Teken en de ziekte van Lyme

1. Inhoudopgave 1) Inleiding. 2) Wat is een teek? 3) Als je een teek hebt en het voorkomen ervan. 4) De ziekte die je van een teek krijgt. 5) De behandeling van de ziekte van Lyme. 6) Hoe vaak komt het voor? 7) Het interview. 8) Mening. 2. Wat is een teek? Teken zijn parasieten. Dat wil zeggen dat ze tijdelijk samen leven met andere dieren of mensen die ook wel gastheren worden genoemd. Maar hoe komen ze nou op je lichaam? Bijvoorbeeld in een bos zitten veel teken op bladeren. Als je dan langs zo’n blad loopt dan gaan ze op je zitten. De teek zet zich dan met z’n kop vast in je lichaam. Als de teek stevig vastzit gaat hij van je bloed drinken. Hij wordt daardoor steeds dikker. Na een paar dagen is hij veel groter dan ervoor. Soms kan hij wel 3 cm. worden. Teken zijn geen insecten maar spinachtigen. Het verschil is te zien aan het ontbreken van een duidelijke kop en de “antennes”. Daarnaast hebben teken 8 poten en insecten maar 6. Een verschil met de kop en het lijf kun je niet zien. Teken hebben een grote familie. Ze hebben zo’n 800 verwanten. Het grootste deel van de familie bestaat uit “harde” teken. (lxodidae) Maar er zijn ook meer dan 160 “zachte” teken. (argasidae) De “harde” teken heten zo omdat ze een harde rugschild hebben. Bij de “zachte” teek is de rugbedekking eerder leerachtig. Maar er is ook verschil in de vorm van de snuit. Je kunt niet zeggen dat ze een bek vol tanden hebben, want dat hebben ze niet. Zo ziet de teek eruit: Hij heeft een rond lijf, acht poten en een mondstuk. Het lijf is grijs-bruin. Links en rechts zit een ademhalingsopening. Onder zitten de anus en de geslachtsopening. De geslachtsopening is het gaatje voor de voortplanting. Bij het mannetje komen er zaadcellen uit en bij het vrouwtje komen er eitjes uit. Het mondstuk van de teek is uitgebreid. Het bestaat uit: 2 voelsprieten, 2 mesvormige kaken waarmee hij kan snijden en een steekbuis. (een holle buis met weerkaken aan de buitenkant. 3. Als je een teek hebt en het voorkomen ervan. Als je een teek hebt moet je hem proberen eruit te halen, maar doe dit nooit met alcohol want dan wordt de teek verdoofd en dan spuit hij een soort vergif in je lichaam. Een teek eruit halen doe je door met je duim en wijsvinger te trekken. Je hebt ook speciale tangetjes ervoor om teken eruit te halen zoals: teek-out. Pas wel op dat je het lijfje niet leeg knijpt, want daar zit het vergif in. Als je dit gedaan hebt moet je het wondje desinfecteren met een watje met een beetje alcohol erop. Als de kop in je lichaam blijft zitten dan moet je naar de dokter gaan. Heel vaak zie je de teek niet zitten, dus daarom moet je, als je in het bos bent geweest, altijd even controleren of je een teek hebt. Laat anders even iemand anders je controleren op plekken waar jij het niet kunt zien. Ik had waarschijnlijk de ziekte van Lyme, maar dat weten ze niet zeker. Er zit iets in mijn bloed dat de ziekte van Lyme of reuma kan zijn, want dat lijkt heel erg op elkaar. Nu zit er haast niets meer in mijn bloed. Het is natuurlijk nog beter als je voorkomt dat je een teek krijgt. Een teek zal niet meteen op je springen, maar hij laat zich vanuit het struikgewas vallen. Mogelijk gebeurt dit door signalen van reuk en/of verandering van lichtval. Hij kan ook gewoon “overstappen” op je huid wanneer je door dicht struikgewas of hoog gras loopt. Daarom moet je zorgen dat je iets met lange mouwen en lange pijpen aan doet als je door het bos loopt. Teken kunnen ook op je hoofd vallen dus doe ook een muts op en doe zoveel mogelijk lichte kleren aan. Het is nog beter als teken ook niet op je kleren komen dus thuis je kleren uitkloppen. Boswachters smeren ook weleens een middel op hun kleren dat teken afstoot.
4. De ziekte die je van een teek krijgt. Teken kunnen de ziekte overbrengen op de mens. De kans is 15% dat de teek besmet is met de ziekte van Lyme. De ziekte is ontdekt in de stad Old Lyme in Amerika. Daar waren in de jaren ’70 veel kinderen die vreemde plekken kregen op hun huid. Ze hadden ook koorts en pijn in hun gewrichten. Ze kregen verlammingsverschijnselen: Ze konden hum arm of been niet meer bewegen. Niemand wist hoe het kwam, totdat iemand ontdekte dat al deze kinderen ook gebeten waren door een teek. Men ging het onderzoeken en ontdekte in het lichaam van de kinderen een schroefvormige bacterie die ook in het lichaam van de teek was gevonden. De ziekte van Lyme kent drie stadia. Het eerste stadium. Waar de teek je gebeten heeft kan een rode plek ontstaan, die steeds iets groter wordt en in het midden weer verbleekt. Er blijft een tijdje een lichtrode ringvormige plek rondom de tekenbeet bestaan. De tekenbeet zelf is vaak niet meer te zien. De rode plek ontstaat meestal binnen drie weken na de tekenbeet en blijft enkele maanden zichtbaar. De rode plek ontstaat niet altijd. Het tweede stadium. Enkele weken tot maanden na de tekenbeet kunnen er aandoeningen van het zenuwstelsel, de gewrichten en/of het hart ontstaan. Neurologische klachten kunnen bijvoorbeeld zijn: Pijn in de armen of benen, hoofdpijn, aangezichtsverlamming waardoor het ooglid niet helemaal sluit en je dubbel gaat zien en dat je mondhoek gaat hangen. De gewrichtsklachten bestaan uit opgezwollen, pijnlijke gewrichten. Aandoenigen van het hart met de ziekte van Lyme komen haast nooit voor. Verschijnselen daarvan zijn: een trage polsslag en de neiging tot flauwvallen. Het derde stadium. Wanneer de neurologische verschijnselen en gewrichtsklachten erger worden dan heet dat het derde stadium. Bij het derde stadium hoort ook een huidaandoening die voorkomt op de handen, onderarmen, onderbenen en/of voeten. De huid is dan donkerrood tot paars verkleurd. Het is duidelijk dat de Lyme-ziekte, zeker na het eerste stadium, niet een ziekte is die je elke dag kunt krijgen. Je moet je niet meteen zorgen maken als je door een teek gebeten bent, want de beet is niet altijd besmettelijk. Een besmettelijke teek veroorzaakt niet altijd een infectie. Geïnfecteerd wil ook niet altijd zeggen dat er ziekteverschijnselen zullen optreden. En nu ze weten hoe de ziekte veroorzaakt wordt, kunnen ze de ziekte van Lyme goed behandelen. 5. De behandeling van de ziekte van Lyme. Er bestaat (nog) geen bestrijdingsmiddel tegen de ziekte van Lyme. De ziekte kan dus niet met pillen of wat anders worden voorkomen, maar wel worden behandeld en beter worden gemaakt. De ziekte van Lyme wordt behandeld met anti-biotica. Welk anti-bioticum wordt gebruikt en hoe het wordt toegediend, hangt af van de ziekteverschijnselen. Het resultaat ervan is in elk stadium meestal wel goed, alhoewel gewrichtsklachten ook na de behandeling nogal wel eens kunnen voorkomen. Het is wel belangrijk dat je je zo snel mogelijk moet laten behandelen, omdat er dan meer kans is dat de behandeling goed gaat. Als je naar een specialist gaat dan moet de huisarts zeggen dat mogelijk door het beroep en/of eerdere ziekteverschijnselen sprake is van de ziekte van Lyme. Als de ziekte over is gegaan door de behandeling dan kan de ziekte nog wel weer voorkomen. Het is niet zo dat als je de ziekte één keer hebt gehad het niet weer kunt krijgen. Je lichaam zelf kan ook tegenstoffen maken, maar dat kan soms maanden duren.
6. Hoe vaak komt het voor? Een tekenbeet komt best wel vaak voor. De meest betrouwbare schatting is de enquête van het RIVM onder huisartsen waarbij
bleek dat er 33.000 personen in 1994 naar de huisarts gingen voor een tekenbeet. 6500 van die mensen hadden de ziekte van Lyme. De meeste teken in Nederland komen voor in bos- en duingebie- den. (zuidoost Friesland, Drenthe, Veluwe, oost-Overijssel, zuid-Limburg en de duinstrook). We weten niet of de ziekte erger wordt in Nederland want dat is niet te zeggen uit de gegevens die ze nu hebben, maar er is nu wel meer aandacht voor de Lyme-ziekte dan nu. 7. Het interview. Het interview hou ik met mezelf, maar ik weet niet zeker of ik de ziekte van Lyme heb gehad. Ik had wel de verschijnselen.(hfst 2) vraag 1: Hoe heb ik ontdekt dat ik de ziekte van Lyme
had? antwoord: Ik kreeg last van m’n knie. vraag 2: Hoelang heb ik de ziekte al? antwoord: Nu ongeveer 6 jaar. vraag 3: Op welke plek heb ik de teek gekregen? antwoord: Dat is niet bekend. vraag 4: In welk land heb ik de teek gekregen? antwoord: Waarschijnlijk in Oostenrijk. vraag 5: Heb ik er nog last van? antwoord: Nee, nu niet meer, maar ik heb er ongeveer 4 jaar last van gehad. vraag 6: Krijg ik medicijnen? antwoord: Nu niet meer, maar eerst kreeg ik een jaar lang naproxen en 30 dagen penicilline. vraag 7: Hoe gaat de ziekte over? antwoord: Met penicilline, als je er vroeg bij bent. Tips voor anderen met deze ziekte: “Altijd controleren op teken als je in het bos bent geweest en als je een rood plekje hebt altijd even naar de dokter gaan”. 8. Mening. Het was wel interessant om dit werkstuk te maken, want ik heb er veel van geleerd, het is ook wel handig om deze informatie te gebruiken als je zelf een teek hebt.