Albert Einstein

Albert Einstein
Biografie Albert Einstein werd geboren op 14 maart 1879 in het Zuid-Duits gelegen stadje Ulm. Zijn ouders heetten Hermann Einstein en Pauline Koch. Ze woonden in de Bahnhofstaße B135. De familie was Joods en Einstein genoot een Joodse opvoeding. Zijn vader handelde met zijn broer Jakob in elektrische apparaten in 1880 begonnen ze een fabriekje in München. Zijn moeder was een huisvrouw. Einstein was een teruggetrokken jongen, hij was traag van begrip en leerde pas op zijn derde praten. Hij isoleerde zich van de andere kinderen; liever bouwde hij vernuftige huizen van blokken en speelkaarten. Ook speelde hij graag viool, waarin hij van zijn zesde tot zijn dertiende les in had. Op vijfjarige leeftijd kreeg hij schoolles van een huislerares. Op zijn zevende ging hij naar de Volksschule. Hier had hij ook weinig vrienden; dit kwam doordat zijn familie joods was en de mensen in München grotendeels katholiek. Toen Einstein negen was, in 1888, ging hij naar de middelbare school, het Luitpoldgymnasium. Hij behaalde daar wel goede cijfers hoewel hij tegen het van buiten leren was. Het beste was hij in wiskunde en Latijn, aan gymnastiek had hij een hekel; het maakte hem namelijk moe en duizelig. Einstein interesseerde zich in natuurkunde en wiskunde. Zijn interesse werd gewekt door een magnetisch kompas; hij vond het verwonderlijk dat de naald altijd dezelfde richting uitwees en kwam tot de conclusie dat er meer achter de dingen zat. Ook kreeg hij op zijn elfde verjaardag van zijn oom een leerboek over vlakke meetkunde, dat een, zoals hij later zei onbeschrijfelijke indruk op hem maakte. Hij las in zijn jeugd al populair wetenschappelijke boeken. Regelmatig kwam er een Joodse student eten, die medicijnen studeerde. Met hem debatteerde Einstein van zijn tiende tot zijn vijftiende over intellectuele onderwerpen. Omdat de opbrengsten van het fabriekje van zijn vader tegenvielen, verhuisde de familie naar Milaan, waar ze op meer afzet rekende. Einstein moest in München blijven om zijn school af te maken. Het ging echter niet goed. Hij had een hekel aan hetgeen hij moest leren en de manier waarop les werd gegeven: woordjes uit het hoofd leren en onvoorwaardelijk gehoorzamen. Het heimwee naar zijn ouders groeide, hij gaf zijn Duitse nationaliteit op en ging naar hen in Milaan, zijn middelbare school niet afgemaakt hebbende. Verblijvend in Milaan ging hij een jaar lang niet naar school. Hij was vast besloten zich voor te bereiden aan het toelatingsexamen aan de universiteit met zelfstudie, want hij wilde niet meer terug naar het Luitpoldgymnasium. Hoewel hij twee jaar te jong was om te studeren, mocht hij toch deelnemen aan het toelatingsexamen van de Technische Hochschule (ETH). Omdat hij zich weinig voorbereid had, zakte hij omdat hij voor de vakken literatuurgeschiedenis, algemene geschiedenis en Duits geen voldoende wist te halen. De directeur van ETH raadde hem aan eerst zijn diploma te halen voor de middelbare school in het Zwitserse Aargau. Einstein deed dit en hij slaagde in september 1896 met bijzondere cijfers voor wiskunde en natuurkunde, zang en muziek (viool). In oktober liet hij zich inschrijven aan de ETH, waar hij een opleiding tot leraar wis- en natuurkunde volgde. Onder de vijf die zich in lieten schrijven was Einstein de jongste en onder deze bevond zich ook Mileva Maric. Ze was Servische en vier jaar ouder dan Einstein en er bloeide tussen de twee studenten al snel een romance. Dit lieten ze blijken in 1900 door zich te verloven. Einstein had een hekel aan het lopen van colleges (omdat het leren van feiten uit zijn hoofd hem zeer tegenstond) en dat hij zijn studie in 1900 wist af te maken, had hij te danken aan een goede collegevriend (Marcel Grossman) die voor hem collagedictaten maakte. Na zijn slagen wilde ook geen een universiteit hem hebben en zijn wens een leraar in de wis- en natuurkunde te worden moest hij van zich laten. Zijn eerste baan kreeg hij in mei 1901, het was een tijdelijke aanstelling aan de middelbare school in het Zwitserse Winterhur. In oktober kreeg hij een baan als leraar in Schaffhausen tot januari 1902. In Juni 1902 kreeg hij via de vader van zijn goede collegevriend een baan bij een octrooibureau in Bern als "Technische Experte dritte Klasse". In 1902 werd Einstein’s dochter Lieserl geboren bij Mileva’s ouders in Servië. Dit kind zou Einstein nooit gezien hebben. Op 6 januari 1903 trouwden Albert en Mileva in het stadshuis van Bern met elkaar. Ze kregen in 1904 een zoon die ze Hans noemden. Buiten werktijden werkte Einstein aan zijn theorieën in de natuurkunde door middel van de zogenaamde gedachte-experimenten. Hij had geen meetinstrumenten en ingewikkelde apparatuur nodig, slechts een pen en papier waarop hij zijn theorieën onderbouwde met formules en vergelijkingen. In 1905 publiceerde hij drie artikelen die hem wereldberoemd maakten in het wetenschappelijke tijdschrift "Annalen der Physik". In zijn eerste artikel schreef hij de basis voor de zogenaamde kwantummechanica. Hij ontwierp namelijk een fotonenhypothese, waarmee het foto-elektrisch effect verklaard kon worden. (Foto-elektrisch effect hield in dat de snelheid van de uitzending van de elektronen uit materie door het absorberen van elektromagnetische straling onafhankelijk was van de intensiteit van het opvallende licht) Einstein onderbouwde deze met de theorie dat licht niet bestond uit golven maar uit deeltjes (quanten en fotonen). In zijn tweede artikel verklaarde hij de zogenaamde brownbeweging. (Kleine deeltjes bewegen voortdurend wanneer ze opgenomen zijn in vloeistoffen en gassen) Einstein onderbouwde dat deze beweging het gevolg was van onregelmatige botsingen met de moleculen uit de omgeving. Hiermee leverde hij tevens het definitieve bewijs van het bestaan van moleculen. Met deze theorie kreeg Einstein de doctorstitel. Zijn derde artikel is bekend geworden als de speciale relativiteitstheorie. Deze houdt in dat ruimtelijke en tijdsafstanden, het begrip gelijktijdigheid en de plaats van twee gebeurtenissen niet absoluut zijn, maar relatief. Ook legt de theorie met de beroemde formule E=mc² het verband tussen massa en energie. In 1908 werd hij een Privatdozent, een niet aan faculteit gebonden docent, aan de universiteit van Bern. In oktober 1909 verhuisde hij naar Zürich, waar hij aanstelling had gekregen als buitengewoon hoogleraar. In 1910 werd zijn tweede zoon Eduard geboren. Deze leed later aan schizofrenie en overleed in 1965. In maart 1911 verhuisden de Einstein’s opnieuw. Nu kreeg Einstein een baan als hoogleraar aan de Duitse universiteit. Na anderhalf jaar keerden ze weer terug naar Zürich. In 1914 verhuisde Einstein naar Berlijn waar hij op de universiteit een gecombineerde positie aangeboden kreeg: 1. Een lidmaatschap van de Pruisische Academie. 2. Een hoogleraarschap aan de universiteit van Berlijn, zonder verplichting te doceren. 3. Positie van directeur van het Kaiser Wilhelm Institut dat in 1917 opgericht zou worden. In 1914 verlieten Mileva en zijn twee zoons Einstein, omdat de situatie tussen hen twee ondragelijk geworden was. Einstein was namelijk een slecht huisvader en echtgenoot. Hij legde Mileva regels op die geen enkele vrouw aanvaarden zou. Ze waren schriftelijk vastgelegd, puntsgewijs. Zo legde hij vast dat ze geen persoonlijke contacten zouden hebben, behalve die welke nodig zouden zijn voor het sociale verkeer. Verder mocht ze niet verlangen dat hij bij haar (thuis) zat, dat hij met haar uitging of reisde en verder mocht ze geen enkele "aardigheid" van hem verwachten, op zijn bevel zijn slaap- of werkkamer verlaten en hem direct antwoorden wanneer hij haar aansprak. Hij eiste dagelijks drie maaltijden op zijn kamer, die altijd netjes en opgeruimd moest zijn. Van zijn schrijftafel moest ze absoluut afblijven. Wel was het zo dat hij deze regels opstelde hij toen hij vreemdging met Elsa Einstein, zijn nicht. Einstein verhuisde in zomer van 1917 naar een appartement naast dat van haar. Hij scheidde officieel van Mileva op 14 februari 1919. De rechtbank bepaalde dat Einstein het recht had zijn kinderen te ontmoeten tijdens de schoolvakanties, dat Mileva voor de opvoeding en verzorging van de kinderen moest zorgen en dat hij veertigduizend Duitse Mark aan haar zou geven. Hij zou aan dit geld komen met het winnen van de Nobelprijs. Einstein trouwde toen met Elsa. Einstein was wel een iemand met een moraal. Dit liet hij blijken in de Eerste Wereldoorlog met het tekenen van een anti-oorlog-petitie. In november 1919 werd Einstein’s algemene relativiteitstheorie, die hij in 1916 ontworpen had en die inhield dat begrippen traagheid en zwaarte niet kunnen worden onderscheiden door middel van natuurkundige methoden, bevestigd. Op 8 april 1920 ontving hij het ereburgerschap van de staat New York. In 1921 ontving hij de Nobelprijs voor Natuurkunde, echter niet voor de relativiteitstheorie, maar voor zijn ontwerp van de fotohypothese (eerste artikel) in 1905. In maart 1921 reisde hij naar Amerika om geld in te zamelen voor de Hebreeuwse Universiteit van Jeruzalem. Twee jaar later opende hij de deze. In de jaren dertig maakte hij veel bezoeken in het buitenland. Tijdens zijn derde bezoek aan de V.S. kreeg hij een bod van de universiteit Princeton. Hij zou zeven maanden in Berlijn en vijf maanden in een per jaar op Princeton werken. Hij accepteerde dit bod, maar toen de Nazi’s in 1933 de macht overnamen in Duitsland ging hij nooit meer terug. De Nazi’s namen zijn bezittingen in. Hitler zei dat Einstein zijn theorieën nooit zelf bedacht kon hebben omdat hij een Jood was en dat hij ze gestolen had van een Duitse officier die in de Eerste Wereldoorlog was gesneuveld. Hij zette zijn reizen echter wel voort. Hij bezocht Oxford, Glasgow, Brussels en Zürich. Opvallend was nu dat Einstein bij de universiteiten nu zeer gewild was, in tegenstelling tot het begin van zijn carrière. Door Einstein’s ontwikkelde formule E=mc² was het mogelijk kernwapens te maken en in 1939 besloten de belangrijke fysici dat Einstein als gezaghebbend fysicus een brief aan Roosevelt zou schrijven waarin hij deze zou wijzen op de mogelijkheden tot kernsplitsing voor het ontwerpen van de atoombom. Einstein’s afkeer van de nazi's won het van zijn pacifisme. Hij bood president Roosevelt in zijn brief zijn kennis aan om het wapen te maken. Bovendien was hij bang dat Hitler eerder een bom zou hebben dan Amerika. Dit is de brief die Einstein aan Roosevelt schreef: Albert Einstein
Old Grove Rd. Nassau Point

Peconic, Long Island
2 augustus 1939
F.D. Roosevelt
President van de Verenigde Staten
Witte Huis
Washington, D.C. Sir, Recent onderzoek van E. Fermi en L. Szilard, waarvan ik manuscripten heb ontvangen, heeft bij mij de verwachting gewekt dat het element uranium een nieuwe en belangrijke energiebron zal worden in de nabije toekomst. Hierdoor is een situatie ontstaan die vraagt om waakzaamheid en, indien nodig, om een snelle reactie van de regering. Ik ben daarom van mening dat het mijn plicht is uw aandacht te vragen voor de volgende feiten en aanbevelingen: De afgelopen maanden is het aannemelijk geworden – dankzij het onderzoek van Joliot in Frankrijk alsmede het onderzoek van Fermi en Szilard in Amerika – dat het teweegbrengen van een nucleaire kettingreactie in een groot stuk uranium, waarbij een enorme hoeveelheid energie en grote hoeveelheden radiumachtige elementen vrijkomen, binnenkort kan worden verwezenlijkt. Dit nieuwe verschijnsel kan ook leiden tot de ontwikkeling van bommen, en het is denkbaar – alhoewel veel minder zeker – dat aldus een nieuw type zeer krachtige bom ontwikkeld kan worden. Eén zo’n bom, vervoerd per boot en in een haven tot ontploffing gebracht, kan waarschijnlijk de gehele haven en nog een deel van de omgeving vernietigen. Het is echter ook mogelijk dat dergelijke bommen te zwaar zullen zijn om met vliegtuigen vervoerd te kunnen worden. De Verenigde Staten beschikken slechts over kleine hoeveelheden uraniumerts. In Canada en het vroegere Tsjecho-Slowakije is wat uraniumerts van goede kwaliteit aanwezig, maar de belangrijkste bron voor uranium is Belgisch Kongo. Met het oog op deze situatie zou u het wenselijk kunnen achten dat de regering contact onderhoudt met de groep natuurkundigen die in Amerika onderzoek doet aan kettingreacties. U zou daartoe een vertrouwenspersoon kunnen aanstellen, die vanuit een officieuze hoedanigheid opereert. Zijn taak zou het volgende kunnen omvatten: a). contact houden met regeringsinstellingen, deze op de hoogte houden van verdere ontwikkelingen, en aanbevelingen doen voor door de regering te treffen maatregelen, waarbij met name aandacht moet zijn voor het verzekeren van de aanvoer van voldoende uraniumerts voor de Verenigde Staten. b). doen versnellen van het experimenteel onderzoek dat op het moment wordt beperkt door de grenzen van budgetten van de universiteiten, door indien nodig fondsen beschikbaar te stellen, door gebruik te maken van zijn contacten met particulieren die een financiële bijdrage willen leveren voor dit doel, en misschien door samenwerking met laboratoria van de industrie die beschikken over de benodigde uitrusting. Ik heb begrepen dat Duitsland gestopt is met de verkoop van uranium uit de overgenomen mijnen in Tsjecho-Slowakije. Deze maatregel kan wellicht verklaard worden met het gegeven dat de zoon van de Duitse onderminister, von Weizsäcker, verbonden is aan het Kaiser-Wilhelm Instituut in Berlijn, waar het Amerikaanse onderzoek aan uranium op dit moment wordt herhaald. Hoogachtend, Albert Einstein
De vernietiging van Hiroshima en Nagasaki bleef Einstein de rest van zijn leven kwellen. In 1945 werd hij een actief pacifist; hij zette zich in voor de internationale vrede. Hij pleitte voor en verbod van kernwapens en voor een einde van onverdraagzaamheid en racisme. Hij werd ook een zionist. Hij zette zich in voor de rechten van de Joden in elke Joodse staat, hij hielp veel Joodse vluchtelingen vluchten naar de V.S. In 1936 stierf Elsa Einstein aan een hartkwaal, 2 jaar daarvoor was haar dochter al gestorven. Einstein had ondertussen al een secretaresse van 1928, Helen Dukas. In 1940 werd hij Amerikaans staatsburger, maar behield wel zijn Zwitserse nationaliteit.HHij Hddd
Met de dood van de eerste president van Israël, Weizmann in 1952 werd hij gevraagd deze positie te bekleden. Hij nam het bod niet aan omdat – zoals hij het zelf zei – de politiek iets van heden is en formules voor de eeuwigheid. In de laatste levensjaren van Einstein begon het heel wat slechter te gaan met hem. Hij had een gezwel in de buikslagader, dit kon toen niet worden verwijderd. Op zijn zeventigste verjaardag kreeg hij het eredoctoraat van de Hebreeuwse universiteit. Een week voor zijn overlijden, onderstreepte hij zijn pacifisme voor de laatste keer met het zetten van zijn handtekening voor dat alle naties hun kernwapens zouden opgeven. In 1953 werd het medisch instituut van de Yeshiva-universiteit genoemd naar Einstein: "het Albert Einstein College of Medicine". Einstein overleed op 18 april 1955, waarna hij werd gecremeerd. Wat was de betekenis van Einstein voor de maatschappij? Einstein had een hele grote betekenis voor de maatschappij. Hij was immers degene die de formule E=mc2 ontwierp waarmee men de wetenschap kreeg om de kernwapens te maken. Hij was ook degene die aan de toenmalige president Roosevelt een brief schreef waarin hij dit toelichtte. Het is een kwestie van interpreteren, maar je zóu hem verantwoordelijk kunnen stellen voor de uitvinding van de kernwapens. Verder heeft hij ook veel bijgedragen aan de Joodse staat en de internationale wereldvrede. (zie "De biografie van Albert Einstein") Einstein had een grote bijdrage geleverd met het publiceren van zijn drie artikelen in 1905 en zijn algemene relativiteitstheorie in 1916. (kwantummechanica, emissie en absorptie van straling en de speciale relativiteitstheorie. Met name de speciale relativiteitstheorie zette de natuurkunde op zijn kop: niemand had zich voorgesteld dat de grootste snelheid die bereikt kon worden de lichtsnelheid was en dat de ruimte krom was.