Pieter Pauwel Rubens

Levens loop. Pieter Pauwel Rubens werd geboren in Siegen. Zijn vader is een geleerd, ontwikkeld man. Zijn moeder moet echter jarenlang de gezinszorg alleen dragen, ingevolge de echtbreuk van haar man, begaan met Anna van Saksen, waarbij hij gevangen wordt in Duitsland en later verbannen. Rubens krijgt een humanistische opvoeding in Keulen, daarna in Antwerpen. Na een artistieke opleiding bij Tobias Verhaegt, Adam Van Noort en Otto Van Veen wordt hij in de Antwerpse gilde opgenomen als meester. Behalve een in 1597 gedateerd classistisch portret, dat zich te New York bevindt, kent men alleen onzekere toeschrijvingen van jeugdwerk van voor 1600. Op 9 mei 1600 vertrekt hij naar Italië, waar hij, in Venetië, op uitnodiging van een Mantuaans edelman in dienst treedt van de hertog van Mantua, Vincenzo Gonzaga tot 1608. Van 1603 tot 1604 verblijft hij in Spanje op diplomatieke missie en beleeft hij er de confrontatie van de Spaanse kunst met de Venetiaanse werken van Titiaan in Madrid. In Spanje laat hij het monumentale Ruiterportret van Graaf Lerma na en te Rome het altaarstuk van S. Maria de Vallicella een monument van de vroeg-barokke kunst. Terug in de Nederlanden wordt hij nu hofschilder van de aartshertogen Albrecht van Oostenrijk en Isabella van Spanje, in 1609. Hij blijft in Antwerpen wonen en trouwt er, op 3 oktober van datzelfde jaar, met Isabella Brant. In 1610 richt hij het grote pand aan de Wapper, dat nu nog altijd het Rubenshuis is, in als atelier met een aantal medewerkers. Tussen 1610 en 1620 ontstaan de meesterstukken, die nog altijd in de Antwerpse O.L.V.-kathedraal te bewonderen zijn: de Kruisoprichting en de Kruisafneming, met de opmerkelijke stijlwisseling. Uit de samenwerking met Jan Bruegel ontstaan kostbare kabinetstukken. De produktiviteit van de meester is verbazingwekkend. In 1624 ontstaat het grote altaarstuk De Aanbidding der Koningen, een voorbeeld van barokke pathos. In 1626 schildert hij De Hemelvaart van Maria voor het hoogaltaar in de O.L.V.-kathedraal, zowel qua compositie als door de technische uitvoering ervan een uitermate gelukkige interpretatie van het thema. In 1628 maakt hij zijn omvangrijkste altaarstuk De Madonna met Heiligen in de Antwerpse Augustijnenkerk. Intussen was, in 1626, zijn vrouw Isabella Brant overleden. Rubens geniet het volste vertrouwen van de landvoogdes Isabella en krijgt meerdere diplomatieke opdrachten en missies te verwerken. Aldus komt hij weer in Spanje en Engeland terecht. De werken van Titiaan en de bewondering van de Hertog van Buckingham stimuleren vanzelfsprekend de kunstenaar. Hij is 53 jaar als hij, terug uit Engeland, in 1630 hertrouwt met de 16 jarige Hélène Fourment. Nieuwe groepen en dwarrelende massa's in dramatische scènes ontstaan: De Roof der Sabijnse Maagden, De Kindermoord, Het Venusfeest. Van de Spaanse koning Filips IV kreeg hij de opdracht tot het schilderen van Het Oordeel van Paris. Naast deze eerder allegorische taferelen creëert Rubens grandioze landschappen van een stralende glans en innerlijke bewogenheid. Zijn nieuw aangekocht landgoed Het Steen te Elleweert en het gelukkige gezinsleven op het platteland begunstigen zijn kunst als paysagist. Lijdend aan jicht sterft hij, in zijn weelderig Rubenshuis te Antwerpen, op 30 mei 1640. Rubens' zelfportret Van Rubens kent men slechts een viertal 'zelfstandige' zelfportretten. In dit werk zien we de meester op ongeveer 50-jarige leeftijd: op het hoogtepunt van zijn roem. Hij is een befaamd schilder en ontwikkelt zich tot een gerespecteerd diplomaat. Dit portret is ongetwijfeld het gemoedelijkste en meest intieme uit de beperkte reeks. De schilder oogt rustig en vriendelijk en met de brede hoed verbergt hij zijn aankomende kaalhoofdigheid. [plaatje0]
Schilderstijl Rubens is een briljant tekenaar. Dit blijkt uit de gedetailleerde schetsen die nog bewaard zijn gebleven op onvoltooide schilderijen. Rubens maakte vaak een rode onderschildering die met wit werd opgehoogd. Deze kleur rood schermert dan ook overal door in de voltooide doeken. Als typische barokschilder zijn de composities van Rubens erg complex. Het hierbij afgedrukte schilderij van de allegorie van De Vereniging van Water en Aarde heeft een driehoekige compositie, die vooral wordt versterkt door de drie gezichten aan de bovenkant van het schilderij (de drie hoofden). De basis van de driehoek is echter breder dan het schilderij zelf. Deze wordt gevonden door vanaf het hoofd van de Aarde over de rug van de tijger naar beneden te gaan, en van de knie van Neptunus aan de andere kant. De driehoek is dus breder dan het schilderij zelf. Verder zijn er in het schilderij allerlei richtingen zichtbaar. De kijkrichtingen tussen de verschillende personen, de richting van de drietand, het stromende water naar beneden, en de omhoog klauterende tijger aan de linker kant. Verder is de Aarde afgebeeld als naakte Rubensvrouw, naar waarschijnlijk de mode van die tijd, relatief kleine borsten, maar verder goed gevuld met brede heupen. De mannen zijn gespierd, met daarbij de techniek van de verkorting toegepast om diepte en beweging in het schilderij te suggereren. [plaatje1] De vereniging van Aarde en Water
circa 1618. Olieverf op doek, 222.5 x 180.5 cm. Functie Het schilderij dient denk ik om de goeie verhouding te laten zien tussen aarde en water. Dat de aarde water nodig heeft en andersom. Zo is het ook met mensen. Die hebben elkaar ook nodig. Beoordeling Het is een heel mooi schilderij de kleuren zijn goed op elkaar aan gepast en de verhoudingen kloppen niet hellemaal maar dit komt omdat Rubens er diepte in wou hebben. Ik vind dat hij de juiste middelen heeft gebruikt voor dit schilderij omdat je met bijvoorbeeld krijt veel onduidelijker werkt.. Het is een heel mooi schilderij en het is precies een typerend werk van Rubens.