De Berlijnse muur

1. Hoe is het conflict ontstaan? Voor het einde van de 2de wereldoorlog werd er besloten dat Duitsland in bezittingdelen moest worden verdeeld. Omdat Berlijn in het deel kwam te liggen van de Sovjet-Unie zou de Sovjet-Unie Berlijn gaan regeren. Toch kreeg de Verenigde Staten een deel van Berlijn onder hun bestuur, dat in ruil voor de deelstad Thüringen. Berlijn had 20 stadsdistricten, daarvan kwamen er 8 onder het bestuur van de S.U. en de overige 12 kwamen onder het bestuur van de Verenigde Staten. De Verenigde Staten ging West-Berlijn besturen. West-Berlijn kreeg financiële hulp van de Fransen, Engelse en Amerikanen. Maar Oost-Berlijn kreeg geen hulp van de Sovjet Unie. Doordat Oost-Berlijn geen hulp kreeg kon West-Berlijn een goede economie opbouwen. Het ging toen steeds slechter met Oost-Berlijn, er heerste een voedselschaarste en er was werkloosheid. Dat was allemaal toen er in West-Berlijn genoeg voedsel en luxe was. In Oost-Berlijn ontstond er ook een etatisme na de officieel stichten van het rijk in 1949. Er was ook nog een bijzondere positie van West-Berlijn, in het midden van de DDR, vormde er een groot probleem voor de communisten. In juni 1953 was er een opstand tegen het DDR-regime. De opstand daartegen maakte duidelijk dat de steun voor de communisten erg laag was. De leider van de Sovjet Unie, Chroesjtsjov zag dit aan komen. Omdat hij dit zag aankomen probeerde hij eind jaren 50 een bijzondere positie van Berlijn te beëindigen. Hij eiste dat West-Berlijn een vrij stad zou worden zonder westerse inmenging. Als dat niet gebeurde dan werd de toegang tot West-Berlijn afgesloten. In het westen werd daar afwijzend op gereageerd. Zij wouden onder handelen met de Sovjet Unie over de status van West-Berlijn. Maar toch waren ze niet bereid om hun troepen uit West-Berlijn terug te halen. En in augustus 1961 wouden de DDR en de Sovjet Unie er een einde aan maken en bouwden de muur. De grens tussen West-Berlijn en Oost-Berlijnen werden afgesloten door beton platen en prikkeldraad. Niemand mocht de grens meer over steken en probeerde ze dat toch te doen dan kregen de soldaten als opdracht om scherp te schieten op die mensen. Men vreesde dat er een oorlog door zou komen, maar is er niet door ontstaan omdat de West-Duitsers er slap op reageerde. De Verenigde Staten maakte wel duidelijk dat ze de veiligheid blijven garanderen. In 1963 vertelde Kennedy: “Ich bin ein Berliner”. Doordat Kennedy dat zei vluchten er veel mensen van Oost-Berlijn naar West-Berlijn. Dit kreeg het gevolg dat de bevolking in Oost-Berlijn van 18,4 miljoen terug liep naar 17,2 miljoen. 2. Hoe verliep het conflict? Doordat er veel mensen vluchten wou het Oost-Duitse bestuur het tegen gaan dat er niet nog meer mensen zouden vluchten. Niemand bouwde met plezier de muur. SED-leider Ulbricht zei op 15 juni 1961: “Niemand heeft het plan hier een muur te bouwen. De arbeiders in Berlijn zijn allemaal volledig bezet met het bouwen van huizen”. De eerste versie stond onder de beslissing van de Duitse democratische republiek (DRA) op 13 augustus 1961. De muur werd gebouwd door de soldaten van de RDA en van de milice van de kampfgruppen (=een gevechtsgroep). Dat was onder bevel van Erish Honecker de leider communistische overheid van Oost-Duitsland. Als eerst werd de muur gebouwd met bakstenen en prikkeldraad op borsthoogte. Er zouden vier versies komen tot dat de muur in 1988 zijn goede vorm kreeg. De grootte en bouw van de muur was: 160 kilomater lang, 43.1 kilometer liep het door de binnenstad. De muur bestond uit segmenten van gewapend beton, 3.60 meter hoog, 1.20 meter lang. De dikte varieerde van tientallen centimeters tot ongeveer een meter. 55 kilometer metalen hekwerk en 293 wachttorens completeerden de afzetting. Er waren maar twee doorgangen en die waren streng bewaakt. Aan de oostelijke kant is een sperzone die is ruim 100 meter lang. Die sperzone kende volgens Hagen Koch 11 hindernissen. Die 11 hindernissen bestonden uit: · Schietinstallaties, · Mijnen, · Hondenpaden, · Patrouillestroken en · Een strook aangeharkte sintels. Daarop kwamen voetstappen van vluchtelingen die wouden vluchten. Door die voetstappen konden ze zien welke soldaat ze had laten gaan. De Berlijnse muur stond 10.315 dagen dat zijn ruim 28 jaar. Op 9 november 1989 kwam er een eerste doorgang en op 22 december dat zelfde jaar werd de functie formeel.
3. Hoe werd er internationaal geregeerd? De steden zoals Washington, Londen en Parijs vonden de situatie van De Berlijnse muur zorgwekkend. Maar zij vonden het niet alarmerend. De Britse premier Macmillan en de Engelse minister van buitenlandse zaken, waren op vakantie gegaan naar Schotland en zagen geen enkele reden om terug te keren naar hun eigen land (Londen). Na de eerste reactie van de Verenigde Staten werd de minister van buitenlandse zaken Dean Rusk benadrukt, dat de maatregelen van de Oost-Duitse autoriteiten niet gericht waren tegen de positie van de geallieerde in West-Berlijn of toegangswegen naar dat stadsdeel. In Westelijke landen kwamen er dagen later officiële protesten, daarbij zeiden de Westelijke landen dat de Sovjet Unie de afspraken geschonken had. Van de militaire of economische zaken tegen de Sovjet Unie waren er geen spraken. De president John F. Kennedy bracht op 26 juni 1963 een bezoek aan West-Berlijn, dat was als onderdeel die hoorde bij zijn reis door West-Europa. Wat John F. Kennedy bezocht was onder andere de Berlijnse-muur, die Berlijn in twee gebieden opsplitste dat ongeveer twee jaar lang duurde. De west Duitsers ontvingen John F. Kennedy veel enthousiaster dan op alle andere gebieden, waar hij daarvoor allemaal geweest was in verschillende Europese landen. Kennedy had bewonderingen voor Berlijn en daarom zei hij: Alle vrije mensen, waar ze ook mogen leven, zij burgers van Berlijn. En daarom, als een vrij man zeg ik met trots: `Ich bin ein Berliner'.