Amandelontsteking

Hoofdstuk 1 Amandelontsteking komt vooral veel voor bij kinderen. Meestal komt het plotseling op door een streptokokkeninfectie of een virale infectie. Het gaat vanzelf weer over. Maar in zeldzame gevallen kan het leiden tot angina, nierontsteking of reumakoorts. U herkent een amandelontsteking doordat uw kind zich ziek voelt en niet meer wil eten. De keel doet pijn, vooral bij het slikken. Uw kind lijkt wat griepig: verstopping, hoofdpijn, oorpijn, koorts, moe en gewoon niet lekker. En waarschijnlijk zijn de lymfeklieren in de hals opgezwollen en doen wat zeer. U kunt in de keel kijken om te zien of de keelamandelen roder en groter zijn dan anders, en ook de huig, het gehemelte is vaak rood. Op de amandelen kunnen gele etterbultjes te zien zijn of een netwerk van streepjes. Een ander symptoom is slechte adem. U doet er goed aan met uw kind naar de huisarts te gaan. Eventueel schrijft deze een antibioticumkuur van zeven tot tien dagen voor. Laat het kind bij koorts regelmatig kleine slokjes water drinken. Bij chronische amandelontsteking zijn de amandelen af en toe ontstoken. Er ontstaan littekens die het behandelen bij een volgende aanval moeilijker maken. In dat geval kan het soms beter zijn om de amandelen te laten ‘knippen’ (dan worden ze operatief verwijderd). Hoofdstuk 2: Wat zijn 'de amandelen' en wat is de functie ? Het lichaam bezit een uitgebreid systeem om infecties te bestrijden, het zgn. lymfkliersysteem. De overgang van mond en neus naar de keel bevat, als een soort ring, veel van dit lymfklierweefsel. Het vangt binnendringende ziekteverwekkers zoveel mogelijk op en maakt ze onschadelijk. Op een paar plaatsen is dit lymfklierweefsel verdikt: 1. in de neus-keelholte. Dit is de ruimte achter de neus boven het zachte gehemelte. Het verdikte lymfklierweefsel in het dak van de neus-keelholte noemt men neusamandel (het adenoid). De neusamandel is vooral bij jonge kinderen aanwezig. Vanaf ongeveer het 8e levensjaar neemt de grootte af. Aan weerszijden van de neusamandel begint de zgn. buis van Eustachius, de verbinding waardoor lucht van de neus-keelholte naar de oren moet gaan. 2. in de keelDe zgn. keelamandelen (de tonsillen) zijn te zien als knobbels links en rechts achter in de keel. De huig, het aanhangsel van het zachte gehemelte, hangt midden tussen de keelamandelen. 3. achter op de tong. Dit deel wordt de tongamandel genoemd en gaat aan de zijkant van de tong over in de keelamandelen. De tongamandel geeft slechts zelden klachten en wordt in deze folder verder buiten beschouwing gelaten. De amandelen vormen maar een klein gedeelte van het lymfkliersysteem van het lichaam. Eventuele verwijdering van de amandelen heeft daarom geen merkbare gevolgen voor deze afweer.
Hoofdstuk 3: Wat voor klachten kunnen de amandelen geven? .Wanneer u op volwassen leeftijd nog een neusamandel hebt, dan kunnen er enkele klachten optreden, zoals een verstopte neus, door de neus praten, herhaalde perioden met verkoudheden, open mondademhaling en snurken. .Bij een acute ontsteking van de amandelen bestaan de klachten in het algemeen uit een korte periode van keelpijn met slikklachten, koorts en algehele malaise. Na de derde dag daalt de temperatuur waarbij ook de andere klachten langzaam verdwijnen. Dergelijke perioden kunnen zich meermalen per jaar voordoen. ·De amandelen kunnen ook chronisch in meer of minder ontstoken toestand verkeren. In het laatste geval kunnen klachten optreden van moeheid, lusteloosheid, snurken, matige eetlust en slechte adem. ·Als amandelen ontstoken raken zwellen ze op. Hierbij kunnen ook lymfklieren in de hals zwellen en pijnlijk zijn. ·Bij uitzondering breidt de ontsteking van de keelamandel zich uit tot in het omliggende weefsel waarin zich dan etter ophoopt (peritonsillair abces). Hierbij kan nauwelijks geslikt worden en is er veel slijmvorming, kan de mond moeilijk geopend worden, zijn de lymfklieren in de hals gezwollen en is er vaak hoge koorts. Hoofdstuk 4: Wanneer is het gewenst om de keelamandelen te verwijderen? De beslissing om de amandelen te verwijderen is afhankelijk van de ernst van de klachten. Ook de frequentie van de klachten - hoe vaak treden ze op - speelt hierbij een rol. Wanneer het onvoldoende lukt om de klachten met medicijnen (pijnstillers en/of antibiotica) te bestrijden of als er te vaak medicijnen moeten worden gebruikt kan het verstandig zijn om de amandelen weg te nemen. Soms zal hierbij de neusamandel, indien nog aanwezig, ook verwijderd worden. Bij abcesvorming wordt meestal eerst het abces geopend. Daarna kunnen de keelamandelen aansluitend of na een paar dagen verwijderd worden. Men kan dit ook 6 - 8 weken later doen, als de keelamandelen weer tot rust zijn gekomen. Welke tijdstip van operatie gekozen wordt is onder anderen afhankelijk van factoren als mate van abcesvorming, tijdsduur en ernst van de ziekte, gebruik van bloedverdunnende medicijnen, beschikbaar zijn van operatiekamer en operatieteam en wens van de patiënt. Hoofdstuk 5: Is er een kans op complicaties? Bij iedere operatie, ook het verwijderen van de amandelen, is er sprake van enig risico. In dit geval is het voornaamste risico een nabloeding. Een normale bloedstolling na de operatie is van groot belang, daarom mag u voorafgaand aan deze ingreep geen bloedverdunnende middelen gebruiken. Deze middelen zorgen ervoor dat het bloed minder goed of in het geheel niet stolt. Het gaat hierbij met name om pijnstillers die acetylsalicylzuur bevatten (Aspirine, Acetosal, Ascal etc.). Wanneer u wordt begeleid door de trombosedienst en dus anti-stolling gebruikt, moet u dit absoluut melden aan de behandelend Keel-, Neus- en Oorarts. Eveneens moet u vermelden dat er in uw familie aangeboren bloedstollings-stoornissen voorkomen. De kans op een nabloeding is de eerste 12 uur na de ingreep het grootst en is bij volwassenen groter dan bij kinderen. Daarom blijven volwassenen meestal de dag na de ingreep nog in het ziekenhuis. Bij een nabloeding ontstaat een bloeding onder het stolsel. Het is vaak voldoende om onder plaatselijke verdoving het niet goed afsluitende stolsel te verwijderen zodat een nieuw en beter stolsel ontstaat. Soms, in ongeveer 2% van de amandeloperaties bij volwassenen, is het nodig om de nabloeding onder narcose te behandelen. Hoofdstuk 6: Wat kan je verwachten na de operatie? Direct na de ingreep heeft u pijn in de keel en moeite met slikken. De pijn kan uitstralen naar de oren. Zonodig kunt u de verpleging om een pijnstillend middel vragen. Veel drinken van koud water is belangrijk en kan de pijn verlichten. Daarnaast moet u schrapen van de keel zien te voorkomen. Meestal komt er na de operatie wat vers bloed uit de keel. Ook kan donker bloed worden gebraakt; dit is oud bloed dat tijdens de operatie in de maag terecht is gekomen. Soms kan er ook een beetje bloed uit de neus lopen; dit komt doordat de slang waarmee u tijdens de narcose in slaap werd gehouden via de neus werd ingebracht. Na het verwijderen van de neusamandel treedt vaak ook enig bloedverlies uit de neus op. U zult de volgende dag naar huis mogen tenzij zich bijzonderheden voordoen. U mag op eigen gelegenheid naar huis maar u mag niet zelf de auto besturen.