De protestanten en de Verzuiling

inleiding: De protestanten in Nederland waren verdeeld onder veel verschillende kerkgenootschappen. De kern van de protestantse zuil werd gevormd door de gereformeerden. Ook een klein deel van de hervormden voelde zich aangetrokken tot de protestants-christelijke zuil. doel: - tot 1917 was dit de financiële gelijkstelling van bijzonder en openbaar onderwijs en krijgen van eigen scholen - een plek in de regering
verschillen tussen de protestantse zuil en de andere zuilen: - verschillende kerkgenootschappen in een zuil - ze keken graag terug naar het verleden in tegenstelling tot de katholieken - ze voelden zich erg verbonden met het koningshuis - ze werkten hard en sober - ze hadden ook belangstelling voor dingen buiten de zuil
Politieke partijen: ARP: de Anti-Revolutionaire Partij werd in 1878 opgericht door Abraham Kuyper. De ARP was, meer dan de CHU, een partij van ‘kleine luyden’ (middenstanders, boeren, lagere ambtenaren en arbeiders). Er bestonden nauwe banden met het CNV en met andere organisaties in de protestants-christelijke zuil. De partij was voorstander van een door het koningshuis geregeerd Nederland met een sterk gezag en een overheid die toeziet op handhaving van goede zeden en openbare orde. De ARP was steeds voorstander van een krachtige defensie. Tot 1963 was de ARP principieel tegenstander van vrouwelijke volksvertegenwoordigers. Lange tijd waren ze ook tegen vaccinatiedwang. CHU: De Christelijke-Historische Unie ontstond in 1908 door het samengaan van de Christelijke Historische Partij en de Bond van christelijk-historischen in Friesland. De partij was een christen-democratische partij die vooral veel aanhang had onder de Nederlands-Hervormden. De CHU kan worden beschouwd als de partij van de wat deftiger Hervormde Nederlanders, die voorstander waren van een krachtig gezag. Daarnaast had zij aanhang onder Hervormde arbeiders, boeren, ambtenaren en middenstanders. Er waren goede banden van de CHU met onder andere CNV, de Chr. Boeren- en Tuindersbond en de NCRV. Net als de ARP had de CHU een eigen dagblad: 'De Nederlander'. Samen met RKSP en ARP vormde de CHU de zogenaamde 'coalitie'. De coalitiepartijen richtten zich vooral op financiële gelijkstelling van het bijzonder onderwijs met het openbaar onderwijs. Nadat dit in 1917 was gerealiseerd, bleef de coalitie echter bestaan. Midden jaren zestig werd vanwege de teruglopende aanhang van de drie christelijke partijen gestreefd naar samenwerking van ARP, CHU en KVP. Via een federatieverband ontstond daaruit in 1980 het CDA. De zondag werd erg sober doorgebracht. Ze gingen 2 keer naar de kerk, lazen uit de bijbel of andere goede boeken, ze maakten een wandeling en ze mochten niet sporten. In sommige gemeentes waren de protestanten in de meerderheid en wilden ze de zondagsviering aan de hele gemeente op te dringen door openbare instellingen, zoals zwembaden, te sluiten. Personen: Abraham Kuyper: Dit was de oprichter van de ARP. Hij was predikant en stelde het partijprogramma (‘Ons Program’) op. Daarnaast gaf hij de aanzet tot de oprichting van een eigen krant (‘de Standaard’) en van een eigen universiteit, de Vrije Universiteit van Amsterdam. Rond 1886 speelde Kuyper bovendien een belangrijke rol bij de afsplitsing van de gereformeerden van de Hervormde Kerk. Kuyper richtte zich op ‘gewone’ kiezers, de kleine luyden, en was voorstander van uitbreiding van de kiesrecht en van sociale zekerheid. Jhr.Mr. A.F. de Savornin Lohman: Dit was de eerste leider van de CHU en belangrijkste voorman van de christelijk-historischen begin 20e eeuw. Hij werd in 1879 Tweede-Kamerlid voor de antirevolutionairen en was tot 1921 actief als Tweede- en Eerste-Kamerlid. In 1903 stapte hij over naar de CHU. Hij was een temperamentvolle Groningse politicus, die samen met Kuyper brak met de Hervormde Kerk, maar zich later afkeerde van de antirevolutionaire voorman. Als vooraanstaand staatsman was hij één van de belangrijkste adviseurs van koningin Wilhelmina. Organisaties: School: School met de bijbel. Universiteit: Vrije Universiteit Amsterdam
Kranten: De Standaard (de krant van de ARP) De Nederland (de krant van de CHU) Het gereformeerd dagblad Trouw
Omroep: NCRV (Nederlands Christelijk Radio Vereniging) – dit de eerste omroep van Nederland, hierna volgden er nog velen anderen. VPRO (Vrijzinnig Protestantse Radio Omroep) Politieke partijen: ARP (Anti-Revolutionaire Partij) – gereformeerd
CHU (Christelijk Historische Unie) - gereformeerd