Kubuswoningen en panthéon

Werkstuk door een scholier
5e klas havo | 2341 woorden
22 februari 2007
38 keer beoordeeld

38 keer beoordeeld

Taal

Nederlands

Vak

CKV

Onderzoeksverslag: “Wie gaf wat aan…”

Panthéon- Jacques Soufflot

Kubuswoningen- Piet Blom

Inhoud

1. Titelpagina
2. Inhoud
3. Inleiding
4. Panthéon- Soufflot
4.1. Panthéon
4.1.1 De buitenkant
4.1.2 De binnenkant
4.1.3 De bouw
4.2 Biografie Jacques Soufflot
5. Kubuswoningen- Piet Blom
5.1 Kubuswoningen
5.1.1 De buitenkant
5.1.2 De binnenkant
5.1.3 De bouw
5.2 Biografie Piet Blom

Inleiding

Ik heb de kubuswoningen van Piet Blom en het Panthéon gebruikt omdat de woningen van Piet erg fascinerend zijn. Vooral omdat het woongedeelte een interessant figuur heeft. Dit komt door de kubus die boven op de pilaar staat. Het Panthéon van Jacques Soufflot heb ik gebruikt omdat we een oud kunstwerk/gebouw moesten gebruiken voor de opdracht, ook omdat ik dit gebouw laatst in de herfstvakantie in het echt gezien heb en het erg mooi vond uitzien. In dit verslag kun je lezen wat de kenmerken zijn van Piet Blom en de kenmerken van het Panthéon (gemaakt door Jacques Soufflot) in Parijs zijn.

4. Jacques Soufflot - Panthéon (1755-1789)

4.1. Panthéon
Het Pantheón is in opdracht gegeven door Louis XV, hij zei in 1744 dat als hij zou herstellen van zijn ziekte, hij de verwoeste kerk van St-Genèvieve Abbey in ere zou herstellen. Aan de Markies van Marigny werd de belofte van de Koning toevertrouwd nadat deze zijn gezondheid had teruggekregen. Aan de onderdaan van Marigny genaamd
Jacques Soufflot, werd opgedragen dat hij het ontwerp moest maken voor een Panthéon.
Aan het Panthéon is gewerkt geworden vanaf 1755 tot 1789. Hij had dit gebouw gebouwd met de bedoelingen dat het een kerk zou worden, gewijd aan de Sainte-Geneviève. Het is wel een paar keer van functie gewisseld. Bijvoorbeeld tijdens de revolutie gaf de markies het gebouw een nieuwe bestemming:
de kerk werd nu het Panthéon, een begraafplaats voor beroemde Franse burgers. De torens werden afgebroken, de zij portalen en vensters werden dicht gemetseld.
Een enkele jaren later onder het gezag van Napoleon I en Napoleon III werd door hen het gebouw opnieuw tot kerk benoemd. Sinds 1885 is het definitief het mausoleum van de Franse grote beroemdheden geworden.

4.1.1 De buitenkant
Het grondplan van het Pantheon is een Grieks kruis met een armlengte van 82 m. (zie hieronder) De buitenkant is geheel van baksteen. Wat wel opvallend is, is dat het hele gebouwd opvallend maar toch eenvoudig is. Alleen een versiering van een versierde strook van bloemenslingers op het tempé. (Het reliëfwerk in de muur is van David d'Angers). Hierdoor kan het oog zich vanuit de verte makkelijker concentreren op de machtige koepel en van dichtbij op de enorme portiek met de driehoekige toelopende versiering boven de gevel. De Corinthische zuilen eronder zijn ongewoon gerangschikt.

4.1.2 De binnenkant
De voorhal is geïnspireerd door de voorhal van het Pantheon in Rome 22 Corinthische zuilen dragen een driehoekig fronton. Op de muren staan namen van de mensen die in het mausoleum liggen: links verdienstelijke burgers, rechts Napoleontische soldaten uit alle legerafdelingen. Bekende “grote” Fransen die hier begraven liggen in het mausoleum zijn onder meer Voltaire, Rousseau, Victor Hugo, Emile Zola, L. Braille (blindenalfabet), J. Jaurès (politicus).

Panorama van het interieur van het Panthéon
Boven het portier torent een koepel van 83 m hoog. Achter de zuilenrij van de eerste koepeltrommel is de plaats waar de constructie van de twee binnenste koepelschalen begint verborgen. Boven de lage tweede koepeltrommel verheft zich de slanke buitenkoepel met de lantaarn. Zie hieronder.

De koepel van het Panthéon
De architecten van het neoclassicisme laten de samenstellende delen van het gebouw met elkaar contrasteren. Daarom heeft Soufflot geen moeite gedaan om de hoekige onderbouw in de ronde koepelvorm te laten overgaan. Na Soufflot’s dood heeft de architect Rondelet (leerling van Soufflot) alle vensters in de onderbouw laten dichtmetselen zodat de strengheid van het buitenaanzicht versterkt werd. In 1791 werd de kerk door de Constituante (het parlement) tot mausoleum herroepen. Het gebouw kreeg dus een nieuwe bestemming als het mausoleum voor Franse beroemdheden.
Wat wel een beetje ironisch is, is dat boven de ingang van het Panthéon de tekst “Aux grands hommes la patrie reconnaissante, staat ofwel ' Voor de grote mannen, het dankbare vaderland'. De 'grote mannen' kregen hun laatste rustplaats in de grootte crypte van het gebouw.
Het ironische is dat de uitdrukking 'grote mannen' is overigens niet helemaal juist is aangezien er ook een 'grote vrouw' in het Panthéon is opgenomen, namelijk Marie Curie. Ook is er een andere vrouw bijgezet geworden in de crypte deze dame was namelijk Sophie Berthelot, de echtgenote van Marcellin Berthelot. Nadat beiden op 18 maart 1907 overleden, kregen ze een gezamenlijk graf. Wel durf ik niet met zekerheid te zeggen als zij er nog ligt.

4.1.3 De bouw
Hiermee zijn we aangekomen aan de bouw van het Pantheon. Het Pantéon is gelegen op de Montagne St-Genèvieve. Het moest gebaseerd worden op een Grieks kruis. Het gebouw werd uiteindelijk 110 meter lang, 84 meter breed en 83 meter hoog.
De eerste steen werd gelegd in 1758, maar door financiële en materiële problemen, werd het pas afgemaakt na de dood van Soufflot (1780) door zijn student Rondelet in 1789(dezelfde die alle vensters in de onderbouw liet dichtmetselen). Toen werd de bestemming van de kerk veranderd in een mausoleum voor de resten van grote Fransmannen (een mausoleum is een gebouw waar een lichaam van een overleden persoon wordt bewaard). Sinds dien heeft het gebouw tweemaal gediend als kerk.

Kenmerken:
Het gebouw heeft ook kenmerken zoals; een tempé dat is dat kleine driehoekje (dat op het plaatje hieronder is aangegeven) boven de pilaren, het gebouw is erg eenvoudig. Het Pantheon is één van de grote classicistische gebouwen in Parijs. Koel maar imposant het gebouw is maar liefst 110x84m, 83m hoog. Het grondplan heeft de vorm van een Grieks kruis. De grote koepel (10.000 ton) boven de viering is gebaseerd op de St Paul's kathedraal in Londen (1675-1710). De eigenlijke koepel rust op een trommel met grote ramen omgeven door een Corinthische zuilenrij. Boven het midden van elke arm is er een kleine ronde koepel. De bakstenen buitenkant van het gebouw is opvallend eenvoudig. Alleen een versiering met de Griekse hoofden en een versierde strook van bloemslingers (guirlande) kan het oog zich hierdoor vanuit de verte makkelijker concentreren op de machtige koepel en van dichtbij op de enorme portiek met driehoekig fronton. De Corinthische zuilen ervan zijn ongewoon gerangschikt. De muren van het interieur werden vanaf 1877 beschilderd. Ze stellen scènes voor uit het leven van St-Genèvieve van de hand van onder andere de bekende schilders Puvis de Chavannes en Robert Delaunay.

4.2 Biografie Jacques Soufflot

Soufflot was een Franse architect geboren op 22 Juli in 1713. in 1730 ging hij aan een Franse academie in Rome studeren hier leidde ze studenten op tot neoklassieke ontwerpers. Soufflot’s ontwerpen waren meer van de moderne barok. Nadat hij was terug gekeerd in frankrijk ging hij oefenen in Lyon waar hij het Hotel-Dieu heeft ontworpen.
In 1755 gaf Marigny (de opdracht gever van het Panthéon) de nieuwe directeur voor koninklijke gebouwen, architecturale controle over alle koninklijke gebouwen in Parijs, in dat zelfde jaar werd hij toegelaten op de Koninklijke Academie van Architectuur.
Het panthéon is zijn beroemdste werk maar het Hotel Marigny is een betere vertaling van de persoonlijke smaak van Soufflot.
Soufflot Stierf in Parijs in 1780 op 67 jarige leeftijd, Soufflot zette zijn werk neer als striktheid van lijn, stevigheid van vorm en eenvoud. Met detail.

5. Piet Blom - Kubuswoningen

5.1 Kubuswoningen
Hiernaast vind je de kubus woningen van Piet Blom. Deze zijn tot stand gekomen in de jaren zeventig. Eerst zal ik het begrip kubus woning uitleggen. Een Kubuswoning is een woning in de vorm van een gekantelde kubus op een paal deze worden ook wel paalwoning of boomwoning genoemd. Piet wou de kubuswoningen zoveel mogelijk op bomen laten lijken en alle woningen bij elkaar op een bos te laten lijken.

5.1.1 De buitenkant
Nu zal ik iets vertellen over de functie van het huis de meeste woningen zijn in gebruik als woningen, Piet Blom’s idee was om onder de woningen ruimte te maken voor scholen, crèches en winkels. Dit idee is ook gerealiseerd, boven de winkels zijn dan ook de woningen geplaatst.

5.1.2 De Binnenkant
De indeling van de kubussen zijn als volgt; in de zeshoekige betonnen paal zelf zijn de trappen naar de (kubus) woning. Hierop volgen drie woonlagen, op de eerste verdieping vind je het zogenoemde straathuis met de keuken en de woonkamer, hierboven heb je het zogenaamde hemelhuis met de slaapkamer(s) boven het hemelhuis vind je de loofhut (denk aan de bomen die Piet Blom hiermee bedoelde de kubus is dan een vorm van de loofhut als een soort boomhut) hier is plaats voor het balkon een tuintje of zelfs een serre.

5.1.3 De bouw
Hiernaast tref je de bouw van enkele kubus woningen aan. Je ziet dat het aspect hout een grote rol speelt Piet Blom, de architect van de Kubuswoningen heeft deze laten bouwen eerst in Helmond en daar na in Rotterdam.
in Helmond startte de bouw in 1974 en eindigde in 1975 in deze tijd werden drie woningen gebouwd en hierna werden er nog eens achttien gebouwd.
In Rotterdam startte de bouw pas in 1982 waarna die twee jaar later in 1984 eindigde. Hiermee werden achtendertig woningen voltooid.

Kenmerken.
De woningen zijn geometrisch opgebouwd. Piet wou de kubus woningen zoveel op bomen laten lijken zoals ik al zei en al de woningen bij elkaar op een bos. Wat ik wel opvallend vind is dat als je aan een bos denkt meteen aan de kleur groen denkt, de kubus woningen zijn echter (opvallend) geel. Dat zie je niet vaak bij gebouwen. Rotterdam is een grijze stad en dit gele springt er heel erg uit. Volgens mij heeft Piet Blom dat zo ook bewust gedacht, omdat hij zijn ontwerp aan iedereen wil laten zien en geel is een opvallende kleur is, dus iedereen merkt het op.
De woningen zijn dus voornamelijk geel van kleur (geen groen te bespeuren), waardoor ze ook makkelijk te herkennen zijn en erg opvallen.
De woningen zijn gemaakt van verschillende materialen de belangrijkste zijn: beton, glas en hout.
-Beton is het meest gebruikt voor de palen waar de woningen op leunen.
-Glas is gebruikt voor de ramen van de huizen.
-Het materiaal hout is voornamelijk gebruikt voor het maken van de woning. Als detaillering gebruikt Piet op de muren gele vlakken met zwarte lijnen, de vakjes zijn grijs en sommige daarvan zijn ramen. Andere kleine versieringen zijn er niet Ook een belangrijk kenmerk is het structuralisme

5.2 Biografie Piet Blom

Piet Blom is geboren in de Jordaan (Amsterdam) op 8 februari 1934, Piet was zoon van een groenteboer. In 1959 studeerde hij af aan de Amsterdamse Academie voor Bouwkunst als student van Aldo Eyck.
Juist omdat Piet vasthield aan zijn principes werden in de jaren tachtig niet veel gebouwen van hem gerealiseerd. Wel kreeg hij in de jaren negentig nog enkele opdrachten waaronder een villa in Amersfoort

Naast zijn praktijk bleef Blom zijn fascinatie voor het creëren van een stedelijk leven, verder uitwerken. In 1963 maakte hij het ontwerp 'Wonen als stedelijk dak', Dit creëren van een werk- en woonomgeving waar de sociale communicatie gestimuleerd wordt, zou een terugkerend thema in de ontwerpen van Blom blijven.

De Kasbah Hengelo 1969 - 1973
In 1967 krijgt Blom de kans om 'Wonen als stedelijk dak' te realiseren, hij wou zijn ontwerp in een drukke stad verwezenlijken maar kreeg een weiland toegewezen

Een grip uit de verwezenlijkte ideeën van Blom;
· 18 kubuswoningen en het Speelhuis, Speelhuisplein Helmond 1972-1976
· 3 kubuswoningen, Wilhelminalaan Helmond 1974 - 1975
· Academie-Minerva, Gedempte Zuiderdiep 158 Groningen 1978 - 1984
· Blaakoverbouwing met 39 kubuswoningen, Overblaak Rotterdam 1978 - 1984
· Woonhuis De Waal, Haussmanstraat Amersfoort 1989 - 1994

Slot

Ik heb van dit verslag veel opgestoken vooral met betrekking tot het werkstuk dat ik moet gaan uitvoeren; Wie gaf wat aan…? Piet Blom geeft dus een Panthéon-Kubus aan Jacques Soufflot. Je moet bij deze opdracht een kunstenaar van nu met een kunstenaar uit de “oudheid” vermengen en de twee kunstwerken laten versmelten. Ik heb over de kubus woningen geleerd dat Piet Blom deze naar een dorp wou verwijzen hij wou een dorp binnen een stad maken elke woning stelt dan ook een boom voor, en al die “bomen” bij elkaar moeten een bos voorstellen. Dit had ik dus nooit achter de woningen gezocht. Ik vind de woningen trouwens erg apart maar ik zou er zelf nooit in willen wonen. Mede omdat het heel raar en apart van af buiten uitziet.

Van het panthéon heb ik geleerd dat het een belofte was van Lodewijk de XV aan het volk en ik het lang moeten zoeken voordat ik de naam van de maker wist. Ook weet ik nu waarvoor het Panthéon dient.

Samenvatting

Kenmerken Panthéon:
· Tempé
· Corinthische zuilen
· Eenvoudig
· Classicistisme
· Imposant
· Grieks kruis
· Koepel
· Bakstenen
· Guirlande

Kenmerken Kubuswoningen:
· Geel
· Herkenbaar
· Opvallend
· Scheef
· Contrasterend
· Geometrisch
· Bomen
· Beton, Glas, Hout
· Gele vlakken, Zwarte lijnen

Tenslotte wou ik nog even vermelden dat ik veel moeite had met het werven van informatie over het Panthéon en over het algemeen over Jacques Soufflot, over Piet Blom was genoeg te vinden alleen de informatie was niet echt bruikbaar, wel was er op het internet genoeg te vinden over de ligging, en over zijn dood, niet echt bepaald bruikbaar dus. Maar dat ik niet genoeg informatie kon vinden is misschien wel mijn eigen schuld omdat ik niet echt overweg kan met google, waarschijnlijk had ik ook eerder moeten beginnen met het onderzoeksverslag zodat ik bij de bibliotheek de juiste boeken kon bestellen want deze waren er helaas niet.
Ik hoop evengoed dat ik genoeg informatie heb gevonden.