Cubacrisis

Hoe was Cuba voor de Cubacrisis? Hoe was Cuba voor Fidel Castro? In de jaren '40 en '50 was het eiland Cuba half in handen van de Amerikanen. Er was van alles; stranden, drank en casino's. Bijna alle grond en fabrieken op Cuba waren in handen van Amerikaanse bedrijven. De machtsovername door Fidel Castro in 1959 maakte daar een einde aan. Maar hoe? Waar was de crisis een resultaat van? De Cubacrisis was het resultaat van de groeiende spanning tussen de Verenigde Staten en Cuba na de Cubaanse revolutie in ‘59 . Deze revolutie verdreef de dictator Fulgencio in Cuba en de macht werd overgenomen door de communistische leider Fidel Castro. Fidel Castro was aan de macht gekomen in Cuba nadat hij Fulgencio had verjaagd. Met name tegen over de V.S. gedroeg hij zich vijandig, omdat dat land vriendschappelijke betrekkingen had onderhouden met Fulgencio en omdat de V.S. veel invloed had op Cuba. Amerika werd hierdoor ook ontstemd en wilde geen goederen meer kopen en verkopen aan Cuba. Hij sloot daarom een band met de vijand van de V.S; de SU. Vòòr de revolutie had Amerika veel invloed op de economie van Cuba, maar Castro wilde niet dat Cuba door Amerika beïnvloed werd. Op een gegeven moment wilde Fidel Castro alle Amerikaanse bedrijven nationaliseren, of tewel, de bedrijven kwamen in de hand van de staat. Verder wilde hij de grond gaan verdelen onder de arme boeren en de arbeiders. De Verenigde Staten waren geschokt. Waarom trad de VS zo hard op tegen de crisis? De Verenigde Staten begonnen langzamerhand ook bang te worden van het communistische regime van Fidel Castro, omdat het communisme nu wel heel dicht in de buurt van de Verenigde Staten dreigde te komen, en begonnen economische druk op Cuba uit te oefenen, waarna een embargo (een verhindering van vrij internationaal goederenverkeer) werd opgericht tussen de Verenigde Staten, haar bondgenoten en Cuba. De Verenigde Staten wilde absoluut geen communisme zo dicht bij hun eigen land, eigenlijk helemaal niet op de wereld. Maar wat was er nou zo erg aan? Het communisme stond namelijk voor een wereldrevolutie en dat was hetgeen wat de Verenigde Staten probeerden te voorkomen. Fidel Castro weigerde daarop in te gaan en reageerde door een nauwe band met de Sovjet-Unie aan te gaan.
Hoe was Cuba tijdens de Cubacrisis? Wat is de varkensbaai-invasie (1961)? Castro begon een economisch programma van landverdeling en nationalisatie van buitenlandse bedrijven. Dit trof een aantal grote Amerikaanse bedrijven die goede contacten bij de regering Eisenhower hadden. Men drong aan op maatregelen. De CIA begon het plan uit te werken voor een invasie van Cuba door 1500 Cubaanse bannelingen. In het begin zouden zij steun krijgen als dit nodig was. Bij het aantreden van John F. Kennedy als nieuwe Amerikaanse president was het plan voor een invasie nog niet uitgevoerd. Kennedy stemde met het plan in, maar de VS zou geen openlijke steun geven. Op 17 april 1961 om 2u30 in de morgen begon de invasie. Deze zogeheten Brigade 2506 wilde een klein gebied veroveren. De bannelingen slaagden erin aan land te gaan op Playa Giron (de Varkensbaai), ondanks de weerstand door de revolutionaire milities. Parachutisten werden gedropt om de wegen af te sluiten. Zo zou een versterkte zone gecreëerd worden die meteen dienst kon doen als bevrijd gebied. Daar kon dan een voorlopige regering geïnstalleerd worden, rechtstreeks overgevlogen vanuit Miami - waar ze met gepakte koffers zaten te wachten! Tegelijk begonnen B-26 bommenwerpers, vermomd met Cubaanse nummers, het gebied te bestoken. De vluchtende burgerbevolking werd niet gespaard. De invasie werd een mislukking. De bannelingen bleven steken op het strand en kregen niet de steun die ze nodig hadden. Castro had snel zijn defensie op orde en kon zo de bannelingen gemakkelijk tegenhouden. Hoewel de invasie in de Varkensbaai voor de regering van de VS een enorme nederlaag was, zowel op politiek als op militair vlak, heeft ze ook heel wat Cubaanse families in rouw gebracht. De invasie kostte het leven aan 176 Cubanen. Meer dan 300 mensen werden ernstig gewond. Hoe werd de SU bij de Cubacrisis betrokken? Vanuit Amerika werd van alles geprobeerd om Castro en zijn communistische regime weg te werken. De invasie in de Varkensbaai werd, zoals je hierboven hebt kunnen gelezen, een mislukking. Castro was bang voor een grote aanval vanaf de VS, nadat er op een andere Caribisch eiland grote invasieoefingen plaatsvonden, en vroeg de SU om hulp. De Sovjet-Unie beloofde Cuba te zullen helpen als Amerika nog eens zou aanvallen. Dat kon wel eens een wereldoorlog betekenen. Het bracht Nikita Chroesjtsjov, de communistische leider van de SU, op een gewaagd idee. Hij wist dat zijn lange-afstandsraketten weinig voorstelden. Maar raketten voor de middellange afstand had hij wel. In het geheim plaatsten de Russen op Cuba kernwapens. Castro zag onmiddellijk het strategische belang in van de aanwezigheid van die raketten op Cuba. Want dan zouden de raketten dichterbij de Verenigde Staten staan waardoor zij wel de grote steden van de Verenigde Staten konden raken. Deze kernwapens stonden dus maar een paar honderd km van Amerika en waren gericht op Amerikaanse steden. Er hoefde maar iets te gebeuren en het ging misschien fout. Op dat moment hadden de Amerikanen al soortgelijke raketten in Turkije staan. In juli vertrok het eerste Russische schip naar Cuba. In totaal zouden 150 schepen zwaar gecamoufleerde raketten en ruim 40.000 manschappen naar Cuba vervoeren. In 1961 praatten de leiders van Amerika en de Sovjet-Unie met elkaar over de vele problemen. Hoewel dit een ontspannend gesprek lijkt, was dit het niet. Beide leiders wilden niets toegeven aan de ander en de problemen werden niet opgelost. In de herfst 1962 bleek dat de SU bezig is met de bouw van een raketbasis op Cuba. De Amerikaanse inlichtingendiensten zag dat er middellange afstandsraketten met nucleaire kernkoppen op Cubaans grondgebied geplaatst werden. Chroesjtsjov had de raketten voor de Amerikanen en Cubanen verborgen willen houden, niet voor het Witte Huis. Hoe gingen de VS om met de ontdekking? President Kennedy had er weer een probleem bij. Wat moest hij doen ? Moest hij de raketbasis gewoon bombarderen? Maar dan was er een grote kans dat er een Derde Wereldoorlog zou ontstaan. De spanning was enorm. Al snel bleken de raketten van de SU te zijn. Op de 16e oktober was duidelijk dat Kennedy de foto’s geheim wilde houden totdat hij wist wat hij wilde doen. Daarnaast mocht de SU niet te weten komen dat de VS het ontdekt hadden. De tussentijdse Congresverkiezingen zorgden ervoor dat Kennedy niet constant in het Witte Huis was. Hij was ook niet elke keer aanwezig bij de beraadslagen van zijn adviseurs en ministers. Voor veel journalisten bleef de crisis hierdoor geheim. Tijdens het overleg werd duidelijk dat de raketten moesten verdwijnen van Cuba en dat slechts 2 militaire opties: een bombardement of een zeeblokkade om Cuba, om de levering van de raketonderdelen te voorkomen. Veel vertrouwen in een diplomatieke oplossing had men niet. Kennedy wilde eerst besluiten welke actie hij zou nemen en dan pas de diplomatiek een kans te geven. Mensen in het Pentagon en de CIA wilde meteen proberen om Castro te verwijderen, maar Kennedy was hier tegen. Tijdens de eerste discussie op de 16e waren de meeste voor de bombardementen. Bij de tweede discussie later die dag kwamen langzaam aan meer voorstanders voor de blokkade, waaronder de Minister van Defensie, Robbert McNamara en Kennedy’s broer Robbert. Men besefte ook dat een blokkade alleen, de raketten niet weg kon krijgen, maar het was een eerste stap en dat het de situatie stapsgewijs kon laten escaleren. Tegelijkertijd was men bang voor een tegenblokkade bijv. bij Berlijn. Op de 19e werden de twee opties nogmaals besproken in een speciale werkgroep en zouden verder die dag uitgewerkt in twee kleinere groepen. De groep die de luchtaanval moest uitwerken konden deze optie niet aanvaardbaar maken voor Kennedy. De andere groep had de blokkade helemaal uitgewerkt. Op deze dag begon men ook met het uitwerken van de diplomatieke stappen. Op de 20e kwam Kennedy terug van campagne met het excuus ziek te zijn. In werkelijkheid kwam hij luisteren naar de presentaties. Hij koos uiteindelijk voor de zeeblokkade. De dag daarna werden de voorbereidingen voor de blokkade getroffen. Kennedy sprak nog een keer de optie voor een luchtaanval door. Men kon slechts garanderen dat 90 % van de raketten vernietigd zouden worden. Dit was voor Kennedy niet genoeg. Intussen hadden de kranten de New York Times en de Washington Post het verhaal ontdekt hadden en op aandringen van Kennedy besloten ze één dag te wachten met het nieuws. Hoe lichtte Kennedy de burgers in? Op de vroege avond van de 22e hield Kennedy een toespraak op televisie. Hiervoor waren verschillende bondgenoten ingelicht over wat in de toespraak gezegd zou worden. Kennedy vertelde toen de rest van de wereld dat de lanceerinrichtingen ontdekt waren en dat dit onacceptabel was. Hij benadrukte dat de SU hem valse geruststellingen en beloftes had gegeven en dat hij vaak genoeg publiekelijk had gewaarschuwd dat dit onacceptabel zou zijn. Daarna gaf hij aan welke eerste stappen door de VS ondernomen zouden worden: 1. een maritieme blokkade van offensieve wapens
2. toename van surveillance vluchten en de bereidheid om actie te ondernemen als de SU zou doorgaan. 3. de waarschuwing dat raketten gelanceerd vanaf Cuba beschouwd zou worden als een aanval door de SU op de VS die door een tegenaanval beantwoord zou worden. 4. versterking van de Amerikaanse basis Guantanamo op Cuba en de evacuatie van niet militair personeel. 5. een steun verzoek aan de staten van de Organisatie van Amerikaanse staten (OAS). 6. het met spoed bijeen roepen van de VN Veiligheidsraad

7. een oproep aan Chroestsjov om geen verdere bedreigingen voor de wereldvrede te ondernemen. De dag daarna stemde de OAS unaniem voor de blokkade. Ook was duidelijk de SU geen tegenmaatregelen had genomen bijv. rond een Berlijn. Het werk aan de raketten ging echter door. Op de 24e ging de blokkade in en later die dag waren een aantal SU schepen van koers veranderd of gestopt. Ook nu nog ging het werk aan de raketten door. De tweede dag van de blokkade was alleen een tanker die trotseerde. Deze mocht ongestoord door. De Sovjet regering weigerde nog steeds toe te geven dat de lanceerbasissen bestonden. Dit leidde in de Veiligheidsraad tot een botsing tussen de VS en de SU. Terwijl de Sovjet ambassadeur Zorin ontkende liet de Amerikaanse ambassadeur Stevenson uitvergrotingen van de spionage foto’s zien. Hoe reageerde de SU vervolgens op het zien van de foto? De eerste reactie van Chroestsjov was oorlogszuchtig, zoals uit een brief bleek van 23 oktober die de blokkade van Cuba zag als puur banditisme en hij beschuldigde Kennedy ervan de wereld over de rand van de afgrond in een atoomoorlog te storten. Sovjet-schepen zouden niet worden teruggeroepen. Kennedy houdt voet bij stuk. Chroesjtsjov gaat dan uiteindelijk door de bocht op 26 oktober. Hij doet in deze brief het voorstel om af te zien van meer wapenzendingen naar Cuba en de al daar aanwezige wapens terug te halen, indien John F. Kennedy de blokkade zou opbreken. Terwijl John F. Kennedy en zijn regering over het voorstel nadacht kwam de SU met een nieuwe eis: de raketten in Turkije moesten verdwijnen in ruil voor de raketten in Cuba. Daarnaast bleek dat een vliegtuig van de VS was neergeschoten boven Cuba. Kennedy besloot het luchtafweergeschut niet te bombarderen, zoals oorspronkelijk de bedoeling was. Na lang beraad verklaarde Kennedy het eerste voorstel te accepteren. Hij negeerde de latere eis, door te doen alsof hij de brief met de tweede eis nooit had ontvangen. Wel liet hij Robbert Kennedy aan de Sovjet ambassadeur Dobrynin vertellen dat binnen 6 maanden de raketten in Turkije verwijderd zouden worden, mits de SU het nooit een onderdeel van de overeenkomst zouden noemen. Zondag 28 oktober liet Chroestsjov via radio Moskou verklaren dat de raketten van Cuba verwijderd zouden worden en de belofte om Cuba nooit binnen te vallen geaccepteerd werd. Na onderhandelingen werden ook de Sovjet bommenwerpers teruggetrokken. Wat gebeurde er na de Cubacrisis? En wat waren de gevolgen? Wat was de oplossing voor de communicatieproblemen? Na de hele gebeurtenis met de raketten is er een “Hot Line” aangelegd, waardoor de leiders van de SU en de VS sneller met elkaar kunnen communiceren in geval van een crisis, zoals deze. Bij de Cubacrisis ging alles nog net goed, maar het zou namelijk kunnen dat het anders een keertje een oplossing net te laat komt. Maar wat waren nou de gevolgen van de Cubacrisis voor de personen? - Chroesjtsjov schepte graag op over de vernietigende kracht van de Sovjet, maar toonde zich tevens voorstander van vreedzame methoden om het kapitalisme te overwinnen. Maar in 1964 werd hij afgezet om het aanstichten van de Cubaanse rakettenbasis. - Fidel Castro werd in eigen land nog populairder dan dat hij al was. - En John F. Kennedy had geen negatieve gevolgen, hij kwam uit de Cubacrisis als een soort van winnaar. Het feit dat hij in 1963 werd vermoord, had niets te maken met de Cubacrisis. De enige die een echte verlierzaar was, was dus Nikita Chroestsjov. Hij werd afgezet doordat hij werd beschuldigd de Cubacrisis te zijn begonnen. En mijn mening? Mijn eigen mening over de Cubacrisis is, dat ik vind dat de VS goed met het probleem is omgegaan. Met de zeeblokkade brachten ze minder mensen in gevaar dan met een bombardement op de raketbasissen. Alleen vind ik dat de invasie in de Varkensbaai niet had moeten plaatvinden. De invasie van gedoemd te mislukken, en op die manier hebben ze heel wat mensen gedood, of onnodig verdriet aangedaan. Verder vind ik ook dat Chroestsjov goed heeft gehandeld, door goed met Kennedy te communiceren over de raketten en eventuele oplossingen. Hij heeft goed geprobeerd om weinig burgers bij de strijd te betrekken, maar hij heeft er wel voor gezorgd dat er raketten op Cuba werden gezet, die gericht stonden op de grote steden in de VS, dat is wel burgers onnodig in gevaar brengen. Hij en Kennedy vochten de strijd daarentegen wel goed tussen hun tweeën uit. Castro daarentegen vind ik de enige van de drie die niet goed heeft gehandeld. Hij hielp de SU met veel levens in gevaar brengen, door de raketten op Cuba te laten plaatsen. Hij heeft niet geholpen met het oplossen van het conflict, wat alleen tussen Kennedy en Chroestsjov gebeurde. Eigenlijk ontfermde hij zich helemaal niet over zijn eigen land, maar meer om zijn eigen individu, zijn eigen land en alles wat daar op gebeurde, maakte hem, volgens mij, niets uit.
Literatuurlijst: - De koudste jaren: de wereld op de rand van de afgrond - Michael R. Beschloss - Castro's final hour : the secret story behind the coming downfall of communist Cuba - Andres Oppenheimer - Fidel castro : de ontembare rebel - H.Hermans - De dertien dagen – Rose Kennedy - Cuba – geschreven door getuigen en bewoners van het land. Voor de rest: - Encarta Encyclopedie - Geinlustreerde encyclopedie uit 1975 - http://www.onsverleden.net/coldwar/cubacrisis.htm - http://homepages.uni-tuebingen.de/student/frauke.grosshennig/ - http://history.acusd.edu/gen/20th/coldwar0.html - de film : “Thirteen Days”