De Amerikaanse Verkiezingen
Vraag 1: Welke rol speelt de regering in het bestuur van de V.S.
In 1775 kwamen de dertien Engelse koloniën in Noord-Amerika in opstand tegen Engeland.Zij riepen de onafhankelijkheid van hun land uit. Onder leiding van generaal Washington versloegen zij de Engelsen.
Nu de oorlog gewonnen was, stonden de vroegere koloniën voor de taak om voor hun nieuwe staat een grondwet te maken. Deze kwam in 1787 tot stand. Elke kolonie werd een staat en alle staten bij elkaar vormden een Unie die de Verenigde Staten werd genoemd (afgekort VS).
In het bestuur van de VS werd een scheiding van de macht ingevoerd in een uitvoerde, een wetgevende en een rechtsprekende macht. Deze drie machten controleren elkaar en moeten ervoor zorgen dat niet één persoon of groep alle macht in handen krijgt:
De wetgevende macht ligt bij het Congres. Het Congres bestaat uit het huis van afgevaardigden en de senaat. In de Senaat zitten van iedere staat twee afgevaardigden. In het huis van afgevaardigden is iedere staat vertegenwoordigd naar het aantal inwoners. De afgevaardigden in het Congres worden rechtstreeks door het volk gekozen. De vertegenwoordigers van het huis van afgevaardigden worden om de twee jaar gekozen. Voor de senaat worden elke twee jaar verkiezingen gehouden voor eenderde van de zetels. Een senator zit dus zes jaar in de senaat.
Het Congres keurt wetten goed of af. Daarnaast kan het congres de president in staat van beschuldiging stellen en afzetten. Alle benoemingen van de president moeten door de senaat worden goedgekeurd.
Alleen het Congres heeft recht de oorlog aan een land te verklaren. Ook moet het Congres toestemming geven om geld aan militaire zaken te besteden.
De rechtsprekende macht is in handen van de rechters. De hoogste rechtbank is het Hooggerechtshof. Dat bestaat uit negen rechters die voor het leven benoemd zijn door de president. De rechters kunnen elke wet aan de grondwet toetsen. Als zij vinden dat een wet in strijd is met de grondwet, kunnen zij die wet buiten werking stellen.Op deze manier kan het Hooggerechtshof controle uitoefenen op de president en het congres.
De uitvoerende macht ligt bij de president. Hij wordt samen met de vice-president door het volk gekozen voor een periode van vier jaar. Hij is het staatshoofd en de leider van het kabinet en ook opperbevelhebber van leger en vloot. Ook benoemt de president de belangrijkste ambtenaren. Als president heeft hij het recht om wetten die door het Congres worden aangenomen te verbieden. Dit vetorecht kan door tweederde van het Congres ongedaan worden gemaakt. Dus samengevat heeft de president de volgende rechten: staatshoofd, regeringsleider, opperbevelhebber, partijleider, leider buitenlandse politiek, opschortende veto, toetsingswet. De regering van de VS heeft dus alleen invloed op de buitenlandse en economische politiek. De afzonderlijke staten regelen zelf: onderwijs, politie, rechtspraak en verkeer.
Vraag 2: Hoe werkt het kiesstelsel?
De manier waarop de volksvertegenwoordiging wordt gekozen, noemen we het kiesstelsel. Dit stelsel bepaalt ook het type bestuur dat een land krijgt. Er zijn ruwweg twee kiesstelsels die worden gebruikt bij het verkiezen van volksvertegenwoordigers: evenredige vertegenwoordiging en het districtenstelsel. In Nederland hebben we evenredige vertegenwoordiging als kiesstelsel. In deze tekst zullen we het Amerikaanse kiesstelsel bespreken: het districtenstelsel.
In het Amerikaanse districtenstelsel wordt het land verdeeld in een aantal gebieden. De kandidaat die in een bepaalde staat de meerderheid van de stemmen haalt, krijgt het aantal kiesmannen die deze staat telt. Het aantal kiesmannen verschilt per staat. Zo heeft Montana maar drie kiesmannen en telt California 55 kiesmannen. Om president van Amerika te worden heb je minimaal 270 van de 538 kiesmannen nodig.
Daarnaast kennen we binnen het districtenstelsel twee vormen van verkiezing: directe en indirecte verkiezingen. Bij directe verkiezingen worden de volksvertegenwoordigers direct door de kiesgerechtigde bevolking gekozen. Bij indirecte verkiezingen kiest een gekozen orgaan de volksvertegenwoordiging.
Vaak worden meerderheidsstelsel gecombineerd met een districtenstelsel, maar ook bij evenredige vertegenwoordiging is een combinatie met een districtenstelsel mogelijk.
Voordelen districtenstelsel: Nadelen districtenstelsel:
Nauwe relatie tussen kiezer en gekozene; de kiezers kennen de kandidaten beter dan bij een evenredigheidstelsel. Geld speelt een belangrijke rol: De leden van het Congres houden meer rekening met de belangen van hun financiers dan met die van hun kiezers.
Gekozene komt op voor belangen van de burgers in het district. “The Winner takes it all” Door dit principe kan het gebeuren dat een partij met de meeste stemmen toch het minste aantal zetels krijgt.
Snelle regeringsvorming. Kleine partijen hebben weinig kans; gaan samen of verdwijnen.
Vraag 3: Welke verschillen zijn er tussen de Democraten en Republikeinen?
Sinds 1860 domineren in de VS twee partijen de verkiezingen namelijk de: Democraten en de Republikeinen. Ook bij de keuze voor de gouverneurs van de staten geven deze partijen de toon aan. De andere partijen die meedoen aan de verkiezingen hebben alleen een kans als ze steun krijgen van de Democraten of van de Republikeinen. De verschillen tussen de partijen worden hieronder besproken.
Democraten: De Democraten zijn nu de partij van de minderheden (zwarten, etnische groepen, vrouwen enzovoort) al is dat jaren niet zo geweest. Met name de zwarten hadden tot de jaren zestig niets bij de Democraten te zoeken. Toen waren de Democraten een partij met racistische zuiderlingen als aanhang van de partij. Tot aan Roosevelt waren het juist de Republikeinen, de partij van Lincoln, die voor minderheden opkwam.
Dit is sterk veranderd en de democraten van nu laten zich het best omschrijf als: liberaal en progressief. In tegenstelling tot de Republikeinen hebben de Democraten de laatste jaren geen echt programma meer. Dit komt doordat het ‘’oude’’ programma al deels is uitgevoerd. De campagne in 2004 wordt meer gevoerd op basis van afkeer van George W. Bush en zijn radicale conservatieve programma, dan op basis van een nieuw fris geluid. De slogan ‘’Take Back America’’ geeft dat goed weer.
Typisch Democratisch: rol van de overheid, herverdeling, vakbonden, minderheden, vrouwen, liberaal t.a.v. persoonlijke rechten, niet vreselijk nationalistisch, sceptisch over militairen, internationale organisaties goed gezind, progressief in algemene zin.
Republikeinen: De republikeinen waren in tegenstelling tot wat je zou verwachten een partij die ook opkwam voor de minderheden. Dit veranderde toen president Eisenhower niets deed aan de burgerrechten van zwarten en daarmee verloren de Republikeinen definitief de stemmen van de minderheden aan de Democraten. In de loop van de jaren zestig, toen de burgerrechtenwetgeving was aangenomen, werd het Diepe Zuiden dat in de tijden van racisme altijd Democratisch had gestemd, helemaal Republikeins. De kiezers bestonden vooral uit de middenklasse bewoners van de suburbs, de kleine zakenlui en blanke zuiderlingen.
Ook bij de republikeinen veranderde het politieke beleid door de jaren heen. Ronald Reagan bracht de grootste ommekeer in het beleid van de Republikeinen. Zo was zijn streven: anti-communistisch, anti-overheid en wilde lagere belastingen. De meeste Republikeinse presidenten na hem voerden dit beleid door.
De Republikeinse Partij is nu onder leiding van George Bush een coalitie van verschillende groepen, waarbij de nadruk ligt bij christelijk rechts en anti-overheids- conservatief.
Typisch Republikeins: kleine overheid, lage belastingen, vrije markt, conservatieve sociale waarden en normen, belangrijke rol geloof, pro-defensie, nationalistisch, patriottisch, weinig interesse in milieu, sceptisch over verenigde naties en internationaal recht, pro-business, conservatief in algemene zin.
Vraag 4: In hoeverre is Kerry een typische Democraat en in hoeverre Bush een Republikein?
Bush en Kerry denken over aardig wat onderwerpen heel verschillend. In deze tabel is hun mening samengevat. Door deze meningen te vergelijken met de standpunten van hun partij wordt duidelijk of ze representatief voor die partij zijn.
Buitenland/Algemeen Vier jaar Bush heeft de topografische kennis van de wereldburger behoorlijk bijgeschaafd. Ook John Kerry zal een terroristische aanslag meedogenloos vergelden.
Buitenland/Irak Wil VS-troepen in Irak houden tot aan verkiezingen eind januari 2005. Twijfelt over een grote rol van de VN. Is onder druk komen te liggen wegens de rechtvaardiging van de invasie. Steunde de invasie, maar stemde later niet in met de 87 miljard dollar extra steun voor de troepen in Irak. Wil dat de VN een grotere rol krijgt in Irak en dat de troepen zeker blijven tot januari 2005, wellicht langer.
Buitenland/Israël Besloot Irak binnen te vallen in het kader van een alomvattend democratiseringsplan voor het Midden-Oosten. Steunt de Israëlische premier Sharon door dik en dun. Ligt onder vuur wegens nauwe banden met het Saudische koningshuis. Amerika moet minder afhankelijk worden van olie uit het Midden-Oosten. Overweegt hoge bemiddelaar te benoemen voor het Israëlisch-Palestijnse conflict, waarvoor de naam Bill Clinton circuleert. Steunt de routekaart voor vrede.
Buitenland/Europa Hecht weinig aan de mening van Europa. Doet wat hij goed acht voor Amerika. Europa mag meedoen… of niet. Zoekt partnerschappen met Oost-Europese landen. Wil de verstoorde relatie met Europa en de VN weer herstellen, maar zal nooit toestaan dat “anderen” over Amerika’s veiligheid of troepeninzet beslissen.
Binnenland/Algemeen Lachende kinderen, vastberaden brandweermannen. Vindt dat Bush Amerika in troebel vaarwater brengt.
Binnenland/11/9 Na 11 september 2001 onderging president Bush een gedaanteverwisseling. Wil een grote commissie samenstellen die de hervorming van de inlichtingen- en veiligheidsdiensten ter hand neemt.
Binnenland/Patriot Act Wil de veiligheid in Amerika vergroten door verlenging van de Patriot Act, de omstreden anti-terreurwet die kort na 11/9 werd aangenomen. Steunde de Patriot Act in 2001, wil verlenging maar de scherpe kantjes er vanaf halen.
Binnenland/Onderwijs Zette No Child Left Behind-wetgeving op poten. De wet stelt strengere eisen aan openbare scholen. Voldoen scholen aan de eisen, dan krijgen ze meer federaal geld. Steunde de No Child Left Behind-wetgeving, maar vindt dat Bush er te weinig geld voor beschikbaar heeft gesteld.
Morele kwesties/Abortus Is tegen abortus (pro-life), tenzij het gaat om verkrachting of incest en bij gevallen waarbij het leven van de moeder in gevaar is. Tekende de nodige wetten die het recht op abortus stapje voor stapje ondergraven. Is voor abortus en zal alleen pro-choice-rechters benoemen in het Hooggerechtshof.
Morele kwesties/Homohuwelijk Bush wil een grondwettelijk verbod op het homohuwelijk. Kerry is tegen het homohuwelijk, maar vindt een grondwettelijk verbod daarop onnodig.
Morele kwesties/Wapenbezit Wil dat wapenproducenten beschermd blijven tegen rechtszaken als gevolg van verkeerd gebruik van wapens. Acht wapenproducenten niet immuun voor rechtszaken door verkeerd wapengebruik. Presenteert zich als wapenbezitter en jager.
Morele kwesties/Doodstraf Tijdens Bush gouverneurschap groeide Texas uit tot de staat met de meeste doodstraffen. Is nog steeds uitgesproken voorstander. Is in principe tegenstander, maar maakt een uitzondering voor terroristen en extreme gevallen, zoals kindermoord.
Economie/Algemeen De Amerikaanse economie heeft onder Bush slecht gedraaid. De Amerikaanse economie heeft onder Bush slecht gedraaid.
Economie/Werkgelegenheid Trekt extra geld uit voor herscholingsprogramma’s voor werklozen. Hoopt dat de aantrekkende economie in combinatie met zijn belastingverlagingen nieuwe banen genereert. Wil in zijn eerste 500 dagen 3 miljoen banen creëren, maar is vaag over de vraag hoe hij dat wil doen. Wel wil hij banen creëren in de infrastructuur, scholen en via energie-projecten.
Economie/Staatsschuld Wil de staatsschuld de komende vier jaar met de helft terugbrengen. Wil de staatsschuld de komende jaren met de helft terugbrengen.
Economie/Belastingen Wil zijn belastingverlagingen permanent maken. Wil belastingenverlaging voor middenklasse handhaven. Belastingverlagingen voor inkomens hoger dan 200.000 dollar moeten worden teruggedraaid.
Bush… is een typische Republikein. Zo komen de volgende meningen van hem overeen met de standpunten van de Republikeinen: lage belasting, vrije markt, conservatieve sociale waarden en normen, belangrijke rol geloof, pro-defensie, nationalistisch, patriottisch, weinig interesse in milieu, sceptisch over verenigde naties en internationaal recht, pro-business, conservatief in algemene zin. Eigenlijk elk standpunt dus.
Kerry… is een Democraat maar zijn beleid komt alleen in grote lijnen op hetzelfde neer als de standpunten van zijn partij. Zo verschillen de volgende meningen van Kerry met de standpunten van zijn partij: Kerry is voor wapenbezit en steunt de oorlog in Irak, in tegenstelling tot zijn partij. Dit is op zich niet zo heel gek want Kerry heeft in zijn verkiezingsprogramma veel ruimte van zijn partij gekregen.
Bronvermelding.
Bronvermelding krantenartikelen:
De Nederlandstalige krantenartikelen komen uit: de Volkskrant van 29-10-04 en 30-10-04. Geschreven door de redactie en correspondenten.
De Engelstalige krantenartikelen komen uit: The New York Times van 29-10-04.
Geschreven door de redactie.
Bronvermelding Vraag 1: Welke rol speelt de regering het bestuur van de V.S.?
Het boek: Sprekend Verleden VWO 4, bladzijde 63.
Geschreven door Leo Dalhuizen,1998.
Bronvermelding Vraag 2: Hoe werkt het kiesstelsel?
Het boek: Thema’s maatschappijleer, bladzijde 20/21.
Geschreven door Marijke Linthorst, 2003.
Bronvermelding Vraag 3: Welke verschillen zijn er tussen de Democraten en Republikeinen?
De internetsite:
http://www.amerika.nl/quincyclub/html/democraten/dempartij.htm en
http://www.amerika.nl/quincyclub/html/republikeinen/reppartij.htm
Auteur en datum onbekend.
Bronvermelding Vraag 4: In hoeverre is Kerry een typische Democraat en in hoeverre Bush een Republikein?
De internetsite:
http://www.nos.nl/amerikakiest/thema_s/index.html
Auteur en datum onbekend.
REACTIES
1 seconde geleden