De merkwaardige geschiedenis van Rudolf Hess

Inleiding

Op 10 mei 1940 stortte er iets ten zuiden van Glasgow, een Messerschmidt BF 110 neer. Een boer die nog op zijn land aan het werk was, zag een parachutist naar beneden komen. De parachutist werd naar een officier gebracht. De man droeg een uniform van de Luftwaffe, en was licht gewond. Hij stelde zich voor als Albert Horn en beweerde dat hij een belangrijke boodschap had voor de hertog van Hamilton. De volgende morgen kwam de hertog van Hamilton erachter dat het Rudolf Hess was. Hamilton vertelde later dat Hess hem had verteld dat hij op een missie was omdat Hitler vrede wilde sluiten met Engeland. Toen Churchill het verhaal te horen kreeg, schijnt het dat hij naar film van de Marx Brothers aan het kijken was en niet geïnteresseerd was in het grote nieuws.

‘Hitler was zijn grote idool. Al vroeg leerde hij hem kennen en zei toen dat dit de man was die ons uit de misère zal halen. Als zodanig heeft hij Hitler vervolgens altijd vereerd en geacht. Hij zou ook nooit iets achter zijn rug om hebben gedaan.’

- Laura Schroedel, Hess’ secretaresse

De vraag die alle wetenschappers bezighoudt is of Rudolf Hess op eigen houtje gehandeld heeft en welke rol Hitler hierin speelt. Of was het een complot van het Verenigd Koninkrijk?
Hoofdvraag: wat hadden het Verenigd Koninkrijk en Hitler met de vlucht van Rudolf Hess te maken?

Inleidende informatie: de tijden van WOI en WOII

Van 1929-1939 (de crisistijd) ging het in Duitsland niet goed. Veel mensen waren ontevreden over het bestuur van het land en hadden geen vertrouwen meer in hun regering.
In 1933 waren er verkiezingen in Duitsland. Hitler kreeg de meeste stemmen.
Adolf Hitler wilde van Duitsland een machtig rijk maken. Hij zorgde voor werkgelegenheid, onder andere in wapenfabrieken en door middel van het aanleggen van grote wegen.
In de oorlog waren veel mensen het eens met de ideeën van Hitler. De Oostenrijkers wilden graag bij Duitsland horen en sloten zich in 1939 bij Duitsland aan.
Op 1 september 1939 vielen de Duitsers Polen binnen. Het Poolse leger was slecht voorbereid. Na vier weken gaf het zich over. De Russische leider Stalen maakte gebruik van de Duitse inval en liet de Russische soldaten het oosten bezetten. Duitsland en Rusland verdeelden Polen en sloten een niet-aanvalsverdrag. Engeland en Frankrijk hadden echter beloofd Polen in geval van oorlog te helpen. Zij verklaarden dan ook op 3 september 1939 de oorlog aan Duitsland. De tweede wereldoorlog was begonnen. Veel deden Engeland en Frankrijk nog niet, het was afwachten wat Hitler verder zou doen.

Rudolf Hess was na Hitler en Göring de belangrijkste man van het nazi-regime. Hess was een Duits nazistisch politicus en was volgens velen de rechterhand van Hitler.

De levensloop van Rudolf Hess

Net als Hitler ontwikkelde Hess op jonge leeftijd sterke gevoelens voor het vaderland. Het keizerrijk betekende voor de familie Hess in Alexandrië vooral de wedergeboorte van de natie.

Voor Frits Hess stond het al bij de geboorte van zijn zoon Rudolf vast dat hij later zijn bedrijf zou leiden. Rudolf zat in Egypte op kleine Duitse scholen en kreeg thuis privé les. In 1908 ging hij naar het internaat in het Rijnlandse Bad Godesberg. Rudolf was zeer begaafd. Hij was erg goed in exacte vakken als natuur- en wiskunde.
Rudolf was niet de enige thuis, hij had ook nog een broertje en een zusje, Alfred en Margarete. Hess’ vader, Frits, was erg streng. Ondanks dat hij erg rijk was, bleef hij diep van binnen een brave koopman. Hitlers perschef Ernst Hanfstaengl beschreef Rudolfs vader als een kegelvriend.
Discipline en zelfdiscipline, plichtsbetrachting en gehoorzaamheid, dat waren de voornaamste dingen die Frits zijn zoon meegaf.
Rudolf had een gelukkige jeugd zonder materiële zorgen. Op het internaat in Godesberg behoorde hij tot de onopvallende leerlingen. Hij deed hier geen eindexamen, maar volgde de wens van zijn vader op: hij ging naar Zwitserland om daar een handelsopleiding te voltooien. Eigenlijk wilde hij liever ingenieur worden.

Het waren onrustige tijden. Toen in de nazomer van 1914 Europese landen steeds nationalistischer werden, begon de oorlog. In augustus meldde hij zich vrijwillig bij het leger aan, tegen de wil van zijn vader. Het was de eerste keer dat de zoon openlijk weigerde te gehoorzamen. Rudolf was toen 20 jaar. Vader en zoon bleven verder op respectvolle wijze met elkaar verbonden, maar Rudolf besloot nu het gezag van Hitler te volgen.

Rudolf kon niet meteen meevechten in het front. Te veel Duitse mannen hadden haastig vrijwillig dienst genomen. Rudolf moest geduld hebben en leren omgaan met wapentuig. Hij moest lang wachten tot hij voor het eerst zou worden ingezet. Dit was zo’n kwelling voor hem, dat hij bijna begon te hopen op Duitse verliezen: ‘je zou dus bijna gaan wensen,’ schreef hij aan zijn moeder, ‘dat die arme kerels bij het volgende gevecht geraakt worden. Anders is het onzeker hoelang ik nog tussen hemel en aarde zal zweven.’
Rudolf Hess vocht vervolgens vier jaar lang voor het Duitse leger. Zijn eenheid, het eerste Beierse infanterieregiment, vocht aan het westelijk front. Toen hij eindelijk mee mocht vechten, was de oorlog veranderd in een loopgravenoorlog. Niettemin vertelde hij in brieven met naïef enthousiasme over zijn indrukken: ‘brandende dorpen! Van een ontroerende schoonheid. Oorlog!’ Hess beschikte over de kwaliteiten van militaire gehoorzaamheid en besluitvaardigheid. Deze had hij thuis meegekregen en dit viel goed bij zijn superieuren. In de zomer van 1915 werd hij bevorderd tot onderofficier, in 1917 was hij luitenant.

In het voorjaar van 1918 werd de luitenant, na herhaalde verzoeken van zichzelf, overgeplaatst naar de nieuwe elite van het leger, de ‘vliegende troep’. Hess vloog met de toppiloten baron von Richthofen en kapitein Göring. Hun luchtgevechten waren voor het verloop van de oorlog niet beslissend, maar ondanks dat kende iedereen deze piloten. Tijdens Hess’ piloten opleiding ontpopte hij zich ook in de cockpit als talentvol, maar was te laat om zelf een oorlogsheld te worden.

In 1920 besloot hij te gaan studeren aan de Universiteit van München met als vakken geschiedenis, economie en geopolitiek. Toen hij Hitler een keer hoorde spreken, heeft hij zich als een van de eerste ingeschreven als lid van de partij. In 1921 was hij al nauw bevriend graag met Hitler. Ze praatten over politiek, oefenden redevoeringen en Hess vocht ook nog in de SA. In 1923 deed hij mee met de
mislukte staatsgreep van Hitler. Hij wist als een van de weinige deelnemers te ontsnappen en te vluchten naar Oostenrijk. De leiders van de staatsgreep werden berecht, maar doordat er lage
straffen werden uitgesproken, keerde Hess terug naar Duitsland en gaf zich aan. Hij werd tot 18 maanden gevangenschap berecht en moest deze straf samen met Hitler uitzitten in een slot in Landsberg. Ze hadden hier echter grote vrijheid. Hitler had tijd om zijn boek ‘Mein kampf’ te schrijven en Hess werd zijn persoonlijke secretaris. Dit bleef hij tot 1932. In 1927 trouwde hij met Ilse Pröhl en ze kregen samen een zoon.

In april 1933 werd Rudolf Hess benoemd tot officieel vervanger van de Führer. Hij kreeg steeds meer macht en had verscheidene taken waaronder:

- Officiële verplichtingen voor Hitler waarnemen
- Staatszaken behandelen
- Orders opstellen die Hitler moest ondertekenen
- Acties ondernemen tegen degenen die schuldig hadden gemaakt aan het aanvallen van de partij, de Führer of staat.
- Maken van nieuwe wet – en regelgeving
- Het ontwerpen van het land van de nazi-discipline door middel van de SS en de gestapo
- Toezicht houden op naziachtige partijen in het buitenland
- Het goedkeuren van nazi-wetten

Ondanks zijn macht, werd hij omschreven als een bescheiden en rustige man. Hij dronk en rookte niet en was net als Hitler vegetariër. Het zijn echter niet deze eigenschappen die hem bekend hebben gemaakt, maar zijn onverwachte vlucht naar Engeland…

Hoe verliep de vlucht van Rudolf Hess?

Karl en Albrecht Haushofer
Professor Karl Haushofer wordt gezien als de verantwoordelijke voor het nazi-concept van Lebensraum, de leefruimte van het Duitse volk. Haushofer had Hitler de geopolitiek, de theorie dat in de toekomst de wereld in grote landrijken moest worden opgedeeld, bijgebracht. Ook had Haushofer Hitler over de buitenlandse politiek bijgepraat. Karl en zijn zoon Albrecht Haushofer werden vanwege hun buitenlandse contacten in dienst genomen door de nazi’s. Albrecht was bij het uitbreken van de oorlog in contact gekomen met mensen die de oorlog zo snel wilden beëindigen. Hess wilde vrede met Engeland en gebruikte daarom de contacten van Albrecht.

De vlucht
‘Ilse vroeg haar man wanneer ze hem terug kon verwachten. Het was een spontaan, godtergende vraag en het antwoord erop zou ontzettend verkeerd blijken te zijn, want Hess antwoordde: “ik weet het niet precies, misschien morgen, misschien niet, maar maandagavond ben ik zeker terug”.’

Als alles volgens plan zou lopen zoals Hess het zich had voorgesteld, en hij had met Engeland de vredesmissie ondertekend, zou Hess binnen een paar dagen terug moeten zijn. Hess zou een afspraak hebben gehad met de hertog van Hamilton op Dungavel House.

In de middag van 10 mei 1940 reed Hess samen met zijn onderofficier Karl-Heinz Pintsch en zijn veiligheidsagent Franz Lutz naar Augsburg. Vanuit dat punt kon hij met zijn missie beginnen. Om 17.45 uur vloog Hess met zijn Me-110 de lucht in. Hess’ Me-110 bood hem geen enkele bescherming, want de machinegeweren en kanonnen waren ongeladen. Wel waren er een aantal verbeteringen aan het vliegtuig aangepast. De romp was een halve meter langer dan die van een standaardmachine en daarop liep een dunne koperen buis van de cockpit naar een verhoging en verder naar de staart. In die buis zat een stalen kabel, die aan een handel naast de stoel van de piloot vastzat. Als Hess in de problemen zou komen en hij moest met zijn vliegtuig op zee landen, dan kon hij aan de hendel trekken, waardoor een opblaasbare rubberboot compleet met een overlevingspakket naar buiten schoot waarmee hij in leven kon blijven tot er hulp kwam.

In de drie uur dat Hess boven de Noordzee gevlogen had, heeft hij een uur lang een wachtpatroon gekozen, om ‘ de schemering af te wachten om daarna richting de kust te vliegen.’ Hess moest tussen de honderdvijftig en driehonderd meter hoogte hebben gevlogen, om zo niet ontdekt te worden door de Engelse RAF.
Toen Hess rond half elf ’s avonds de sector van de RAF binnen vloog, werd hij gesignaleerd door de RAF en steeg er een vliegtuig op om de indringer te onderscheppen. Het lukte niet om Hess’ vliegtuig te onderscheppen, want de vliegtuigen die de Engelsen in die tijd gebruikten waren veel langzamer. Ondanks dat de RAF het vliegtuig van Hess niet kon onderscheppen werd een paar dagen later door de ‘Britse ministerie van Luchtmacht in het Lagerhous schaamteloos verklaard dat Hess’ vliegtuig ”elk moment neergeschoten had kunnen worden tot het ogenblik dat hij er met een parachute uitsprong”.’
Hess was inmiddels vlak bij Dungavel House, maar hij moest per parachute landen omdat hij niet genoeg brandstof meer had. Hess was uiteindelijk vijftig kilometer van het huis van de hertog van Hamilton verwijderd. Hij werd gearresteerd door de officier Brinley Newton-John. Hess vertelde dat hij Alfred Horn was en dat hij vredespapieren bij zich had, maar hij werd niet geloofd en opgesloten. Tijdens het Neurenberg Proces werd hij tot levenslang veroordeeld.

In 1999 zijn er bewijzen opgedoken dat er ook nog een andere poging is gedaan om de Me-110 van Hess te onderscheppen. Maar die zou op bevel van het RAF-gevechtscommando zelf zijn afgeblazen.
Twee Tsjechische piloten, Václav ‘Felic’ Bauman en Leopold Srom, hadden aan een Tsjecho-Slowaakse militair historicus verteld dat zij op 10 mei ‘s avonds waren opgestegen en bevel hadden gekregen een enkel Duits vliegtuig te onderscheppen. De piloten zagen al snel het vliegtuig. Toen ze wilden aanvallen, kwam er een dringende radioboodschap binnen die beval: ‘stop actie en keer terug.’ Omdat hij dacht dat ze het niet goed begrepen hadden, zei luchtmachtsergeant Bauman dat ze binnen bereik waren, maar hij werd onderbroken en kreeg te horen: ‘Sorry, kerel. Het kan niet. Felix, je moet terugkomen. Nu.’

De vlucht van Hess verliep dus niet volgens plan. Het plan om vrede te sluiten was mislukt.

Wat was de rol van Hitler?

Er is duidelijk bewijs dat Hitler wist van Hess’ vlucht naar Engeland. Zo zijn er in de herfst van 1945 belangrijke documenten opgedoken. Vooral een document was erg belangrijk. Dit document kwam uit het institut für Geopolitik in Berlijn, waar Albrecht Haushofer enkele van zijn aantekeningen bewaarde. Op 27 november stuurde een Amerikaanse inlichtingenofficier met grote haast ‘brieven en materiaal uit het archief van Albrecht Haushofer aangaande vredessondeerders richting Engeland’ naar Washington. De inlichtingenofficier had er een briefje aan toegevoegd, waarin hij aandacht vraagde voor het volgende document:

Document no. 8
Een persoonlijke memorandum, gedateerd Obersalzberg 5 mei 1941, van Haushofer aan Hitler, over Haushofers Engelse contacten en de mogelijkheid die in te zetten als tussenpersonen bij vredesonderhandelingen.

Wat zo spectaculair was aan dit document, was dat het vijf dagen voor de vlucht van Hess naar Schotland gedateerd was. Dit was in tegenspraak met de overtuiging dat Hitler niet op de hoogte was geweest met Hess’ plannen. Het document zou vele vragen kunnen beantwoorden, maar het document werd, drie dagen na veilige aankomst in Amerika, verwijderd door een onbekende. Helaas is dit document ook nooit meer teruggevonden.

In de morgen van 11 mei 1941 had Hitler een officiële brief ontvangen van Karl-Heinz Pintsch, waarin stond dat Hess naar Engeland was gevlogen. De brief eindigde met: ‘En als, mijn Führer, mijn plan… zou mislukken, als het noodlot zou toeslaan, dan zal het geen slechte consequenties voor u of voor Duitsland hebben. U kunt me op ieder gewenst moment laten vallen – zeg dat ik gek ben of zo…’ Deze brief geeft dus ook aan dan Hitler van Hess’ plannen afwist.

De achtenveertig uur na de zaterdag waarop Hess vertrokken was, waren erop gericht om Hitlers reputatie te beschermen. Als de andere nazi-leiders erachter zouden komen dat hij in het geheim met de Britten onderhandelde, zou hij misschien wel afgezet worden.
Het eerste bewijs hiervoor is een telefoontje in de avond van Herman Göring naar Luftwaffe-piloot Adolf Galland. Adolf Galland was bevelvoerend officier van de Luftwaffe-gevechtseenheid boven het kanaal. Galland kreeg de orders om Hess neer te schieten, maar wat hij niet wist, was dat Hess op dat moment al buiten het bereik van de Luftwaffe-vliegtuigen vloog. Het tweede bewijs dat Hitler op de hoogte was van Hess’ vlucht, komt van Hess’ persoonlijke veiligheidsagent Franz Lutz en zijn chauffeur Rudolf Lippert. Na het vertrek van Hess vanaf Augsburg, had Lippert orders gekregen om de auto van Hess’ naar München te rijden, om daar een auto uit het motorpark van de NSDAP te halen, en is daarna samen met Lutz naar Gallspach gereden. Daar moesten ze verblijven totdat alle opwinding over Hess was weggewuifd. Maar toen ze eenmaal in Gallspach waren aangekomen, werden ze om 5.30 uur in de morgen gearresteerd en werden ondervraagd over het vertrek van hun baas. Door de verschillende arrestaties moest de illusie worden opgehouden dat Hitler niet op de hoogte van Hess’ vlucht was geweest.
De bezorging van Karl-Heinz Pintsch’ brief op zondag morgen 11 mei 1941 aan Hitler was slechtst bedoeld om de andere nazi-leiders te overtuigen dat Hitler niks van Hess’ plannen afwist. Het had dus als doel om Hitler’s reputatie te beschermen.

Op zondag 11 mei was er nog geen bevestiging gekomen dat Hess veilig was geland bij Dungavel house. Ook was er geen telegram van de tante van Hess, Emma Rothacker, gekomen met de boodschap dat de Britten ‘Alfred Horn’ gevangen hadden genomen. De schuilnaam ‘Alfred Horn’ was niet toevallig. Alfred was de naam van de jongere broer van Rudolf Hess. Horn was een naam die weinig mensen, behalve een paar goede vrienden, met Hess in verband zouden brengen. De meisjesnaam van zijn vrouw Ilse was Pröhl; maar wat niet veel mensen wisten, tenzij ze nauw bevriend waren met de familie Hess, was dat Ilses moeder hertrouwd was nadat ze weduwe was geworden – met een zakenman uit München, Carl Horn. Hess’ schoonmoeder heette nu dus Horn.
De plaatsvervanger zou tot zondagmiddag 11 mei volhouden dat zijn naam Aflred Horn was.
Door al deze bewijzen moet Hitler wel hebben geweten dat Hess naar Engeland was gevlogen met de missie om vrede met Engeland te sluiten.

De rol van het Verenigd Koninkrijk

Na de landing
Was het werkelijk Rudolf Hess die naar Engeland was gekomen? Waarom kwam hij naar Engeland? Op diezelfde avond bombardeerde de Luftwaffe Londen, waarbij onder andere de parlementsgebouwen werden beschadigd.
De hertog van Hamilton was, samen met de Duitssprekende kapitein-vlieger Benson, naar Glasgow gegaan om Hess officieel te ondervragen. De hertog heeft Hess echter in zijn eentje ondervraagd, hij wilde hier verder niemand bij hebben. Waar Hess en Hamilton het over hebben gehad, is nooit bekend geworden. Maar tegen het eind van het gesprek heeft Hess aan Hamilton gevraagd of hij de leiders van zijn partij bij elkaar kon roepen om ‘de zaken goed door te spreken met het oog op het opstellen van vredesvoorstellen.’ Ook heeft hij duidelijk gemaakt dat Emma Rothacker in Zürich bericht moest krijgen dat ‘Alfred Horn’ in goede gezondheid verkeerde. Hess wilde graag dat koning George VI hem voorwaardelijk in vrijheid zou stellen – de vrijheid om te gaan en staan waar hij wilde – op voorwaarde dat hij niet zou proberen te ontsnappen. Uit reactie hierop haalden de Britse autoriteiten hem uit het gevaar dat hij door een Duitse luchtaanval op Glasgow zou worden gedood. Onder strenge bewaking werd hij overgebracht naar het militaire Dryman Hospital in Buchanen Castle, een paar kilometer te noorden van Glasglow.
Het vredesvoorstel van Hess lag in duigen.

Hamilton heeft vervolgens laten bellen naar Buitenlandse Zaken om het nieuws te vertellen.

Er werd in Groot-Brittannië druk gespeculeerd. Op Ditchley Park werd Churchill per telefoon op de hoogte gehouden van de ontwikkelingen in Londen na de luchtaanval de nacht ervoor. Ditchley Park was niet langer meer een landhuis. Het was verbouwd tot een extreem uitgerust commandocentrum, compleet met controlekamers met beveiligde telefoonlijnen, decoderingsapparatuur, telexen en een zender die sterk genoeg was om met de verste uithoeken van de wereld contact te kunnen leggen. Mochten de Duitse troepen ooit Londen bereiken, dan kon Churchill zich tijdelijk op Ditchley Park terugtrekken, van waaruit hij net zo effectief het commando kon voeren als vanuit de oorlogskamers van het kabinet onder Whitelhall.

Hamilton sprak met Winston Churchill af in Oxfordshire. De identiteit van degene die namens Hamilton belde, is nooit vrijgegeven. Hamilton moest een lange weg afleggen, maar kwam bij Churchill. Churchill kreeg te horen dat ze de plaatsvervanger dan de Führer in handen hadden.

Hamilton bewees het met foto’s van Hess uit zijn portefeuille. De premier had geen zin om verder te praten met de hertog. Hij antwoordde met een van zijn beroemdste uitspraken:‘Tja, Hess of geen Hess,’ zei hij, ‘ik wil de Marx Brothers zien’.
Churchill wist blijkbaar niet zo goed wat hij moest doen. Er waren SO-1 plannen gemaakt, maar het bleek nooit onderdeel van de SO1-plannen te zijn geweest om zo’n hoge nazi gevangen te nemen. Het SO1 plan zat als volgt in elkaar:
Engeland zou de Duitsers moeten aanmoedigen de Sovjet-Unie binnen te vallen door Hitler om de tuin te leiden en te laten doorschemeren dat veel mensen in Groot-Brittannië en de Verenigde Staten liever de val van het Sovjet-regime dan dat van de nazi’s zagen en overgehaald konden worden om een vrede tussen Groot-Brittannië en Duitsland af te dwingen en vervolgens samen de gemeenschappelijke vijand, het communisme, te vernietigen.

Deze laatste stelling komt overeen met de ideeën van Rudolf Hess, inclusief de voorstellen die hij van plan was later die dag zelf mee te nemen naar Schotland. Toch was er één verschil: waar Hess oprecht was in zijn wens naar vrede met Engeland, was in werkelijkheid een vredesakkoord met nazi-Duitsland wel het laatste wat de betrokken Britten wilden. Niemand in de Britse regering was bereid in te stemmen met een verdrag waardoor Hitler zijn handen vrij had om de Sovjet-Unie binnen te vallen, zodat hij vervolgens – wanneer hem dat uit kwam – toch weer West-Europa zou kunnen binnenvallen.

Uiteindelijk konden de Engelsen weinig beginnen met de gevangen genomen nazi. Na de Duitse inval in de Sovjet-Unie was hij eigenlijk onbruikbaar geworden. Bovendien bleken Hess’ voorstellen vreemd en onrealistisch. Zo zou Duitsland de koloniën van voor de Eerste Wereldoorlog terug willen hebben, moest Irak door de Engelsen worden ontruimd en zou er een wapenstilstand en vrede met Italië worden gesloten. Verder moest Duitsland de vrije hand krijgen in Europa. In ruil daarvoor mocht Engeland blijven bestaan en mocht het zijn marine houden. Als men niet op deze voorwaarden zou ingaan, zou het land verslagen en bezet worden.
Aan de andere kant waren er bij de Engelsen mensen van mening dat Hess gebruikt kon worden om juist de positie tussen Engeland en de Sovjet-Unie te verbeteren. Ze dachten eigenlijk hetzelfde als de Russen. Hess achter de hand houden kon de druk op de Russen verhogen, uit angst dat de Engelsen apart vrede zouden willen sluiten. Men bracht het verhaal de wereld in dat er een Engelse ‘vredespartij’ was en dat Hess hoopte met die partij te kunnen onderhandelen. De hertog van Hamilton zou dan bij deze groep horen, die als doel had om Churchill af te zetten.
Verschillende van de samenzweringstheorieën zijn ontstaan in de Sovjet-Unie, waar men de Engelsen niet vertrouwde. Hess zou dan weer wel, dan weer niet met instemming van Hitler zijn vertrokken, hij zou wel of niet een vredesaanbod hebben gedaan enzovoorts. Engeland had een soort ‘troefkaart’ in handen, maar gaf niet aan hoe die te willen gebruiken. Dus probeerden de Russen allerlei ideeën uit. Er zou een samenzwering zijn tussen Duitsers en Schotten bijvoorbeeld, waarbij de komst van Hess juist het succes daarvan had verhinderd.
Gevangenschap
Tot het Proces van Neurenberg werd Hess door de Britten gevangen gehouden. De rechtbank van Neurenberg veroordeelde Hess tot levenslang wegens misdaden tegen de vrede. Tijdens de processen verklaarde hij dat hij nergens spijt van had.
Hij zat zijn straf uit in de Berlijnse Spandaugevangenis. Vanaf de vrijlating van Albert Speer en Baldun von Schirach in oktober 1966 was Hess, die 'gevangene nr. 7' werd genoemd, de enige gevangene van Spandau. Vanaf 1969 kreeg hij bezoek van zijn vrouw Ilse en zijn zoon Wolf Rüdiger Hess. Tot die tijd had hij alle bezoek door familieleden geweigerd.

Iedere maand ging het beheer van de Spandau-gevangenis over op één van de vier bezettingsmachten: Frankrijk, de Verenigde Staten, het Verenigd Koninkrijk en de Sovjet-Unie. Spandau lag in de Britse sector, in West-Berlijn. In de maanden dat de Russen de gevangenis beheerden, konden zij soldaten door West-Berlijn laten marcheren.

Op 17 augustus 1987 werd Hess op 93-jarige leeftijd dood aangetroffen, hangend aan een elektriciteitskabel in een tuinhuisje binnen de gevangenis. Op dat moment beheerden de Britten de gevangenis. De officiële versie was zelfmoord door ophanging. Vanuit neonazistische hoek wordt wel gezegd dat hij door de Britse SAS vermoord zou zijn. Volgens hen was de fysieke conditie van Hess te slecht voor ophanging op eigen kracht.
De familie van Hess behield echter hun twijfels en liet enkele dagen na Hess' dood een tweede, eigen autopsie uitvoeren door de Duitse arts prof. dr. Wolfgang Spann. Spanns conclusie was interessant omdat ze tegen de officiële uitkomst inging. Spann beweerde dat de striemen op Hess' nek een dusdanig vreemde vorm hebben, dat er een onbekende, derde hand in het spel moet zijn geweest.
Aangezien Hess de enige overgebleven gevangene van de Spandaugevangenis was en men niet wilde dat het een nazibedevaartsoord zou worden, werd het gebouw na zijn dood gesloopt. Op de plaats van de gevangenis staat nu een winkelcentrum.

Antwoord op de hoofdvraag

Niemand zal ooit weten of de vlucht van Rudolf Hess een complot van Engeland was, of dat Hitler er meer van afwist. Door de verschillende bewijzen, bijvoorbeeld het document dat gedateerd was van vijf dagen voor het vertrek van Hess, was in tegenspraak met de overtuiging dat Hitler niet op de hoogte was geweest van Hess’ plannen. Ook de inhoud van de brief die Karl-Heinz Pintsch op zondagmorgen aan Hitler had gegeven, was in tegenspraak met de overtuiging dat Hitler er niets van afwist. Door de verschillende arrestaties moest de illusie worden opgehouden dat Hitler niet wist van de vlucht van Hess. Ten slotte was de schuilnaam ‘Alfred Horn’ niet toevallig. De naam was zo gecompliceerd bedacht, dat als er wat aan de hand was Hitler die naam te horen zou krijgen. Dit moet van te voren afgesproken zijn.

Maar ook het complot van Engeland houdt ons bezig.
Uiteindelijk konden de Engelsen weinig beginnen met Rudolf Hess, ondanks de SO1-plannen. Waarom zou Engeland Rudolf Hess dan in de val hebben gelokt? Na de Duitse inval in de Sovjet-Unie was hij eigenlijk onbruikbaar geworden. Of toch niet? Aan de andere kant waren er bij de Engelsen mensen van mening dat Hess gebruikt kon worden om juist de positie tussen Engeland en de Sovjet-Unie te verbeteren. “Engeland had een soort ‘troefkaart’ in handen, maar gaf niet aan hoe die te willen gebruiken. “
Niemand zal ooit weten of Hitler van de operatie afwist, en niemand zal ooit weten waarom Churchill op het eerste gezicht zo onbelangstellend was.

Wat wij denken? Wij hebben geen idee of Hitler van de plannen op de hoogte was maar misschien vond Engeland het toch wel fijn vond dat ze Rudolf Hess in handen had. Ondanks dat Hess zo lang in de gevangenis heeft gezeten, was het misschien een gevoel van veiligheid. Want zolang zij Hess hadden, zou Hitler niets durven doen…

Bronvermelding

De bronnen van internet zijn als volgt vermeld:
http://www.website.nl [Bron, datum waarop de bron is gebruikt]

 http://kunst-en-cultuur.infonu.nl/oorlog/4691-hitlers-kopstukken-rudolf-hess.html [info.nu, 01-03-2010]
 http://www.nndb.com/people/918/000031825/ [the Notable Names Data Base, 02-03-2010]
 Http://www.wikipedia.com/rudolf_hess [Wikipedia, 05-03-2010]
 De Tweede Wereldoorlog door Fred Diks
©2002 Wolters-Noordhoff bv, Groningen, Houten
Eerste druk
ISBN 90 01 14911 1
 De verhoren de nazi elite ondervraagd door Richard Overy
Verhoren, voorafgaand aan het proces van Neurenberg 1945-1946
[vertaald uit het Engels door Amy Bais]
©2001 uitgeverij de Bezige Bij, Amsterdam
ISBN 90-234-0165-4
 Het Hitler-Hess bedrog door Martin Allen
Verklaring van de vlucht van Hess naar Schotland in 1941 als een intrige van de Britse geheime dienst.
[vertaald uit het Engels door Ed van Eeden]
©2003 Uitgeverij Balans, Amsterdam
Derde druk
ISBN 90 5018-607-6
 Hitlers Beulen door Guido Knop
Korte levensschetsen van zes medewerkers van Hitler
[vertaling Hitlers Helfer, vertaald door Ronald Heesakkers]
© 2001 Uitgeverij de Prom, Baarn
ISBN 90-6801-718-7
 Flight from reality by David Stafford
Rudolf Hess and his mission to Scotland 1941
© 2002 Pimlico, London
ISBN 07-1268-025-X