Winti

Winti Winti is een Surinaamse cultuur van AfroSurinaamse oorsprong met sterke magie-elementen. Binnen deze cultuur staat een godsdienst centraal waarin ruimte is voor bovennatuurlijke wezens die zich kunnen manifesteren bij mensen in trance. Deze wezens/mensen kunnen de toekomst voorspellen en ziekten genezen. Een winti-therapie wordt gekenmerkt door rituelen, trance, kruidengeneeskunde en muziek. Het betekent letterlijk ‘wind’ naar het gevoel dat de nabijheid van een god heeft: alsof er een tornado langskomt. Dit is echter één van de opvattingen want veel Winti-genezers hanteren hun eigen versie. Winti betekent letterlijk 'wind', naar het gevoel dat de nabijheid van een god geeft: alsof er een tornado langskomt. Dit is echter één van de opvattingen, want veel Winti-genezers hanteren hun eigen versie. Het is de geneeswijze en spirituele stroming die vooral in Surinaams-Antilliaanse gemeenschap bekend is. Hierbij wordt gebruik gemaakt van de krachten van geesten en goden om mensen van ziekten te genezen, ze af te helpen van voortdurende tegenslag of pesterijen van overledenen of 'bakru's', kabouters die kwaadwillende lieden uit jaloersheid of wraakgevoelens op een tegenstander kunnen zetten. Voor Winti-hulp moet eerst aan alle goden naar behoren worden geofferd. Een kaas voor de ene, geld voor de ander, een sigaar, bloemen, een fles wijn. De goden van de aarde, het water en het bos heten Winti en kennen eigenschappen als liefde, haat, jaloezie en de neiging tot goed en kwaad. Winti kunnen spontaan bezit van mensen nemen, maar mensen kunnen de Wintigoden ook oproepen en een dienst of gunst van hen verlangen, meestal door bemiddeling van een bonuman (medicijnman). De geesten van overledenen, de Yoka's, zijn ondergeschikt aan de Wintigoden en kunnen naar het rijk der levenden terugkeren om er goed of kwaad te komen doen. Veel (Creoolse) Surinamers vallen bij ziekte en geestelijke ontreddering, of voor het verkrijgen van geestelijk evenwicht of materiële welvaart, terug op de Wintireligie. Daarbij horen rituelen die dienen om in een goede verstandhouding met de goden te leven. De bonuman bezit de kennis om met de goden en de geesten in contact te treden. Trance speelt daarbij een belangrijke rol. Behalve de bonuman, een soort priester, zijn er een lukuman (ziener) en dresiman (genezer), vaak verenigd in een en dezelfde persoon. Bij Winti geldt dat, als iemand een geestelijke stoornis heeft en wartaal uitslaan en nauwelijks reageren op de buitenwereld, een geest bezit van iemand genomen kan hebben. In het Westen noemen we het als iemand een geestelijke stoornis heeft en wartaal uitslaat en nauwelijks reageren op de buitenwereld, dat ze psychotisch zijn. Bij een patiënt van westerse afkomst zal bij een psychotisch ziektebeeld nooit aan Winti gedacht worden. Maar bij iemand van Surinaamse afkomst word er wel degelijk rekening gehouden met die mogelijkheid. Meestal geeft de familie dat ook wel aan. Er wordt dan meestal gevraagd of Winti in de familie een rol speelt.