Jeroen bosch

5.6

Werkstuk door een scholier
1e klas vwo | 2173 woorden
3 februari 2009
15 keer beoordeeld

5.6

15 keer beoordeeld

ADVERTENTIE

Overweeg jij om Politicologie te gaan studeren? Meld je nu aan vóór 1 mei!

Misschien is de studie Politicologie wel wat voor jou! Tijdens deze bachelor ga je aan de slag met grote en kleine vraagstukken en bestudeer je politieke machtsverhoudingen. Wil jij erachter komen of deze studie bij je past? Stel al je vragen aan student Wouter.

Meer informatie

Jeroen Bosch
Hoe was het om te leven in de tijd van Jeroen Bosch?Je kon in de middeleeuwen goed zien wie arm en wie rijk was. Je kon het ook zien aan waar ze in woonden. Kastelen. De middeleeuwen staan bekend om de kastelen. De koningen en hoge adel woonden in de kastelen. De meeste kastelen die gebouwd werden waren bedoeld om in te wonen. Ze hadden vaak wel meer dan een kasteel. Door het jaar heen bezochten ze hun kastelen. Ze hadden dus meerdere verblijfplaatsen. In kastelen was het vaak erg koud. Ramen bestonden al wel, maar waren heel erg duur. Vaak wel te duur voor de adelen. Landhuizen. In de middeleeuwen waren er ook landhuizen. Daar woonden de gewone ridders in. Daar woonden ze dan vaak met die wel een grote zaal en soms ook een kapel hadden. Ridders leefden samen met hun familie, pages en schildknapen, soldaten , bedienden, koks en stalknechten en al die mensen. In het kasteel zorgde de kasteelvrouwe dat alles goed geregeld werd. Zij lette op de bedienden en ontving bezoek van andere adellijke dames. Als de kasteelheer er niet was zorgde zij ervoor dat de voorraden met eten aangevuld werden en bezocht zij zelf ook de boerderijen. En ook hier waren geen ramen. Boerderijen. De normale, arme bevolking woonde in kleine boerderijen die vaak nog niet eens een verdieping hoog. Het was er vaak koud en nat. De mensen hadden geen geld om het huis te repareren. Ze sliepen ook vaak onder hun kleding. De arme hadden lange kleding en de rijke kleding was heel kort. Die hadden lekker warme lakens. De boerderijen hadden hele kleine gaten in de muur zodat het zo min mogelijk waaide en er zo weinig mogelijk kans was dat het huis instortte. En ook hier geen ramen. In het kasteel was altijd een kleine voorraad voedsel aanwezig. Dat kwam omdat de kasteelheer in meerdere kastelen per jaar verbleef. Maar als ze er dan waren, dan moesten de boeren ervoor zorgen dat er eten in overvloed was. Natuurlijk hadden ze nog geen koelkast. Daarom legden ze het eten in de koude kelders van het kasteel. Maar ook daar bleef het niet zo lang goed; maar daar hadden ze wat op gevonden. Ze rookten of zoutten het vlees, ze droogden de groenten en het fruit en ga zo maar door. Daar hadden ze wel slimme oplossingen voor. Ontstaan van kastelenDe eerste kastelen werden gebouwd tussen 800 en 1000 na Christus. Ze werden gebouwd omdat in die tijd de Noormannen de kusten van Europa onveilig maakten met hun plunderingen. De mensen voelden zich niet zo veilig meer en wilde hun land en woning beschermen tegen die indringers. De mensen begonnen wallen of muren om hun huis heen te bouwen. Zo ontstonden de eerste kastelen. De eerste echte kastelen waren van hout. Ze bestonden uit een houten toren met daaromheen een aarden wal en een gracht. Op die wal stond meestal een palissade (houten omheining van palen met scherpe punten). De toren in het midden noemt men een donjon. Zo rond 900-1000 ontstonden de eerste stenen kastelen. Die waren wel een stuk beter dan de houten kastelen, omdat ze niet konden wegrotten zoals hout. Daarnaast kon een kasteel van steen niet in brand gaan en het was bovendien veel sterker dan hout. De eerste kastelen van steen waren rond, maar vanaf 1400 werden steeds meer vierkanten kastelen gebouwd. Dit kwam omdat ze beter te verdedigen waren, je had een beter overzicht over de omgeving. En ze waren prettiger om in te wonen. Deelvraag 2. Hoe was het gesteld met de hygiëne? De middeleeuwen staan er bekend om dat de mensen het niet zo nauw namen met de hygiëne. Het is niet fris wat je zo meteen leest, maar de mensen waren niet anders gewend. ToilettenIn de middeleeuwen had je geen toiletten. In kastelen had je een kamertje met een gat in de bodem. Dat zat vast aan de zijkant van het gebouw. Er was natuurlijk geen spoelsysteem dus kwam de kak en pies in de gracht of in een ravijn. Er was een probleem: het water uit de gracht werd vaak gebruikt als drinkwater voor de armen. Zo werden ziektes makkelijk verspreid. Voor de gewone mens was het een beetje makkelijker. Die zochten gewoon een rustig plekje op en gingen daar hun behoeftes doen of die poepten in emmers. Maar als die emmers vol waren moesten ze geleegd worden. Heel soms waren er speciale plekken voor, maar meestal werd het gewoon op straat gegooid. Kun je je voorstellen hoe het in de middeleeuwen ruikte??? Ratten Er waren in de middeleeuwen veel ratten. Die kon je in alle hoeken en gaten vinden. Heel veel ratten hadden vlooien. Die vlooien droegen ziektes bij zich. Een heel bekende ziekte is de pest. Op het plaatje kan je een beetje zien hoe de pest zich verspreidde. De pestDe pest is een ziekte die uit het oosten van Europa komt. Een andere naam voor de pest is de zwarte dood. Doordat de vlooien van de ratten de ziekte bij zich droegen werd de ziekte snel verspreid. Dat zie je ook op het plaatje. De pest eiste ongeveer 50 miljoen levens. Als er ergens de pest heerste schilderde de mensen een rood kruis op de voordeur. ’s Nachts kwamen zelfs speciale karren de doden ophalen om ze te begraven in een diepe kuil. De mensen dachten dat de pest in het water zat. Daarom wasten ze zichzelf en hun kleding niet. Dat is ook wel ranzig. Het was ook “goed” voor de verspreiding van de pest. Dit is ook een teken dat de mensen niet beter wisten. Ze waren dan ook heel gelovig en dachten dat de pest een straf was van God voor de zonden die ze hadden begaan. Wij weten nu wel beter. Deelvraag 3. Welke straffen kon je krijgen als je wetten overtrad?Schout en schepenenSchout en schepenen waren de mannen die de middeleeuwse stad bestuurden. Ook hielden ze zich met de rechtspraak bezig. Zij vaardigden zogenaamde keuren uit. Dat heette toen zo. Wij zouden nu zeggen dat het wetten waren, maar dat was nou eenmaal niet zo. Steden in het Vlaamse deel van België kennen nog steeds de schepen als bestuurder. In Nederland heet zo iemand een wethouder. Als een stad groeide in inwonertal, kwam er teveel werk voor de schout en schepenen. Zij konden dan geholpen worden door een aantal burgers uit de stad. Deze burgers noemde men wel meesters, Burgemeesters. Daar komt het dus vandaan. Schout en de schepenen bemoeide zich op den duur alleen met de rechtspraak. Dat waren dus een soort van rechters. Daarom bestuurden de burgemeesters de stad. Middeleeuwse straffenSchout en schepenen waren dus bezig met de rechtspraak in de stad. Deze straffen konden ze opleggen:Onze rechters kunnen gevangenisstraffen opleggen. De schout en schepenen niet. Zij namen andere maatregelen, die in onze tijd niet meer worden toegepast. Iemand kon veroordeeld worden tot levering van een aantal stenen voor de bouw of reparatie van de stadsmuur. Dat was erg moeilijk en dus een goede straf. Een leuk spreekwoord komt er vanaf: Hij droeg dan zijn steentje bij. In die tijd gingen veel mensen op reis om een bedevaart te maken. Dat hield in dat ze een heilige plaats bijvoorbeeld, het graf van Christus in Jeruzalem, gingen bezoeken. Zo'n bedevaartganger noemde men ook wel een pelgrim. Vaak duurde de reis lang en was het ook nog eens gevaarlijk. Ze liepen de kans onderweg beroofd en/of zelfs gedood te worden. In de middeleeuwen kon het vonnis inhouden dat men voor straf een bedevaart maakte; bijvoorbeeld maar Rome of Jeruzalem. Bij terugkeer moest zo iemand bewijzen dat hij zijn pelgrimstocht had volbracht. In veel steden mochten rijke mensen een “straf”bedevaart afkopen: Ze betaalden een flink bedrag aan de stad en hoefden dan niet op reis.Verbanning en schandpaalIemand kon ook verbannen worden. Dat betekende dat hij de stad moest verlaten en niet meer mocht terugkomen. Men kon veroordeeld worden tot de schandpaal. Die werd ook wel kaak genoemd. Dat betekende dat men in het openbaar, bijvoorbeeld voor het stadhuis, werd vastgemaakt aan een paal. Dat gebeurde meestal op een marktdag als het erg druk was op straat. Zo stond de gestrafte dan te kijk voor het publiek. En iedereen wist waarom hij aan de kaak werd gesteld. LijfstraffenDan waren er de vele afschuwelijke vormen van lijfstraffen. Het haar van een vrouw kon worden afgeschoren, wat een grote schande betekende. Een veroordeelde kon worden gegeseld. Hij werd langdurig met een stok of zweep geslagen. Ook geselde men in de middeleeu wen wel verdachten om hen tot een bekentenis te dwingen. Wie een diefstal pleegde, liep het risico dat men zijn hand afhakte. Maar ook deze straf kon worden afgekocht.Heksen Als zwaarste straf kende men de doodstraf, door onthoofding of aan de galg. Heksen werden verbrand. Heksen waren vrouwen die ervan beschuldigd werden dat de contact hadden met de duivel. Daardoor zouden ze beschikken over duivelse krachten, waarmee ze mens en dier konden betoveren of schade toebrengen. Op hen paste men vaak de zogenaamde waterproef toe. De ongelukkige vrouw werd met de linker duim aan het rechterbeen gebonden en zo in het water gegooid. Bleef ze drijven, dan werd ze schuldig bevonden en ter dood veroordeeld. Men noemde dit een godsoordeel. God zou aanwijzen wie schuldig en wie onschuldig was. Ketters waren mannen of vrouwen van wie men beweerde dat ze niet het echte geloof van de katholieke kerk aanhingen, maar een verkeerd geloof. Zij werden eerst gemarteld en dan ter dood gebracht. ketters Ketters werden ook verbrand. Een ketter was iemand die niet geloofde in de katholieke kerk. Omdat het in die tijd heel belangrijk was dat je geloofde, werden de ketters heel zwaar gestraft. Ze werden dus verbrand of onthoofd. Weer een zware straf. Deelvraag 4. Hoe vermaakten de mensen zich?In de middeleeuwen hadden ze natuurlijk ook muziek. Vaak werd er gezongen omdat muziekinstrumenten heel duur waren. Daar waren er ook heel weinig van. Maar op de markt stond altijd wel ergens iemand muziek te maken. Muziek was toen al heel belangrijk. Ook op feesten werd muziek gemaakt. In kastelen kon je vaak ook muzikanten tegenkomen. De meeste muzikanten trokken van kasteel naar kasteel. Als je zei dat de gastheer heel gul was kon je veel geld verdienen. Zo’n muzikant heet een Troubadour. Een goede baan in die tijd. Zoals ik al zei waren er weinig muziekinstrumenten. Er werden veel gregoriaanse gezangen gezongen. Daar kan je ook nog wat van horen in de leercirkel arts dus daar ga ik niet verder opin. Het muziekinstrument dat het meest werd bespeeld was de luit. Die lijkt erg op een gitaar. Je ziet dat ook op het plaatje. Er was ook nog de Vedel, die leek ook op een gitaar. Een van de duurste was de harp. In het eind van de middeleeuwen werd die wat goedkoper, maar voor de gewone burger onbetaalbaar. Ook waren er kermissen. Voor de gewone mens was er niet zo veel te beleven in de middeleeuwen. Een kermis of jaarmarkt werd heel druk bezocht. Het was dan ook maar 1 keer per jaar feest. Op de kermis stonden soms de meest rare dingen. Van dansende beer tot mens met 3 armen. Er waren veel bezienswaardigheden. Ook werd er veel gedronkenEigenlijk mocht je van de kerk geen kermis “vieren” want er werd veel gedronken en gefeest. Je mocht je dan als een prins gedragen. En van de kerk moet je sober leven. Dat vonden ze erg vervelend. De meeste kerken waren zelfs tegen de kermis. De dieren werden niet goed verzorgd en werden verschrikkelijk mishandeld. nu is dat bij ons over omdat wij erg welvarend zijn, maar in de landen waar ze niet veel geld hebben zoals in china zijn nog talloze beren die worden mishandeld. De middeleeuwers hadden dus niet vaak iets leuks. Ze hadden alleen wat van die dingen met speciale gelegenheden. Ze hadden natuurlijk niks van muziek en al dat soort dingen van elektriciteit, maar ze zongen vaak ook zelf liedjes. ze gingen vroeg naar bed omdat ze anders niks te doen hadden.

Dit waren mijn bronnen, gesorteerd per deelvraag: