Walvissen

Inleiding

Ik heb voor dit dier gekozen omdat ik het een prachtig dier vind, het is zo kolossaal zo immens groot en zwaar. Het is interessant, naar mijn menig, om eens wat meer over dit mooie dier te weten te komen. Ook was ik benieuwd hoe de walvis zich precies voortplant, want hoe moet zo'n groot zoogdier ooit paren.Ik heb in dit werkstuk zo goed mogelijk geprobeerd om zo duidelijk mogelijk over de walvis informatie te geven. Als er een * staat verwijst naar een uitleg onderaan de tekst. Ook heb ik dit onderwerp gekozen omdat ik dacht dat er veel infomatie over was. Ik hoop dat het een interessant werkstuk is om te lezen.

Latijnse namen

Hieronder de latijnse benamingen en de Nederlandse vertaling erbij:

Dierenfamilie

Walvissen, dolfijnen en bruinvissen behoren allemaal tot de orde van de walvisachtigen of Cetacea. Het woord Cetacea komt van het Griekse Kïtos, wat "dikke vis" betekent. Voor de Romeinen stond Kïtos gelijk met "zeemonster". De orde van de walvisachtigen is onderverdeeld in twee onderorden: de baleinwalvissen en de tandwalvissen. De baleinwalvissen bestaan uit vier families die samen nog eens 11 walvissoorten vormen. De tandwalvissen zijn in negen families ingedeeld. Daaronder komen 68 soorten voor.

Waar leven de walvissen?

Hieronder heb ik een tabel gemaakt van; het maximale gewicht, gemiddelde grootte en het gebied waar welke soorten walvissen leven.

Leven walvissen in groepsverband of solitair?

De meeste walvissoorten leven in groep. Die verschillen nogal in aantal, van twee tot drie eenheden tot zelfs 100.000 wanneer ze lange tochten maken. Bruinvissen en dolfijnen vormen de grootste groepen, gemiddeld tussen de 20 en 100 leden. Ze zijn heel sociaal en maken voortdurend contact met elkaar via geluiden, ook wanneer ze niet jagen of reizen. Ze vormen sterke familiebanden en helpen elkaar in tijden van nood. Toen de industriële walvisvangst er was/ is, maakten de jagers misbruik van deze solidariteit onder de walvisachtigen. De jagers waren ook niet vies van de volgende tactiek; een potvis te schieten en die zo lang te laten roepen tot er tal van andere potvissen opdaagden om hem te helpen. Allemaal gemakkelijke prooien voor de walvisjagers.

De groepssamenstelling

De walvissen zwemmen in sterk gestructureerde groepen. Een vrouwtje, vaak met een jong, vormt de kern van de groep. Een eerste begeleider zwemt op 5 meter afstand van haar. De andere walvissen blijven tussen de 5 en 15 meter afstand zwemmen. De tweede begeleiders zijn vaak jonge mannetjes of vrouwtjes zonder jong. Potvissen kennen een eerder matriarchale samenlevingsvorm. De volwassen wijfjes vormen groepen van 10 tot 20 leden samen met hun jongen. 1 mannetje vervoegt de groep gedurende heel korte tijd om met de vruchtbare wijfjes te paren. Na enkele uren of maximaal enkele dagen verdwijnt het mannetje opnieuw uit de groep. * Wanneer ze reizen, vormen de walvissen bepaalde formaties. De leider zwemt duidelijk op kop. Soms zwemt hij eerst voorop om te controleren of alles veilig is. Bij het zwemmen nemen ze nog andere volgorden aan, met een ruit of een cirkel in het midden of gewoon in rijen achter elkaar.

*Baleinwalvissen vormen vaak losse groepen die samenkomen om de jaarlijkse trek te maken naar het zuiden en om zich voort te planten. Tijdens die voortplantingsperiode

Verschillen mannetjes en vrouwtjes?

Bij de walvissen is het niet gemakkelijk om een onderscheid te maken tussen de mannetjes en de wijfjes. Meestal hebben ze net dezelfde kleur en lichaamsvorm. Duidelijke verschillen vinden we wel bij de potvissen en de grienden, waarvan de mannetjes flink wat groter zijn dan de wijfjes. De mannelijke orka valt ook op door zijn grote rugvin. Bij de gewone vinvis is de walvis van het vrouwelijk geslacht ongeveer 25 m lang, het mannetje blijft ongeveer 60 cm kleiner. Het verschilt dus per soort of er verschil te zien is tussen het mannetje en het vrouwtje.

Bevinden de geschlachtsorganen in of uit wendig?

De geslachtsorganen bevinden zich volledig in het lichaam. Bij onderzoek in de buik kan je wel uitmaken met welk geslacht je te maken hebt. Beide seksen hebben een navel, een geslachtsspleet en een anus. Bij de vrouwtjes ligt die geslachtsspleet heel dicht bij de anus. Aan weerszijden van de geslachtsspleet zijn meestal borstspleten te herkennen. Ik heb hier geen plaatjes van kunnen vinden omdat de organen inwendig zitten.

Balts en parings gedrag

In de voortplantings gebieden verzamelen zij zich voor de balts, waarna de dieren paarsgewijs uiteengaan, met een extra mannetje in hun kielzog. Zij liggen in ondiep water en terwijl de paringplaats vind ligt het tweede manetje achter het wijfje, kennelijk om haar te steunen dit geldt alleen voor de grijze walvis. Zie *1* voor gedetialleerde zwemopstelling tijdens voortplantingsperiode. Bij het parings/baltsgedrag maken de mannetjes geluiden die de eventuele partner aantrekt. Verder gaat hetmannetje "mooi" zwemmen en duiken. Uiteindelijk trapt een vrouwtje in zijn lokspelletje en gaan ze paren. De paring gebeurt meestal op openzee, zwemmend naast elkaar. Zo worden de voortplantingscellen overgedragen. Dit is ook meteen de manier waarop de partner keuze plaats vindt.

Vind er een inwendige of uitwendige bevruchting plaats?

Om te paren gaat het mannetje op zijn rug zwemmen onder het wijfje zodat hij - buik aan buik - zijn penis in de vagina kan brengen. Een onderzoek heeft uitgewezen dat de testes (teelballen) van het mannetje van de blauwe vinvis zo'n zeventig kilo wegen. Maar als je die vergelijkt met de testes van het mannetje van de zuidkaper, dat veel kleiner is, kom je aan een gewicht van rond de duizend kilo. Een verklaring hiervoor is te vinden bij de volgende voortplantingslogica: hoe meer mannetjes met hetzelfde wijfje paren, hoe groter de teelballen. Een mannetje dat met 1 wijfje paart en daarbij geen concurrentie ondervindt, heeft veel kleinere teelballen. Besluit: hoe groter de concurrentie voor een wijfje, hoe groter de teelballen.

Wanneer en waar vind de paring plaats?

De walvissen paren en migreren ongeveer 6 maanden lang. Bultruggen uit de noordelijke Grote Oceaan trekken van Alaska naar Hawaï om zich voort te planten; Noord-Atlantische bultruggen zwemmen van Groenland en IJsland naar de Cariben. De grijze walvis verblijft tijdens de zomer en de herfst in het noordpoolgebied. Sommige soorten verblijven in warme wateren terwijl andere migreren van de polen naar de tropen om daar te paren.

Hoe vaak kan er in het jaar worden gepaard?

De paringstijd kan tot 16 maanden duren, afhankelijk van soort en grootte van de walvis Slechts om de 2 tot 3 jaar brengen de vruchtbare wijfjes een jong ter wereld. Dus er wordt maximaal 1 keer per jaar gepaard.

Tijd tussen paring en geboorte

De draagtijd is van 11 tot 12 maanden. De ontwikkeling van de bevruchte eicel van bijvoorbeeld de bultrug is heel opvallend: na drie maanden is ze slechts 30 centimeter groot maar zijn reeds alle organen aanwezig. Tijdens de laatste twee maanden van de zwangerschap komt de foetus 700 kilo bij. Bij de geboorte weegt het jong ongeveer 1000 kilo en is het 4 tot 5 meter lang.

Wordt de embryo of foetus tijdens de ontwikkeling verzorgd?

De walvis is een zoogdier, dus hij krijgt de jongen inwendig. Het kalfje wordt gedurende 11-12 maanden in de buik verzorgd via de navelstreng van de moeder. Deze geeft voedsel door aan het kalf wat de moeder eet.

Wordt de walvis na geboorte ook verzorgd?beschermd?opgevoed?

Het walvisje wordt verzorgd na de bevalling. De moeder spuit de vette melk onder druk in de bek van het jong en dat gebeurd tientallen keren per dag. Per keer krijgt het jong 10 tot 12 liter binnen, wat op 1 dag 500 liter melk is. Pas na 6 maanden begint het jong ook ander voedsel zoals plankton op te nemen. Het jong blijft ongeveer een jaar lang zogen bij de moeder. Na de geboorte blijft het jong stijf tegen de moeder aan zwemmen totdat het groot en oud genoeg is dat het niet meer aangevallen kan worden door haaien en andere zeedieren die het op het kalfje hebben gemunt. Op een leeftijd van 2 jaar zorgt het volledig zelf voor zijn voeding. Toch blijft het nog tot zijn 4 jaar - en vaak langer - bij de groep van zijn moeder. In deze groep wordt hij ook opgevoed door de andere walvissen. Dus het antwoord op de vraag is, ja het wordt verzorgd, beschermd en opgevoed.

Hoeveel jongen kan een walvis per keer krijgen?

Een walvis kan per zwangerschap maar kalfje krijgen. Tenminste deze bewering is waar zodra het tegendeel bewezen is, er is nog nooit een tweeling walvis geboren ( niet dat men weet)

De evolutie van de walvis

Zoogdieren, zoals de mens, hebben warm bloed en ademen lucht via de longen. Ze brengen kleintjes ter wereld die lange tijd melk zogen bij de moeder. Zestig miljoen jaar geleden keerden verschillende van die zoogdieren terug naar de zee want daar was altijd veel voedsel te vinden. De balein- en tandwalvissen stammen vermoedelijk af van een primitief dier met hoeven. Het leek sterk op een fel behaarde wolf. Het dier keerde terug naar de kusten van de zee om voorgoed in het water te gaan leven. Vijftig miljoen jaar geleden zwommen de eerste walvisachtigen, in de oceanen. Ze leken meer op zeeslangen dan op de walvissen van vandaag. Toch hadden ze een lengte tussen 15 en 21 meter en wogen ze tot 5000 kilogram. Dorudontinae, een primitieve dolfijnfamilie, voelden zich ook heel goed thuis in hun nieuwe omgeving. Vijftien miljoen jaar geleden evolueerde deze familie tot de verschillende dolfijnsoorten zoals we die vandaag kennen. Gedurende miljoenen jaren leefden de walvissen harmonieus in de oceanen, door niets bedreigd. In zee ontmoetten ze geen roofdieren en er was steeds voldoende voedsel voorhanden. Zij evolueerden in dit milieu tot dieren met een uniek communicatiesysteem, met sociale relaties en een bepaalde hiërarchie. Sommige onderzoekers zeggen dat walvissen dieren zijn met hoge intellectuele vermogens. De grijze walvis is het minst geëvolueerd. Hij geeft ons het beste idee van hoe de eerste walvisachtigen eruit hebben gezien. Wanneer we de anatomie (de bouw) bekijken van de walvisachtigen, dan behoren de spitssnuitdolfijnen en de rivierdolfijnen tot de meest primitieve soorten.

ADEMHALING

Walvissen ademen alleen via hun blaasgaten en niet door hun mond. De blaasgaten zijn een soort neusgaten die door de evolutie langzaam naar boven op de kop zijn verschoven. Walvissen nemen maar heel weinig lucht in hun longen wanneer ze gaan duiken, door de waterdruk worden hun longen namelijk samengeperst. De weinige hoeveelheid lucht ontsnapt dan naar hun luchtpijpen en hun grote neusholtes. Walvissen nemen de zuurstof uit de lucht snel op in hun bloed en in hun spieren. De fontein die je ziet bij het uitademen is een wolk van waterdamp die ontstaat door condensatie van de warme adem die in contact komt met de koudere buitenlucht. De hoogte van de fontein hangt af van de grootte van de walvis, maar de vorm verschilt per soort. Door de fontein kan je dan ook een walvissoort herkennen. In- en uitademen duurt ongeveer twee seconden, bij de mens is dat half zo lang. Onze longen zijn 7% van ons lichaamsgewicht, bij walvissen is dat maar 3%. Walvissen kunnen hun adem 20 keer langer inhouden dan elk ander welk landdier. Potvissen staan kunnen 90 minuten lang duiken en dat tot een diepte van 3000 meter.

Horror voor de walvis

-Jacht en visvangst
-Vervuiling
-Vernietiging van hun habitat
-Gevangenschap - Geliefd tot de dood

Jacht en visvangst
Inheemse volkeren zoals de Inuït in Groenland, Noord-Canada en Alaska gebruiken traditionele jachtmethoden om beloega's en narwallen te vangen. Er zijn helaas nog steeds enkele landen die voor het geld op walvissen jagen. Daarbij gebruiken zij grote middelen bijv: snelle jachtschepen en reusachtige fabrieksboten waarop de walvissen onmiddellijk worden verwerkt en ingevroren worden. De walvisjagers hebben er voor gezorgd dat 8 van de 11 grote walvissoorten aan de rand van de uitsterving zitten. Ook de moderne visserijmethoden doden heel wat walvissen omdat ze verstrikt raken in de kilometerslange drijfnetten. De tonijnvisserij zorgt ervoor dat elk jaar honderdduizenden dode dolfijnen in hun netten verstrikt raken. Ook sterven veel walvissen in oceanen in de achtergelaten vissersnetten. De massale overbevissing waar veel landen schuld aan hebben, leidt tot minder voedsel in de oceaan, voor de walvis en ook voor de mens zelf.

Vervuiling
Via de lucht, de rivieren en de kust komt de vervuiling in de zee terecht. Een deel van die vervuiling komt van ons, bijv: via het afwaswater uit de afwasmachine of via de uitlaat van onze auto. De grote varkensteelt zorgt voor overbemesting, dit spoelt in beekjes en rivieren uit. Een andere vervuiler is de industrie, vaak giftiger deel. Dus, de gezinnen, de bedrijven en de landbouwers moeten dus zelf iets doen. Wij door milieubewust te denken/doen, energie en water te besparen en ons zo milieuvriendelijk mogelijk te verplaatsen, denk aan openbaarvervoer. Fabrieken kunnen zorgen voor een veel schonere productiemethode. Wanneer je iets weggooit, komt het altijd in het milieu terecht, het kan niet zomaar oplossen. Soms komt dat in de wegberm, of in de zee via een rivier. De rommel die de zee elke dag in de zee komt in gigantisch: plastic, giftige stoffen uit chemische fabrieken, radioactief afval van, zware metalen, cadmium en olielozingen van tankers of boorplatformen. Staalnames uit het bloed, de lever en de speklaag toonden een hoge concentratie van giftige stoffen als kwik en bepaalde chloorstoffen. Deze stoffen zijn een aanslag op de vruchtbaarheid en het weerstandsvermogen van de walvissen.

Vernietiging van hun leefomgeving
Zoals bij alle zeedieren hangen de overlevingskansen van de walvissen af van een gezonde, onvervuilde omgeving. Walvissoort die hierdoor in de problemen zit, is de beloega in St Lawrence-rivier in Canada.

Gevangenschap
Veel zeezoogdieren worden gevangen om het publiek te vermaken in dolfijnaria over de hele wereld. Vooral orka's en tuimelaars zijn daarbij in trek. Allerlei kunstjes worden hen aangeleerd tot groot plezier van de toeschouwers. Hoe meer we leren over walvissen, hoe meer we beseffen dat deze vorm van menselijke liefde en bewondering voor het dier veel ellende en vaak een vroegtijdige dood tot gevolg heeft. Een aantal jaren geleden werd in Europa een onderzoek verricht naar de leefbaarheid van dolfinaria. De conclusie was schokkend: alle plaatsen bleken te klein en te ondiep te zijn voor de dieren. In Groot-Brittannië zijn alle dolfinaria al een tijd dicht. Dat is erg goed want een walvis of dolfijn hoort thuis in de uitgestrekte wateren van de wereldzeeën

Bronnenlijst

Internet:
-www.greenpeace.org

Boeken:
- Spectrum dieren encyclopedie D.hillenius Uitgeverij het Spectrum
Uitgavejaar1982
- De wereld van de zoogdieren P.Whitfield Uitgeverij het Spectrum
Uitgavejaar1986

Folders:
- ik heb de greenpeace folders gebruikt van de afgelopen jaren