Ignatius van Loyola

TIJD Ignatius van Loyola leefde van 1491 tot 1556 ten tijde van Paus Paulus III. RUIMTE Hij werd geboren in het Spaanse Baskenland,maar na het beleg van Pamplona verbleef hij geruime tijd in de abdij van Montserrat (wegens een wonde aan het been ). Na een pelgrimstocht naar Jeruzalem,in 1523 ,besloot hij zijn studie te hervatten in Spanje en vervolgens in Parijs te verblijven (waar hij overigens enkele gezellen vond die hij aanspoorde tot 'Geestelijke Oefeningen'. CULTUUR In de tijd van Ignatius ,was er een vernieuwing in de kunst van het schrijven . Toen hij pas 10 jaar was ,hadden alle (grote ) Europese steden hun eigen drukkerij(en). De boeken werden niet meer met de hand geschreven ,maar gedrukt . De manier van schilderen werd in die tijd ook drastisch veranderd ;men gaat niet alleen op de muren schilderen,maar ook op panelen en doeken.Ook de verf verandert ,want de waterverf wordt door de olieverf vervangen. Elk land had ten tijde van Ignatius ook zijn eigen kunstenaars, zoals ;Raphaël,Titiaan, Tintoret,Veronese,Da Vinci in Italië,El Greco in Spanje,Van Eyck en Breughel in de Nederlanden,Jean en François Clouet in Frankrijk, Maar ook de beeldhouwkunst neemt een grote ommekeer;het kasteel van Chambord (1519),de Sint-Pietersbasiliek in Rome die door Michelangelo en Maderno veranderd moest worden,
RELIGIEUS Tijdens het leven van Ignatius vreesden vele mensen de hel en de duivel meer dan ooit.Maar de kerk begaat ook enkele kapitale blunders.De geestelijken zijn meer bezig met hun rijkdom dan met het verkondigen van het woord Gods. In 1517 veroordeelt een Duitse monnik,Martin Luther, de verkoop van aflaten* door paus LeoX .Hij weigert op zijn woorden terug te keren en wordt geëxcommuniceerd**. Hij stelt daarop een vernieuwde vorm van christendom voor ,die dichter bij de Bijbel staat. De Bijbel is ondertussen in het Duits vertaald en op grote schaal verspreid.Er ontstaat een nieuwe godsdienstige cultuur ;het protestantisme . Onder leiding van de dominees luisteren de protestanten naar de bijbelteksten en denken ze erover na in tempels die ontdaan zijn van alle rijkdom. Niet alleen in Duitsland doen er zich veranderingen voor ,maar ook in Frankrijk heeft Luther de nodige aanhangers.Zoals bv.de humanistische priester Jan Calvijn.Maar zijn openbare bekering tot het Lutherse gedachtegoed dwingt hem in 1522 de hoofdstad te ontvluchten.Hij vestigt zich in Genève.Toch kan de koning niet verhinderen dat er in Frankrijk een protestantse Kerk georganiseerd wordt,die sterk o.i.v.het calvinisme staat. In enkele jaren tijd verdeelt het succes van Luther en Calvijn het Christelijke Europa. Duitsland,Nederland,Engeland en heel Noord-Europa scharen zich aan de protestantse kant. De zuidelijke Nederlanden,Frankrijk en Zuid-Europa blijven katholiek.De botsing tussen protestanten en katholieken neemt overal gewelddadige proporties aan. Stilaan ontstaat de Contrareformatie die het protestantse deel van Europa opnieuw voor de Katholieke Kerk wilde winnen.De Jezuïeten,een belangrijk deel van deze beweging werden in 1534 door Ignatius van Loyola gesticht. SOCIAAL Buiten de zovele boerenopstanden werden er ook in heel Europa heksenjachten georganiseerd.De straffen die op hekserij staan zijn ; brandstapel, duimschroeven, zweepslagen,etc.In 1540 stonden voor-en-tegenstanders van de vrouw tegenover elkaar in een poëtische controverse.De enen zagen de vrouw als een uitverkorene,de anderen als een leeghoofdige ijdeltuit. POLITIEK Wanneer Ignatius in Frankrijk vertoefde, was oa. Hendrik II aan de macht.Onder deze ontwikkelde de Franse monarchie zich tot een machtig instituut.Voor het eerst was er sprake van een soort ministerieel stelsel, stond het landbestuur onder toezicht van 'vier secretarissen van de staat' en hield een 'inspecteur-generaal' toezicht op de financiën. Ook stelde Hendrik overal in het land groepen baljuws aan.De macht was aan het koninkrijk.Wel kreeg de paus (door het concordaat van Bologne) de macht om zelf bisschoppen aan te stellen. ECONOMIE De koning kwam steeds vaker tussen in de economie omdat dit de schatkist ten goede kwam via een gunstige handels- en betalingsbalans.Dit alles leidde tot een bescherming van hun eigen markt en een manufactuur. Kapitaalkrachtige kooplieden controleerden het productieproces. Door de toename van de bevolking was er een grotere vraag naar goederen en men streefde naar een zo hoog mogelijke productie waarin het arbeidsresultaat een doel op zich was.Het kapitalisme ,ondergedompeld in het handelswezen, kwam tot volle ontwikkeling.
*het kwijtschelden van de zonden ** uit de kerk verbannen Ignatius van Loyola   De gemeenschap van Jezus, één van de beroemdste orden van het christendom, werd gesticht door St. lgnatius van Loyola. Het doel van zijn orde was ; 'tot meerdere eer en glorie van God  werken'. Ignatius van Loyola (1491-1556) kwam uit een welgestelde aristocratische familie uit de provincie Guipuzcoa in het Spaanse Baskenland. De eerste dertig jaar van zijn leven bracht hij door zoals dat voor een jongeman van zijn stand gebruikelijk was. Op 15-jarige leeftijd werd hij page bij Juan de Cuellar, de thesaurier van het koninkrijk Castilië. Toen hij 26 jaar was trad hij als officier in dienst van een ander machtig familielid, de Spaanse onderkoning van Navarra. Vier jaar later eindigde zijn militaire loopbaan , toen een kogel bij de verdediging van Pamplona zijn been ernstig verwondde. In juni 1521 werd hij voor herstel naar het slot Loyola gestuurd, waar hij kon genezen. In die tijd voltrok zich een innerlijke verandering bij Ignatius. Hij hield zich diepgaand bezig met het leven van Jezus Christus en de heiligen. Hij raakte kennelijk bijzonder onder de indruk van de geschriften van een anonieme cisterciënzer dat God een soort heilig ridderdom was. Toen lgnatius in het volgend jaar zijn familie verliet monnik die aan de hand van de levenswijze van heiligen de stelling voorhield , dat de dienst voor, om zich naar Montserrat te begeven, een bedevaartsoord in Noordoost Spanje, had hij al besloten om zijn leven aan God te wijden. Hij bleef daar drie dagen en biechtte alle zonden  die hij in zijn jeugd begaan had. Daarna ging Manresa hij naar, waar hij als bedelaar leefde, en van alle geneugten van het leven afzag om boete te doen voor al de misstappen van zijn leven. Hij ging dagelijks naar de heilige mis en bracht uren door in gebed , waarvoor hij zich dikwijls in een afgelegen grot bij de stad terugtrok. BEKERING EN ROEPING   Hier kreeg Ignatius die mystieke ervaringen, die zijn verhouding tot God zouden vormen. In die tijd ontwierp hij de hoofdlijnen van zijn Spirituele Oefeningen, een handleiding voor meditatieoefeningen, die de mens op zijn levensbeschikking voor God moest voorbereiden. Een pelgrimstocht naar Jeruzalem in 1523, versterkte zijn geloof en overtuiging, dat God hem voor een bijzondere taak uitgekozen had. De charismatische jongeman die oprecht een spiritueel leven nastreefde, trok ook andere mensen in zijn ban. Hij ging naar Barcelona, waar hij echter spoedig opgemerkt werd door de inquisitie, een kerkelijke instelling die zich het uitroeien van de ketterij tot doel gesteld had. In 1526 werd hij van ketterij beschuldigd, gevangen genomen en voor het gerecht gedaagd. Ondanks zijn vrijspraak werd hij naar Salamanca verbannen, waar hij andermaal gearresteerd werd, deze keer samen met een paar van zijn aanhangers. Opnieuw werd hij vrijgesproken, maar de inquisitie legde hem een preekverbod op. In 1528 ging Ignatius uiteindelijk naar Parijs, waar hij zijn connecties legde en de beslissingen nam, die hem later tot een historische persoonlijkheid zouden maken.    HET STICHTEN VAN DE ORDE   Ignatius leefde nu uitsluitend van aalmoezen, vast besloten als hij was ,om niet langer op de rijkdom van zijn familie terug te vallen. Hij studeerde theologie aan de Sorbonne en behaalde het in aanzien staande meesterdiploma van deze universiteit. Omdat hij opnieuw een groep aanhangers om zich heen verzameld had, werd hij spoedig weer voor het gerecht gedaagd om zich te rechtvaardigen. Dat maakte hem duidelijk, hoe noodzakelijk het was om zich bij een orde aan te sluiten en priester te worden. In die tijd leerde Ignatius de mensen kennen, die later samen met hem de orde der jezuïeten zouden stichten: Franciscus Xaverius, Petrus Faber en Diego Lainez. In een feestelijke ceremonie op Montmartre, waarbij al de latere regels van de orde klonken, verplichtte hij de vrienden tot een leven in armoede, kuisheid en gehoorzaamheid. In 1535 keerde Ignatius voor enkele maanden terug naar Spanje, vooraleer hij naar Italië vertrok, waar hij de rest van zijn leven zou blijven. In Venetië verenigden zijn vrienden uit Parijs zich met hem. Omdat zij van een geplande bedevaart naar Jeruzalem moesten afzien ,wegens een oorlog tussen Venetië en de Osmanen, trokken zij naar Rome. Nadat Ignatius en verschillende van zijn vrienden de priesterwijding ontvangen hadden, besloten zij een eigen orde te stichten. In 1540 gaf de paus hen daartoe de toestemming. Ignatius werkte tot zijn dood in 1556 als generaal-overste van de orde der Jezuïeten, die snel een groot succes kende. Bij zijn dood telde de jezuïetenorde al 1000 leden die in Europa, India, Kongo en Brazilië werkten. Aan het einde van zijn leven concentreerde Ignatius zich op de formulering van de constitutie van de orde. Op de voorgrond stonden opvoeding en zielzorg, die hij van bijzondere betekenis achtte. Een andere prioriteit was ; 'de verdere uitbreiding van het protestantisme in Europa een halt toeroepen'. Ignatius bevrijdde zijn aanhangers van de gebruikelijke voorschriften voor de leden van de orde. Het gemeenschappelijk gebed en de last van de boetedoening vervielen. De gelofte werd vereenvoudigd en de leden konden daarvan tijdelijk ontheven worden, als dat in het belang van de kerk was, of wanneer de individuele missieopdracht van de ordebroeders dit noodzakelijk maakte. De jezuïeten moesten 'Soldaten van Christus' zijn, een orde van apos- telen, die bereid moesten zijn, om naar elk werelddeel te gaan, om 'tot meerdere eer en glorie van God en de redding van de zielen' te gaan werken. Van de ordeleden werden daarom mobiliteit en aanpassing geëist. Bovendien moesten zij hun meerderen, speciaal de paus, onvoorwaardelijke gehoorzaamheid beloven. Ignatius kenmerkte deze gehoorzaamheidsgelofte als oorzaak en principieel fundament van de nieuwe orde. In 1609 werd Ignatius van Loyola zalig en in 1622 heilig verklaard. Zijn feestdag is 31 juli. DE MISSIE VAN DE JEZUIETEN. De Jezuïeten gelden als speerpunt van de Contrareformatie, het militante antwoord van de katholieke kerk op de dreiging die het protestantisme voor hen betekende. Overigens schijnt Ignatius oorspronkelijk de zorg voor de armen en de zieken als belangrijkste taak van de orde gezien te hebben. Maar de quasi-militaire organisatiestructuur van de orde, het strenge toelatingsbeleid en het feit dat veel volgelingen uit intellectuele en heersende klassen kwamen vergemakkelijkten het hem, om het doel te volgen, dat Ignatius in zijn stichtingsverklaring geformuleerd had: de taak van een lid van deze orde bestaat niet alleen daarin, om met Gods hulp zijn eigen ziel te redden, maar.. ook voor de verlossing van zijn naasten te strijden. In de beginjaren concentreerde de jezuïetenorde zich op drie met elkaar verweven werkvelden. Zij probeerden doelbewust politieke invloed te krijgen. Ten tweede stichtten zij overal in Europa scholen en universiteiten en zij stuurden missionarissen naar alle delen van de wereld, om de boodschap van de kerk te verkondigen. In Europa richtte Ignatius zijn aandacht vooral op Duitsland, omdat het indammen van het protestantisme daar het meest dringend was. Jezuïeten van adellijke afkomst waren als biechtvader aan de vorstenhoven werkzaam ,en konden zo op de regerenden druk uitoefenen. De jezuïet mocht net zo leven als de gewone mens en moest ook geen uniform dragen, zoals de leden van andere ordes. Om een zo groot mogelijke spreiding te bereiken, ontwikkelden zij dikwijls culturele activiteiten. Een bijzonder grote rol daarbij was de opvoering van theaterstukken, maar ook architectuur en beeldende kunst. In de prachtige kerken die zij in de grote steden lieten bouwen, vonden imposante ceremonieën en missen plaats, die de boodschap die zij predikten, waarin zij tot gehoorzaamheid aan Rome opriepen, indrukwekkend onderstreepten.Toen Ignatius van Loyola stierf, ressorteerden onder het Collegium Romanum, dat als organisatorisch centrum de opvoedkundige activiteiten van de jezuïeten coördineerde, ongeveer 100 colleges en scholen, die op verschillende gebieden actief waren.
Historische Betekenis van Ignatius van Loyola voor de geschiedenis Ignatius van Loyola heeft door zijn opvattingen voor heel wat opschudding gezorgd in het religieuze leven. Ten  eerste; hij was een groot voorstander van vernieuwing.Meermaals had hij problemen door zijn voorstellen tot het omvormen van "verroeste" kerkelijke praktijken.Hij wilde oude traditionele rituelen , waar niemand nog om gaf, ombouwen tot nieuwe en meer eenvoudige vormen van geloofsbeleven. Bij deze religieuze handelingen overschreed hij meestal de door de kerkelijke overheid gestelde 'grenzen'. Ten tweede; Ignatius van Loyola was een fel tegenstander van de toenadering tussen de christelijke kerken.Hij besefte dat veel van zijn volgelingen uit intellectuele en heersende klassen kwamen.Dus ook de macht van de rijkdom was in zijn voordeel.Een grondregel, van de gemeenschap ,voorheen de ziekenzorg ,werd omgebogen tot het bestrijden van de protestanten ,die niet leefden volgens de regel van Ignatius van Loyola.Hiermee worden de jezuïeten  als 'de voortrekkers van de contrareformatie' beschouwd. Zij waren diegenen die het toenemend protestantisme een halt toeriepen. Ignatius van Loyola legde vooral de nadruk op cultuur en kunst in hun gemeenschap.Behalve deze zaken genoten gebed en studie ook een voorname plaats bij deze kloosterorde.Ook heden ten dage worden deze elementen in de regel van de kloosterorde als belangrijk beschouwd. Tevens was de zielzorg voor hen heel belangrijk "De redding van de ziel" ,want voor elke christen was (en is)  'leven na de dood' een groot 'dogma'* . *een geloofspunt waar men niet aan mag twijfelen BRONVERMELDING Geraadpleegde boeken Geschiedenis van de wereld, Larousse, nr.61      (1534-1546) Histoire de Saint Ignace de Loyola Tome premier ;J.-M.-S. Daurignac 1878 Histoire de Saint Ignace de Loyola Tome seconde ;J.-M.-S. Daurignac 1878 Mega Geschiedenis (Deltas)-(Jean-Paul Dupré)-(1992) MILLENNIUM-encyclopedie, Lannoo Verschuerens encyclopedie(1999) Wereldgeschiedenis voor de jeugd. Wereldwijzer , Ignatius van Loyola Geraadpleegde websites home.wanadoo.nl/heiligen/jul/3107.htm