Puberteit

Lijkt het alsof je op een emotionele achtbaan rijdt?Voel je je op het ene moment diep bedroefd en ben je op het volgende moment weer dolblij?Sta je weleens voor de spiegel en kijk je naar de persoon alsof die een vreemde is?Heb je het gevoel alsof je leven heel erg ingewikkeld is geworden?Welkom in de puberteit; misschien wel de meest opwindende fase van je leven! De puberteit als apart stukje tijd. Heel veel mensen vinden het raar dat je puberteit met “ei” schrijft in plaats van “ij”. Het is eigenlijk niets zo raar want “puberteit” heeft een andere betekenis dan”puberteit”. Puberteit is de periode waarin je volwassen wordt en waarin je lichaam zich klaarmaakt voor kinderen. Puberteit is afgeleid van het Latijnse “pubertas”,dat “het man zijn” betekend. Het Latijnse achtervoegsel –tas,is in het Nederlands, –teit geworden. In Nederland werd ongeveer honderd jaar geleden voor het eerst iets over de puberteit geschreven. Vóór die tijd werden kinderen als een soort kleine volwassenen behandeld. En zelfs in dat eerste boek ging het alleen over kinderen van rijke ouders. De andere kinderen gingen al jong aan het werk in de fabriek en werden van kind meteen volwassen. Maar steeds meer mensen gingen meer verdienen en het werd voor kinderen gewoner om langer naar school te gaan. Vanaf toen werd de puberteit als een apart stukje tijd gezien. De tijd waarin je al wel seksueel volwassen bent, maar nog niet voor je eigen geld hoeft te zorgen. Als je in de puberteit bent, ben je te oud geworden voor echte kinderdingen, maar nog te jong om als een volwassene te leven. Tegenwoordig duurt die tijd steeds langer. Mensen gaan langer naar school, beginnen later met werken en krijgen later kinderen. Niet overal bestaat de puberteit als apart stukje tijd. Een Afrikaans kind in een klein dorpje bijvoorbeeld, zal niet weten waarover je het hebt. Het kind zal het wel lichamelijk meemaken maar geestelijk maakt hij/zij niet zo erg mee als een kind uit een bijvoorbeeld West-Europese cultuur. Wetenschappers denken dat de puberteit alleen bestaat wanneer een samenleving ingewikkeld in elkaar zit. Zo ingewikkeld, dat een opgroeiend kind er niet vanzelf zijn plek vindt.
Maar wat is nou de puberteit? De periode waarin je lichaam volwassen wordt noemen we de puberteit. De puberteit valt zo ongeveer tussen je negende en zeventiende levensjaar. Al is dat voor de één later en voor de ander vroeger. De puberteit kan heel ingewikkeld zijn. Je voelt je eenzaam of onbegrepen. Dat komt door de hoeveelheid hormonen. Maar de puberteit kan ook leuk zijn. Verder ga je je anders voelen en wordt misschien wel voor het eerst hevig verliefd. En in plaats van spelen, ga je nadenken. Ook worden je opvattingen, meningen en gevoelens anders. Je bent dus ook psychisch aan het groeien. Je ontdekt dat de wereld best ingewikkeld in elkaar zit. Maar je denkt ook over jezelf na. Je vindt het bijvoorbeeld erg belangrijk om er goed uit te zien, van een puistje kun je doodongelukkig worden. En als je nieuwe ideeën over iets hebt dan ben je er ook heel stellig in, zo is het en niet anders. Van roken ga je dood dus is het idioot om te roken. Je vader is bij je moeder weggegaan dus je vader is een rotzak. Omdat je bezig bent uit te vinden wat je mening is, bekijk je alles van één kant. Je wordt automatisch ook behoorlijk egoïstisch, op jezelf gericht. Later ga je nuanceren, bekijk je iets van meerdere kanten tegelijk. Omdat er zoveel verandert, denk je veel over jezelf na. Wat vind ik?Wat wil ik?Ga ik al zoenen of nog niet?Als je moeder je wegbrengt naar school en je een knuffel wil geven dan schaam je je dood. Als je vader, waar jij bij bent tegen iemand zegt dat je slordig bent dan kun je wel door de grond zakken. Onder de douche bij gym draai jij je ineens om, zodat anderen je lijf niet kunnen zien. Is je piemel niet te klein?En wat vinden ze van je borsten?Je gaat je schamen. Je bent erg gevoelig voor de mening van anderen, juist omdat je je eigen mening nog niet zo weet. Waarom mag ik niet zelf weten hoe laat ik naar bed ga?!Hoezo, moet ik in de tuin meewerken! Het is toch jullie tuin?. Soms ben je erg brutaal. In de puberteit ga je ook vaak stoer doen. Stiekem roken bijvoorbeeld, of iets pikken uit een winkel. Door af en toe te ver te gaan, leer je hoe het wel moet. Je probeert uit te vinden waar je grenzen liggen. Soms is de puberteit erg inspannend. Het belangrijkste is dat je er ruimdenkend mee omgaat. Sluit jezelf niet op gedurende de tijd dat je je als persoon ontwikkeld. Natuurlijk heb je veel tijd alleen nodig om na te denken maar zorg ervoor dat je ermee naar buiten komt!En praat erover, hoe je je voelt en waarover je je zorgen maakt. Jongens en meisjes lijken wel wat op elkaar als zij nog kinderen zijn. Maar dat verandert dus als de puberteit begint, en die veranderingen gaan behoorlijk snel!Nu ziet je lichaam er misschien uit als een kind maar tegen het einde van de puberteit heb je het lichaam van een volwassene. Zo’n grote verandering vindt natuurlijk niet van de ene op de andere dag plaats. Het duurt een aantal jaren. En vergeet door al dat gedoe niet hoe geweldig het is om uiteindelijk voor “volwassen” te worden aangezien. En het allerbelangrijkste: er is niet zoiets als een ideale puberteit. Iedere jongere is een unieke persoonlijkheid, in een uniek lichaam, en daarom is de puberteit voor iedereen anders. Dit geldt nog het meest voor de leeftijd waarop de puberteit begint. De puberteit is geen wedstrijd!Je zou ook kunnen zeggen:De puberteit is een tijd waarin je lichaam volwassen wordt, en je lichaam zich klaarmaakt om kinderen te verwekken. Zelfs als een kleine baby was je al een wonder. Alles was er: hart, longen, maag…kortom,alles wat een mens nodig heeft. Sinds je geboorte heb je ook al geslachtsorganen, maar die “sliepen”nog bij wijze van spreken. Tot de puberteit . Want dan worden zij actief. We noemen geslachtsorganen ook wel voortplantingsorganen of genitaliën. Voortplantingorganen omdat ze nodig zij om “voort te planten”. • Geslachtshormonen. De geslachtshormonen heten: De Hypofyse en de Hypothalamus. Door de toename van de hormonen kom je langzaam in de puberteit. Hormonen zijn chemische boodschappers van het lichaam die o. a. met de bloedsomloop naar de verschillende organen. Ze vertellen het orgaan hoe ze moeten ontwikkelen en functioneren. Dit gebeurt meestal op een leeftijd van 10 tot 11 jaar bij meisjes. Bij jongens duurt het meestal,1 tot 2 jaar later. Eigenlijk begint de puberteit pas in je hoofd,in de hypofyseklier. Lang voordat je in de puberteit komt, produceert de klier een hormoon en brengt het naar de eierstokken of de prostaatklier. Het geeft de eierstokken of de prostaatklier het bevel, sekshormonen te produceren, bij jongens is dat testosteron. Bij meisjes zijn dat oestrogeen en progesteron. De sekshormonen zorgen voor verschillende dingen, zoals het ontstaan en gezond houden van de geslachtsdelen en het op gang brengen van de lichamelijke ontwikkelingen in de puberteit. Ook spelen ze een rol bij seksueel verlangen en voortplanting. Bij mannen is de hoeveelheid testosteron in het bloed redelijk constant, maar bij de vrouw wisselt de hoeveelheid oestrogeen en progesteron sterk, afhankelijk van het tijdstip in haar cyclus, of zij al dan niet zwanger is en van haar leeftijd. Als de klieren in het lichaam niet goed functioneren dan kunnen de hormoonspiegels in het bloed te laag of te hoog worden. Je kunt dan lichamelijke klachten krijgen, maar het kan ook tot seksuele problemen leiden (niet nat worden van de vagina bij opwinding, het uitblijven van de erectie, of verminderd seksueel verlangen). Geslachtsorganen bij meisjes (uitwendig): De verzamelnaam voor alle vrouwelijke geslachtsorganen is: “De schaamspleet” oftewel “De vulva” Als je boven bij de venusheuvel begint en een denkbeeldige lijn trekt dan kom je deze geslachtsorganen tegen: • De venusheuvel: De venusheuvel bestaat uit vetweefsel, het is het “beschermkussen”van het schaambeen. De venusheuvel steekt een beetje uit. En als je erop duwt dan voel je de schaambeenderen. In de puberteit gaat er schaamhaar op groeien en wordt het nog dikker. De venusheuvel wordt ook wel de venusberg genoemd. Het ligt voor de hand waarom je de woorden “heuvel” of “berg” gebruikt: het lichaamsdeel steekt duidelijk uit en vormt een bergje of heuveltje. ”Venus”verwijst naar Venus, de godin van de liefde. Dus eigenlijk is het een “liefdesheuveltje” Andere benamingen zijn: “Schaamberg” of “Schaamheuvel”, omdat het de onderliggende schaambeenderen bedekt. • De grote schaamlippen: Als je een stukje naar beneden gaat, zie je dat de venusheuvel overgaat in twee huidplooien. Dit zijn de grote schaamlippen, of in het Latijns:“Labina Majora” . De grote schaamlippen houden de kleine schaamlippen vochtig. Voor de puberteit zijn de grote schaamlippen eerder plat en zacht. Tijdens de puberteit worden ze dikker doordat er meer vetweefsel wordt gevormd. Op oudere leeftijd verliezen de schaamlippen vetweefsel en worden weer plat en zacht. Bij kinderen raken de grote schaamlippen elkaar meestal niet. Als ze dikker worden tijdens de puberteit, groeien ze meer naar elkaar toe. Bij volwassen vrouwen raken ze elkaar wel, en na de zwangerschap of als vrouwen ouder worden, dan groeien de schaamlippen weer uit elkaar. Op de onderkant van de schaamlippen groeit geen haar. Ook kan het zijn dat er in de puberteit kleine bultjes op de schaamlippen komen. Die bultjes zijn talgkliertjes. Die kliertjes produceren een kleine hoeveelheid olie,die de omgeving vochtig houd en irritatie voorkomt. Deze klieren groeien in de puberteit en zijn verantwoordelijk voor de verandering van je lichaamsgeur.
• De kleine schaamlippen. Als je de grote schaamlippen opzij duwt, zie je de kleine schaamlippen. In het Latijns: “Labina Manora”. Ze groeien tijdens de puberteit. Net zoals de grote schaamlippen dienen ze als bescherming voor de geslachtsorganen, die ertussen liggen. Tijdens de puberteit veranderen ze van kleur en worden ze voller. Bij de meeste vrouwen zij de kleine schaamlippen kleiner dan de grote schaamlippen. Maar het is ook niet raar als dat anders is. Er groeit geen haar op,en tijdens de puberteit zijn ze erg vochtig. Net zoals de grote schaamlippen,hebben de kleine schaamlippen ook talgklieren die talg in de puberteit produceren. • De clitoris. Als je de kleine schaamlippen in de richting van de venusheuvel duwt. Merk je dat ze bovenaan samenkomen. Daar ligt het topje van de clitoris. Ook wel kittelaar genoemd. De grote verschilt van vrouw tot vrouw. Maar hij is meestal zo groot als het gummetje op de het uiteinde van een potlood, of 2 cm lang. De huidplooi vormt net boven het topje een soort kapje. Het kapje bedekt de clitoris gedeeltelijk of helemaal. Het meeste zit onder de huid. De clitoris heeft enorm veel zenuwuiteinden. Die zorgen ervoor dat hij heel gevoelig is voor aanraking en streling. • Uitmonding van urinebuis. Onder de clitoris zie je de uitmonding van de urinebuis. Die wordt voor het gemak ook wel urineopening genoemd. Hierlangs verlaat de urine het lichaam. De uitmonding van de urinebuis wordt groter tijdens de puberteit. Aan beide zijden van de urineopening zie je twee kleine gleufjes. Dit zijn de openingen van de klieren. Die produceren vocht om de uitmonding vochtig te houden. Sommige klieren zijn te klein om gezien te worden. Andere zijn juist wel weer groot. • Vaginale opening. “Vagina” is Latijns, maar is echter zo ingeburgerd, dat ik in mijn werkstuk ook maar vagina schrijf. Het Nederlandse woord is:”Schede”. Vergeet niet dat de vagina zelf,bij de inwendige geslachtsorganen hoort. Bij jonge meisjes is de vagina niet zo groot. Tijdens de puberteit groeit de vagina en wordt de vaginale opening groter. Je kunt de vagina vergelijken met een ballon. Zowel de vaginale opening, als de vagina zelf, kunnen heel wijd uitgerekt worden. In gewone omstandigheden is de vagina niet uitgerekt, en liggen de wanden van de vagina gewoon tegen elkaar aan. • Het maagdenvlies. Het maagdenvlies wordt met een geleerde term, ook wel “Hymen” genoemd. Het is een dun stukje weefsel aan de binnenkant van de vaginale opening. Het maagdenvlies ziet er bij iedereen anders uit. Soms is het Maagdenvlies niet meer dan een randje weefsel rond de vaginale opening. Het maagdenvlies kan echter ook de hele vaginale opening bedekken. Soms zit er één gaatje in het maagdenvlies, soms verschillende kleine of grote gaatjes. Deze gaatjes moeten het bloed doorlaten tijdens menstruatie. Voor de puberteit is het maagdenvlies erg dun. Als je nog niet in de puberteit zit dan is het moeilijk om het maagdenvlies te vinden. Tijdens de puberteit wordt het maagdenvlies dikker. Het kan rimpelen of plooien krijgen. Als een heeft gevreeën,ziet het maagdenvlies er anders uit. Als een vrouw voor de eerste vrijt, wordt het maagdenvlies uitgerekt of soms zelfs gescheurd door de binnenkomende penis. Dit kan een kleine bloeding of pijn veroorzaken. Bij vrouwen die regelmatig seks hebben, is het maagdenvlies niet meer dan een paar stukjes weefsel. Het maagdenvlies kan ook beschadigd zijn door sport, ongevallen of verwondingen. • Veel mensen denken dat de aars oftewel de anus ook bij de schaamspleet hoort, maar dat is niet waar. Het wordt alleen vermeld omdat het zo dichtbij ligt.
Geslachtsorganen bij meisjes (inwendig): • De eierstokken. De eierstokken heten in het Latijns:”Ovaria”De eierstokken hebben allebei de grootte en de vorm van een amandel. Ze zijn allebei 3 á 4 cm groot. En liggen tussen de bovenrand van het schaamhaar en de navel, een beetje naar de heupen toe. Ze hebben twee functies: 1. Het aanmaken van hormonen 2. En ze zijn de opslagplaats voor duizenden minieme eicellen. 3. En als laatste, ze stootten maandelijks één eicel uit. Als de eierstok hem uitstoot dan komt hij in de eileider terecht,waar een bevruchting kan plaatsvinden. Verder hebben de eierstokken invloed op het baarmoederslijmvlies. • De eileiders. De eileiders worden in het Latijns ook wel “Tubae” genoemd. De eileiders hebben allebei ongeveer de lengte en de dikte van een balpen en er zitten duizenden trilhaartjes in om de eicellen te vervoeren. Het ene deel wat wat gefrommeld is en de vorm van een trechter heeft, ligt gedeeltelijk rond een eierstok. Als de eierstok een eitje vrijlaat,”vangt”dit uiteinde het eitje op en brengt het in de eierstok. Het eitje reist dan door de eierstok naar het andere uiteinde dat uitkomt in de baarmoeder. • De baarmoeder. Een andere naam voor baarmoeder is:“Uterus”. De baarmoeder heeft de vorm van een peer en is 7 tot 10 cm lang. Het bevindt zich in de onderbuik van meisjes/vrouwen, tussen de blaas en de endeldarm. Het is een elastisch orgaan. De buitenkant is gespierd en de binnenkant is sponzig en vochtig en. De wanden liggen normaal altijd tegen elkaar aan. Haar belangrijkste functie is het ontvangen en voeden van een bevruchte eicel. Als dat gebeurt, maakt de wand (baarmoederwand) van de baarmoeder (baarmoederslijmvlies) een soort slijm wat rijk aan bloed is, waar ze het eicelletje mee voeden. Het onderste deel van de baarmoeder heet de “baarmoederhals”. Ook wel cervix (Latijn). Het onderste deel van de baarmoeder vormt een soort tunnel,die de eigenlijke baarmoeder verbindt met de vagina. Dit noemt men de baarmoederhals. De baarmoederwand blijft gewoonlijk gesloten,maar tijdens de menstruatie gaat ze een klein beetje open, zodat het bloed erdoor kan bloeden. • Vagina. De vagina is een soort tunneltje van 8/12 cm lang. Het is de buis tussen de baarmoederhals en de schaamspleet. De vagina is enorm elastisch en bestaat uit relatief uit dik weefsel. De ingang is tamelijk nauw, maar naar binnen toe wordt hij veel wijder. Hierlangs loopt het bloed als je menstrueert. Men noemt het ook wel het geboorte kanaal. De opening zit tussen de urinebuis en de anus. De binnenkant heeft weinig gevoelszenuwen. De wanden van de vagina bestaan namelijk uit zachte huidplooitjes en gekreukeld vlies,ze kunnen heel gemakkelijk uitrekken tijdens de geboorte. Geslachtsorganen bij jongens (uitwendig): Anders dan bij meisjes bevinden de geslachtsorganen van jongens zich voornamelijk buiten het lichaam.
• Geslachtshormonen. • De penis. De Latijnse naam voor penis is “fallus”. De penis bestaat uit drie sigaarvormige zwellichamen. Die zich tijdens seksuele opwinding met bloed vullen. De penis heeft twee functies: ten eerste dient hij voor het plassen,en ten tweede wordt hij gebruikt als voortplantingsorgaan. De penis bestaat uit de schacht, de eikel, ook wel “Glans” in het Latijns. De eikel het meest gevoelige geslachtsdeel van de man. De kleur is meestal roze/rood. De voorhuid , dit is een losse huidplooi die om de eikel ligt. Deze kan vrij lang zijn, zodat hij de eikel volkomen bedekt en in een puntje eindigt, maar ook zo kort dat het topje van de eikel nog zichtbaar is. Wordt de penis stijf dan schuift de voorhuid terug en komt de eikel tevoorschijn. Bij sommige jongens is de voorhuid echter zo lang dat de eikel (gedeeltelijk) bedekt blijft, ook als zij een erectie hebben. Aan de onderzijde van de penis zit hij aan de eikel vast met het toompje. Het toompje is het bandje aan de onderkant van de penis, waarmee de voorhuid aan de eikel vastzit. Het lijkt op het bandje waarmee je tong aan de onderkant vastzit. Omdat er veel zenuwuiteinden zitten, is dit deel uiterst gevoelig. en het plasgaatje,de opening waar de urinebuis aan vast zit. Hierdoor wordt de urine en de sperma (tijdens de zaadlozing) vervoert. • Testikels. De testikels worden ook wel “epididymis” genoemd. Onder de penis bevinden zich twee pruimvormige testikels, (of zaadballen)ze bevinden zich in de balzak (scrotum) met ieder een bijbal. De zaadballen noemen we ook wel teelballen. Tijdens de puberteit beginnen de zaadballen, zaadcellen te produceren. In de ballen wordt hét mannelijke hormoon aangemaakt: testosteron. Dat hormoon zorgt
bijvoorbeeld voor de groei van het haar op je gezicht of, voor de versteviging van de spieren, het verbreden van de schouders en het lager worden van de stem. Daarnaast produceren ze 72 miljoen zaadcellen per dag. Ongeveer 50. 000 per minuut. Het is belangrijk dat de zaadcellen niet te warm zijn, omdat ze anders dood kunnen gaan. De balzak verandert tijdens de puberteit,vroeger zat de huid rond de balzak erg gespannen en lagen de teelballen dicht tegen het lichaam aan. Tijdens de puberteit wordt de balzak losser en hangen de teelballen meer naar beneden. Als een jongen het heel koud heeft , bang is of seksuele gevoelens heeft, wordt de huid rond de balzak strakker en worden de teelballen een poosje tegen het lichaam aan geduwd. Zaadcellen en zaadvocht samen noemen we sperma. De linker bal hangt meestal wat lager dan de rechter. De balzak kan groot zijn of klein, gerimpeld of vrij glad, met haar begroeid of kaal. Het ene is niet normaler dan het andere. De huid van de balzak is meestal wat donkerder van kleur en krijgt in de puberteit een ruwere textuur. De meeste jongens krijgen in deze periode ook schaamhaar. dan de rest van het lichaam. Deze overvloed aan pigment is een overblijfsel uit het verleden toen mensen naakt rondliepen en de ballen beschermd moesten worden tegen zon en warmte. • De bijballen. De twee bijballen bevinden zich aan de bovenkant van de zaadballen. In de bijballen worden de zaadcellen bewaard tot de zaadlozing. Bij een zaadlozing wordt het zaadvocht (sperma) via de zaadleider van de bijballen naar de prostaat vervoerd. Als dat is gebeurd dan komen de zaadcellen met vloeistof uit de prostaat en gaan naar de zaadblaasjes, daar worden zij vermengd met het vocht van de zaadblaasjes,dat ervoor zorgt dat de zaadcellen bewegelijk worden en gedurende een bepaalde tijd blijven leven. Daardoor kunnen de zaadcellen de lange weg naar de vrouwelijke eicel afleggen. Als ze daar geweest zijn dan gaan ze naar buiten. Je spreekt dan van een zaadlozing. Meestal gebeurt dit in drie tot tien golfjes en duurt het slechts enkele seconden. Dit kan komen door seksuele opwinding. De eerste zaadlozing vindt meestal plaats tussen je elfde en zestiende jaar. Als het ’s nachts gebeurt, noem je het een 'natte droom”. Je kunt je bijballen het makkelijkste voelen als je onder de douche staat of in bad zit, omdat dan je zak ontspannen is. Als je je ballen tussen je vingers doorrolt, kun je ze als het goed is aan de boven/achterkant voelen eslachtsorganen bij jongens (inwendig): • Prostaat. De prostaat is een klier rond de urinebuis en onder de blaas van de man,die een vocht afscheidt waardoor de zaadcellen een bepaalde zuurgraad krijgen,zodat ze bestand zullen zijn tegen het vocht in de vagina van de vrouw. Bovendien zit er een soort suiker in de zaadvloeistof die ervoor zorgt dat de zaadcellen veel energie hebben en hard kunnen zwemmen. De prostaat bevindt zich aan de basis van de penis,in het lichaam. Bij het orgasme scheidt de prostaat een melkachtig vocht af, dat een soort transportmiddel is voor de zaadcellen. Dit vocht maakt 15 tot 30% van het totale volume van het sperma uit. Voor sommige jongens is de prostaat een bron van genot. Bij enkelen is hij zo gevoelig dat massage ervan tot orgasme leidt. Anderen ervaren niets speciaals als ze dit doen.
• Zaadblazen. De zaadblaasjes zijn een klier in de zaadleider,(dat is een buis die van binnen bestaat uit miniscule haartjes die de zaadcellen vervoert. ) met de (deze liggen tegen de prostaat aan). De prostaat en de zaadblaasjes produceren een vloeistof die de zaadcellen voedt. Deze vloeistof vormt het overgrote deel van het ejaculaat dat bij een zaadlozing uit de penis komt. Op weg naar buiten passeren de zaadcellen de zaadblazen. Die voegen een soort suiker toe aan de zaadcellen, zodat ze energie krijgen. • Ook bij jongens hoort de anus niet bij de inwendige/uitwendige geslachtsorganen. Kun je je voorstellen dat er ooit een tijd is geweest, dat je niet wist hoe je moest fietsen of zwemmen? Waarschijnlijk weet je het niet meer. Maar je weet vast nog wel dat je net uit je favo spijkerbroek bent gegroeid. De puberteit houdt ook grote veranderingen in. De meest voor de hand liggende veranderingen hebben te maken met je lichaam. Jongens en meisjes lijken wel wat op elkaar tussen hun 8e en 9e levensjaar, als ze kind zijn, maar als de puberteit begint verandert dat heel snel. • Hoelang duurt de ontwikkeling van meisje naar vrouw? De puberteit begint bij meisjes meestal een jaar of twee jaar eerder dan bij jongens Daarom zien zij lange tijd ouder uit dan jongens. Pas op 15 of 16 jarige leeftijd is dit verschil verdwenen. Er bestaat geen vaste tijd waarop een meisje zich tot een vrouw ontwikkeld. Ieder meisje is uniek en daarom is de puberteit voor elk meisje anders. Sommige meisjes zien eruit als jonge vrouwen als zij twaalf of dertien zijn. Bij andere meisjes duurt het gewoon iets langer. Als het bij jou iets langer duurt, dan troost het je misschien te weten dat de ontwikkeling meestal sneller gaat bij degenen die later beginnen. In de meeste gevallen gebeurt het bij meisjes tussen hun 9e en 16e levensjaar. Als een meisje op haar veertiende nog geen enkel teken van de aankomende puberteit vertoond, beter maar naar de dokter kan gaan om zich te laten nakijken. • Meisjes ontwikkelen op jongere leeftijd dan vroeger. Als de meeste vrouwen uit je familiemeer dan tien jaar ouder zijn dan jou, is de kans groot dat jij op jongere leeftijd in de puberteit komt dan zij. De meisjes van tegenwoordig krijgen vroeger borsten en schaamhaar dan de meisjes van twintig jaar geleden. Vroeger begon de groei van de borsten en het schaamhaar gemiddeld rond de leeftijd van elf tot twaalf jaar. In 1997 wees een nieuwe studie uit,dat meisjes op jongere leeftijd beginnen te ontwikkelen. De studie werd gemaakt op basis van een vragenlijst bij meer dan 17. 000 Amerikaanse meisjes van 3 tot 12 jaar. Gemiddeld kon men stellen dat zwarte Amerikaanse meisjes gemiddeld op achtjarige à negenjarige leeftijd. Blanke meisjes ongeveer op 10 jarige leeftijd. Hieruit blijkt dat verschillende rassen etnische groepen een verschillend ontwikkelingspatroon. Het is niet precies duidelijk waarom dit zo is. Er bestaan wel gedeeltelijke antwoorden. Het kan bijvoorbeeld een rol spelen waar je woont. Meisjes die hoog in de bergen wonen beginnen doorgaans later te veranderen dan meisjes die op niveau van de zeespiegel wonen. Voedingsgewoonten spelen ook een rol. Zo ontwikkelen meisjes die gezonde voeding krijgen eerder dan meisjes die ondervoed zijn. Meisjes die overgewicht hebben ontwikkelen eerder. • Het eerste teken van de puberteit: De groeispurt. Zijn de schoenen die je vorige maand gekocht hebt al te klein?Komt je nieuwe jeans tot halverwege je enkels?In dat geval is je lichaam waarschijnlijk aan de groeispurt begonnen. De groeispurt is een periode waarin je lichaam extra snel groeit. Je komt sneller bij en groeit sneller dan voor de puberteit De puberteit begint met een groeispurt. Dat wil zeggen dat je in korte tijd een stuk langer wordt. Dit kan een aantal jaren duren, daarna groei je minder snel en daarna stop je met groeien. Na het begin van de groeispurt duurt de groeifase nog ongeveer nog 4 ½ jaar. Bij meisjes begint dit meestal tussen hun tiende en elfde (maar dat hoeft niet!). Bij sommige meisjes is het ook opvallender dan bij anderen. Maar elk meisje groeit veel in deze periode Tussen hun twaalfde en dertiende nemen ze het meeste in lengte toe en dit vlakt af op hun veertiende. Meestal worden eerst je hoofd handen en voeten groter daarna je armen en benen. En tenslotte je romp. Dit komt omdat je botten bezig zijn met groeien. Grote mensen zeggen dat je slungelig wordt. Je lichaam/hoofd verandert van een kinderlichaam/gezicht naar een volwassen lichaam/gezicht. Tijdens de groeispurt worden het bekken breder en er hoopt zich meer vet op de heupen. Daardoor worden je heupen breder en lijk je slanker. Verder worden je bovenbenen en billen dikker. Het is normaal dat je hier automatisch veel zwaarder door wordt. Je wordt vaak in een korte tijd 6 tot 11 cm langer, totaal ongeveer 25 cm. Er bestaan drie soorten lichaamstypes: Endomorfe: Ectomorfe: Mesomorfe: Sommige mensen zeggen dat groeipijn niet bestaat maar dat is niet waar,het bestaat wel degelijk. Het is geen constante pijn,maar een zeurderige pijn. De meeste meisjes voelen het in hun knieholtes,dijen of in scheenbenen. In deze periode is het dan ook erg belangrijk dat je genoeg, gezond voedsel binnenkrijgt. Jammer genoeg beseffen veel jongeren dat niet. Als je nu niet oplet verhoog je het risico op problemen op latere leeftijd. Omdat de puberteit bij meisjes eerder begint zijn zij een tijdje langer dan jongens en zien ze er ook wat volwassener uit. Mede om deze reden gaan meisjes in deze periode vaak om met jongens die wat ouder zijn en krijgen hier ook verkering mee. Doorgaans verdwijnt dit verschil op veertien- of vijftienjarige leeftijd. • Borsten. In het Latijn worden de borsten mamae genoemd. Een borst bestaat uit een tepel en een tepelhof. De tepel is het uitstekende deeltje in het midden van je borst. Het tepelhof is de gekleurde ring rond de tepel. Het grootste deel van de borsten bestaat uit de halfbolvormige melkklieren die uitmonden in de tepels. Ze zorgen voor melkafscheiding als een vrouw in verwachting raakt en zitten vast aan de borstspier. Verder borsten bestaan voor 1/3 uit vet. In de puberteit zijn ze wat harder en gespannen. Het doet pijn als er tegenaan gestoten wordt. Je kunt ook knobbeltjes in je borsten voelen, dit is geen borstkanker!! Elke maand bereiden de borsten zich onder invloed van hormonen voor op een zwangerschap. De melkklieren vermenigvuldigen en ontwikkelen zich. Ze nemen in omvang toe en kunnen gevoeliger zijn. Na je menstruatie hebben ze weer hun oude vorm. De borsten van een vrouw bevatten de organen die bedoeld zijn om een baby te voeden. De borsten van een vrouw bestaan voornamelijk uit vet en bindweefsel. Daarbinnen zitten de melkklieren. Tijdens de puberteit beginnen de borsten van een meisje te groeien, waarbij ze verschillende stadia vertonen. Mannen hebben ook borsten en worden geboren met de complete melkklieren, maar deze borsten blijven onontwikkeld, tenzij deze groei kunstmatig wordt gestimuleerd door het vrouwelijk hormoon oestrogeen. Hiermee behoren de borsten van een vrouw tot de secundaire geslachtsorganen De borsten bij een vrouw zijn vrijwel nooit volledig gelijk qua grootte De linker tepel is bij veel vrouwen gevoeliger dan de rechter tepel. De baby wordt dan ook liever aangelegd aan de linkerborst. Dit komt ook in uitdrukking bij veel schilderijen van Maria met kind, waar het kind meestal aan de linkerborst drinkt. Om de borsten te ondersteunen dragen vrouwen een "bustehouder", recent afgekort tot beha. Verder zijn er melkkliertjes en melkkanaaltjes. Als een vrouw een baby krijgt dan gaan de melkklieren melk produceren. Via de melkkanaaltjes wordt de melk naar de tepel gevoerd. De puberteit maakt de borsten klaar om melk te geven. Als de borsten zich gaan ontwikkelen dan vormen zich kleine zwellingen onder de tepels. De zwelling: melk, vet, weefsel. De zwelling zorgt ervoor dat de tepel meer naar voren gaat staan en meer uitsteekt. De leeftijd waarop dit gebeurd is verschillend. Zowel bij een meisje van 8 ½ jaar kan dit gebeuren maar ook bij meisjes van 14 jaar. De ontwikkeling duurt ongeveer 4 jaar.
• Haar op allerlei plekken. Schaamhaar is het haar dat groeit op de geslachtsdelen. Het haar dient ervoor om je schaambeenderen te beschermen. Bij meisjes komt het meestal door na het dikker worden van de tepels en het begin van de borstgroei. Maar dat hoeft niet. De haren groeien dicht tegen elkaar aan en zijn kroeziger dan je hoofdhaar. Ze hebben vaak ook een andere kleur. Het haar rond je vagina zit er vooral voor bescherming van het schaambeen dat er onder zit. Het tijdstip waarop het schaamhaar begint te groeien verschilt sterk. Het kan al doorkomen op acht jarige leeftijd, maar ook pas op vijftienjarige leeftijd. bij meisjes komt het meestal door na het dikker worden van de tepels en het begin van de borstgroei. In het begin gaat het om vrij weinig haar, dat zacht is. Na ongeveer een jaar nemen de haren in omvang toe, worden ze donkerder van kleur en krijgen ze meer krul. Tussen de dertien en vijftien worden ze vaak wat stugger en wordt de bos dikker. Schaamhaar is vaak donker van kleur, maar het kan ook (licht) blond zijn of rood. Doorgaans is het een slag donkerder dan hoofdhaar. Bij meisjes kan het schaamhaar zich beperken tot een kleine driehoek, maar het kan ook doorlopen naar de dijen en buik. Bij zowel jongens als meiden loopt het haar vaak door in de bilspleet. Haar onder de oksels komt meestal 1 of 2 jaar later door dan het schaamhaar. • Hoelang duurt de ontwikkeling van jongen naar man? Net zoals bij meisjes bestaat er geen vast tijdstip. • Het eerste teken van de puberteit: De groeispurt. Ook jongens ondergaan een groeispurt tijdens de puberteit. De groeispurt bij jongens begint zo tussen elf en veertien jaar. Je wordt in een snel tempo groter en zwaarder. Jongens worden bovendien ook snel sterker, ze kennen een soort “sterktespurt”. Meestal worden eerst je hoofd handen en voeten groter daarna je armen en benen. En tenslotte je romp. Dit komt omdat je botten bezig zijn met groeien. Grote mensen zeggen dat je slungelig wordt. Je lichaam/hoofd verandert van een kinderlichaam/gezicht naar een volwassen lichaam/gezicht. De schouders worden breder en de benen worden dikker. Het gezicht wordt volwassener. Daardoor wordt een jongenslichaam minder rond maar wel mannelijker. De groeispurt komt bij meisjes in het begin van de puberteit. Bij de gemiddelde jongen komt het pas later in de puberteit. Meestal groeit een jongen het meest in de periode dat ook zijn penis langer wordt. Meisjes van 10 tot 11 jaar zijn meestal groter dan jongens sie ook 10/11 jaar zijn. Als de groeispurt bij jongens begint, halen ze meisjes heel snel in. Er zijn natuurlijk altijd jongen die van zichzelf klein zijn. • Mijn stem!? De baard in de keel krijgen wil zeggen dat de stem van een jongen zwaarder en lager wordt. De geslachtshormonen die je lichaam in de puberteit begint te maken, zorgen ervoor dat je stem lager wordt. Meestal begint dit proces tussen het twaalfde en vijftiende jaar, met een gemiddelde van 13,5 jaar. Hoe ontstaat deze verandering?In de keel ligt het strottenhoofd, dat een rol speelt bij het ademen, slikken en spreken. In het midden hiervan liggen de stembanden. In de puberteit groeit het strottenhoofd bij jongens in snel tempo. Dit is van buiten af te zien aan het ontstaan van een ‘adamsappel’: het vooruitstekende bovenste gedeelte van het strottenhoofd dat zichtbaar wordt in de keel. Door de groei van het strottenhoofd worden de stembanden opgerekt. Ze worden langer, waardoor ze langzamer trillen en de stem lager wordt. De spieren rond de stembanden moeten zich aanpassen. Daarom heeft de jongen niet in één klap een mooie zware stem. In het begin breekt zij vaak en kan er opeens een hoog pieperig geluid uitkomen. Dit is voor velen een vervelende periode. Deze kan snel voorbij zijn, maar het kan ook best een tijd duren voordat je als jongen weer controle hebt over je stem. Na een tijdje is het klaar, en is je stem een octaaf lager geworden. • Haar op alle plekken. Onder invloed van het mannelijke hormoon testosteron neemt de beharing van jongens tijdens de tienertijd toe. Het haar op armen en benen wordt donkerder en dikker. De meest jongens krijgen tussen hun twaalfde en dertiende schaamhaar. Het haar zit er vooral voor bescherming van het schaambeen dat er onder zit. Dit blijft groeien tot ongeveer hun veertiende. Het schaamhaar groeit op je onderbuik tot op je navel. Het kan ook naar beneden groeien tot aan je anus of billen. Het tijdstip waarop het schaamhaar begint te groeien verschilt sterk. Het kan al doorkomen op acht jarige leeftijd, maar ook pas op vijftienjarige leeftijd. Bij jongens gebeurt het meestal vlak na het groter worden van de ballen en penis. In het begin gaat het om vrij weinig haar, dat zacht is. Na ongeveer een jaar nemen de haren in omvang toe, worden ze donkerder van kleur en krijgen ze meer krul. Tussen de dertien en vijftien worden ze vaak wat stugger en wordt de bos dikker. Schaamhaar is vaak donker van kleur, maar het kan ook (licht) blond zijn of rood. Doorgaans is het een slag donkerder dan hoofdhaar. Okselhaar komt meestal kort hierna door. Bij velen gebeurt dit voor hun dertiende. Maar er zijn ook tal van jongens bij wie dit gebeurt als ze 14 of 15 zijn. Haar op de ballen komt meestal 1 jaar later door dan het okselhaar. Haar op het perineum (het stukje huid tussen ballen en anus) is kort daarna aan de beurt. Overigens zijn er ook jongens die geen haar op hun ballen of perineum krijgen. Borst- en gezichtshaar. Ongeveer 2 jaar nadat het schaamhaar is doorgekomen, krijg je meer haar op je gezicht en op de rest van je lichaam. Het haar groeit meestal eerst op de hoeken van de bovenlippen. Tegelijkertijd groeien de bakkebaarden. Daarna komen er haartjes op de bovenlip (de snor), op de bovenkant van de wangen en in het midden op de onderlip. Meestal beginnen de haartjes op de kin pas te groeien als de geslachtsorganen volledig ontwikkeld zij. De meeste jongens krijgen tussen hun veertiende en achttiende haargroei op het gezicht maar dat kan ook best vroeger of later zijn. De hierboven genoemde leeftijden zijn gemiddelden. Bij sommige jongens zijn de veranderingen in de puberteit sneller voltooid, terwijl het bij anderen wel 5 jaar kan duren.
• Geslachtsorganen groeien. In de puberteit worden de penis en de ballen groter. In het algemeen neemt de penis tussen je elfde en vijftiende jaar het meest in lengte en omvang toe. Hij wordt eerst dikker en daarna langer. Dit gebeurt meestal één jaar na het groeien van de ballen. Bij de meeste jongens wordt hij na hun zestiende niet meer groter. De ballen worden ongeveer tussen je 10 en 14 groter. Geen ander deel van het mannelijk lichaam roept zoveel onzekerheid op als de penis. Veel mannen denken dat die van hen te kort of te dun is, ook al is hij precies gemiddeld. Hoe lang zijn de meeste penissen? De penissen van de meeste volwassen mannen zijn stijf tussen de tussen de 12 en 18 cm lang. De kleinste zijn de zogenaamde micropenissen, die volgroeid en stijf niet groter zijn dan een paar cm. De grootste zijn stijf meer dan 20 cm, maar zo’n formaat is uitzonderlijk. Zo komt een penis van 25 cm bij minder dan 1 op de 10. 000 mannen voor. • Eerste zaadlozing. De eerste zaadlozing vindt meestal plaats tussen je elfde en zestiende jaar. Het gebeurt meestal een jaar na de groei van de penis. Als het ’s nachts gebeurt, noem je het een “natte droom”. Een zaadlozing wordt met een moeilijk woord ook wel ejaculatie genoemd. De eerste zaadlozing is de eerste keer dat er sperma uit de penis komt. Vanaf dat moment kan de jongen een kind verwekken. Wees niet bang dat je niet genoeg zaadcellen hebt want je lichaam maakt elke dag 72 miljoen zaadcellen aan. Bij de meeste jongens gebeurt dit tussen hun elfde en zestiende jaar, meestal een jaar nadat de penis flink gegroeid is. De gemiddelde leeftijd is dertien jaar en twee maanden. Ongeveer 20% krijgt de eerste zaadlozing ´s nachts, bij tweederde gebeurt dit bij het masturberen en bij 15% bij het vrijen. Hormonen bepalen het tijdstip van de eerste zaadlozing. Een jongen heeft hier zelf geen invloed op en kan dan ook niets doen om dit teweeg te brengen. Een jongen kan door zich af te trekken opgewonden raken en klaarkomen, ook als hij nog nooit een zaadlozing heeft gehad. Pas als de ‘zaadfabriek’ op gang is gekomen gaat het orgasme gepaard met een ejaculatie. Als je op je zestiende nog nooit een zaadlozing hebt gehad, als je na je zestiende nog steeds niks hebt gehad dan kun je beter maar even naar de dokter gaan. Je zult zien dat je gewoon wat laat bent in je lichamelijke ontwikkeling of dat er wat mis is. • Wat is een erectie? In de penis zitten twee grote zwellichamen ,die van de top naar de basis lopen. Aan de onderkant zit één klein zwellichaam, waar de urinebuis doorheen loopt. Als een jongen aan seks denkt of zichzelf streelt, dan stroomt er bloed naar zijn penis via de aanvoerende bloedvaten. Bij de meest jongens zit de voorhuid over de eikel als de penis slap is. Bij een stijve penis schuift de voorhuid terug en komt de eikel vrij. Het sponsachtig materiaal in de zwellichamen zuigt dit bloed op. Daardoor wordt de penis stijf. In de penis zit dus geen bot. Zodra de penis in omvang toeneemt, worden de afvoerende bloedvaten dicht gedrukt, waardoor het bloed niet meer weg kan stromen. Hierdoor blijft de penis een tijd stijf. Een erectie ontstaat dus doordat meer bloed in de penis stroomt dan er uit gaat. De erecties hebben niets met de inhoud van de droom te maken. De droom hoeft helemaal niet seksueel te zijn, en de erectie wijst dus ook niet op opwinding. Waarschijnlijk gaat het gewoon om een soort regelmatige ‘oefening,’ waardoor de bloedvaten in de penis goed blijven functioneren. Jongens krijgen drie tot zes keer per nacht een erectie. De penis blijft dan wel 10 tot 30 minuten stijf. Deze nachtelijke erecties verschijnen tijdens de REM (Rapid Eye Movements) slaap. Je bent dan diep in slaap en droomt. Gewoonlijk merk je niets van deze nachtelijke erecties, tenzij je een natte droom hebt of met een ochtenderectie • Borsten? Gynaecomastia wil zeggen dat bij jongens de borsten wat groter worden als gevolg van hormonale veranderingen in de puberteit. Bij jongens wordt het tepelhof groter tijdens de puberteit en zwellen de borsten een beetje. Het is mogelijk dat ze dan pijnlijk en/of gevoelig zijn. Uit een onderzoek onder 536 jongens in de leeftijd van 10 tot 15 jaar blijkt dat 48,5 % van de jongens hier last van heeft. Het begint meestal met een bobbeltje onder de tepel, dat wat gevoelig is. Later wordt het gebied eromheen dikker. Meestal gebeurt dit halverwege de puberteit. In meer dan de helft van de gevallen gaat het om een verdikking van beide borsten, in de overige gevallen alleen om de linker of rechter borst. Gynaecomastia verdwijnt meestal spontaan. Na een paar maanden tot een jaar is het weg. Is dit niet het geval, ga dan naar de huisarts om de oorzaak te achterhalen.