Hoe leefden de Egyptenaren

Inleiding

Wij hebben deze onderwerp gekozen omdat wij het onderwerp Egypte leuker vonden dan het onderwerp prehistorie. Maar het onderwerp prehistorie vonden we wel interessanter.
Nou, wij weten al best wel wat over Egypte, maar niet heel veel. We hebben er films over gezien, spreekbeurten erover gehoord en op school er lessen over gehad. Maar bij deze werkstuk ga we vertellen hoe ze leefden.
De Egyptenaren hebben heel veel bouwwerken achtergelaten, bv. de piramiden, de Sfinx, tempels en nog veel meer. Het was een bijzonder volk waar je leuke dingen over kunt leren. Belangrijke goden van de Egyptenaren waren Ra en Anoebis. Toetanchamon en Ramses II zijn belangrijke oude farao's. Een Grieks schrijver heeft Egypte het geschenk van de Nijl genoemd. Meer weten we niet te vertellen. Wij hopen dat we meer komen te weten over de Egyptenaren door de behulp van dit werkstuk.

Wie waren de oude Egyptenaren.

De Egyptische beschaving is meer dan 5000 jaar geleden begonnen, toen de eerste koning de twee helfden van het land verenigde. Egypte was een land et vele goden en de koningen van het land (farao's) werden als levende goden beschouwd. Omdat zij veel macht hadden, konden zij opdrachten geven tot het bouwen van enorme piramides en tempels waar Egypte nu nog steeds beroemd is. De goden van hun vinden we wel een beetje onzin, maar de farao's zorgden wel goed voor het land.

De samenleving kende niet veel veranderingen. Zonen hadden hetzelfde beroep als hun vader. Na de farao's waren de belangrijkste mensen de edelen, de priesters, de klerken die zaken te boek konden stellen en de ambtenaren die de belasting inden. De meeste van de Egyptenaren waren gewone boeren.

Belangrijke jaartallen.

5000 v. Chr. vestigden de eerste mensen zich langs de Nijl. 3001 v. Chr. verovert de koning van Opper-Egypte, Menes, Neder-Egypte. Het hiërogliefenschrift begon tot ontwikkeling te komen. 2650 v. Chr. werdde eerste piramide gebouwd. 2575 v. Chr. wordt de Grote Piramide gebouwd voor koning Khufu (Cheops). 2060 v. Chr. wordt de hoofdstad Thebe. 1780 v. Chr. valt Hyksos (een volk uit Azië), Egypte binnen. 1567 v.Chr. worden de Hyksos verdreven. 1458 v. Chr. verovert Thoetmozes III Syrië en Palestina. 1350 v. Chr. introduceert farao Achnaton een nieuwe allerhoogste god: Aten. 1323 v. Chr. is de dood van de kind-farao Toetanchamon, bekend door de ontdekking van zijn grafin 1922. 525 v. Chr. wordt Egypte verovert door de Perzen. 332 v. Chr. was er een verovering door Alexander de Grote uit Macedonië (Griekenland). 30 v. Chr. wordt Egypte een deel van het Romeinse Rijk.

Bouwwerken en geschreven bewijsmateriaal.

Egypte staat vol bouwwerken zoals piramiden, tempels met veel zuilen en obelisken (grote stenen monumenten). Piramiden waren grote grafmonumenten, gebouwd voor Egyptische koningen. Er werden zo vaak kostbaarheden uit gestolen, dat de farao's ophielden ze te laten bouwen en zich lieten begraven in verborgen graven die uitgehouwen waren in de steilerotsen van het Dal der Koningen in de woestijn buiten Thebe. Wij vinden dit heel knap van de Egyptenaren dat ze aan zulke ideeën kwamen.
De Egyptenaren hebben ook veel geschriften nagelaten van zeer verschillende aard, verhalen, gedichten maar ook feitelijke verslagen, beschrijvingen van veldslagen en boeken met religieuze voorschriften. De oude Egyptische taal is echter uitgestorven en niemand kon de geschrifte lezen tot de steen van Rosetta gevonden werd. De schrift van de Egyptenaren vinden we heel raar, maar de tekeningen die ze tekenden valt wel mee. Op die steen stond drie keer hetzelfde tekst, 1 keer in het Grieks en 2 verschillende vormen van het Egyptische schrift. Door het Grieks als sleutel te gebruiken, slaagde de Franse onderzoeker Jean François Champollion erin de Egyptische tekst te begrijpen. Na verloop van tijd kon de hele taal ontcijfert worden.

De vruchtbaarheid van het land.

De Nijl was een soort hoofdweg voor de Egyptenaren. Het was een paradijs voor jagers en een plek voor plezier en ontspanning. Maar het belangrijkste was, dat het de land heel vruchtbaar maakte. Elk jaar in het midden van juni begon het water in de rivieren te wassen en overstroomden het de oeveres en de landerijen van de boeren. 4 maanden later daalde de waterpijl weer, maar liet een laag vette, vruchtbare grond achter, die door de rivier meegevoerd was. De gewassen die hierop groeiden vormden de ware rijkdom van Egypte. Het gedrag van de Nijl was zo belangrijk voor de Egyptenaren dat ze hele naukeurige methoden ontwikkelden om de gedrag te beschrijven en te voorspellen. Dat vonden we heel slim, want dan wisten ze wanneer het bv. het zou overstromen.

Het leven aan de Nijl.

Bijna alle Egyptenaren woonden dicht bij de rivier die wemelde van het leven. Er waren jagers en vissers bij de Nijl. Ze jaagden vanuit een lichte bootjes, gemaakt van strak bijelkaar gebonden bosjes papyrusriet dat op de oever van de rivier groeide. Vooral in de moerassige delta waar de Nijl onbeteugeld stroomde zaten ook wilde dieren, zoala nijlpaarden, die een grotere buit waren. Rijke mensen maakten voor hun plezier tochtjes op de Nijl en uit de levendige schilderingen die de Egyptenaren maakten van vogels en andere dieren, spreekt de waardering die ze hadden voor de schoonheid van de natuur.


Het groeiseizoen.

Het wassen en het dalen van het water van de Nijl regeerde het leven van de boeren. Elk stukje vruchtbaar land (land dat overstroomd was door de Nijl) werd bebouwd. De dorpelingen bouwden hun huizen op het zand net buiten het gebied dat onder water kwam te staan. Tijdens de 4 maanden durende overstroming in de zomer konden de boeren een beetje uitrusten, tenzijde staat een beroep op hen deed te helpen bij de bouw van tempels en piramiden. In de herfst, wanneer het water weer gedaald was, werd er geploegd en gezaaid. In maart kwam de oogst, soms gevolgd door een tweede groenteoogst vlak voor de volgende overstroming. De boeren moesten ook zorgen voor het onderhoud van de dijken, kanalen en sloten die het water van de Nijl in het droge seizoen naar de velden brachten.
In maart moest elke dorpeling, die recht van lijf en leden was, het veld op om bij de oogst te helpen. De mannen sneden met hun sikkels de korenhalmen af. Vrouwen en kinderen bonden ze samen tot schoven en stopten de schoven in manden. Anderen lazen aren: zij gingen de grond langs om op te rapen wat anderen hadden laten liggen. Daarna werd het koren gedorst (de graankorrels werden uit de aren geslagen), gewand (omhoog gegooid of gezeefd om het kaf van het koren te scheiden) en opgeslagen

Klerken (schrijvers).

De oude Egyptische samenleving was heel strak georganiseerd, volgens zeer gedetailleerde voorschriften. Omdat de meeste mensen niet konde lezen en schrijven had in verhouding kleine aantal klerken uitstekende carrièrekansen. Lokale klerken verdienden geld met hetschrijven van brieven en het opstellen van contracten voor hun dorpsgenoten. Zij moesten de oogst te boek stellen en in de vorm van belasting het aandeel van de staat innen. Zij rekenden uit hoeveel voedsel er nodig was voor de werklieden die bezig waren aan de openbare werken, zoals piramiden. Op grote landgoederen deden ze de boekhouding en ze bestelden de voorraden voor de tempels en voor het Egyptische leger. Het is dan ook niet verwonderlijk dat de klerken de topmanager en topambtenaren van Egypte werden en in staat waren welke functie dan ook te bekleden. Wij vinden ook dat je beter dus klerk kon zijn.
Een klerk was vaak de zoon van een klerk en leerde het vak van zijn vader. Maar toen er meer klerken nodig waren, kwamen er ook scholen. Deleerlingen leerden niet alleen hiërogliefen en het hiëratisch schrift, maar ook rekenen, wat erg belangrijk was in een vak met zoveel tel- en rekenwerk.
De schooljongens maakten hun werk op stukken gebroken aardwerk en afveegbare plankjes die opnieuw gebruikt konden worden. Ons woord papier komt van papyrus, een rietsoort die op de oever van de rivier groeide en waarvan het merg (de binnenkant) tot gladde vellen geklopt kon worden. Egyptische boeken zijn boekrollen, lange vellen papier die eruitzien als een rol behang. Terwijl hij schreef, wikkelde de klerk zo'n rol met zijn linkerhand af. Voor ons zou het niet meevallen als iwe van die hiërogliefen moesten tekenen.

Huizen.

Arme mensen leefden in rieten hutjes, maar de meeste dorpelingen hadden huizen van één of twee verdiepingen met meerdere kamers. Wanneer een huis eenmaal gebouwd was met stenen van leem, werd er een laag pleisterwerk op aangebracht en werden er versieringen geschilderd op de binnenmuren. Omdat het in Egypte zo heet was, waren de ramen klein, maar wel koel. Het nadeel was dat het wel donker was. Gezinnen brachten grote delen van hun vrije tijd op de dak, waar luchtopeningen ervoor zorgden dat er een beetje wind was. Rijke mensen hadden huizen in de stad, maar ook villa's op het platteland met tuinen met bomen eromheen en bassins vol vis. Wij zouden dat grappig vinden als we het zagen. Je ziet een prachtige huis op het platteland!


Steden.

De meeste Egyptische steden vormden zich, terwijl er geen plannen van gemaakt waren, rond tempels en paleizen. In dergelijke steden waren de arme wijken vaag erg benauwd en dichtbevolkt, met kleine huisjes in een doolhof van steegjes. De rijken woonden in wat ruimere buitenwijken, maar ook hier was grond duur, zodat de mensen aangemoedigd werden bij het bouwen de hoogte in te gaan. Sommige huizen waren wel drie verdiepingen hoog met ontvangkamers op de eerste verdieping, boven de opslagruimte en de werkplaatsen van de ambachtslieden. Op de tweede verdieping waren de privévertrekken van de eigenaar, terwijl het dak extra ruimte bood voor opslag. Hier kon men ook op een koel plekje zitten of buiten slapen onder een zonnescherm.