Golfoorlog

Golfoorlog (1991)

De golfoorlog van 1991 (aanvankelijk tweede golfoorlog geheten omdat men de oorlog tussen Iran en Irak als Eerste Golfoorlog beschouwde; later werd dit de eerste golfoorlog genoemd) was een oorlog in 1990 en 1991 waarbij Irak aanvankelijk Koeweit binnentrok en veroverde, en later door een door de Verenigde Staten geleide internationale coalitie en met mandaat ven de VN weer uit het land werd verdreven.

Gedurende en na de oorlog Iran-Irak waren er conflicten opgekomen tussen Irak en Koeweit. Irak had zware schulden aan Koeweit en andere landen vanwege de financiering van de oorlog, en ook betichtte Irak Koeweit ervan dat het de grens tussen de twee staten geschonden had, en militaire installaties en oliebronnen had gebouwd aan de Iraakse zijde van de grens.

Toen onderhandelingen tussen de beide staten op niets uitliepen, viel Irak op 2 augustus 1990 Koeweit binnen. De Irakese president Saddam Hoessein verklaarde dat Koeweit een provincie van Irak was, een situatie die ook al in de tijd van het Ottomaanse Rijk bestond.

De inval werd vrijwel meteen veroordeeld in de Veiligheidsraad van de Verenigde Naties, economische sancties werden ingesteld, en Irak werd een ultimatum gesteld om zich voor 15 januari 1991 uit Koeweit terug te trekken. De Verenigde Staten brachten troepen naar het gebied, om een eventuele volgende Iraakse inval in Saoedi-Arabië tegen te gaan (hoewel er geen werkelijke aanwijzingen waren dat Irak een dergelijke inval gepland had).

De Verenigde Staten organiseerden een grote internationale coalitie van uiteindelijk 34 landen (waaronder Nederland), hoewel 3/4 van de soldaten van de VS afkomstig was. Vredesonderhandelingen mislukten, omdat de VS slechts onvoorwaardelijke en volledige terugtrekking van de Irakese troepen acceptabel achtten, terwijl Irak deze aan voorwaarden wilde verbinden (terugtrekking van Syrië uit Libanon en van Israël uit de Gazastrook en de Westelijke Jordaanoever).

Op 16 januari, 1 dag na het aflopen van het ultimatum, begon de coalitie een luchtoffensief tegen Irak onder de naam Operatie Desert Storm. De operatie zou het grootste luchtoffensief uit de geschiedenis worden, en het grootste grondoffensief sinds de Tweede Wereldoorlog. De geallieerden onder leiding van de Amerikaan Norman Schwarzkopf wisten een uiterst modern en machtig leger op de been te brengen van 700.000 man, 3.500 tanks, 1.700 vliegtuigen en 149 oorlogsschepen. Al snel werd duidelijk dat de geallieerden het luchtruim beheersten. Maar de Iraakse leider Saddam Hoessein had een ander wapen in petto: de Scud-raketten. Daags na het begin van Desert Storm werden tien van deze lange afstands-raketten op Tel Aviv en Haifa afgeschoten, in een poging van Irak om Israël in de strijd te betrekken. Maar de Amerikanen wisten de Israëlische regering ervan te overtuigen dat terugslaan zinloos was en tot een gevaarlijke escalatie kon leiden.

Op 24 februari begon Operatie Desert Sable, de grondaanval. Op 27 februari trokken geallieerde troepen Koeweit-stad binnen. De helft van het Iraakse leger was uitgeschakeld en 's avonds liet Irak weten dat alle VN-resoluties over terugtrekking uit Koeweit zouden worden aanvaard. President Bush besloot tot een staakt-het-vuren "aangezien Koeweit bevrijd en Irak verslagen is".

Daarmee kwam een einde aan de Golfoorlog die bijna 7 weken het wereldnieuws beheerste. Officiële cijfers geven aan dat aan geallieerde zijde 131 militairen gesneuveld en 100 militairen verongelukt zijn. Irak zelf meldde 20.000 doden bij luchtaanvallen en 15.000 doden bij de grondoorlog. Maar anderen schatten de verliezen aan Iraakse zijde veel groter: tussen de 100.000 en 150.000 doden.