Egypte en Israël elkaar zouden erkennen, ambassadeurs zouden uitwisselen en een officieel vredesverdrag met elkaar zouden sluiten. Er werd hier ook afgesproken dat de Sinaï in fases zou worden terug gegeven.

III Israël en de Palestijnen 1948-2001

l. Het ontstaan van het vluchtelingen probleem:

Toen in 1948 de staat Israël werd gesticht werd deze gelijk door de Verenigde Staten en de Sovjet Unie erkent. De Arabieren waren het hiermee niet eens en vielen meteen aan. Zo begon de ‘onafhankelijkheids’ oorlog. Die werd gewonnen door de Israëliërs die dus veel landwinst maakte. Door al deze gewelddadigheden sloegen veel Palestijnen op de vlucht.

m. Oprichting PLO:

In 1964 werd de PLO (Palestine Liberation Organization), een Palestijnse verzet organisatie opgericht. Het ontstond doordat de Palestijnen voor een deel naar andere landen werden verbannen, maar ook werden gewoon hele families uit elkaar gehaald, wat de Palestijnen natuurlijk niet zomaar lieten gebeuren. De PLO ging met felle acties in tegen de Israëliërs en dat gebeurde ook zeker niet zonder terreur- en gijzelacties.

n. De gevolgen van de zesdaagse oorlog:

De Palestijnen stelden na de zesdaagse oorlog vast dat ze geen voorlopig geen steun hoefden te verwachten van de andere Arabische landen omdat deze Israël in een oorlog niet zouden kunnen verslaan. De Palestijnen nemen in de jaren die volgen het heft zelf in handen, door terreur acties tegen de Israëliërs te plegen. De door Israëliërs veroverde gebieden vormde een nieuwe Israëlische grens die beter te verdedigen was waardoor de Israëliërs zich veiliger voelde.

o. Terreurcampagnes van de Palestijnen:

De Palestijnen wisten door spectaculaire terreuracties de aandacht van de wereld voor de Palestijnse zaal te winnen. Vooral vliegtuigen en luchthavens waren de doelwitten van deze Palestijnen, bijvoorbeeld in september 1970 werden er vier vliegtuigen gekaapt. Een andere terreur actie die veel aandacht kreeg was in 1972, er werden toen elf atleten uit de Israëlische sportploeg op de Olympische spelen van München vermoord.
Deze acties werden meestal gepleegd door groeperingen die buiten de PLO om opereerden (bijv. De zwarte september). Maar ook de PLO voerde terreuracties.

p. Israëlische inval in Libanon:

Israël valt in 1982 Libanon binnen, het voornaamste doel is het uitschakelen van
de PLO die hun thuisbasis in Libanon hadden, deze voerde voortdurend aanslagen op
Noord-Israël. Een slachting in twee Palestijnse kampen door een Israëlische
militie die daar ongeveer 800 mensen hebben gedood. Ondanks veel kritiek van de
Palestijnen, en zelfs van de Israëlische regeringscommissie die minister van
defensie Sharon ertoe dwingt zich terug te trekken, hebben de Israëliërs de PLO
verdreven uit Libanon. Hun nieuwe hoofdvestiging komt nu in Tunis.

q. Koerswijziging van de PLO:

Tegen het eind van de jaren tachtig zag de PLO in dat het Israël nooit zou kunnen verslaan in een oorlog. Ook de Sovjet-Unie drong er sterk op aan bij de Palestijnen om vredesonderhandelingen te beginnen met Israël. In 1988 zei Arafat bij een bijeenkomst van de Palestijnse Nationale Raad dat een onafhankelijke Palestijnse staat kon bestaan naast een onafhankelijke staat Israël. Ook zei hij dat geweld niet het juiste middel was om een doel te bereiken.
[plaatje1]
r. De eerste intifadah:
De eerste intifadah was een opstand tegen de Israëlische bezettingsmacht (intifadah is het Arabische woord voor opschudding, opstootje). Deze ontstond aan het eind van de jaren tachtig naar aanleiding van woede van de Palestijnen die in de Gazastrook woonden. Dit begon allemaal met slechts stenen gooien naar de Israëlische politie en veiligheidstroepen maar snel werden er ook messen en geweren gebruikt en ook werd er met bommen gegooid, en ook verspreidde het zich heel snel naar de Westoever. De Israëlische autoriteiten wisten niet zo goed wat ze met de intifadah aan moesten en daardoor werden soldaten ingezet die hiervoor niet waren opgeleid en te gewelddadig optraden. Hiervan werden beelden vertoond over de hele wereld uiteraard reageerde de buitenwereld met ontzetting op deze brute aanpak.
[plaatje2]
s. De akkoorden van Oslo:
In 1993 was er een geheime bijeenkomst tussen de Israëliërs (Rabin) en de PLO (Yasser Arafat) in Oslo, uiteindelijk leidde dat tot een vredesakkoord. Israël en de PLO erkennen elkaar nu officieel. Maar in het vredesakkoord misten echter nog een aantal belangrijke punten die ze dachten in latere gesprekken wel op te kunnen lossen (zoals de status van Jeruzalem en de Palestijnse vluchtelingen). Op 24 september 1995 bereikte toenmalig minister Peres en Arrafat het zogenaamde Oslo-2 akkoord, in dit akkoord werd afgesproken dat de Israëliërs zich zouden terugtrekken uit de zes belangrijkste steden op de Westoever, ook zouden op het platteland gezamenlijke troepen voor veiligheid zorgen.Maar dat akkoord kreeg van beide kanten felle kritiek maar Shimon Peres (die de vermoorde premier Rabin in 4 november opvolgt) zette de vredesonderhandelingen krachtig door, door de steden aan de Palestijnen af te dragen.

t. Het mislukken van “Oslo” en de tweede intifadah:

De nieuwe Israëlische leider die in 1996 werd gekozen was Benjamin Netanyahu (van de Likud partij), doordat hij aan de macht kwam bestond het gevaar dat de vredesplannen zouden stuk lopen. Echter op aandringen van Clinton kwam er in het najaar van 1996 een ontmoeting tussen Netanyahu en Arafat. Ondanks hevige rellen die hier snel op volgde bereikten Netanyahu en Arrafat in 1998 de eerste vredesafspraken. In 2000 volgden nieuwe vredesbesprekingen (nu met de nieuwe minister van Israël, Barak) Maar die mislukten echter en dat vooral naar aanleiding van één punt ze worden het namelijk niet eens over wat er met Jeruzalem moest gebeuren.
Daarna breekt de nieuwe Palestijnse opstand uit (de tweede intifadah) deze overtreft de vorige op alle gebieden, het aantal doden is veel hoger en de rest van de wereld is zeer geschokt.

IV Balans en vooruitblik

u. Conflictpunten tussen Israël en de Palestijnen:

Er zijn nog een aantal punten die een barrière zijn voor vrede. De belangrijkste hiervan zijn dat Israël zich moet terug trekken uit de Palestijnse gebieden die ze sinds 28 september 2000 bezet hebben, aan de andere kant moet Palestina de moordenaars van minister Ze’evi uitleveren. Ook moeten beide partijen onmiddellijk stoppen met al het geweld tegen elkaar waar dan ook, en moeten ze beide de aanwezigheid van de ander in één staat accepteren. Ook draagt Israel delen van de Westbank over aan de Palestijnse Autoriteit. Andere problemen zijn het oplossen van het vluchtelingenprobleem, van de velen Palestijnen die door Israëliërs het land zijn uitgejaagd en nu in de omliggende landen al jaren in vluchtelingenkampen wonen. En de status van Jeruzalem waarbij wel rekening gehouden moet worden met de politieke en religieuze gevoeligheden van beide partijen. Op 30 april 2003 presenteerde de VS, VN, EU en Rusland een vredesinitiatief waarvan dit de belangrijkste onderdelen waren.

v. De gevolgen van de laatste oorlog in Irak voor het vredesproces:

Irak, en ook de andere Arabische landen zijn altijd tegen Israël geweest en wilden het liefst dat Israël helemaal zou verdwijnen. Doordat Amerika Irak is binnengevallen en het voormalige regime heeft verdreven en voor een pro-westerse regering in Irak wil gaan zorgen, Zal deze nieuwe regering, hoopt Amerika, achter het vredesproces tussen Israël en Palestina staan. Amerika hoopt dus dat, door het ingrijpen in Irak, ook de vrede in Israël en Palestina een stap dichterbij zal komen. Aangezien Israël`s belangrijkste bondgenoot Amerika is zal deze zich niet als een obstakel voor de vrede gezien willen worden omdat Amerika dan alle steun dan zou laten wegvallen, en economische sancties zou kunnen opleggen.
Momenteel gaan beide partijen akkoord met de route kaart naar vrede en wordt er gepraat over de eerste fase.

Einde